آيه ۱۵ بقره و غدیر
برخی محققان بستر استفاده از آیه ۱۵ سوره بقره را در جریان غدیر چنین توصیف کرده‌اند:[۱] يكى از برنامه‌هاى منافقین اين بود كه وقتى با سلمان، مقداد، ابوذر و عمار ملاقات مىكردند به آنان مىگفتند: «ما به محمد ايمان آوردهايم و در برابر بیعت على و فضيلت او سر تسليم فرود آوردهايم و مانند شما اوامر او را اجرا مى‌كنيم». به‌خصوص ابوبكر و عمر و بقيه نُه نفرى كه سرشناستر در نفاق بودند، گاهى كه در راه با سلمان و اصحابش روبهرو مىشدند از آنان احساس انزجار مىكردند و مىگفتند: «اينان اصحاب ساحر و احمق هستند»، كه منظورشان پيامبر صلى الله عليه و آله و امیرمؤمنان على عليه السلام بود. سپس به يكديگر مىگفتند: «از اينان بپرهيزيد كه مبادا از گوشههاى سخنان‌تان درباره كفر محمد و آنچه درباره على گفته با اطلاع شوند و خبر آن را براى او ببرند و باعث هلاک شما شود». آنگاه ابوبكر به اصحاب منافقش مى‌گفت: «اينک مرا بنگريد كه چگونه آنان را به مسخره مىگيرم و شر آنان را از شما دفع مىكنم». در ادامه منافقين با سلمان، ابوذر و مقداد روبهرو شدند و از روى نفاق مطالبى در فضائل آنان گفتند.
در اين شرایط بود كه خداوند فرمود: يا محمد 
اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ؛ خدا اينان را مسخره مىكند 
: و به سزاى مسخرکردنشان آنان را در دنيا و آخرت مجازات مىكند. وَ يَمُدُّهُمْ فى طُغْيانِهِمْ؛ و آنان را در ادامه طغيانشان آزاد مىگذارد و به آنان مهلت مى‌دهد و با مداراى خود به درنگ با آنان رفتار مىكند و به توبه دعوتشان مىنمايد.
اگر هم سراغ مغفرت آيند به آنان وعده هاى نيک مى دهد. اما آنان متحيرند و از كار قبيح خود دست بر نمى دارند و از هر اذيتى نسبت به محمد صلى الله عليه و آله و على عليه السلام - كه برايشان ممكن باشد - كوتاهى نمى كنند.
آن روز منافقينى كه با پيامبر و على عليهما السلام براى ديدن آن معجزات بيرون مدينه رفته بودند بازگشتند، در حالى كه آن آيات مفصل سوره بقره درباره ایشان نازل شده بود.[۲]