حسکانی

تأليف كتاب در غدير

از جمله مؤلفين مشهور چهارده قرن كه در مورد غدير تألیف داشته ‏اند حاكم حسكانى (م قرن ۵) است. سید بن طاووس در دو كتاب خود اشاره نموده كه حَسكانى كتابى به نام «دعاء الهداة إلى أداء حقّ الموالاة» در دوازده جزوه نگاشته، و در آن حديث غدير را اثبات كرده و طرقش را گرد آورده است.

كتابشناسى اين كتاب از اين قرار است:

دعاء الهداة الى اداء حق الموالاة، ۱۰ ج، عبيدالله بن عبدالله حسكانى (حاكم، حنفى، م قرن ۵). عربى، خطى. مؤلف در كتابش «شواهد التنزیل» بعد از آنكه براى نزول آيه «يا ايها الرسول...» در شأن اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در روز غدير طرقى بيان نموده، بعد از شماره ۲۴۶ گفته طرق اين حديث را در كتاب «دعاء الهداة الى اداء حق الموالاة» در ده جلد مفصلاً آورده ‏ام.

اين كتاب جزو كتاب‏هاى كتابخانه سيد بن طاووس بوده و او نيز در الإقبال و الطرائف از آن نقل نموده است. مؤلف كتاب از افراد مشكوک ‏العقيده بوده و درباره مذهب او اختلاف است.

چنانچه علامه حاج آقا بزرگ گفته، اكثر علماى شيعه اعتراف به تشيع او دارند، چرا كه او بسيار تقيه مى‏نموده است. ولى سيد بن طاووس او را از برجستگان علماى عامه مى‏داند. ذهبى در «سير اعلام النبلاء»: ج ۱۸ ص ۲۶۹ ش ۱۳۶، و «الجواهر المضيّة فى طبقات الحنفيّة»: ج ۲ ص ۴۹۶ ش ۸۹۷ ، او را از پيروان مذهب حنفى دانسته ‏اند.

روايت حديث غدير

يكى از علما و بزرگان اهل‏ سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده عبيدالله بن عبدالله حَسكانى است. پيشتر در بخش كسانى كه درباره حديث غدير كتاب نوشته ‏اند گذشت كه عبيدالله بن حَسكانى در مورد طرق حديث غدير كتابى با نام «دعاء الهداة إلى أداء حقّ الموالاة» تأليف كرده است.

نزول آيه تبليغ در غدير

يكى از وجوه دلالت حديث غدير بر امامت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام نزول آيه تبليغ (يا ايها الرسول بلّغ...) در غدير است، كه از جمله مشهورترين آیات غدیر مى ‏باشد. اختصاص آن به غدير هم نزد شيعه و غير شيعه از مسلمات است، و بين مفسرين و محدثين اهل ‏سنت مشهور است، اگر چه بعضى از آنان در صدد انحراف شأن نزول آيه بوده ‏اند. در كنار شيعه، عده ‏اى از بزرگان اهل ‏سنت نيز نزول اين آيه در غدير را نقل كرده ‏اند. از جمله عبيدالله بن عبدالله حَسكانى، ابوالقاسم، حاكم است:

حاكم حسكانى در كتاب «مجمع البيان» نزول آيه تبليغ در غدير خم را از عبدالله بن عباس و جابر بن عبدالله روايت كرده است. همچنين اين روايت را سيد ابوالحمد از كتاب «شواهد التنزيل فى قواعد التفضيل» حاكم حسكانى نقل كرده است.

براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: اهل‏ سنت /  نقل آيه تبليغ براى غدير.