تأليفات کتابهای عربى غدير
تأليفات عربىِ غدير[۱]
تأليفات مستقل درباره غدير تا كنون به ۲۰ زبان دنيا به دست آمده است. اکثریت كتاب هاى اين مجموعه به زبان هاى فارسى، عربى و اردو هستند و اين دقيقاً به علت گسترش مذهب تشيع در اهل اين زبانهاست. اكثر كتاب هايى كه به غير اين سه زبان هستند ترجمه از فارسى يا عربى و يا اردو است.
مخاطبين خاص اين كتابها يا مسلمانانى هستند كه به يكى از اين زبانها سخن مى گويند، و يا از اديان و ملل غير مسلمانند كه چنين كتابهايى به عنوان هدايت و راهنمايى آنان تأليف شده است. به همين جهت در آنها رعايت اختصار و پرداختن به مسائل كلى مشهود است. كتاب هاى عربى غدير ۲۵۹ كتاب است.
تدوين كتب شعر عربى غدير
مؤلفينى اقدام به جمع آورى و تدوين اشعار مربوط به غدير كرده اند و اين اسناد ادبى غدير را به صورت مجموعه هاى تنظيم يافته ارائه نموده اند. برخى از اين كتابها مستقلاً درباره اشعار غدير است كه نمونه هايى از كتب شعر عربى نام برده مى شود:
- شعراء الغدير، مؤسسة الغدير، بيروت.
- الغدير فى الادب الشعبى، حسين بن حسن بهبهانى.
- الغدير فى الكتاب و السنة و الادب، علامه امينى.
- غديريات، علامه امينى، برگزيده از الغدير.
- غديريات هادفة، سيد طالب خرسان.
غدير در شعر عربى[۲]
در طول چهارده قرن، مسئله غدير در قالب اشعار عربی، فارسی، اردو، ترکى و غير آن به نظم كشيده شده است. اولين قدم را شاعر زبردست عرب حسّان بن ثابت برداشت كه با اجازه رسمى پيامبر صلى الله عليه و آله لحظاتى پس از خطابه آن حضرت اشعارى را كه در غدير درباره واقعه آن سروده بود در حضور مردم خواند.
خود اميرالمؤمنين عليه السلام درباره غدير شعرى سرودهاند و چند تن از اصحاب پيامبر صلى الله عليه وآله و نيز عدهاى از اصحاب ائمه عليهم السلام اشعارى درباره غدير دارند كه از جمله آنان قيس بن سعد بن عباده، سيد حميرى، كميت اسدى، دعبل خزاعى و ابوتمام است.
علماى بزرگى نيز اشعار رسايى درباره غدير سروده اند، كه از جمله آنان شريف رضى، سيد مرتضى، قطب راوندى، حافظ برسى، شيخ كفعمى، شيخ بهايى، شيخ كَرَكى، شيخ حر عاملى، سيد على خان مدنى و شيخ محمدحسين اصفهانى است.
شعراى زبردستى چون ابنرومى، وامق نصرانى، حمانى، تنوخى، ابوفراس حمدانى، بشنوى كردى، كشاجم، ناشى صغير، صاحب بن عباد، مهيار ديلمى، ابوالعلاء معرى، اقساسى، ابن عرندس، ابن عودى، ابن داغر حلى، بولس سلامه مسيحى از شعراى عرب درباره غدير شعر سروده اند.
لازم به تذكر است كه عده اى از شعرا داستان غدير را به صورت مفصل يا مختصر در قالب شعر آوده اند كه اول آنان حسان است. برخى ديگر فقط مقطع حساس آن را كه «من كنت مولاه فعلى مولاه» است به شعر كشيده و پرورش داده اند. گروهى نيز با قالب ريزى ادبى غدير، مبانى اعتقادى آن را بيان كردهاند و تا آنجا كه توانسته اند شكوفايى روحى آن را در زندگى معنوى يک شيعه جلوهگر ساخته اند تا با خواندن آنها حلاوت و خنكاى ولايت در سراسر وجود انسان نمودار شود.