آیه ۱۸ نجم و غدیر
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | نجم |
| شماره آیه | ۱۸ |
| جزء | ۲۷ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | امام علی علیه اسلام آیت کبرای الهی |
| ترتیل آیه | |
آیه ۱۸ سوره نجم از جمله آیات استفاده‌شده در دعایی مربوط به غدیر که با تکیه بر آن امام علی علیه السلام به‌عنوان آیت کبرای الهی معرفی شده است.
وجود آیه ۱۸ سوره نجم در متن دعای بعد از نماز روز عيد غدير از سوی برخی محققان چنین تحلیل شده است: در این قسمت از آیه معراج پيامبر صلى الله عليه و آله ترسيم شده و اينكه در آن شب خداوند آيات بزرگ را به رسولش نشان داد. اين قسمت از دعا نشان مىدهد كه در آن شب يكى از آيات كبراى الهی، بلكه بزرگترین آیت الهى، به پيامبر صلى الله عليه و آله نشان داده شده است. اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره مىفرمايد: خداوند خبرى عظيمتر از من ندارد و براى خداوند آيت و نشانهاى بزرگتر از من نيست.
آیه‌ای در یک دعای غدیری
به‌گفته برخی محققان آیه ۱۸ سوره نجم آیه‌ای است که در متن یکی از دعاهای مربوط به غدیر آمده است. يكى از جلوههاى قرآنى غدير دعاها و زياراتى است كه در آنها به تبيين و تفسير آيات مربوط به واقعه غدیر پرداخته شده است. در بسيارى از دعاها و زيارات -به‌خصوص آنچه مربوط به شب و روز غدير است- ناگفتههايى از مسئله غدير به‌چشم مىخورد كه در هيچ روايت ديگرى يافت نمىشود. در مواردى شأن نزول آيات و در مواردى استشهاد به آيههاى قرآن و در مواردى مصداق قرار دادن غدير براى آيه مزبور مطرح شده است.[۱]
از جمله اين موارد آیه ۱۸ سوره نجم است[۲] 
لَقَدْ رَأى مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى؛ به‌راستى كه [برخى] از آيات بزرگ پروردگار خود را بديد 
كه با تعبير «آيَةً مِنْ آياتِكَ الْكُبْرى» به آن اشاره شده است.
آیه در متن دعا
آیه ۱۸ سوره نجم در متن دعايى كه بعد از نماز روز عيد غدير از امام صادق علیه السلام وارد شده آمده است:«بِمَنِّكَ بِأَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ رَبُّنا، وَ إِنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ نَبِيَّنا، وَ إِنَّ عَلِيّاً اميرَالْمُؤْمِنينَ وَلِيُّنا وَ مَوْلانا، وَ شَهِدْنا بِالْوِلايَةِ لِوَلِيِّنا وَ مَوْلانا مِنْ ذُرِّيَّةِ نَبِيِّكَ مِنْ صُلْبِ وَلِيِّنا وَ مَوْلانا عَلِىِّ بْنِ أَبى طالِبٍ أَميرِالْمُؤْمِنينَ، عَبْدُكَ الَّذى أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ وَ جَعَلْتَهُ»؛ فى أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْكَ عَلِيّاً حَكيماً«وَ جَعَلْتَهُ آيَةً لِنَبِيِّكَ، وَ آيَةً مِنْ آياتِكَ الْكُبْرى»؛ خدايا به لطف تو شهادت مى‌دهيم كه تو خدايى و جز تو اى پروردگار ما خدايى نيست، و محمد بنده و پيامبر تو و نبى ماست، و على اميرالمؤمنين ولى و صاحب اختيار ماست؛ و شهادت مى‌دهيم به ولايت آنان كه ولى و صاحب اختيار ما از نسل پيامبرت از صلب ولى و مولاى ما على بن ابىطالب هستند. همان بنده تو كه بر او عنايت فرمودى و او را در ام الكتاب (لوح محفوظ) نزد خود سخت والا و پرحکمت و او را آيتى براى پيامبرت و آيتى از آيات كبراى خويش .[۳]
امام علی علیه السلام آیت کبرای الهی
وجود آیه ۱۸ سوره نجم در متن دعای بعد از نماز روز عيد غدير از سوی برخی محققان چنین تحلیل شده است:[۴] این قسمت از آیه اشاره به آيات سوره نجم است كه معراج پيامبر صلى الله عليه و آله را ترسيم مى‌كند و اينكه در آن شب خداوند آيات بزرگ را به رسولش نشان داد. اين قسمت از دعا نشان مىدهد كه در آن شب يكى از آيات كبراى الهی، بلكه بزرگترین آیت الهى، به پيامبر صلى الله عليه و آله نشان داده شده است. اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره مىفرمايد: «مَا لِلَّهِ نَبَأٌ اَعْظَمُ مِنِّى وَ مَا لِلَّهِ آيَةٌ اَكْبَرُ مِنِّى؛ خداوند خبرى عظيمتر از من ندارد و براى خداوند آيت و نشانهاى بزرگتر از من نيست».[۵]
پانویس
منابع
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- البلد الأمين و الدرع الحصين؛ تقى‌الدين ابراهيم بن على عاملى كفعمى، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ق.
- غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.