ابن عبدالبر قرطبی
ابن عبدالبر قرطبی[۱]، با نام کامل ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر نمری[۲]، از بزرگترین حافظان مورد اعتماد در میان علمای اخل سنت است.[۳] او در سال 368 قمری در قرطبه به دنیا آمد و در سال 463 قمری در شاطبه درگذشت[۴]. ابن عبدالبر فقیه، محدث، تاریخ‌نگار و ادیب اندلسی بود که در علوم مختلف از جمله حدیث، رجال، قراءات، و خلاف فقه برتری داشت.
وثاقت راوی[۵]
ابن عبدالبر در قرطبه به فراگیری علوم پرداخت و در آغاز ظاهری مذهب بود، سپس به مذهب مالکی گرایید و گاه در برخی مسائل به فقه شافعی نیز تمایل داشت[۶]. او از اساتیدی چون ابن فرضى، بيّانى، ابن مكوى، سعيد بن نصر، احمد بن فتح تاجر، احمد بن قاسم تاهرتى بزاز، قاضى ابن صفار و ابن جسور بهره برد[۷].
ابن عبدالبر به عنوان «امام عصر در حدیث و آثر» شناخته شد[۸]. ابوالولید باجی می‌گوید که «در اندلس کسی مانند ابوعمر ابن عبدالبر در حدیث نبود»[۹] و او «حافظترین مردم مغرب بود».[۱۰] ابن حزم نیز در مورد او می‌گوید: «در بحث درباره فقه حدیث، کسی مانند او را نمی‌شناسم».
ذهبی او را «امام علامه، حافظ مغرب، شیخ اسلام» توصیف کرده است که عمر طولانی داشت و سند بلند داشت و شاگردان زیادی بر او تکاثر کردند[۱۱]. او فقیهی عابد و مجتهد بود. ابن عبدالبر در دانیه اقامت کرد و بیشتر کتاب‌هایش را در آنجا نوشت. او سرانجام در شاطبه درگذشت.
تألیفات
ابن عبدالبر آثار مهمی در زمینه‌های مختلف اسلامی تألیف کرد، از جمله:
- الاستیعاب فی معرفة الاصحاب
- الاستذکار
- الانباه علی قبائل الرواة
- بهجة المجالس و اُنس المُجالس
- التمهید لما فی المواتة من المعانی والاسانید
روايت حديث غدير[۱۲]
يكى از علما و بزرگان اهل سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده ابن عبدالبَرّ قُرطُبی، ابوعمر (م ۴۶۳ ق) است.
ابن عبدالبر حدیث غدیر را از چند تن از صحابه با اشاره به ماجراى غدير در كتاب «الاستیعاب» نقل كرده است.[۱۳]
یافعی[۱۴]: از اعلام و صاحب تصانيف است. در حفظ و وثاقت و فقه و ادبیات و اخبار و انساب بسيار تبحّر داشته است.
پانویس
- ↑ عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار ؛ ج6 ؛ ص297، مرآة الجنان ج 3 ص 89، تذكرة الحفاظ ج 3 ص 1128، طبقات الحفاظ ص 432، شذرات الذهب ج 3 ص 314، العبر ج 3 ص 255 ، وفيات الأعيان ج 2 ص 348، الاعلام ج 9 ص ،
- ↑ وفيات الأعيان ٦٦:٧-٨٣٧/٦٧.
- ↑ ترجمه الغدير ؛ ج1بخش اول ؛ ص182
- ↑ ترجمه الغدير ؛ ج1بخش اول ؛ ص169
- ↑ حسینی میلانی، علی، إستخراج المرام من إستقصاء الافحام، جلد: ۲، صفحه: ۶۷، السید علي الحسیني المیلاني، قم - ایران، 1425 ه.ق
- ↑ قال الحميدي: أبو عمر فقيه حافظ مكثر عالم بالقراءات وبالخلاف وبعلوم الحديث والرجال، قديم السماع، يميل في الفقه إلى أقوال الشافعي حسینی میلانی، علی، حدیث أصحابي کالنجوم، صفحه: ۲۹، الحقائق، قم - ایران، 1429 ه.ق
- ↑ عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار ؛ ج18 ؛ ص260
- ↑ ترجم له ابن خلّكان ووصفه ب «إمام عصره في الحديث والأثر وما يتعلّق بهما» ، وفيات الأعيان ٦٦:٧-٨٣٧/٦٧
- ↑ لم يكن بالأندلس مثل أبي عمر ابن عبدالبر في الحديث وفيات الأعيان ٦٦:٧-٨٣٧/٦٧
- ↑ سير أعلام النبلاء ٨٥/١٥٣:١٨. عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار ؛ ج6 ؛ ص297
- ↑ ابن عبدالبر، الإمام العلّامة، حافظ المغرب، شيخ الإسلام، أبو عمر، يوسف بن عبداللّٰه، صاحب التصانيف الفائقة، طلب العلم وأدرك الكبار وطال عمره وعلا سنده، وتكاثر عليه الطلبة، فكان فقيهاً عابداً مجتهداً سير أعلام النبلاء ٨٥/١٥٣:١٨.
- ↑ چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۲۶۰.
- ↑ الاستيعاب: ج ۳ ص ۱۰۹۹.
- ↑ مرآة الجنان: حوادث ۴۶۳. همچنين ر.ک: تذكرة الحفّاظ: ج ۳ ص ۱۱۲۸. وفيات الاعيان: ج ۲ ص ۳۴۸. شَذَرات الذهب: ج ۳ ص ۳۱۴. العِبَر فى خبر من غَبَر: ج ۳ ص ۲۵۵. الديباج المذهّب: ص ۳۷۵.