احمد بن جعفر ختلی
ابوبکر احمد بن جعفر بن محمد بن مسلم بن راشد ختلی بغدادی، از علمای برجسته قرن چهارم هجری قمری بود که در سال ۲۷۸ هجری قمری در بغداد متولد شد. او در دوران کودکی به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و در زمینه‌های حدیث، تفسیر و قرائت به تخصص دست یافت.
جایگاه علمی
احمد بن جعفر ختلی علوم حدیث را نزد اساتیدی چون احمد بن علی ابّار، ابومسلم کجّی و ابوخلیفه قاضی فرا گرفت. همچنین، قرائت قرآن را از بزرگانی مانند احمد بن فرح ضریر، عبدالله بن صقر و احمد بن محمد بن رستم آموخت. او به زودی در این علوم به مقام استادی رسید.
او با برپایی جلسات تدریس، شاگردان بسیاری تربیت کرد. از مشهورترین شاگردان ختلی می‌توان به ابوالحسن دارقطنی، ابن رزقویه، برقانی و ابونعیم اصفهانی اشاره کرد که از او حدیث نقل کرده‌اند. وی در تفسیر نیز فعالیت داشت و آثار او در این زمینه گواه بر تخصصش است.
ختلی آثاری در زمینه حدیث، تفسیر و قرائت نگاشته است. از جمله آثار او می‌توان به کتاب الحدیث اشاره کرد که نسخه‌ای از آن در مصر نگهداری می‌شود. ابن کثیر نیز از اثری به نام مسند کبیر یاد کرده که احتمالاً همان کتاب الحدیث باشد.
ختلی در ربیع‌الاول سال ۳۴۴ هجری قمری (و به نقلی دیگر در سال ۳۶۵ هجری) درگذشت و در گورستان خیزران، کنار مقبره ابن منادی دفن شد. رجال‌نویسان اهل سنت او را فردی ثقه، دیندار و صالح دانسته‌اند.
روایت حدیث غدیر[۱]
یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده احمد بن جعفر بن محمد بن سلم ختلی، ابوبکر (م ۳۶۵ ق) است.
چنانچه در روایت محمد بن علی بن خلف گذشت، حافظ ابونعیم حدیث غدیر را از احمد بن جعفر ختلی روایت کرده است.
خطیب بغدادی و ابن کثیر و ابن جوزی:[۲] او را توثیق کرده و در علم تفسیر ستوده‌اند.
وی از ابومسلم کجی، عبدالله بن احمد بن حنبل و محدثان دیگر روایت کرده، و دارقطنی، ابونعیم اصفهانی، ابن رزقویه و برقانی از او روایت کرده‌اند.
احمد بن ابی فوارس او را ثقه دانسته است.