آیه ۴۷ نساء و غدیر

از دانشنامه غدیر

Ra bracket.png يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ آمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰ أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ ۚ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا La bracket.png

«ای کسانی که به شما کتاب آسمانی داده شده! به آنچه [بر پیامبر اسلام] نازل کردیم که تصدیق کننده تورات و انجیلی است که با شماست ایمان آورید، پیش از آنکه چهره هایی را [از شکل و شخصیت انسانی] محو کنیم، و [به کیفر تکبّر در برابر پیامبر اسلام و قرآن] به کفر و گمراهی بازگردانیم، یا چنان که اصحاب سبت را لعنت کردیم، لعنت کنیم؛ و فرمان خدا همواره شدنی است.»


آیه ۴۷ سوره نساء
مشخصات آیه
سورهسوره نساء (۴)
آیه۴۷
جزء۵
محتوای آیه
مکان نزولمدینه
موضوعلزوم ایمان به تمام آنچه بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده است

بخش ششم سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله در خطبه غدیر منافقین را نشانه مى ‏رفت، و اشاره‏ هاى رمزى به توطئه و نقشه‏ هاى آنان بود كه مى ‏بايست از فراز منبر غدير هشدار آن داده مى ‏شد و مردم را نگران روزهاى آينده اسلام مى نمود.

اما صاحب فصيح ‏ترين بيان در همه عالم، چنان مقدمه سازى بر اين بخش سخن نمود كه ذلت و سقوط دشمنان را به همه نشان دهد.

آن پيشينه، بيان مقام نورانيت خود و اهل‏ بيتش بود كه فراتر از مقام نبوت و امامت است.

پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش ششم خطبه غدیر، با آمادگى كه براى ذكر منكرين ولايت ايجاد شده بود، آنان را دشمنان نور معرفى كرد تا به عنوان ظلمتى كه با نورانيت در ستيزند شناخته شوند.

پيامبر صلى الله عليه و آله آيه ۴۷ سوره نساء را به دنبال آيه نورانيت و به صورت آميخته با آن قرائت كرد، به گونه ‏اى كه نتيجه‏ گيرى از اين چينشِ آيات، عذاب و لعنت صريح براى دشمنان ولايت بود آنجا كه فرمود:

Ra bracket.png يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ آمِنُوا بِمَا نَزَّلْنَا مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهًا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰ أَدْبَارِهَا أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَمَا لَعَنَّا أَصْحَابَ السَّبْتِ ۚ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا La bracket.png

ای کسانی که به شما کتاب آسمانی داده شده! به آنچه [بر پیامبر اسلام] نازل کردیم که تصدیق کننده تورات و انجیلی است که با شماست ایمان آورید، پیش از آنکه چهره هایی را [از شکل و شخصیت انسانی] محو کنیم، و [به کیفر تکبّر در برابر پیامبر اسلام و قرآن] به کفر و گمراهی بازگردانیم، یا چنان که اصحاب سبت را لعنت کردیم، لعنت کنیم؛ و فرمان خدا همواره شدنی است.

اين بود كه آن حضرت در دنباله كلام كار را به صراحت كشانده فرمود:

«به خدا قسم قصد نشده از اين آيه مگر گروهى از اصحاب من كه آنان را با نام و نسبشان مى‏ شناسم، ولى مأمور شده ‏ام كه از آنان اعراض كنم و آنان را معرفى نكنم».

با اين سخن منافقين بر خود لرزيدند و احساس كردند در ادامه سخن از توطئه‏ هاى آنان پرده برداشته خواهد شد و همه از نقشه‏ هاى سرى آنان آگاه مى‏ گردند.

از نظر فن خطابه همين كافى بود كه آنان را در سكوتى بهت انگيز فرو بَرَد و از هر حركت ناهنجارى باز دارد:

«مَعاشِرَ النّاسِ، آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذى اُنْزِلَ مَعَهُ».Ra bracket.png مِنْ قَبْلِ اَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى اَدْبارِها اَوْ نَلْعَنَهُمْ كَما لَعَنّا اَصْحابَ السَّبْتِ La bracket.png

اى مردم، «ايمان آوريد به خدا و رسولش و به نورى كه همراه او نازل شده است،پیش از آنکه چهره هایی را [از شکل و شخصیت انسانی] محو کنیم، و [به کیفر تکبّر در برابر پیامبر اسلام و قرآن] به کفر و گمراهی بازگردانیم، یا چنان که اصحاب سبت را لعنت کردیم، لعنت کنیم.

«بِاللَّهِ ما عَنى بِهذِهِ الْآيَةِ اِلاّ قَوْماً مِنْ اَصْحابى اَعْرِفُهُمْ بِاَسْمائِهِمْ وَ اَنْسابِهِمْ، وَ قَدْ اُمِرْتُ بِالصَّفْحِ عَنْهُمْ. فَلْيَعْمَلْ كُلُّ امْرِئٍ عَلى ما يَجِدُ لِعَلِىٍّ فى قَلْبِهِ مِنَ الْحُبِّ وَ الْبُغْضِ»:

به خدا قسم، از اين آيه قصد نشده است مگر قومى از اصحابم كه آنان را به اسم و نسبشان مى ‏شناسم، ولى مأمورم بر آنان پرده ‏پوشى كنم.

پس هر كس عمل كند مطابق آنچه در قلبش از حب يا بغض نسبت به على علیه السلام مى‏ يابد.[۱]

امام صادق علیه السلام فرمود: Ra bracket.png آمِنُوا بِما نَزَّلْنا La bracket.png: یعنی به آنچه در مورد علی علیه السلام نازل کردیم، ایمان بیاورید.[۲]

امام باقر علیه السلام فرمود:Ra bracket.png فَنَرُدَّها عَلی أَدْبارِها La bracket.png: یعنی او را به آن تاریکی که درآن بود [که کفر باشد] بازمی‌گردانیم که این بازگشت یک ذم و سرزنش برای اوست زیرا دیگر او هیچ‌گاه اصلاح نمی‌شود.[۳]

پانویس

  1. نساء /  ۴۷؛ سخنرانى استثنائى غدير: ص۱۷۹-۱۸۶؛ واقعه قرآنى غدير: ص ۹۳.
  2. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۰۲؛ الصراط المستقیم، ج۱، ص۲۸۸.
  3. تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۲۰۴؛ بحرالعرفان، ج۴، ص۲۴۱