ابراهیم بن منذر حزامی

ابراهیم بن منذر حزامی (ابواسحاق)

اطلاعات فردی
نام کامل	ابراهیم بن منذر بن عبدالله حزامی قرشی
سرشناسی	محدث برجسته اهل سنت
تولد	اهل مدینه
وفات	۲۳۶ هجری قمری، مدینه
نحوه درگذشت	در مدینه در زمان بازگشت از حج وفات یافت
محل دفن	مدینه
اطلاعات علمی
استادان	سفیان بن حمزه، ابی ضمره انس بن عیاض، عبدالقاسم ابن عیینه
مذهب	اهل سنت
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیت	حدیث‌شناسی، روایت احادیث نبوی
علت شهرت	راوی حدیث غدیر با سند معتبر، تأیید شده توسط محدثان بزرگ اهل سنت همچون دارقطنی و ابن حبان

حافظ ابراهیم بن منذر بن عبدالله حزامی، معروف به ابو اسحاق مدنی، متوفای سال ۲۳۶ هجری، از محدثان برجسته اهل سنت بود. دارقطنی و ابن وضاح او را موثق دانسته‌اند و ابن حبان او را در زمره افراد مورد اعتماد آورده است.

وثاقت راوی

عبدالکریم سمعانِی در کتاب الأنساب می‌نگارد: ابواسحاق ابراهیم بن منذر حزامِی قرشِی از اهالی مدینه بوده، و حزامی به کسر حاء مهمله و زاء و میم و بعد الف نسبت وی به جد اعلی او حزام بن خویلد می‌باشد. نامرده از ابن عیینه و ابی ضمره انس بن عیاض حدیث روایت نموده، و از او عمران بن موسی سختیانِی جرجانِی و جماعتی دیگر روایت کرده‌اند. موصوف در ماه محرم سال ۲۳۶ هجری قمری زمان برگشت از حج در مدینه وفات یافت. مصعب بن عبدالله زبیرِی می‌گوید: منذر بن عبدالله به بغداد رفت، و تعداد زیادی از برادران اهل فضل، علم و دین بر وی گرد آمدند، و ایام خوشی را فراهم آورده بودند، که جمع می‌شدند، و مجلس حدیث برپا می‌داشتند، و در آن خیر کثیری از جمله اقامه نماز، ذکر و مباحثات علمی بود. ابو کامل بصیرِی در کتاب المضافات ابراهیم بن منذر حزامی را از اولاد حکیم بن حزام (رض) آورده، که اشتباه است، و نامبرده از اولاد خالد بن حزام برادر حکیم بن حزام می‌باشد.

خطیب بغدادی در پاسخ به کسانی که ابراهیم را به نقل روایات منکر متهم کرده‌اند، می‌گوید: روایات غیرمعروف در احادیث او بسیار نادر است، مگر در مواردی که از راویان ناشناخته نقل کرده باشد. با این حال، یحیی بن معین و دیگر حافظان حدیث، روایات او را پذیرفته و او را موثق دانسته‌اند.

نسائی در کتاب «خصائص» حدیثی از ابراهیم نقل کرده که در آن، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در خطبه‌ای فرمودند: «من ولی شما هستم» و سپس دست علی علیه السلام را گرفته و فرمودند: «این ولی من است و از طرف من وظایف را ادا می‌کند. دوستدار او، دوستدار خداست و دشمن او، دشمن خداست.» این حدیث با سند صحیح و راویان موثق نقل شده است.

ابن ابی حاتم نیز در مورد ابراهیم بن منذر می‌گوید که او از نوادگان خالد بن حزام بوده و از محدثانی چون سفیان بن حمزه و ابوضمره روایت نقل کرده است. پدر ابن ابی حاتم و ابوزرعه او را صدوق (راستگو) دانسته‌اند. همچنین یحیی بن معین، از محدثان بزرگ، از ابراهیم بن منذر حدیث نوشته است. ابراهیم بن منذر حزامی محدثی معتبر و مورد اعتماد در میان اهل سنت بوده و روایت او از حدیث غدیر، بر اهمیت و اعتبار این حدیث در منابع اهل سنت می‌افزاید.

روایت حدیث غدیر

یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده ابراهیم بن منذر بن عبداللَّه حزامی مدنی، ابواسحاق (م ۲۳۶ ق) است. نسایی در «الخصائص» حدیث غدیر را با اشاره به ماجرای غدیر از ابراهیم نقل کرده است. ابن حِبّان و خطیب و ذهبی و ابن حجر: او را توثیق کرده و ستوده‌اند. محمد بن اسماعیل از او روایت کرده است. یحیی بن مَعین، محمد بن اسماعیل و دیگر حفّاظ حدیث وی را توثیق کرده‌اند.