اصحاب جمل (کتاب)
«اصحاب جَمل» برگرفته از کتاب الغدیر علامه امینی که توسط محمد حسن شفیعی تلخیص و ترجمه شده است به شخصیت و سیره و سخنان عایشه و طلحه و زبیر (سران جنگ جمل که بر علیه امیرالمؤمنین علیه السلام قیام کردند) در کتب اهل سنت پرداخته سپس در هر فصل به نقد و بررسی شخصیت آنها وجعلی بودن فضایل و به محتوای روایاتی که از آنها صادر شده میپردازد.
 برگرفته از کتاب الغدیر علامه امینی | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | علامه عبدالحسین امینی |
| مذهب | شیعه |
| زبان | فارسی |
| تحقیق یا تدوین | محمد حسن شفیعی شاهرودی |
| موضوع | جانشینی، غدیر |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | میراث نبوت |
| محل نشر | قم |
| سال نشر | ۱۳۸۶ ش |
| تعداد صفحه | ۲۷۲ ص |
| قطع | رقعی |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۲۵۲۷-۷۶-۳ |
| نسخه الکترونیکی | مطالعه در سایت نور |
نویسنده
عبدالحسین امینی (۱۳۲۰-۱۳۹۰ق)، مشهور به علامه امینی و صاحب الغدیر، عالم شیعه، پژوهشگر، کتابشناس و نویسنده کتاب الغدیر که دارای نقشی برجسته در احیاء، معرفی و دفاع از غدیر دانسته شده است.[۱]
از سوی عالمان برجسته شیعه، امینی پرچمدار دانش و ادب و قهرمان جنبش فکری اسلامی، مجاهدی در راه دفاع از حریم مذهب شیعه و نشردهنده فضائل بزرگان این مذهب، استادی جامع و دانشمندی فرزانه و نویسندهای بانبوغ، سختکوش، چیرهدست، راستگو و راستجو و صاحب اندیشه تابان خوانده شده است.[۲]
مهمترین اثر امینی کتاب الغدیر خوانده شده که نگارش آن موجب شهرت و تقدیر از او در جهان اسلام خوانده شده است.[۳] بر این کتاب دانشمندان بزرگی از شیعه و اهل سنت تقریظ (تأییدنامه) نوشتند و شخصیت علمی و عملی امینی را ستودند.[۴] بهجز تألیف کتاب، سایر فعالیتهای عبدالحسین امینی در دو زمینه تأسیس کتابخانه[۵] و مسافرتهای علمی و تبلیغی[۶] گزارش شده است.
مترجم
محمدحسن شفیعی شاهرودی (متولد ۱۳۵۴ش- استان خراسان رضوی)، نویسنده، محقق، مترجم، مدیر مؤسسه میراث نبوت است که بسیاری از آثار ایشان پیرامون کتاب الغدیر است.
تألیفات
از جمله آثار ایشان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
| ۱ | «ابوطالب حامی پیامبر صلی الله علیه و آله» | بررسی نقش ابوطالب در حمایت از پیامبر |
| ۲ | «النبی الاعظم صلی الله علیه و آله» | تحلیل زندگی و سیره پیامبر اکرم |
| ۳ | تلخیص الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب | خلاصه مباحث الغدیر در قرآن، سنت و ادب |
| ۴ | داستان غدیر خم | روایت مستند واقعه غدیر |
| ۵ | «آینده بهتر» | اثر اخلاقی و اجتماعی |
| ۶ | «امامشناسی» | پژوهشی دربارهٔ امامت و ولایت |
| ۷ | «شیعه علی علیه السلام» | بررسی مفهوم شیعه و پیروی از امیرالمؤمنین علیه السلام |
| ۸ | علی علیه السلام در قرآن | تحلیل آیات و تفاسیر مربوط به فضائل امیرالمؤمنین |
| ۹ | سرقتهای حدیثی | نقد تحریفها و نقلهای جعلی در تاریخ حدیث |
| ۱۰ | پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله (۲ جلد) | بررسی سیره و معارف نبوی |
| ۱۱ | غلو در فضائل | بررسی پدیده غلو در فضائل اهلبیت |
| ۱۲ | علی علیه السلام و خلفا (۲ جلد) | روابط تاریخی امیرالمؤمنین با خلفای نخستین |
| ۱۳ | شعر و شعراء | اشعار شاعران درباره ولایت و غدیر |
| ۱۴ | ثقل اصغر اهل بیت علیهم السلام | جایگاه اهلبیت به عنوان ثقل اصغر |
| ۱۵ | ثقل اکبر قرآن کریم | جایگاه قرآن به عنوان ثقل اکبر |
| ۱۶ | اصحاب جمل | بررسی جنگ جمل و مواضع اصحاب آن |
| ۱۷ | علی علیه السلام سید مظلومان | مظلومیت تاریخی امیرالمؤمنین |
| ۱۸ | «امام حسن علیه السلام» | زندگی و صلح امام حسن علیه السلام |
| ۱۹ | یزید بن معاویه | تحلیل شخصیت یزید |
| ۲۰ | معاویه بن ابی سفیان | بررسی عملکرد معاویه |
| ۲۱ | علی علیه السلام در سنّت | احادیث نبوی درباره امیرالمؤمنین |
| ۲۲ | علی علیه السلام از زبان مخالفان | فضائل امیرالمؤمنین بر زبان دشمنان |
| ۲۳ | امامان چهارگانه فقه | بررسی دیدگاه امامان اهلسنت |
| ۲۴ | عمروعاص | نقش عمروعاص در تاریخ صدر اسلام |
| ۲۵ | اجتهاد | مفهوم اجتهاد و جایگاه آن در فقه شیعه |
| ۲۶ | یاران امیر المؤمنین علیه السلام | معرفی اصحاب وفادار امیرالمؤمنین |
| ۲۷ | صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیها | جایگاه حضرت فاطمه زهرا در مکتب ولایت |
محتوای کتاب
این کتاب در سه فصل تنظیم شده است
فصل اول: عایشه
در این فصل به سخنانی که پیرامون وی از پیامبر صلی الله علیه واله و وارد شده واحادیث جعلی که از زرکشی عالم اهل سنت در کتاب الاجابه در فضایل عایشه نقل کرده، همچنین تهمتی که ابن تیمیه نسبت به عایشه بر شیعه وارد نموده میپردازد. سپس مؤلف به نارضایتی حضرت زهرا سلام الله علیها از ابوبکر و ممانعت حضرت از ورود عایشه برای عیادت او اشاره میکند ودر آخر به بغض عایشه نسبت امیرالمؤمنین علیه السلام میپردازد.
مؤلف در ادامه فصل اول به روایات و سخنان عایشه پرداخته است مخصوصاً سخنان وی در مورد خلفا را بیان نموده و به مخاطبان نشان میدهد که آرا و نظریات او در باب فضایل و مناقب ابوبکر، عمر و عثمان و نیز نقل قولهای عایشه در خصوص مسایل اجتماعی و نیز برخی احکام فقهی با تعالیم پیامبرصلی الله علیه واله همخوانی و هماهنگی ندارد.
فصل دوم: طلحه بن عبید الله تیمی که دارای دو بخش است.
در بخش اول به سخنانی که پیرامون او وارد شده و در بخش دوم به سخنان طلحه پرداخته است.
فصل سوم: زبیربن عوام قرشی از دو بخش تشکیل شده است.
بخش اول سخنانی که پیرامون او گفته شده است و بخش دوم سخنان و روایاتی که از او وارد شده است.
مؤلف این نکته را متذکر میگردد که طلحه و زبیر دریافتها و برداشتهای خاصی از اصول و فروع دین داشتند و همین امر آنان را به رویارویی با حضرت علی علیه السلام و نقض عهد و پیمانهای خود با امیرالمؤمنین وادار ساخت.
فهرست مطالب
اول: عایشه
نخست: سخنانی پیرامون وی
- پیامبر خدا صلی الله علیه و آله خطاب به همسرانش تجاهل کرد.
- مصیبتی بزرگ از زرکشی پیرامون ویژگیهای عایشه:
- عقد اُخوّتِ رسول خدا صلی الله علیه و آله میان عایشه و زن أبو ایّوب:
- تهمتی بر شیعه:
- ممانعت فاطمه علیها السلام از وارد شدن عایشه بر او در آن روز:
- عایشه نام علی را نمیبُرد و نمیتوانست از او به نیکی یاد کند:
دوم - روایات و سخنان عایشه
- عایشه از راویان حدیث غدیر از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله:
- «صیام یوم عرفة کصیام ألف یوم»
- عایشه همسر پیامبر صلی الله علیه و آله اشعار را حفظ بود
- محبّ الدین طبری در «الریاض النضرة» از عایشه نقل میکند:
- نفرین عایشه بر عمرو عاص:
- عبدی کوفی از شعرای قرن دوّم میگوید:
- عایشه میگوید:
- سخن پیامبر صلی الله علیه و آله به عایشه:
- سخن عایشه:
- حدیث جُمیع بن عمیر؛ وی میگوید:
- سخن عایشه: «ما رأیت أحداً قطّ أفضل من فاطمة غیر أبیها»
- سخن عایشه: «علیّ أعلم الناس بالسنّة»
- مسلم در «صحیح» خود در باب فضائل عمر از عایشه از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت کرده است:
- از عایشه به سند صحیح نقل شده است:
- از عایشه با سند مرفوع نقل شده که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:
- از عایشه نقل شده است:
- از عایشه نقل شده است:
- از عایشه نقل شده است: پیامبر صلی الله علیه و آله در بیماری مرگ به من فرمود:
- حدیث عمر که میگوید: «مرده به خاطر گریهٔ زنده عذاب میشود»
- اجازه گرفتن خلیفه از عایشه:
- عایشه میگوید: هنگامی که سورهٔ بقره نازل شد حرمت شراب نیزدر آن نازل شد
- عایشه میگوید: سورهٔ بقره و نساء نازل نشد مگر آن که من نزد پیامبر صلی الله علیه و آله بودم
- عایشه به ابن عمر گفت:
- اسود بن یزید میگوید:
- نزد ابن حجر یکی از دلیلهای واضح بر اینکه خلیفه، علی الاطلاق داناترین صحابه میباشد
دوم طلحة بن عبیداللّٰه تیمی
نخست - سخنانی پیرامون او
- طلحه همان کسی است که آیهٔ: «وَ مٰا کٰانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا…
- یحیی بن معین میگوید:
- پیرامون ثروت او:
- سوگند دادن امیرالمؤمنین علیه السلام روز جنگ جمل، سال (۳۶) در برابر طلحه:
- طلحه در قصّهٔ قتل عثمان:
- طلحه و عایشه:
دوم - سخنان طلحه
سوم زبیر بن عوّام قرشی
نخست - سخنانی پیرامون او
دوم - سخنان و روایات او
- پیرامون عبداللّٰه بن زبیر
- نخست - مشهور دانستن او در علم تفسیر!!
- دوم - ابن زبیر و بیعت یزید
- سوم - بیعت نکردن عبداللّٰه بن عمر با عبداللّٰه بن زبیر
- چهارم - سخنان عبداللّٰه بن زبیر و روایات او
طلحه و زبیر با هم
- نخست - طلحه و زبیر اوّلین کسانی بودند که با پیامبر و علی بیعت کردند
- دوم - عقد اخوّت بین طلحه و زبیر توسّط پیامبر صلی الله علیه و آله
- سوم - سرباز زدن طلحه و زبیر از بیعت با ابوبکر
- چهارم - طلحه و زبیر در ماجرای آتش زدن خانهٔ وحی
- پنجم - طلحه و زبیر در قتل عثمان
- ششم - طلحه و زبیر به گمان اهل سنّت یکی از عشرهٔ مبشّره هستند
- هفتم - اموال فراوانی که به برکت خلیفه برای طلحه و زبیر گرد آمد
- هشتم - پیرامون جنگ جمل
پانویس
منابع
- حماسه غدیر؛ محمدرضا حکیمی، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
- شهيدان راه فضيلت؛ عبدالحسین امینی، ترجمه جلالالدین فارسی، تهران: انتشارات روزبه، ۱۳۶۲ش.
- علامه امینی جرعهنوش غدیر (بهضمیمه جرعههایی از الغدیر)؛ مهدی لطفی، قم: انتشارات انصاری، ۱۳۸۲ش.
- همرهی خضر: بیست و پنج سال همراه علامه امینی، گوشههایی از زندگی علامه امینی؛ حسین شاکری، ترجمه محسن رفعت، تهران: انتشارات پيام سفيد، ۱۳۸۹ش.