الصراط المستقیم (کتاب)

از دانشنامه غدیر
ال‍ص‍راط‌ال‍م‍س‍ت‍ق‍ی‍م‌ ال‍ی‌ م‍س‍ت‍ح‍ق‍ی‌‌ال‍ت‍ق‍دی‍م‌
الصراط المستقیم (کتاب)
اطلاعات کتاب
نویسندهزی‍ن‌ال‍دی‍ن‌‌اب‍ی‌م‍ح‍م‍د‌ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌‌ی‍ون‍س‌ ال‍ع‍ام‍ل‍ی‌‌ال‍ن‍ب‍اطی‌‌ال‍ب‍ی‍اض‍ی‌
مذهبشیعه اثنی عشر
زبانعربی
تحقیق و تدوینم‍ح‍م‍دال‍ب‍اق‍ر ال‍ب‍ه‍ب‍ودی‌
تعداد جلد۳ ج
اطلاعات نشر
ناشرالمکتبه‌المرتضویه لاحیاء آثارالجعفریه
محل نشرت‍ه‍ران‌
سال نشر۱۴۲۵ق‌.‬‏‫ = ۱۳۸۳ ش
شابک۹۶۴-۹۲۸۳۹-۵‬
شماره ملی‭م‌۸۳-۹۴۳۰
نسخه الکترونیکیمطالعه و دانلود

«الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم» نوشته علامه، زين‌الدين، على بن يونس نباطى بياضى، متوفاى 877ق، است. اين كتاب، به زبان عربى و در موضوع اثبات اصول عقايد خصوصا امامت ائمه اطهار علیهم السلام مى‌باشد.

نویسنده

زين‌الدين، على بن يونس نباطى بياضى(متوفای ۸۷۷ق) ملقب به زین‌الدین و مکنى به ابومحمد، فقیه، مفسر، متکلم، ادیب، شاعر و نویسنده آثار متعددی است. برخی از آثار وی: «الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم»؛ «الرسالة اليونسية»؛ «الباب المفتوح إلى ما قيل في النفس و الروح»؛ «منخل الفلاح»؛ «المقام الأسنى في تفسير أسماء الله الحسنى»؛ «ذخيرة الإيمان يا أرجوزة في الكلام».

نقل خطبه غدير[۱]

خوشبختانه متن مفصل و كامل خطبه غدير در نُه كتاب از مدارک معتبر شيعه كه هم اكنون در دست مى ‏باشد و به چاپ هم رسيده، با اسناد متصل نقل شده است. رواياتِ اين نُه كتاب به سه طريق منتهى مى‏ شود.

يكى از اين سه طريق به روايت زید بن ارقم است كه با اسناد متصل در كتاب «الصراط المستقيم» به نقل از كتاب «الولاية» تألیف مورخ طبرى روايت شده است.

البته در روايتِ خطبه غدير كه در كتاب «الاقبال» سید بن‏ طاووس و نيز كتاب «الصراط المستقيم» علامه بياضى آمده نوعى تلخيص مشهود است، كه يا مؤلف در مقام اختصار بوده و يا راوى اصل، آن را مختصر نموده است.

محتوای کتاب

مقدمه: در مقدمه كتاب، بحث‌هایى پيرامون علت تأليف كتاب و سبب انتخاب اين موضوع خاص مطرح شده، سپس عناوين كتاب‌هایى كه از آنها مطلب نقل شده، آمده است.

باب اول: اين باب، درباره اثبات خداوند تعالى و صفات اوست.

باب دوم: اين باب، درباره رد جبر است، چرا كه منافى با عدل و رحمت الهى است.

باب سوم: اين باب، درباره اثبات نبى و صفات اوست.

باب چهارم: اين باب، درباره اثبات وصى و صفات اوست.

باب پنجم: اين باب، درباره ذكر كراماتى است كه از حضرت امير علیه السلام سرزده و موجب استحقاق داشتن وى براى امر امامت است.

باب ششم: اين باب، درباره شرايط امام علیه السلام است.

باب هفتم: اين باب، درباره بخشى از فضايل حضرت امير علیه السلام است كه دال بر تعديل وى مى‌باشد.

باب هشتم: اين باب، درباره آيات قرآنى دال بر تعيين حضرت امير علیه السلام، براى امر امامت است.

باب نهم: اين باب، درباره نصوصى از حضرت رسول صلی الله علیه و آله بر امامت حضرت امير علیه السلام است كه مستلزم ابطال امامت متقدمين بر آن حضرت مى‌باشد.

باب دهم: اين باب، درباره روايات فراوانى است كه در مورد امامت ساير ائمه علیهم السلام وارد شده است.

باب يازدهم: اين باب، پيرامون امام زمان و دولت آن حضرت و بقاى وى مى‌باشد.

باب دوازدهم: اين باب، درباره مطاعن و ظلم‌هایى است كه خلفاى سه‌گانه مرتكب شدند.

باب سيزدهم: اين باب، درباره امور مختلفى از قبيل مجادله براى يارى دين، احتجاج‌هاى شیعیان با مخالفان ائمه علیهم السلام و... است.

باب چهاردهم: اين باب، درباره جواب شبهات مخالفين ولايت اميرمؤمنان علیه السلام است.

باب پانزدهم: اين باب، درباره بر خطا شمردن هر يك از ائمه چهارگانه اهل سنت، در بسيارى از احكام است.

باب شانزدهم: اين باب، درباره ذكر راويان ائمه چهارگانه و طعن برخى از آنها نسبت به برخى ديگر است كه اين، موجب فسق ايشان و نهایتا باعث رد آنها مى‌گردد كه اين خود، موجب ويرانى قاعده‌اى كه در تصحيح دين خويش بر آن اعتماد نموده‌اند، مى‌شود.

باب هفدهم: اين باب، درباره پاسخ به اعتراضاتى است كه از طرف مخالفان، به پاره‌اى از شرايع پيروان امام علیه السلام وارد شده است.

منبع

دانشنامه غدیر،جلد ۱۴،صفحه ۳۶۱.

پانویس

  1. اسرار غدير: ص ۱۲۴،۱۰۸.