امام زمان برگزیده خداوند

اَلا اِنَّهُ خِیَرَةُ اللَّهِ وَ مُخْتارُهُ.

آگاه باشید! اوبرگزیده و انتخاب شدهٔ خداوند تبارک و تعالی است.

<< قبلی بعدی >>

«خیره» را غالباً به معنای اختیار گرفته‌اند، یعنی مصدر باب افتعال به معنای برگزیده و اسم برای مختار. اما بعضی آن را اسم تفضیل به معنای بهترین برگزیده گرفته‌اند. «مختار» هم اسم مفعول از باب افتعال (اختیار) به معنای برگزیده شده است در هر صورت پیامبرصلی الله علیه وآله در این فراز کسی را معرفی می‌کنند که او توسط خدا برگزیده شده است و خداوند او را برای امر امامت به عنوان آخرین وصی انتخاب کرده است.

اینجا باید دقت کرد که خداوند اختیار می‌کند برای تشریفات و به واقع چه کسی غیر منتخب خداوند لیاقت نبوت را دارد؟ بنابراین امامت مقامی است که خداوند شخص امام را خودش در این مقام نصب کرده و «جعل» توسط پروردگار است؛ لذا مردم و شورا هیچ شانی در این انتخاب ندارند.

قرار گرفتن «خیره» در کنار «مختار» به عنوان تأکید بر انتصاب از طرف خداوند و اینکه هر آنچه صلاح بداند انجام می‌دهد. در آیة شریفة ۶۸ سورة قصص نیز آمده و در آنجا نیز اشاره به همین مطلب است که خداوند هر کسی را بخواهد طبق مصالح برمی‌گزیند و انتخاب می‌کند همانگونه که خداوند می‌فرماید: وَ رَبُّکَ یَخْلُقُ ما یَشاءُ وَ یَخْتارُ ما کانَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ سُبْحانَ اللَّهِ وَ تَعالی عَمَّا یُشْرِکُون» «و پروردگارت آنچه را بخواهد می‌آفریند و [آنچه را بخواهد] برمی‌گزیند، برای آنان [در برابر اراده او در قلمرو تکوین و تشریع] اختیاری نیست؛ منزّه است خدا و برتر است از آنچه برای او شریک می‌گیرند».

در ذیل این آیه شریفه در تفسیر اطیب البیان، اینچنین آمده است:

(یختار) راجع به تشریعات است یعنی خداوند کسی که لیاقت نبوت و امامت دارد را جعل فرموده و دستورات را آنچه صلاح باشد از تکلیفیات و وضعیات از واجب و حرام و اینکه چه کتابی نازل کند چه نحوه نازل شود را نیز جعل می‌کند چنانچه خداوند می‌فرماید: وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ عَلی رَجُلٍ مِنَ الْقَرْیَتَیْنِ عَظیمهمچنین می‌فرماید: قالَ الَّذینَ لا یَرْجُونَ لِقاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَیْرِ هذا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ ما یَکُونُ لی أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقاءِ نَفْسی إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما یُوحی إِلَیَّ و همچنین در مورد انتخاب آدم علیه السلام فرمود: إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَةً و در مورد برگزیدن داوود علیه السلام فرمود:یا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناکَ خَلیفَةً فِی الْأَرْضِ و در حق حضرت ابراهیم علیه السلام نیز می‌فرماید: إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماما و در انتخاب ابراهیم و اسحاق و یعقوب علیهم السلام نیز می‌فرماید:وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا، بنابراین کسی که به امر الهی حکومت عدالت گستر در عالم را بنا می‌نهد قطعاً منتخب خداست و با این فراز تمامی مهدویتهای دروغین باطل می‌شود.

همچنین خداوند می‌فرماید: أَمَّنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَةٍ ما کانَ لَکُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ یَعْدِلُونَ؛ [آیا آن شریکان انتخابی شما بهترند] یا آنکه آسمان‌ها و زمین را آفرید، و برای شما از آسمان آبی نازل کرد که به وسیله آن باغ‌هایی خرم و باطراوت رویاندیم، که رویاندن درختانش در قدرت شما نیست؛ آیا با خدا معبودی دیگر هست [که شریک در قدرت و ربوبیت او باشد ؟ نه ، نیست]، بلکه آنان مردمی منحرف‌اند [که برای او شریک می‌گیرند .]

أَ مَا تَرَی اللَّهَ یَقُولُ ما کانَ لَکُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَها یَقُولُ لَیْسَ لَکُمْ أَنْ تَنْصِبُوا إِمَاماً- مِنْ قِبَلِ أَنْفُسِکُمْ تُسَمُّونَهُ مُحِقّاً بِهَوَی أَنْفُسِکُمْ وَ إِرَادَتِکُمْ ثُمَّ قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام ثَلَاثَةٌ لا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَ لا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ مَنْ أَنْبَتَ شَجَرَةً لَمْ یُنْبِتْهُ اللَّهُ یَعْنِی مَنْ نَصَبَ إِمَاماً لَمْ یَنْصِبْهُ اللَّهُ أَوْ جَحَدَ مَنْ نَصَبَهُ اللَّهُ وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ لِهَذَیْنِ سَهْماً فِی الْإِسْلَامِ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ وَ رَبُّکَ یَخْلُقُ ما یَشاءُ وَ یَخْتارُ ما کانَ لَهُمُ الْخِیَرَة.

آیا نبینی که خدا فرماید: شما را نرسد که درخت آن را برویانید. می‌فرماید: شما حق ندارید از پیش خود امامی نصب کنید، و او را به هوای دل و خواست خود بر حق بخوانید، سپس امام صادق علیه السلام فرمود: سه کس هستند که خداوند در روز قیامت با آنان سخن نکند، و به آنها نظر نیندازد، و آنها را پاک نداند، و عذاب دردناکی هم دارند: هر که درختی برویاند که خدایش نرویانیده است یعنی کسی که امامی را نصب کند که خدا او را معین و انتخاب نکرده است، یا کسی که انکار کند امامی را که خدا او را معین کرده و منصوب نموده، و همچنین کسی که پندارد این دو کس در اسلام سهمی دارند با اینکه خدا فرموده است: و پروردگار تو است که خلق می‌کند هر چه خواهد، و اختیار دارد و برای آنان اختیاری نیست.