پرش به محتوا

امیرالمومنین همراه پیامبر

از ویکی غدیر

این کلام حضرت اشاره دارد به اینکه حضرت علی علیه السلام از آغاز بعثت با حضرتش همراه و همگام بود و آن حضرت را یاری مینمود؛ چه در عبادت و چه در غیر عبادت. ملازمت و همراهی امیرالمؤمنین علیه السلام با پیامبر صلی الله علیه وآله به حدی بود که آن بزرگوار در ابتدای خطبهٔ غدیر پس از حمد و ثنای الهی زبان به شکوه گشوده و علت بسیاری از اذیتها و آزارها و کینه‌توزی منافقین را به خاطر همراهی امیرالمؤمنین علیه السلام با خویش و همچنین پذیرش او از من و روی آوردن من به او بوده است.

یکی از فضائلی که پیامبر صلی الله علیه وآله برای امیرالمؤمنین علیه السلام بیان فرمودهاند، ملازمت ایشان با خود در تمام موارد و موضوعات بوده و پذیرش این ملازمت بر منافقان بسیار سخت بود؛ لذا همیشه آنها از باب تمسخر و سرزنش و حیله و مکر نسبت به آن حضرت در میآمدند تا جایی که ایشان را «اُذُن-گوشی» نامیدند. آن حضرت از مشورتها با حضرت علی علیه السلام و حضور او در کنار خود استقبال زیادی مینمود و از این جهت همواره مورد اذیت و آزار منافقان قرار میگرفتند.

به عنوان نمونه وقتی آیه ۱۲ سوره مجادله (آیه نجوا) نازل شد: یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَاجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَةً ذَلِکَ خَیْرٌ لَکُمْ وَاَطْهَرُ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ.

ای مؤمنان! زمانی که می‌خواهید با پیامبر صلی الله علیه وآله گفتگوی محرمانه کنید، پیش از گفتگوی محرمانه خود صدقه دهید، این برای شما بهتر و پاکیزه‌تر است، و اگر چیزی برای صدقه نیافتید [اجازه دارید محرمانه گفتگو کنید]؛ زیرا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. همینکه پای پول به میان آمد دور پیامبر صلی الله علیه وآله خلوت شد، امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: یک آیه در قرآن هست که هیچ‌کس جز من به آن عمل نکرد. آن حضرت ده بار در محضر رسول خدا صلی الله علیه وآله حاضر شدند و هر بار یک سؤال نموده و هر مرتبه یک درهم صدقه دادند و آن حضرت نیز از علی علیه السلام استقبال کرده و جواب سؤالات را میدادند.[۱]

ابن‌عبّاس میگوید:

چون آیهٔ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا ناجَیْتُمُ الرَّسُولَ… نازل شد، کسی نمیتوانست به‌طور خصوص با پیامبر صلی الله علیه وآله گفتگو کند مگر اینکه پیش از آن صدقه بپردازد. و اوّلین کسی که صدقه داد علی‌بن‌ابی‌طالب علیه السلام بود. وی دیناری داشت که آن را با ده درهم عوض کرد و توانست ده بار با آن به‌طور خصوصی با پیامبر صلی الله علیه وآله گفتگو کند.[۲]

در روز غدیر، پیامبر صلی الله علیه وآله از کثرت منافقین و آزار و اذیت آنها در مورد این ملازمتها و همراهی علی علیه السلام با خویش، در خطبهٔ غدیر لب به سخن گشوده و فرمودند: ... وَکَثْرَةِ اَذاهُمْ لی غَیْرَ مَرَّةٍ حَتّی سَمَّونی اُذُناً وَ زَعَمُوا اَنِّی کَذالِکَ لِکَثْرَةِ مُلازَمَتِهِ إِیاّی وَ إِقْبالی عَلَیْهِ وَ هَواهُ وَ قَبُولِهِ مِنِّی…؛.. و به خاطر اذیت و آزاری که آنها بارها بر من روا داشتند تا آنجا که مرا اذن (گوش دهنده به هر کلامی) نامیدند و گمان کردند که من این گونهام، و علتش ملازمت و همراهی زیاد علی علیه السلام با من و تمایل و پذیرش او توسط من، و روی آوردن من به او بود. و خداوند در این رابطه، آیهای نازل نمود و فرمود: و از آنان کسانی هستند که پیامبر را آزار میدهند و میگویند او «گوش» است، و هر سخنی را گوش می‌دهد و باور می‌کند! به آنان که چنین گمانی دارند بگو: آری، گوش فرا دهنده به سخن برای شما بهتر است، او به خدا ایمان دارد و حرف مؤمنان را باور میکند و رحمت است برای آنان که از شما ایمان آوردهاند، و کسانی که رسول خدا را اذیت کنند عذاب دردناکی در انتظار آنهاست.»

پانویس

  1. شواهدالتنزیل، ج۲، ص۳۲۴؛ بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۸؛ تفسیرالقمی، ج۲، ص۳۵۶.
  2. بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۸۲.