تدبّر در قرآن

از دانشنامه غدیر

تدبّر در قرآن[۱]

در فرازى از فرازهاى مرحله سوم از خطبه غدیر و هنگامى كه خطبه به اوج خود نزديک مى ‏شد، نهيبى لازم بود كه مخاطبين بدانند چرا على بن ابی‏ طالب ‏علیه السلام از آغاز سخنرانى بر فراز منبر كنار پيامبر صلى الله عليه و آله ايستاده است.

بايد گفته مى ‏شد كه لحظاتى بعد دو بازوى حيدرى در كف با كفايت محمدى قرار مى‏ گيرد و به گونه ‏اى خاص فراتر از آنچه در ذهن مردم است معرفى خواهد شد. براى اعلان اين مهم پیامبر صلی الله علیه و آله ثقل اكبر را تابلو قرار داده، علی‏ علیه السلام را در سایه قرآن نشان داد.

ابتدا امر به تدبر در قرآن و به دنبال متشابه آن نبودن را مطرح كردند و آيه ۸۲ سوره نساء «اَفَلا يَتَدَّبَّرُونَ الْقُرْآنَ...» و آيه ۷ سوره آل‏ عمران «هُوَ الَّذى اَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ اُمُّ الْكِتابِ وَ اُخَرُ مُتَشابِهاتٌ، فَاَمَّا الَّذينَ فى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْويلِهِ وَ ما يَعْلَمُ تَأْويلَهُ اِلاَّ اللَّهُ وَ الرّاسِخُونَ فِى الْعِلْمِ...» را با كلام خود آميختند و مردم را آماده معرفى «راسخان در علم» نمودند.

سپس قسم ياد كردند كه باطن و تفسير قرآن را بيان نمی ‏كند مگر اين كسى كه مى‏ خواهم دست او را بگيرم و او را بالا ببرم و بازوى او را بگيرم و با دستانم او را بلند كنم و به شما بفهمانم كه هر كس من صاحب اختيار او بوده ‏ام اين على صاحب اختيار اوست، و ولايت او از طرف خدا نازل شده است.

پانویس

  1. واقعه قرآنى غدير: ص ۸۶ .