غدیر به روایت اهل بیت علیهم السلام (کتاب)
«غدیر به روایت اهل بیت علیهم السلام» تألیف آیتالله سید علی حسینی میلانی، اثری پژوهشی درباره واقعه غدیر و جایگاه آن در آموزههای اهل بیت علیهم السلام است. این کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است: بخش نخست به بررسی آیات قرآن مرتبط با غدیر میپردازد و بخش دوم، روایات اهل بیت علیهمالسلام درباره غدیر و جایگاه امامت را تحلیل میکند.
نویسنده
سید علی حسینی میلانی (متولد ۱۳۲۷ش در نجف)، فقیه و متکلم شیعه ساکن قم، که یکی از زمینههای فعالیتهای او مباحث اعتقادی مربوط به امامت و پاسخ به شبهات در این زمینه دانسته شده است.
میلانی یکی از استادان برجسته دوره تخصصی اعتقادات در حوزه علمیه قم بهشمار رفته و در زمینه کلام تخصصی در حوزه امامت، علاوه بر تألیفات فراوان، به تأسیس مراکز علمی، پژوهشی و تبلیغی از جمله بنیاد فرهنگی امامت پرداخته است.
نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار، جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام و استخراج المرام من استقصاء الافحام از جمله آثار پرشمار او در زمینه امامتپژوهی و دفاع از عقاید شیعه بهشمار رفته است.[۱]
محتوای کتاب
کتاب در دو بخش سامان یافته است. در بخش نخست، نویسنده به بررسی چهار آیه مهم قرآن که با واقعه غدیر مرتبطاند میپردازد.
نخست، آیه ابلاغ («یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ…») که به دستور خداوند برای اعلام ولایت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام اشاره دارد و بسیاری از مفسران شیعه و اهل سنت نزول آن را در روز غدیر دانستهاند.
دوم، آیه اکمال دین («الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ…») که پس از اعلام ولایت نازل شد و نشانه کامل شدن دین اسلام معرفی شده است.
سوم، آیه «سَأَلَ سائِلٌ بِعَذاب واقِع…» که درباره فردی معترض به ولایت علی علیهالسلام نازل شد و به عذاب الهی اشاره دارد.
چهارم، آیاتی که به نقل امام صادق علیهالسلام، در شأن امیرالمؤمنین و روز غدیر نازل شده و بر جایگاه ویژه ایشان تأکید دارند. نویسنده در ذیل هر آیه، با استناد به اقوال مفسران و علمای حدیث، شأن نزول و ارتباط آن با غدیر را بررسی میکند.
بخش دوم کتاب به روایات اهل بیت علیهمالسلام درباره غدیر اختصاص یافته است. نویسنده ضمن نقل روایت غدیر از کتاب «قرب الاسناد»، به مظلومیت امیرالمؤمنین علیهالسلام اشاره میکند که با وجود گواهی هزاران نفر در غدیر، حق ایشان پایمال شد. همچنین سخنان پیامبر صلیاللهعلیهوآله درباره امیرالمؤمنین از منابعی چون «خصال صدوق» و «اثبات الهداه» و سفارشهای پیامبر پس از نزول آیه ابلاغ از «آمالی شیخ طوسی» نقل شده است. در ادامه، تعداد حاضران در غدیر و استناد امام علی علیهالسلام به حدیث غدیر در شورای انتخاب خلیفه، و همچنین سوگند دادن برخی صحابه به حدیث غدیر و تأیید آن توسط ابوهریره، با ارجاع به منابع شیعه و اهل سنت بررسی میشود. نویسنده به تحریف برخی گفتگوها در منابع اهل سنت نیز اشاره کرده و اعتراف ابو حنیفه به دلالت حدیث غدیر بر ولایت علی علیهالسلام و فضیلت روزه غدیر را از منابع معتبر شیعه نقل میکند. این اثر با رویکردی مستند، جایگاه غدیر را از منظر قرآن و اهل بیت علیهمالسلام تبیین میکند.
فهرست مطالب
بخش یکم غدیر از دیدگاه قرآن
- آیات غدیر
- آیه یکم [سوره مائده آیه ۶۷]
- آیه دوم [سوره مائده آیه ۳]
- آیه سوم [سوره معارج آیه ۱ و ۲]
- آیه چهارم [سورۀ شعراء آیههای ۱۹۲-۱۹۴]
بخش دوم غدیر به روایت اهل بیت علیهم السلام
- غدیر و ولایت حضرت علی علیه السلام
- نزول در جحفه
- شگفتا از مصائب علی علیه السلام
- یاریگر علی علیه السلام
- غدیر و گوشهای از سخنان پیامبر
- مهتر و سروَر مردم
- علی علیه السلام همانند هارون
- غدیر و سخنی دیگر
- فوایدی ارزشمند
- استناد و سوگند به حدیث غدیر
- گفت و گوی سعد و معاویه
- اعتراض و مخالفت در روز غدیر
- معنای حدیث غدیر
- اعتراف ابوحنیفه به دلالت حدیث غدیر
- روزهٔ روز غدیر
- مسجد غدیر و نماز گزاردن در آن
- روز غدیر، روز عید
پانویس
- ↑ «زندگینامه فقیه وارسته و محقق فرزانه حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی مدظله العالی»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی؛ «تألیفات»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی.
منابع
- «تألیفات»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی، بازدید: ۴ خرداد ۱۴۰۴ش.
- «زندگینامه فقیه وارسته و محقق فرزانه حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی مدظله العالی»، در سایت رسمی حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی، بازدید: ۳ خرداد ۱۴۰۴ش.
