وهب بن عبدالله السوائی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | وهب بن عبدالله بن مَسْلمه |
| سرشناسی | از اصحاب پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله و یاران امام علی علیه السلام |
| تولد | مدینه |
| وفات | ۷۴ هجری قمری، کوفه |
| محل دفن | کوفه |
| خویشان سرشناس | عون بن وهب (فرزندش) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام علی علیه السلام، براء بن عازب |
| شاگردان | عون بن ابی جحیفه، عامر شعبی، علی بن اقمر، ابواسحاق سبیعی |
| مذهب | شیعه |
| اطلاعات فرهنگی | |
| زمینه فعالیت | ریاست بیت المال، رهبری شرطة الخمیس، و نظارت بر خمس اموال غنیمتی |
| علت شهرت | یار وفادار امام علی علیه السلام، راوی حدیث غدیر و حدیث دوازده خلیفه |
ابوجحیفه وهب بن عبدالله سوائی، از اصحاب پیامبر صلی الله علیه وآله و یاران امام امیرالمؤمنین علیه السلام بود که در واقعه غدیر و تمام جنگهای حضرت شرکت داشت و مسئولیتهای مهمی همچون ریاست بیتالمال کوفه را برعهده داشت. او از راویان حدیث غدیر و دوازده خلیفه بود و در سال ۷۴ هجری قمری در کوفه درگذشت.
زندگینامه
وهب بن عبدالله سوائی با کنیه ابوجحیفه از کسانی بود که در کودکی پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله را دیده و نزد ایشان حضور یافته بود، هرچند پیش از رسیدن به سن بلوغ، رسول خدا صلی الله علیه وآله از دنیا رفت. این دیدار باعث شد تا مورخان او را در زمره اصحاب پیامبر صلی الله علیه وآله قرار دهند.[۱]
ابوجحیفه از نزدیکان و شیعیان امیرالمؤمنین علی علیه السلام بود.[۲] در دوران خلافت حضرت علی علیه السلام، سه مسئولیت مهم حکومتی بر عهده داشت: مسئولیت بیتالمال کوفه، رهبری شرطه الخمیس، و نظارت بر خمس اموال غنیمتی. امام علی علیه السلام او را «وهب الخیر» و «وهب الله» مینامید که نشان از اعتماد و محبت خاص حضرت نسبت به او داشت.[۳] ابوجحیفه در تمامی جنگهای امام علی علیه السلام شامل جمل، صفین و نهروان شرکت فعال داشت.[۴]
یکی از مهمترین ویژگیهای ابوجحیفه، حضورش در واقعه غدیرخم است. علامه امینی او را جزو ۱۰۹ صحابهای میداند که حدیث غدیر را درباره ولایت امام علی علیه السلام روایت کردهاند.[۵] ابوجحیفه همچنین راوی حدیث معروف دوازده خلیفه است که در آن پیامبر صلی الله علیه وآله جانشینان خود را دوازده نفر از قریش اعلام کرده است میباشد.[۶]
درباره سال درگذشت ابوجحیفه اختلاف نظر وجود دارد. ابن اثیر آن را سال ۷۲ هجری دانسته،[۷] اما علامه امینی در کتاب الغدیر تاریخ صحیح را ۷۴ هجری در کوفه اعلام کرده است.[۸] این تاریخ با وقایع تاریخی آن دوران همخوانی بیشتری دارد، زیرا در سال ۷۳ عبدالله بن زبیر کشته شد و عبدالملک عراق و حجاز را فتح کرد.[۹]
روایت حدیث غدیر
یکی از صحابه که حدیث غدیر را نقل کرده وهب بن عبداللَّه شوائی، ابوحجیفه، وهب الخیر (م ۷۴ ق) است. ابن عقده در «حدیث الولایة» حدیث غدیر را از وهب بن عبداللَّه روایت کرده است.[۱۰]