بولس سلامه مسیحی: تفاوت میان نسخه‌ها

# <big>بولس سلامة و ملحمة عيد الغدير، عبدالحسين جواهرى. عربى، چاپى، چاپ بيروت (لبنان) ، سال ۱۴۲۵ ق، وزيرى، ۴۸ ص.</big>

# <big>حماسه عيد الغدير، بولس سلامه، انتخاب: سيد حسين مرعشى. فارسى، چاپى. منير، تهران، سال ۱۳۸۲ ش. وزيرى، ۱۶۰ ص. اين كتاب انتخاب و توضيح بعضى از اشعار در مورد غدير از كتاب «عيدالغدير» بولس سلامه است. البته اصل كتاب به طور كامل درباره غدير نيست.</big>

<big>'''دلايل انتخاب موضوع'''</big>

<big>اين حماسه در زمانى سروده شده است كه سرزمين‏ هاى عربى و اسلامى شاهد موج شديدى از تهاجم فكرى و فرهنگى است، به طورى كه حتى براى به انجام رسيدن اين تهاجم فرهنگى از حملات مستقيم نظامى نيز ابايى نداشتند. اين امر در بيدار شدن روحيه حماسى و ملى‏ گرايى در بين اعراب، از جمله بولس سلامه تأثير بسزايى داشت.</big>

<big>بولس سلامه از ارتباطش با علامه امينى و از نامه‏ نگارى ‏هايى كه با هم داشتند نيز سخن مى‏ گويد. گويا علامه امينى نيز اين موضوع را به وى پيشنهاد داده بود. بولس سلامه در مقدمه حماسه خود به نامه‏ اى كه در جواب علامه نوشته است نيز اشاره مى‏ كند:</big>

<big>شاعر از ديگر عللى كه وى را به سرودن اين اثر حماسى تشويق كرده است، آشنايى‏ اش با قرآن كريم و شيفتگى او به شخصيت‏ هاى اسلامى همچون پيامبرصلى الله عليه وآله، امام على و امام حسين‏ عليهما السلام مى‏ داند. وى در مقدمه قصيده «على و الحسين ‏عليهما السلام» -  كه در پايان كتاب «سرّ الايمان» به چاپ رسيده -  در اين باره مى‏ گويد: از كودكى شيفته قرآن مجيد و تاريخ اسلام بودم. اكنون كه حدود چهل سال از عمرم گذشته چگونه مى‏ توان شيفته آن نباشم. هر گاه به ياد كشته شدن اميرالمؤمنين و فرزندش حسين‏ عليهما السلام مى ‏افتادم، سينه‏ ام براى يارى حق و شكست باطل بر افروخته مى ‏شد.<ref>سرّ الايمان (مقرّم) : ص ۶۹ .</ref></big>

<big>شاعر در بيتى مثال بسيار جالبى در مورد على‏ عليه السلام و پيروزى‏ هاى اسلام زده است؛ او على‏ عليه السلام را به ابرى تشبيه مى‏ كند كه براى باريدن باران لازم و ضرورى است، زيرا اگر ابرى نباشد بارانى نخواهد بود. اگر على‏ عليه السلام هم نبود، براى اسلام و مسلمانان پيروزى رقم نمى‏ خورد. بولس سلامه همه وقايع قبل از غدير خم را به نوعى مشيت و قضاى خداوندى مى‏ داند كه از اين طريق توجه مسلمانان را به سوى على ‏عليه السلام جلب مى ‏كند، زيرا پيامبر صلى الله عليه وآله در همه حوادث و مناسبت‏ ها از وى تمجيد مى ‏نمايد و جايگاه والاى او را به مردم گوشزد مى‏ كند. او بعد از اين كه همه اصحاب و ياران را امتحان مى‏ كند، در نهايت على‏ عليه السلام را براى آن امر مهم بر مى‏ گزيند، تا همه عذرها از مردم گرفته شود. شاعر، اين حوادث را نشانه و مقدمه ‏اى براى خلافت امام على‏ عليه السلام مى‏ داند.<ref>البته مشخصاً اين اعتقاد شيعه نيست، بلكه ملاک امر امامت و خلافت در مكتب تشيع صرفاً «نصبٌ من اللَّه» است.</ref></big>

<big>غور الا ثماله من غدير<ref>عيد الغدير (بولس سلامه) : ص ۱۰۶:  -  از حج مهم خود برگشت در حالى كه انبوهى از حاجيان همچون موج دريا جمع شده بودند.   -  امواج مردم (حاجيان) پشت سر هم همچون تكه‏ هاى پراكنده ابرها در صبحگاه در بيابان بودند.   -  هر انسان توانمندى كه توانايى قيام و تكبير داشت براى رفتن به حج از ديگران سبقت مى گرفت.   -  پيامبرصلى الله عليه وآله شروع به نصيحت مردم و بيان احكام و هدايت آنها به راه راست كرد.   -  مردم كه از حج برگشتند به سرزمين «خم» رسيدند، گويى كه كاروانيان از گرماى هوا در تنور بودند.   -  آن سرزمين را به نام «غدير خم» مى‏ شناختند، زيرا آن سرزمين پست جز ته مانده ‏اى از آبگير (رود) نبود.</ref></big>

<big>سپس حالت پيامبرصلى الله عليه وآله در پى نازل شدن آيه تبليغ را ترسيم مى‏ كند:</big>

<big>در اين چهار بيت، بولس سلامه حالت پيامبر صلى الله عليه و آله را هنگام نزول آيه و نيز مضمون آيه تبليغ را به نظم در آورده است.</big>

<big>سپس شاعر مضمون حديث غدير را كه پيامبرصلى الله عليه وآله در  آن روز بيان فرمودند به نظم مى‏ كشد و تمام سخنان پيامبرصلى الله عليه وآله را از ابتدا تا انتها مى‏ آورد. پيامبرصلى الله عليه وآله در ابتدا نزديک شدن زمان رحلتش به سوى پروردگار خويش و فراق از اصحاب را به آنها خبر مى‏ دهد. مردم همه به گريه مى‏ افتند. آنگاه پيامبرصلى الله عليه وآله آنها را شاهد مى‏ گيرد كه آيا من مولاى شما نيستم؟ و همه تأييد مى‏ كنند كه آرى. سپس دست على ‏عليه السلام را بالاى سرش مى‏ برد و او را به عنوان جانشين خود و ولىّ مردم بعد از خودش به مردم معرفى مى‏ كند:</big>

<big>ايها الناس قال اوشك ان</big>                 

<big>باسطاً للعيون حق الوزير<ref>عيد الغدير (بولس سلامه) : ص ۱۱۰:  -  پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: اى مردم، نزديک است كه از طرف خداوند فرا خوانده شوم، من و شما با هم محشور خواهيم شد.   -  و هر دوى ما پاسخ خواهيم داد: آيا به حق به اين كه من امر پروردگار قادر و توانا را به انجام برسانم گواه خواهيد بود؟   -  صداى كسى را كه خبر مرگ مى دهد در بين  سخنان پيامبرصلى الله عليه وآله شنيدند. اين صدا در عظمت شكوه قبر آشكار بود.   -  آنگاه اشک ها چشم‏ ها را پر كرد و صداها در گلوها خفه شد و آه و ناله بلند گرديد.   -  مردم گفتند: ما گواه و شاهد هستيم. خداوند به تو جزاى خير دهد كه نصيحت كننده و راهنماى ما بودى.   -  آيا گواهى نمى‏ دهيد كه خداوند واحد و يگانه است و جز او كه مهربان و آمرزنده است خدايى نيست.   -  و شهادت نمى‏ دهيد كه من بنده و فرستاده او هستم و در پند و نصيحت شما كوتاهى نكرده‏ ام؟   -  همه جواب دادند: آرى. سپس پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: خداوندا، تو شاهد باش كه بنده مأموريت خود را به انجام رساندم.   -  اى مردم! خدا مولاى شما و مولاى و يار و ياور و پناه من است.   -  و بعد از خدا من از زمان كودكى تا پايان روزگار، مولاى شما هستم.   -  خدايا ! هر كس من به حقيقت مولاى او هستم، على نيز بدون ترديد مولاى او است.   -  خدايا ! دوستان پسرعموى مرا دوست بدار و هم پيمانان ياور مرا يارى كن. - با دشمنان او دشمن باش و انسان ‏هاى پست و شكست خورده و شرور را تنها و بى ‏ياور بگذار.   -  اين سخن را پيامبرصلى الله عليه وآله در حالى كه بازوى على‏ عليه السلام را گرفته بود و ساق دست آن شير شجاع و در هم شكننده را بالا برد گفت.   -  در هنگامى كه على‏ عليه السلام و پيامبرصلى الله عليه وآله دست در دست هم داده بودند در جايگاه مشهور، موى زير بغل آنها پيدا بود.   -  گويى كه پيامبرصلى الله عليه وآله پرچم عزت و افتخار را در روز عيد براى فرمانده پيروز بالا مى‏ برد.   -  در حالى كه فضل و برترى على‏ عليه السلام را براى روزگار روايت مى‏كند و مقام وزارت و جانشينى او را صريح و بدون پرده براى مردم بيان مى كند.</ref></big>

<big>آنگاه شاعر، حديث معروف ثقلين را -  كه در همين روز بيان فرموده ‏اند -  به نظم مى‏ كشد:</big>

<big>او مستنداتى را جمع كرده است كه هيچ شكى در آنها نيست. مطالب او به دليل تواتر آمدن در كتاب‏ هاى اهل‏ سنت -  كه هر كدام بخشى از كتاب‏ هاى خود را به اين واقعه اختصاص داده ‏اند -  همانند سيوطى و محمد بن جرير طبرى و احمد بن محمد بن عقده و محمد بن احمد بن عثمان الذهبى و... ، مورد تأييد همه است.</big>

<big>از نظر بولس سلامه، پيامبرصلى الله عليه وآله به طور واضح و بدون هيچ غموضى نظر خود را در مورد حضرت على‏ عليه السلام و ولايت او بيان كرده ‏اند.</big>

<big>لا مجاز و لا غموض و ليس</big>       

<big>فأتاه المهنّئون عيون ال</big>

<big>و جلال المغيب يوم غدير<ref><big>عيد الغدير (بولس سلامه) : ص ۱۱۳:</big><big>  -  درخشش طلوع دين در غار حرا بود و شكوه غروب آن در روز غدير.</big></ref></big>

== <big>پانویس</big> ==