تصوّف: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>يكى از شبهات و به تعبير بهتر انحرافاتى كه بر حديث غدير وارد كرده ‏اند حمل امامت در حديث غدير بر امامت تصوّف است! مولوى سلامت‏ على شبهه‏ اى را مطرح كرده كه خود دربردارنده اعتراف به دلالت حديث غدير بر امامت سرورمان اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است. وى چون شبهات بافته شده پيرامون حديث غدير را براى جلوگيرى از دلالت آن بر مطلوب حقّ بسنده نديده، و از سوى ديگر نتوانسته دلالت حديث بر امامت را نفى كند، امامت مستفاد از اين حديث شريف را بر امامت صوفيانه و باطنى حمل كرده است! وى در كتابش «تبصره» گفته است:</big>

<big>دليلى كه مسلمانان مى ‏توانند با آن منكران پيامبرى محمد رسول‏ اللَّه‏ صلى الله عليه و آله را ملزم كنند، بشاراتى است كه در كتب آسمانى پيشين و انبياء سلف‏ عليهم السلام در نبوت حضرتش وارد شده است.</big>

<big>اين تأويل و حمل امامتى كه حديث غدير به آن دلالت مى‏ كند بر امامت باطنيّه ‏اى كه صوفيه مى‏ گويند، در صورتى درست است كه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام از صوفيه باشد! حافظ ابن‏ جوزى صوفى بودن امام‏ عليه السلام و ديگر صحابه را انكار كرده، و كلام ابونعيم اصفهانى را كه ايشان را از شمار صوفيه آورده زشت دانسته و گفته است:</big>

<big>شاه ولى ‏اللَّه دهلوى -  پدر مخاطب ما دهلوى -  در كتابش «قرّة العينين» در ردّ عقايد صوفيه و بيان عدم ثبوت آنها از شرع شريف بسيار تلاش كرده است. محال است كسى از آن سخنان آگاه شده باشد و حديث غدير را بر اين محمل ناروا حمل كند!</big>

<big>مولوى اسماعيل در «رساله امامت» خاطرنشان كرده كه امامت سايه رسالت و مانند آن است و مبنايش بر اظهار نهاده شده نه بر اخفاء، اما ساير ارباب ولايت چنين نيستند. از اين رو، جايز نيست گفتارهاى صادر شده از ائمه در بيان امامتشان بر خودستايى و مانند آن حمل شود.</big>

<big>دهلوى در نخستين باب «تحفه اثنى ‏عشريه» تصريح كرده كه روش اهل‏ سنت اين است كه سخنان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را بر ظاهر آن حمل كنند. چنانكه كلام خدا و كلام رسول ‏صلى الله عليه و آله نيز چنين است، و همگى بايد بر معناى ظاهرى آن ها حمل شوند. پس از اين اقرار، مى‏ بينيم لفظ امامت در اشعار اميرالمؤمنين ‏عليه السلام آمده، و شكى نيست كه «امامت» در معناى مصطلح آن ظهور دارد نه امامت صوفيانه. از اين رو، نزد دهلوى و چنانكه خود تصريح كرده، نزد اهل‏ سنت گردانيدن لفظ از معناى ظاهرى‏ اش نادرست است.</big>

<big>دهلوى در باب نبوت كتاب «تحفه اثنى ‏عشريه» مى ‏نويسد:</big>

<big>وى سپس نمونه‏ هايى از اقوال اين فرقه‏ ها در موضوع سخنش نقل كرده، و گفته كه گردانيدن نصوص قرآن و احاديث از ظواهر آن ها از كارهاى ملحدان و زنديقان است. اين عمل زشت، بدى‏ ها و رسوايى‏ ها بسيارى را در پى دارد و ستون‏ هاى دين به سبب آن فرو مى‏ ريزد.</big>

<big>تأويل مذكور با مقتضاى استدلال ابوبكر به حديث «الأئِمَّةُ مِن قُرَيشٍ» بر خلافتش در مقابل انصار مخالف است، چرا كه مقتضاى استدلال به حديث مذكور اين است كه حديث ظاهر در معناى امامت و جانشينى رسول ‏خدا صلى الله عليه و آله باشد؛ يعنى معناى مصطلح نه امامتى كه در تصوف مطرح است. ابوبكر به همين ظهور استناد و به آن احتجاج كرده است. اگر امامت دالّ بر خلافت نبود، وى براى اثبات اينكه جانشين رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله است به اين حديث استناد نمى‏ كرد. احتجاج ابوبكر به اين حديث براى اثبات خلافتش در كتاب ‏هاى سيره و تاريخ آمده است.</big>

<big>شاه ولى ‏اللَّه دهلوى تصريح كرده<ref>ازالة الخفاء: مقصد اول از باب هفتم.</ref>كه نزد اهل‏ سنت امامت و خلافت مترادف اند. بنابراين، در اشعار اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و حسّان و قيس مراد از «الامام» خليفه است، نه امام به معناى صوفيانه. اين نيز تأويل حديث غدير را باطل مى‏ كند و نشان مى‏ دهد كه تأويل مذكور مخالف مذهب و معتقَد اهل‏ سنت است.</big>

<big>امامت مصطلح كه نزد اهل ‏سنت مترادف «خلافت» يا همان رياست عامّه در دين و دنياست، و عالمان بزرگ اهل ‏سنت به اين مطلب تصريح كرده ‏اند.</big>

<big>امامت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام از اشعار وى و اشعار حسّان بن ثابت و قيس بن سعد بن عُباده ثابت شد. اگر على‏ عليه السلام امام باشد، از همه گناهان معصوم خواهد بود، و اگر معصوم باشد خلافتش ثابت شده، و خلافت آنها كه خود را از او پيش انداختند باطل مى‏ شود، چرا كه تقدّم غير معصوم بر معصوم عقلاً قبيح و بلكه از اقبح قبايح است.</big>