۲۳٬۲۶۷
ویرایش
کتاب سلیم بن قیس هلالی: تفاوت میان نسخه‌ها
←اعتبار
(←اهمیت) |
(←اعتبار) |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
* '''از نظر روایی''': | * '''از نظر روایی''': | ||
این کتاب از نخستین گردآورده‌های روایی شیعه و از اولین منابع حدیث اسلامی از زمانی است که حکومت وقت سیاست [[منع از نقل و تدوین حدیث|منع حدیث]] را اعمال کرده بود. نویسنده این کتاب از جمله شیعیانی بود که با این سیاست مقابله کرد و با تدوین این کتاب برای جلوگیری از انحراف جامعه اسلامی از قرآن و سنت کوشید. بر این اساس، با فرض صحت اسناد نسخه موجود، این کتاب تنها نگاشته روایی باقی‌مانده از نیمه نخست سده اول هجری خواهد بود.<ref>«گامی دیگر در شناسایی و احیای کتاب سلیم بن قیس هلالی»، ص۱۹-۲۰.</ref> | |||
* '''از نظر تاریخی''': | * '''از نظر تاریخی''': | ||
ارائه گزارش‌هایی دقیق، به‌همراه جزئیات مستقیم یا با یک واسطه، از حوادث پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و دوران حکومت امیرالمؤمنین علیه اسلام. همچنین، ارائه گزارش‌هایی از حوادثی که میان شیعه و اهل سنت همواره محل اختلاف و منازعه بوده است: رخدادهایی چون تأکید پیامبر بر [[امامت]] و [[ولایت ائمه علیهم السلام|ولایت]]، هجوم به خانه حضرت زهرا علیها السلام، ماجرای [[صحیفه ملعونه اول|صحیفه ملعونه]] که در منابع متقدم کمتر مورد توجه بوده است.<ref>«گامی دیگر در شناسایی و احیای کتاب سلیم بن قیس هلالی»، ص۲۰.</ref> | |||
* '''از نظر کلامی''': | * '''از نظر کلامی''': | ||
پرداختن به موضوع امامت و [[جانشین|خلافت]]، به‌عنوان مهم‌ترین موضوع مورد اختلاف میان شیعه و اهل سنت، به‌گونه‌ای که نگاه شیعه بدون امکان توجیه و تأویل ارائه شود از جمله خصوصیت اصلی کلامی این کتاب است. در کنار این، تصریح به خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام و نام‌بردن [[معصومین علیهم السلام|ائمه دوازده‌گانه علیهم السلام]] و جایگاه مادی و معنوی آنان توسط رسول خدا صلی الله علیه و آله و طرد و انکار نظر مخالف آن از ویژگی‌های کلامی این کتاب است. مطالبی که اثبات آنان نقش مهمی در فیصله‌دادن به کشمکش‌های کلامی در جهان اسلام خواهد داشت.<ref>«گامی دیگر در شناسایی و احیای کتاب سلیم بن قیس هلالی»، ص۲۰.</ref> | |||
== ویژگی‌ها == | == ویژگی‌ها == | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
* '''اعتبار کامل''': | * '''اعتبار کامل''': | ||
گروهی این کتاب را از اصول مستند و معتبر روایی تلقی کرده‌اند. در رأس این گروه از [[نعمانی]]<ref>الغیبة، ص۱۰۱.</ref> یاد شده که این کتاب را مورد اعتماد شیعه معرفی می‌کند.<ref>«بررسی سندی و محتوایی کتاب سلیم بن قیس»، ص۲۹.</ref> محمدتقی مجلسی (درگذشته ۱۰۷۰ق)،<ref>روضة المتقین، ج۱۴، ص۳۷۲.</ref> شیخ حر عاملی (درگذشته ۱۱۰۴)،<ref>وسائل الشیعه، ج۳۰، ص۳۸۵-۳۸۶.</ref> و [[علامه مجلسی]]<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۳۲.</ref> نیز از این دسته تلقی شده‌اند. | |||
* '''عدم اعتبار''': | * '''عدم اعتبار''': | ||
بر اساس این نظر، این کتاب از اساس جعلی و استناد آن به سلیم مخدوش است. گفته شده که ابن‌غضائری (درگذشته قبل ۴۵۰ق)،<ref>الرجال، ص۶۳.</ref> رجالی شیعه، اولین کسی بوده که بر این نظر بوده است.<ref>«بررسی سندی و محتوایی کتاب سلیم بن قیس»، ص۳۰.</ref> از حدیث‌شناسان، کسانی چون [[شهید ثانی]] (درگذشته ۹۶۶ق)،<ref>رسائل الشهید الثانی، ج۲، ص۹۹۲-۹۹۳.</ref> ابوالحسن شعرانی (درگذشته ۱۳۵۲ش)<ref>شرح اصول کافی (تعلیقات شعرانی)، ج۲، ص۳۷۳.</ref> و محمدباقر بهبودی (درگذشته ۱۳۹۳ش)<ref>معرفة الحدیث، ص۳۵۹.</ref> از جمله معتقدان به این نظر قلمداد شده‌اند.<ref>«بررسی سندی و محتوایی کتاب سلیم بن قیس»، ص۳۱.</ref> | |||
* '''اعتبار اجمالی''': | * '''اعتبار اجمالی''': | ||
بر اساس این نظر، این کتاب و سند آن اجمالاً درست است و ادله ابن‌غضائری بر مجعول‌بودن آن نادرست است؛ اما، کتاب موجود از تحریف و دستبرد خالی نیست.<ref>«بررسی سندی و محتوایی کتاب سلیم بن قیس»، ص۳۰.</ref> از جمله کسانی که معتقد به این نظر بوده‌اند از [[شیخ مفید]] (درگذشته ۴۱۳ق)،<ref>شیخ مفید، تصحیح اعتقادات الامامیه، ص۱۴۹.</ref> [[علامه حلی]] (درگذشته ۷۲۶ق)<ref>خلاصة الاقوال، ص۱۶۳.</ref> و محمدتقی شوشتری (درگذشته ۱۴۱۵ق)<ref>قاموس الرجال، ج۵، ص۲۳۹.</ref> یاد شده است.<ref>«بررسی سندی و محتوایی کتاب سلیم بن قیس»، ص۳۰.</ref> | |||
== نویسنده == | == نویسنده == | ||