پرش به محتوا

آیات ۲۵ تا ۲۹ فرقان و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳: خط ۲۳:
از ارتباط آیات ۲۵ تا ۲۹ سوره فرقان با اصحاب صحيفه ملعونه، با تکیه بر روایات، نکاتی استفاده شده است: بيزارى اصحاب صحيفه از يكديگر در هنگام مرگ و در قيامت و حسرتشان بر گذشته خود. بيزارى اصحاب صحيفه از يكديگر در قيامت: خداوند در روز قيامت صحنه‏‌هاى تكان‌دهنده‌اى از عاقبت بانيان انحراف در اسلام به نمايش مى‌گذارد. گفته شده که [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبكر]] هنگام مرگ آیه ۲۹ سوره فرقان را بر زبان آورده است.
از ارتباط آیات ۲۵ تا ۲۹ سوره فرقان با اصحاب صحيفه ملعونه، با تکیه بر روایات، نکاتی استفاده شده است: بيزارى اصحاب صحيفه از يكديگر در هنگام مرگ و در قيامت و حسرتشان بر گذشته خود. بيزارى اصحاب صحيفه از يكديگر در قيامت: خداوند در روز قيامت صحنه‏‌هاى تكان‌دهنده‌اى از عاقبت بانيان انحراف در اسلام به نمايش مى‌گذارد. گفته شده که [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبكر]] هنگام مرگ آیه ۲۹ سوره فرقان را بر زبان آورده است.


== تفسیر آیات در کلام امام باقر علیه اسلام ==
== تفسیر آیات در کلام امام باقر علیه السلام ==
آیات ۲۵ تا ۲۹ سوره فرقان در كلام امام باقر علیه السلام مرتبط با اصحاب [[صحیفه ملعونه اول|صحیفه]] به‌طور كامل تفسير شده است:
آیات ۲۵ تا ۲۹ سوره فرقان در كلام امام باقر علیه السلام مرتبط با اصحاب [[صحیفه ملعونه اول|صحیفه]] به‌طور كامل تفسير شده است:


* {{قرآن|يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى يَدَيْهِ}}: «روزی که ستمکار، دو دست خود را [از شدت اندوه و حسرت به دندان] می‌گزد»؛ ظالم يعنى ابوبكر.
* {{قرآن|يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى يَدَيْهِ}}: «روزی که ستمکار، دو دست خود را [از شدت اندوه و حسرت به دندان] می‌گزد»؛ ظالم يعنى ابوبكر.
* {{قرآن|يَقُولُ يا لَيْتَنِى اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً}}: «می‌گوید: ای کاش همراه این پیامبر راهی به‌سوی حق بر می‌گرفتم»، يعنى ‏اى كاش على را با پيامبر پذيرفته بودم.<ref>غدير در قرآن، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۴.</ref>
* {{قرآن|يَقُولُ يا لَيْتَنِى اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً}}: «می‌گوید: ای کاش همراه این پیامبر راهی به‌سوی حق بر می‌گرفتم»، يعنى ‏اى كاش على را با پيامبر پذيرفته بودم.<ref>غدير در قرآن، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۴.</ref> حماد بن‌ حریز از امام صادق علیه السلام روایت کرده که ایشان در مورد ایت قسمت از آیه فرمود: «منظور از این آیه، امام علی بن‌ ابی‌طالب علیه السلام است».<ref>بحارالانوار، ج۲۴، ص۱۷؛ تأویل الآیات الظاهره، ص۳۶۹؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۰، ص۴۰۲.</ref>
* {{قرآن|يا ليتنى لم اتخذ فلانا خليلا}}: «ای وای، کاش من فلانی را [که سبب بدبختی من شد] به دوستی نمی‌گرفتم»، فلانى يعنى [[عمر بن خطاب|عمر]].
* {{قرآن|يا ليتنى لم اتخذ فلانا خليلا}}: «ای وای، کاش من فلانی را [که سبب بدبختی من شد] به دوستی نمی‌گرفتم»، فلانى يعنى [[عمر بن خطاب|عمر]].
* {{قرآن|لَقَدْ أَضَلَّنِى عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِى}}: «بی‌تردید مرا از قرآن پس از آنکه برایم آمد گمراه کرد»؛ ذكر يعنى ولايت.
* {{قرآن|لَقَدْ أَضَلَّنِى عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِى}}: «بی‌تردید مرا از قرآن پس از آنکه برایم آمد گمراه کرد»؛ ذكر يعنى ولايت.
* {{قرآن|وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً}}: «و شیطان همواره انسان را [پس از گمراه‌کردنش تنها و غریب در وادی هلاکت] وا می‌گذارد»؛ شيطان يعنى دومی.<ref>بحارالانوار، ج۳۰، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>
* {{قرآن|وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً}}: «و شیطان همواره انسان را [پس از گمراه‌کردنش تنها و غریب در وادی هلاکت] وا می‌گذارد»؛ شيطان يعنى دومی.<ref>بحارالانوار، ج۳۰، ص۱۴۹-۱۵۰.</ref>


در آياتى از قرآن رو در رويى ابوبكر و عمر در روز قيامت مطرح شده كه خلق جهان بيزارى آنان از يكديگر را به تماشا خواهند نشست، و آن روزى است كه ما به على مى ‏نازيم.
امام باقر علیه السلام آيات ۳۸ و ۳۹ سوره زخرف را در اين رابطه چنين [[مفسّرین|تفسیر]] فرمود:
{{قرآن|حَتَّى إِذا جاءَنا}}: «تا زمانی که [در قیامت] نزد ما آیند»، يعنى ابوبكر و عمر، آنگاه كه يكديگر را مى‏ بينند يكى به ديگرى خواهد گفت:
{{قرآن|يا لَيْتَ بَيْنِى وَ بَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ}}:« ای کاش میان من و تو فاصله و دوری مشرق و مغرب بود، پس بد همنشینی بودی!»
آنجاست كه خدا به پيامبرش مى ‏فرمايد:
به ابوبكر و عمر و پيروانشان بگو: {{قرآن|لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِى الْعَذابِ مُشْتَرِكُونَ}}:  «امروز این گفتگو و آرزوی دوری از شیطان] هرگز به شما سودی نمی دهد؛ زیرا [در دنیا] ستم ورزیدید [و] اکنون همه با هم در عذاب مشترک خواهید بود» يعنى اكنون كه در حق آل محمد عليهم السلام ظلم كرده‏ ايد.<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۱۵۶ ح ۱۴.</ref>


از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده است: {{متن عربی|مَا مِنْ عَبْدٍ وَ لَا أَمَهًٍْ أُعْطِیَ بَیْعَهًَْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیٍّ فِی الظَّاهِرِ وَ نَکَثَهَا فِی الْبَاطِنِ وَ أَقَامَ عَلَی نِفَاقِهِ إِلَّا وَ إِذَا جَاءَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ لِقَبْضِ رُوحِهِ تَمَثَّلَ لَهُ إِبْلِیسُ وَ أَعْوَانُهُ وَ تَمَثَّلَتِ النِّیرَانُ وَ أَصْنَافُ عَفَارِیتِهَا لِعَیْنَیْهِ وَ قَلْبِهِ وَ مَقَاعِدِهِ مِنْ مَضَایِقِهَا وَ تَمَثَّلَ لَهُ أَیْضاً الْجِنَانُ وَ مَنَازِلُهُ فِیهَا لَوْ کَانَ بَقِیَ عَلَی إِیمَانِهِ وَ وَفَی بِبَیْعَتِهِ فَیَقُولُ لَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ انْظُرْ إِلَی تِلْکَ الْجِنَانِ الَّتِی لَا یُقَادِرُ قَدْرَ سَرَّائِهَا وَ بَهْجَتِهَا وَ سُرُورِهَا إِلَّا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ کَانَتْ مُعَدَّهًًْ لَکَ فَلَوْ کُنْتَ بَقِیتَ عَلَی وَلَایَتِکَ لِأَخِی مُحَمَّدٍ رسول الله کَانَ یَکُونُ إِلَیْهَا مَصِیرُکَ یَوْمَ فَصْلِ الْقَضَاءِ وَ لَکِنْ نَکَثْتَ وَ خَالَفْتَ فَتِلْکَ النِّیرَانُ وَ أَصْنَافُ عَذَابِهَا وَ زَبَانِیَتِهَا وَ أَفَاعِیهَا الْفَاغِرَهًْ أَفْوَاهُهَا وَ عَقَارِبِهَا النَّاصِبَهًْ أَذْنَابَهَا وَ سِبَاعِهَا الشَّائِلَهًْ مَخَالِبُهَا وَ سَائِرُ أَصْنَافِ عَذَابِهَا هُوَ لَکَ وَ إِلَیْهَا مَصِیرُکَ فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقُولُ}} {{متن قرآن|یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا}} {{متن عربی|وَ قَبِلْتُ مَا أَمَرَنِی بِهِ وَ الْتَزَمْتُ مِنْ مُوَالَاهًْ عَلِیٍّ مَا أَلْزَمَنِی.}}:  
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده است: {{متن عربی|مَا مِنْ عَبْدٍ وَ لَا أَمَهًٍْ أُعْطِیَ بَیْعَهًَْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیٍّ فِی الظَّاهِرِ وَ نَکَثَهَا فِی الْبَاطِنِ وَ أَقَامَ عَلَی نِفَاقِهِ إِلَّا وَ إِذَا جَاءَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ لِقَبْضِ رُوحِهِ تَمَثَّلَ لَهُ إِبْلِیسُ وَ أَعْوَانُهُ وَ تَمَثَّلَتِ النِّیرَانُ وَ أَصْنَافُ عَفَارِیتِهَا لِعَیْنَیْهِ وَ قَلْبِهِ وَ مَقَاعِدِهِ مِنْ مَضَایِقِهَا وَ تَمَثَّلَ لَهُ أَیْضاً الْجِنَانُ وَ مَنَازِلُهُ فِیهَا لَوْ کَانَ بَقِیَ عَلَی إِیمَانِهِ وَ وَفَی بِبَیْعَتِهِ فَیَقُولُ لَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ انْظُرْ إِلَی تِلْکَ الْجِنَانِ الَّتِی لَا یُقَادِرُ قَدْرَ سَرَّائِهَا وَ بَهْجَتِهَا وَ سُرُورِهَا إِلَّا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ کَانَتْ مُعَدَّهًًْ لَکَ فَلَوْ کُنْتَ بَقِیتَ عَلَی وَلَایَتِکَ لِأَخِی مُحَمَّدٍ رسول الله کَانَ یَکُونُ إِلَیْهَا مَصِیرُکَ یَوْمَ فَصْلِ الْقَضَاءِ وَ لَکِنْ نَکَثْتَ وَ خَالَفْتَ فَتِلْکَ النِّیرَانُ وَ أَصْنَافُ عَذَابِهَا وَ زَبَانِیَتِهَا وَ أَفَاعِیهَا الْفَاغِرَهًْ أَفْوَاهُهَا وَ عَقَارِبِهَا النَّاصِبَهًْ أَذْنَابَهَا وَ سِبَاعِهَا الشَّائِلَهًْ مَخَالِبُهَا وَ سَائِرُ أَصْنَافِ عَذَابِهَا هُوَ لَکَ وَ إِلَیْهَا مَصِیرُکَ فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقُولُ}} {{متن قرآن|یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا}} {{متن عربی|وَ قَبِلْتُ مَا أَمَرَنِی بِهِ وَ الْتَزَمْتُ مِنْ مُوَالَاهًْ عَلِیٍّ مَا أَلْزَمَنِی.}}:  
خط ۵۱: خط ۴۰:


بنابراین، آن آتش با انواع مختلف عذاب و نگهبانان دوزخی که پتک در دست دارند و افعی‌های دهان باز و عقرب‌هایی که دم هایشان را بر افراشته‌اند و درندگانی که پنجه هایشان را آماده کرده‌اند، و دیگر عذاب‌های آن، مخصوص توست که به‌سوی آن می‌روی. سپس آن شخص می گوید: {{متن قرآن|یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا}}: «ای کاش همراه این پیامبر راهی به سوی حق بر می‌گرفتم»؛ دستوراتش را می‌پذیرفتم و اوامرش را درباره‌ی ولایت علیّ‌بن‌ابی‌طالب اجرا می‌کردم.<ref>تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۴۰۴؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۸؛ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۷۰.</ref>
بنابراین، آن آتش با انواع مختلف عذاب و نگهبانان دوزخی که پتک در دست دارند و افعی‌های دهان باز و عقرب‌هایی که دم هایشان را بر افراشته‌اند و درندگانی که پنجه هایشان را آماده کرده‌اند، و دیگر عذاب‌های آن، مخصوص توست که به‌سوی آن می‌روی. سپس آن شخص می گوید: {{متن قرآن|یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا}}: «ای کاش همراه این پیامبر راهی به سوی حق بر می‌گرفتم»؛ دستوراتش را می‌پذیرفتم و اوامرش را درباره‌ی ولایت علیّ‌بن‌ابی‌طالب اجرا می‌کردم.<ref>تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۴۰۴؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۸؛ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۷۰.</ref>
حمادبن‌حریز از امام صادق علیه السلام روایت کرده که ایشان در مورد آیه: {{متن قرآن|یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلاً}} فرمود: «منظور از این آیه، امام علیّ‌بن‌ابی‌طالب علیه السلام است».<ref>تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۰۲؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۷؛ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۶۹.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
۹۸۹

ویرایش