۱۰٬۴۴۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
با در نظر گرفتن اينكه غدير مراسم مفصلى در سه روز بوده، گذشته از آياتى كه مستقيماً در آن ايام نازل شده آياتى هم در ضمن كلام بهصورت اشاره آمده و منظور از آنها بيان شده است. اين موارد در تفسير ۱۸ آيه آمده است.<ref>غدير در قرآن، ج۲، ص۹۳.</ref> | با در نظر گرفتن اينكه غدير مراسم مفصلى در سه روز بوده، گذشته از آياتى كه مستقيماً در آن ايام نازل شده آياتى هم در ضمن كلام بهصورت اشاره آمده و منظور از آنها بيان شده است. اين موارد در تفسير ۱۸ آيه آمده است.<ref>غدير در قرآن، ج۲، ص۹۳.</ref> | ||
از جمله اين آيات، آيه ۲۹ سوره نحل است | از جمله اين آيات، آيه ۲۹ سوره نحل است: {{قرآن|فَادْخُلُوا اَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدينَ فيها فَلِبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرينَ|ترجمه=پس، از درهاى دوزخ وارد شويد و در آن هميشه بمانيد، و حقاً كه چه بد است جايگاه متكبران}}. | ||
==آیه در متن خطبه== | |||
آیه ۱۴۵ سوره نساء در متن [[خطبه غدیر]] چنین گزارش شده است: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، انَّهُمْ وَ انْصارَهُمْ وَ اتْباعَهُمْ وَ اشْياعَهُمْ فِى الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلبئس مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ ... الا انَّهُمْ اصْحابُ الصَّحيفَةِ|ترجمه=اى مردم، امامانى كه مردم را به آتش جهنم دعوت مىكنند، و ياران و تابعان و پيروانشان در پايينترين درجه آتش جهنم جاى دارند و چه بد است اقامتگاه متكبران ... . بدانيد كه آنان اصحاب صحیفهاند}}.<ref>اسرار غدير، ص۱۴۹، بخش۶.</ref> | |||
==موقعيت تاريخى استفاده از آیه== | |||
موقعیت تاریخی استفاده از آیه ۲۹ سوره نحل چنین تصویر شده است: در قسمتی از بخش ششم خطبه غدير، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله لازم ديد كه مردم بدانند در معرض خطراتى عظيم قرار دارند كه در چند جهت رخ خواهند داد: يكى بازگشت از اسلام و ديگرى احساس غرور از مسلمانى و سومى پیروی از امامانی بود که موجب گمراهی میشوند بود. | |||
پيامبر صلى الله عليه و آله [[آیه ۴۱ قصص و غدیر|آيه ۴۱ سوره قصص]] را شاهد قرار داد و با تضمين اين آيه در كلام خود فرمود: «اى مردم، بهزودى بعد از من امامانى خواهند بود كه به آتش دعوت مىكنند و روز قيامت كمک نمىشوند». سپس بيزارى خود و خدا را از آنان پیشوایان گمراهی اعلام كرد و پايينترين درجه جهنم را به آنان وعده داد. حضرت اين مطلب را با استناد به دو آيه قرآن بيان كرد: يكى [[آیه ۱۴۵ نساء و غدیر|آيه ۱۴۵ سوره نساء]] و ديگری آيه ۲۹ سوره نحل.<ref>واقعه قرآنى غدير، ص۹۶؛ سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۷۹-۱۸۶؛ غدير در قرآن، ج۲، ص۱۳۷.</ref> | |||
==تحليل اعتقادى آیه== | |||
از آمدن آیه ۱۴۵ سوره نساء در متن [[خطبه غدیر]] چند تحلیل اعتقادی ارائه شده است: | |||
===تحليل اعتقادى اول: انصار، اتباع و اشیاع امامان آتش=== | |||
اين مفاهیم قرآنى غدير، سه نقطه حساس در بردارد كه با توجه به جمله قبل و آخر اين جمله، درباره اصحاب [[صحیفه ملعونه اول|صحيفه ملعونه]] است كه امامان دعوتكننده مردم به آتش هستند.<ref>برای اطلاع مفصل از اصحاب صحیفه نگاه کنید: غدير در قرآن، ج۱، ص۱۲۹؛ غدير در قرآن، ج۲، ص۱۲۳.</ref> در این قسمت از خطبه سه عبارت «انصار»، «اتباع» و «اشياع» در كنار رهبران آتش آمده است؛ اما اینان چه کسانی هستند: | |||
====انصار امامانِ آتش==== | |||
انصار يعنى ياران و دستاندركارانى كه در روزهاى غصب خلافت به يارى [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]] شتافتند. اگر آنان نبودند، بدون شک مجريان [[سقیفه|سقيفه]] كارى از پيش نمىبردند. روزى كه بر در خانه على و فاطمه عليهما السلام براى گرفتن [[بیعت]] آمدند چهار هزار نفر مسلح در كوچه هاى [[مدینه]] آماده بودند كه اگر مهاجمين با مشكلى رو به رو شدند به عنوان كمک بيايند.<ref>بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۰۲.</ref> آنگاه كه عمر فرياد زد: «هيزم بياوريد تا خانه را با اهلش آتش بزنم»، در [[کتاب سلیم بن قیس هلالی|کتاب سلیم بن قیس]] آمده که عدهاى بستههاى هيزم را حمل كردند تا بر در خانه فاطمه عليها السلام چيدند.<ref>كتاب سليم بن قیس الهلالی، ص۳۶.</ref> آنگاه كه عمر آمد تا هيزمها را آتش بزند چه بسيار افرادی كه آتشبيار معركه بودند و نامشان در تاریخ ثبت نشده است.<ref>بحارالانوار، ج۲۸، ص۳۳۹.</ref> او با لگد در را شكست و بقيه در پى او بىاجازه به خانه وحى يورش آوردند. اين افراد چه كسانى بودند؟ على بن ابىطالب عليه السلام را چهل نفر براى [[بیعت]] مىبردند اين افراد چه كسانى بودند؟<ref>بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۷۰؛ بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۸۳.</ref> | |||
پيامبر صلى الله عليه و آله [[ | آنگاه كه فدک را غصب كردند همين گروه بودند كه راضى نبودند اين سرزمين در دست فاطمه عليها السلام باشد و در پی سهمبردن از آن بودند؛ در این قضیه كار به جايى رسيد كه آن حضرت خطابه بلند خويش را ايراد فرمود و از هميارى مردم با ظالمان شكايت کرد.<ref>بحارالانوار، ج۲۹، ص۲۴۳.</ref> بايد اذعان داشت كه وقتى كسى ياور ابوبكر و عمر شد پس در نتیجه بر ضد اميرالمؤمنين و صديقه كبرى عليهما السلام قيام كرده است. اين درجه نهایی يارى بر ضد خداوند است. چنین افرادی بايد در انتظار بدترين سزاى الهى باشند.<ref>غدير در قرآن، ج۲، ص۱۴۰.</ref> | ||
====اتباع امامانِ آتش==== | |||
«اتباع» بهمعناى تابعان کسانی هستند كه نگذاشتند اين آتشِ برافروخته بر ضد [[معصومین علیهم السلام|اهل بيت عليهم السلام]] خاموش شود. آنان کسانی هستند که اين راه را زنده نگاه داشتند و نسلهاى بعدى مسلمانان را به آن سو كشاندند؛ همچون تابعين واقعى پيامبر صلى الله عليه و آله كه نگذاشتند چراغ اسلام در نسلهاى بعدى خاموش شود. اتباع [[عمر بن خطاب|عمر]] پس از او نقشه بسيار دقيقى اجرا كردند تا [[عثمان بن عفّان|عثمان]] خلافت را به دست بگیرد و گفتمان [[سقیفه]] ده سال ديگر به حيات خود ادامه داد. تا زمانی که مردم به اميرالمؤمنين عليه السلام رجوع کردند و [[جانشین|خلافت]] ظاهری امیرالمؤمنین علیه السلام آغاز شد. | |||
در اين روزگار كه ممکن بود گفتمان سقيفه دچار فراموشی شود، عدهاى از تابعان سقیفه به شام رفتند و در کنار معاویة بن ابوسفیان علیه گفتمان غدیر جنگیدند. عدهاى ديگر در بصره، در کنار دختر یکی از اصحاب سقیفه، و [[طلحة بن عبیدالله تمیمی|طلحه]] از امضاكنندگان [[صحیفه ملعونه دوم]] رو به روی غدیر ایستادند. | |||
حضرت در اين | در همين حال در حکومت على عليه السلام، نفوذ تابعان سقيفه بهحدى بود كه علناً بدعتهاى عمر را اجرا میكردند و اگر حضرت مانعشان میشد، اعتراض میکردند و حضرت را واردار می کردند که از مخالفت دست بردارد. برای نمونه، روزى اميرالمؤمنين عليه السلام در [[کوفه]] به [[امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن علیه السلام]] دستور داد تا بين مردم اعلام كند که نماز تراویح بدعت عمر و ممنوع است. مردم با شنيدن این دستور اعتراض کردند. وقتى امام حسن عليه السلام نزد اميرالمؤمنين عليه السلام بازگشت، حضرت پرسيد: اين صدا چيست؟ عرض كرد: يا اميرالمؤمنين، مردم فرياد مىزنند: اى عمر، به فرياد ما برس! اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: برو و به مردم بگو: نمازتان را بخوانيد.<ref>تهذيب الاحكام، ج۳، ص۷۷-۷۸، ح۲۲۷.</ref> | ||
====اشياع امامانِ آتش==== | |||
«اشياع» جمع «شيعه» بهمعناى «پيرو» شامل همه كسانى مىشود كه در طول [[تاریخ]] راه اصحاب سقیفه را پذيرفتهاند و در راه پيشبرد اهداف [[سقیفه]] گام برداشتند. اين عنوان محدوده زمانى و مكانى ندارد و تا آخرين روز دنيا ادامه خواهد يافت و در پرونده سقيفه نام همه پيروانشان ثبت خواهد شد.<ref>غدير در قرآن، ج۲، ص۱۴۱.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} |