۲۱٬۹۷۲
ویرایش
اتمام عنوان ریاضی
بدون خلاصۀ ویرایش |
(اتمام عنوان ریاضی) |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
شش) «عدد جامع» يعنى تعداد روزهاى سپرى شده از ۱ فروردين سال اول هجرى شمسى تا واقعه غدير خم، كه معادل عدد ۳۰۳.۳۶۵۱ مى باشد. | شش) «عدد جامع» يعنى تعداد روزهاى سپرى شده از ۱ فروردين سال اول هجرى شمسى تا واقعه غدير خم، كه معادل عدد ۳۰۳.۳۶۵۱ مى باشد. | ||
'''ب) شرح و توضيح محاسبات''' | '''ب) شرح و توضيح محاسبات''' | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۱: | ||
اكنون مى دانيم كه در برخى گاهنامه ها، زيج ها و تقويم هاى گزارش دهنده از وقايع صدر اسلام<ref>جداول رؤيت هلال از صدر اسلام تا كنون (احمد حسينى). الرسالة الغديرية، يا همان غديريه، تأليف رياضيدان نامى جهان اسلام و تشيع، غياث الدين جمشيد كاشانى، چاپ مكتبة الدوحة الغروية، نجف اشرف: ۱۳۸۱ ق.</ref> چنين آمده است كه در سال دهم هجرى، چون مسلمانان جهت انجام فريضه حج و روزه ماه مبارک رمضان و عيد فطر در جستجوى هلال ماه برآمدند آن را نديدند (شايد به جهت كثرت غبار و طوفان در آن مدت از سال). | اكنون مى دانيم كه در برخى گاهنامه ها، زيج ها و تقويم هاى گزارش دهنده از وقايع صدر اسلام<ref>جداول رؤيت هلال از صدر اسلام تا كنون (احمد حسينى). الرسالة الغديرية، يا همان غديريه، تأليف رياضيدان نامى جهان اسلام و تشيع، غياث الدين جمشيد كاشانى، چاپ مكتبة الدوحة الغروية، نجف اشرف: ۱۳۸۱ ق.</ref> چنين آمده است كه در سال دهم هجرى، چون مسلمانان جهت انجام فريضه حج و روزه ماه مبارک رمضان و عيد فطر در جستجوى هلال ماه برآمدند آن را نديدند (شايد به جهت كثرت غبار و طوفان در آن مدت از سال). | ||
| خط ۷۰: | خط ۶۹: | ||
اما از منظر شرعى و فقهى نيز، مرحوم استاد غفارى در حاشيه صفحه ۲۳۲، فتوى به وجوب در ميان (۲۹ و ۳۰ روزه) حساب كردن ماه هاى متوالى (يعنى: شعبان ۲۹ روزه، رمضان ۳۰ روزه، شوال ۲۹ روزه، ذى قعده ۳۰ روزه) را فقط از شيخ صدوق در كتاب «الخصال» نقل كرده است، و اين را فتواى عمده فقهاء مى داند كه فرموده اند: ماه هاى سال قمرى (چه متوالى و چه جدا از هم) مى توانند دستخوش زيادت (۳۰ روزه) يا نقصان (۲۹ روزه) شوند، چه رمضان باشد و چه غير رمضان... . | |||
غياث الدين كاشانى و «رساله غديريه» او: | |||
مطابقت دقيق عيد غدير سال دهم هجرى قمرى با عيد نوروز سال يازدهم هجرى شمسى را غياث الدين جمشيد كاشانى (م ۸۳۳ ق) در «رساله غديريه» خود - كه بالاتر مذكور شد - مشروحاً اثبات كرده است. وى از بزرگترين علما و رياضيدانان و مهندسين شيعه در عهد مغول بوده، و اختراعات و ابداعات و ابتكارات فراوانى در حساب و هندسه و رياضيات از خود بر جاى نهاده، و حتى كتابى نيز در تفسير قرآن نوشته است.<ref>دائرة المعارف تشيع: ج ۱۳ ص ۱۳۷، ۱۳۸. زندگینامه رياضيدانان دوره اسلامى (قربانى): ص ۳۶۵-۳۸۸.</ref> | |||
كاشانى «رساله غديريه» را به دو زبان فارسى و عربى نوشته، چنانكه در مقدمه همين رساله موجود عربى، به اين مسئله تصريح كرده است. افسوس كه متن فارسى رساله در دست نيست و تنها متن عربى آن توسط انتشارات مذكور در نجب اشرف به چاپ رسيده است. | |||
'''ج) استخراج سال شمسى''' | |||
اما در مورد سال شمسى، چون ما اعشار خارج قسمت (۹۹۶۹ .۹) را حذف كرديم، و جهت استخراج باقيمانده تنها عدد صحيح (۹) را ضرب در ميانگين روزهاى سال شمسى نموديم. از طرفى مىدانيم كه در مورد سال و طول آن، اعشار بيانگر ميزان گذشت روزهاى سال بعدى است؛ يعنى در اين مثال مىدانيم كه به اندازه (۹۹۶۹ .۰) ؛ يعنى حدود ۹۹ درصد، از سال ۱۰ كه بعد از سال ۹ است گذشته است. | |||
پس بايد عدد نه را در اين مرحله دوباره به اضافه عدد يک كنيم؛ يعنى همين يك سال ناقص ناتمام؛ كه مى شود سال دهم هجرى شمسى. ولى وقتى دو روز تأخير در رؤيت هلال دو ماه بعدى شعبان و شوال سال دهم را بر آن بيافزاييم، ناچار وارد سال يازدهم هجرى شمسى (روز نوروز اين سال) مى شويم. | |||
نتيجه آنكه: عيد سعيد غدير خم در ۱۸ ذى الحجة الحرام شرعى (۲۰ ذى الحجة تقويمى) سال ۱۰ هجرى قمرى، برابر با روز عيد نوروز سال يازدهم شمسى (و در روز چهارشنبه) واقع شده است.<ref>برگرفته از مقاله «گاه شمارى هجرى قمرى» از: سيد احمد سجادى، اصفهان، ۱۳۸۸ / ۸۸.</ref> | |||
همچنين از نرم افزارهاى تبديل تاريخ نيز مى توان استفاده و مطلب را اثبات كرد. مثل نرم افزار: islamic_calender . | |||
در مركز تقويم كشور راجع به اين نرم افزار آمده است: نرمافزار Calh را دكتر «بنو ون دالن» پژوهشگر به نام تاريخ نجوم اسلامى در سال ۱۹۹۷ م طراحى كرده است. با استفاده از اين نرم افزار، مىتوان گاهشمارى هاى تاريخى مانند عبرى، قبطى، قمرى قرار دادى، فارسى (يزدگردى)، ملكه (جلالى) و... ، را به يكديگر تبديل كرد. | |||
'''۲. كلام بزرگان''' | |||
علامه محمد تقى مجلسى در «[[روضة المتقین (کتاب)|روضة المتقین]]» و علامه محمد باقر مجلسى در جلد سوم از بخش السماء و العالم از كتاب «[[بحار الانوار (كتاب)|بحار الانوار]]»، مفصل اين مطلب را بررسى نموده اند. همچنين مرحوم صاحب جواهر الكلام و فاضل هندى و علامه شعرانى در قرن معاصر، با استفاده از قواعد نجومى و تاريخ اين مطلب را ثابت نموده اند: | |||
الف) علامه محمدتقى مجلسى با استفاده از روايت معلّى بن خنيس در «روضة المتقين» مى فرمايد: و كفى به شرفاً و فضلاً انه كان جلوسه عليه السلام للخلافة. | |||
ب) صاحب جواهر الكلام و همچنين فاضل هندى در «كشف اللثام» مى فرمايد: اول فروردين به حساب تقويم در سال دهم هجرى مطابق با نوزدهم ذى الحجه مى شود، و چون ماه در شب سىام ديده نشد، اول فرودين مطابق با هجدهم ذى الحجه سال دهم يعنى روز غدير خم گرديد. | |||
ج) علامه محمد باقر مجلسى در «بحار الانوار» مفصل اين موضوع را تحقيق و بررسى نموده و حالات مختلف آن را بررسى كرده، كه نتيجه اينكه ۱۸ ذى الحجه سال دهم هجرى قمرى مطابق با اول فروردين سال ۱۱ هجرى شمسى مى باشد. | |||
'''۳. تقارن غدير و نوروز در شعر فارسى''' | |||
الف) هاتف اصفهانى مى گويد: | |||
همايون روز نوروز است امروز به فيروزى | |||
بر او رنگ خلافت كرده شاه لافتى مأوا | |||
ب) ميرزا حبيب قاآنى شيرازى مى گويد: | |||
رسد به گوش دل اين مژده ز هاتف غيبى | |||
كه گشت شير خداوند شهريار امروز | |||
به جاى خاتم پيغمبران به استحقاق | |||
گرفت خواجه كروبيان قرار امروز | |||
ج) صغير اصفهانى چه زيبا سروده است: | |||
دانى ز چه عيد باستان مىخندد؟ | |||
بر روى جهانيان جهان مىخندد | |||
بنشست على جاى نبى در نوروز | |||
زين مژده زمين و آسمان مىخندد | |||
د) و يا: | |||
نوروز از آن شد پر شعف | |||
هم صاحب عز و شرف | |||
كان روز سالار نجف | |||
آمد به تخت سرورى | |||
هـ) همچنين در ترانه هاى محلى افغانستان - كه همزمانى عيد الله الاكبر غدير با نوروز براى آنان جا افتاده است - نيز به اين همزمانى بسيار پرداخته اند: | |||
بهار آمد بهار آمد خوش آمد | |||
على با ذوالفقار آمد خوش آمد | |||
طبق باور (به حق) عامه مردم افغانستان، اميرالمؤمنين عليه السلام در روز اول نوروز به جانشينى رسول خدا صلى الله عليه وآله برگزيده شد. مردم اين كشور در كنار تجليل از نوروز، به توصيف دلاورى هاى اميرالمؤمنين عليه السلام نيز مى پردازند، و در ايام جشن نوروز در شهر مزار شريف دوبيتى هاى مخصوص اين ايام را با صداى خوش مى خوانند: | |||
نوروز رسيد و عيد اكبر گرديد | |||
برگرد سر ساقى كوثر گرديد | |||
امروز على عليه السلام نشست بر تخت نبى صلى الله عليه وآله | |||
زان است كه روز و شب برابر گرديد | |||
از دو بيتى هاى معروف ديگرى كه در مورد مورد خلافت امام على عليه السلام در روز اول نوروز در ميان مردم آن سرزمين خوانده مى شود، مى توان اين دو بيتى ها را نام برد: | |||
نوروز شد و جمله جهان گشت معطر | |||
از بوى خوش لاله و ريحان و صنوبر | |||
بر تخت خلافت بنشست آن شاه صفدر | |||
داماد نبى صلى الله عليه و آله، شير خدا، ساقى كوثر | |||
و يا: | |||
نوروز شد و على عليه السلام ز روى تعظيم | |||
بر تخت خلافت نبى صلى الله عليه وآله گشت مقيم | |||
از مقدم شاه اوليا بر كرسى | |||
امروز نشسته معنى عرش عظيم | |||
'''۴. نوروز و غدير در هند و پاكستان و افغانستان''' | |||
در آن مناطق هم نوروز جشن گرفته مى شود، ولى بيشتر به شيعيان اختصاص دارد و صبغه الهى دارد. چرا كه جشن نوروزشان ساگرد غدير است. در برخى شهرهاى مهم افغانستان، مردم هر سال هنگام نوروز منتظر عَلَمى با نام مبارک اميرالمؤمنين عليه السلام هستند، با نام «جهنده سخى»؛ كه «سخى» به معناى شاهمردان است و لقب حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام خوانده مى شود. | |||
در ايالت کشمیر [[هند]] نيز، علما و احزاب شيعه خواستار تعطيلى نوروز به عنوان غدير شده اند. مردم نوروز را به عنوان عيد الله الاكبر غدير مى شناسند. لذا خانه تكانى كرده و لباس نو مى پوشند و سفره نذر حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مى اندازد. در پاكستان هر سال ساعت نصب حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام را استخراج مى كنند، چرا كه آن را پاک ترين ساعت سال مىدانند، و هر ساله در نوروز «جشن تاجپوشى على عليه السلام» برگزار مى شود. | |||
'''الف) نوروز در افغانستان''' | |||
نوروز در افغانستان از قديم در فرهنگ مردم جاى خاص داشته و تا امروز نيز دارد. در آغاز تمدن آريانا، به عنوان بهار طبيعت و آغاز فصل گرما و زنده شدن زمين و كشاورزى بوده است. | |||
بعد از آنكه دوره تاريخى هجرى شمسى شروع شد، به عنوان آغاز سال نو دينى مطرح شد و مردم عيد نوروز را با ميلههاى نوروزى؛ ميله سخى، ميله دهقانان، ميله پهلوانان، ميله سمنك، ميله گل سرخ و... ، بهار را در دامان طبيعت جشن مىگيرند. امروزه تمام رشتههاى ورزشى در ميله پهلوانان به نمايش رشادتهايشان مىپردازد. | |||
شكل ظاهرى جهنده سخى: پرچمى با رنگ سبز در دور پرچم كلمه لا اله الا الله، محمد رسول الله، على ولى الله، و نام مقدس الله، محمد، على، فاطمه، حسن و حسين عليهم السلام، و در وسط آن آيه شريفه «نصر من الله و فتح قريب» نوشته شده است، كه با سليقه خاصى زينت داده شده است. | |||
'''جشن گل سرخ''' | |||
جشن گل سرخ (ميله گل سرخ) يک جشن خاص است كه در مزار شريف در ۴۰ روز اول سال و به مناسبت روييدن گل هاى سرخ اجرا مى شود، و در طول اين ۴۰ روز مردم از همه جا براى حضور در اين جشن به مزار شريف مى آيند. اين مراسم به طور همزمان با مراسم جهنده على (يا ژنده على) انجام مى شود. | |||
مراسم جهنده على، مراسمى خاص دينى است كه به مناسبت خلافت حضرت على بن ابى طالب عليه السلام در مسجد مقدس اين شهر - كه گفته مى شود آرامگاه اين امام است - اجرا مى شود. اين مراسم با برافراشتن يک علم - كه تركيب رنگ آن به درفش كاويانى شباهت دارد و به آن ژنده سخى مى گويند - در حرم منسوب به امام على عليه السلام و در اولين روز سال اجرا مى شود. جشن گل سرخ براى چهل روز در دشت هاى لاله و حرم ادامه مى يابد. | |||
'''ب) نوروز در پاكستان''' | |||
شيعيان پاكستان هميشه اين روز شكوهمند را به عنوان «عيد سعيد غدير» و جشن ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام برگزار مى كنند. شيعيان پاكستان و بالاخص مردم گيلگيت، بلتستان، هنگو و پاراچنار، شهرها و مناطق خود را چراغانى مى كنند و با صداى بلند شعار مى دهند كه «الحمد الله الذى جعلنا من المتمسكين بولاية اميرالمؤمنين عليه السلام». برنامه هاى جشن نوروز در نواحى شمال غربى، پاكستان باخترى - كه از چندين حيث به ايران نزديک تر است - بسيار جالب و توأم با جريانات خاصى مى باشد. | |||
در آنجا علاوه بر پوشيدن لباس نو و [[تبریک]] گفتن به يكديگر، پس از تحويل سال و ترتيب يافتن مجالس، قصيده و شعر ضيافت هايى نيز به مناسبت جشن مزبور در منازل صورت مى گيرد، و در آن سفره اميرالمؤمنين عليه السلام كه شامل هفت نوع ميوه خشک و سبزيجات و يک نوع بیسکویت به نام «كلوچه نوروزى» و پلو با گوشت مرغ سفيد و تخم مرغ هاى رنگ زده مى باشد، گسترده مى شود. | |||
مرغ سفيد هر قدر هم كه ناپيدا باشد فراهم مى كنند، زيرا تهيه پلو با گوشت مرغ سفيد را شگون نيک مى دانند. كلوچه نوروزى در بين مردم پيشاور محبوبيت خاصى دارد، و حتى افراد غير شيعه نيز به آن علاقه زيادى دارند. | |||
پس از قرائت فاتحه و صرف (نذر) اميرالمؤمنين عليه السلام، مردان و زنان شيعه در آن نواحى از خانه بيرون مى روند و مدتى در باغ ها و چمنزارها به گردش مى پردازند، و كوشش مى كنند پا برهنه بر سبزه و چمن قدم بزنند و اين عمل را «سبزه لگد كردن» مى نامند. بدين ترتيب تمام روز را با خوشحالى و شادكامى به سر مى برند. | |||
عيد نوروز يكى از اعياد جالب مرزنشينان پاكستان غربى به شمار مى رود، و اين بخش را منتسب به مولاى متقيان حضرت على عليه السلام مى دانند، كه در حقيقت همان جشن غدير خم است، و معمولاً آن را در ۲۱ مارس برگزار مى كنند. آنها معتقدند روزى كه حضرت محمد صلى الله عليه و آله در يک اجتماع ۱۲۴ هزار نفرى از اصحاب خودشان به حكم پروردگار حديث معروف غدير را خواند و حضرت امير عليه السلام را به جانشينى خود معرفى كرد، ۲۱ مارس و همزمان با ۱۸ ذى حجه و مصادف با اول بهار بوده است. | |||
لذا در اين ايام خانه تكانى مى كنند و لباس نو مى پوشند. خود و خانواده و خانه هايشان را با انواع صندل و بوهاى خوشبو مى كنند، و سفره اى در منازل خود پهن كرده و انواع شيرينى و ميوه را در آن چيده و نذر حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام مى كنند. | |||
در اين سفره يک كاسه پر آب را تدارک مى بييند و يک گل سرخ تازه را در آن قرار مى دهند، و در وقت سال تحويل - كه در حقيقت آفتاب وارد برج حمل (فروردين) مى شود - به آن گل و آب نگاه مى كنند. مى گويند اين گل در آب به حركت در مى آيد، و آن زمانى است كه دعا مستجاب مى شود و مى خوانند. | |||
در پاكستان، اول فروردين به روز «تاجپوشى على عليه السلام» موسوم است، و گفته مى شود كه در دهه هاى پيش حتى [[اهل سنت]] نيز نقش بسزايى در گراميداشت اين آئين داشته اند. متأسفانه تشديد فعاليت هاى افراطى برخى گروه هاى مذهبى اهل سنت در اين سرزمين، اكنون گستره بزرگداشت اين آئين را محدود به شيعيان كرده است. | |||
شيعيان اين منطقه معتقدند كه لحظه تحويل سال با زمان بلند كردن دست حضرت على عليه السلام توسط حضرت رسول اكرم صلى الله عليه وآله در روز عيد غدير خم همزمان بوده، و معتقدند كه اين لحظه با بركت ترين زمان سال بوده و هر دعايى به درجه استجابت خواهد رسيد. زنان در اين زمان يك ظرف بزرگ را از آب پر كرده و در درون يك اتاق پاكيزه مىگذارند. | |||
دو غنچه گل محمدى در داخل آب گذاشته و شروع به خواندن قرآن و دعاى «يا مقلّب القلوب و الابصار...» مى كنند. باورمندان اين رسم معتقدند كه دو غنچه گل محمدى پس از حركت در يک لحظه به هم مى رسند، و آن لحظه زمان تحويل سال و آغاز فروردين و يا به امامت رسيدن حضرت على عليه السلام است. | |||
در برخى شهرهاى شيعه نشين پاكستان همچون پاراچنار، بلتستان، و گلگيت و بعضى از محله هاى شهر كراچى و كويته و برخى روستاهاى ايالت هاى سند و پنجاب، مراسم خصوصى جشن «تاجگذارى» بر پا مى شود، و ذاكرين و شاعرين و روحانيان فضائل و مناقب حضرت على عليه السلام را بيان مى كنند. | |||
از جمله شعرهايى كه در اين گونه مراسم بيان مىشود ابيات زير است كه سروده خواجه نظامالدين اولياء در مدح حضرت اميرالمؤمنين علىعليه السلام مىباشد: | |||
امامت را كسى باشد كه شاه اولياء باشد | |||
به زهد و عصمت و دانش مثال انبياء عليهم السلام باشد | |||
امام حق كسى باشد كه باشد همسر زهرا عليها السلام | |||
چنان رفعت كه مى بينى بجز حيدر عليه السلام كه را باشد؟ | |||
امام حق كسى باشد كه باشد جامع قرآن | |||
نبى صلى الله عليه وآله را حجت برهان به هنگام وغا باشد | |||
وصيت كرد با امت، محمد صلى الله عليه وآله در غدير خم | |||
على بن ابى طالب عليه السلام خلافت را سزا باشد | |||
امام آنچنان فاضل كه مىجوئى زمين بشنو | |||
حسن عليه السلام ابن على عليه السلام ما را به جاى مرتضى عليه السلام باشد | |||
حسين بن على عليه السلام ما را به مذهب زينت و زيباست | |||
كه از روز اول ما را جنابش ملتجى باشد | |||
شفيع جنت و دوزخ، اميرالمؤمنين عليه السلام باشد | |||
اگر خواهى كه در محشر شفيعت مصطفى صلى الله عليه وآله باشد | |||
معمولاً در پايان اين گونه مراسم، به طول مفصل از ميهمانان با انواع شيرينى ها و شام پذيرايى مى شود. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||