پرش به محتوا

بنی اسرائیل و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
يكى از آن مراحل حساس اين بود كه بعد از آن همه تلاشِ حضرت موسى‏ عليه السلام براى اصلاح ساختار اعتقادى بنى‏‌اسرائيل، به مجرد مشاهده بت‌پرستان تقاضاى بت كردند: {{قرآن|وَ جاوَزْنا بِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلى قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلى أَصْنامٍ لَهُمْ، قالُوا يا مُوسَى اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ قالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ|ترجمه=بنى‌اسرائيل را از دريا عبور داديم آنان به قومى رسيدند كه در برابر بتان كُرنش مى‏‌كردند. گفتند: اى موسى، براى ما هم خدايى (بُتى) قرار ده همان‌گونه كه آنان بت‏‌هايى دارند؛ فرمود شما قومى هستيد كه جهل مى‏‌ورزيد|سوره=اعراف|آیه=۱۳۸}}.
يكى از آن مراحل حساس اين بود كه بعد از آن همه تلاشِ حضرت موسى‏ عليه السلام براى اصلاح ساختار اعتقادى بنى‏‌اسرائيل، به مجرد مشاهده بت‌پرستان تقاضاى بت كردند: {{قرآن|وَ جاوَزْنا بِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلى قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلى أَصْنامٍ لَهُمْ، قالُوا يا مُوسَى اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ قالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ|ترجمه=بنى‌اسرائيل را از دريا عبور داديم آنان به قومى رسيدند كه در برابر بتان كُرنش مى‏‌كردند. گفتند: اى موسى، براى ما هم خدايى (بُتى) قرار ده همان‌گونه كه آنان بت‏‌هايى دارند؛ فرمود شما قومى هستيد كه جهل مى‏‌ورزيد|سوره=اعراف|آیه=۱۳۸}}.


مسئله عِجل(گوساله) و [[سامری]] مرحله عجيب‏ ترى بود كه نشان داد مردم با غیبت پيامبرانشان چگونه باطن خود را بروز مى‏ دهند و اين [[اکثریت|اکثریتِ]] به ظاهر تسلیمِ اوامر خدا و رسول، چگونه به طور ناگهانى به كفر باز مى‏ گردند:
مسئله پرستش گوساله و کار [[سامری]] مرحله عجيب‏‌ترى بود كه نشان داد مردم با غیبت پيامبرانشان چگونه باطن خود را بروز مى‏‌دهند و اين [[اکثریت|اکثریتِ]] به ظاهر تسلیمِ اوامر خدا و رسول، چگونه به طور ناگهانى به كفر باز مى‏‌گردند: {{قرآن|وَ اتَّخَذَ قَوْمُ مُوسى مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلاً جَسَداً لَهُ خُوارٌ، أَ لَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لا يُكَلِّمُهُمْ وَ لا يَهْدِيهِمْ سَبِيلاً، اتَّخَذُوهُ وَ كانُوا ظالِمِينَ||ترجمه=قوم موسى بعد از او از زيورهايشان تنديس گوساله‌اى ساختند كه بانگ مى‌كرد. آيا نمى‌بينند كه آن گوساله با آنها سخن نمى‌گويد و ايشان را به هيچ راهى هدايت نمى‌كند؟ آن را به خدايى گرفتند و بر خود ستم كردند.|سوره=اعراف|آیه=۱۴۸}}.


«وَ اتَّخَذَ قَوْمُ مُوسى مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلاً جَسَداً لَهُ خُوارٌ، أَ لَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لا يُكَلِّمُهُمْ وَ لا يَهْدِيهِمْ سَبِيلاً، اتَّخَذُوهُ وَ كانُوا ظالِمِينَ»<ref> اعراف /  ۱۴۸.</ref>:
آنچنان که دیده می‌شود خداوند به تعمدِ آن اكثريت در رجوع به بت‌پرستى، جهالت و عدم تفكر آنان در چنين انتخابى و نهايتاً به ظالم‌بودنشان در چنين حركتى تصریح مى‏‌فرمايند. آنگاه بى‏‌اعتنايى اين اكثريت را به يادآورى‌هاى [[جانشین|جانشینِ]] حضرت موسى ‏عليه السلام چنين بيان مى‌كند: {{قرآن|وَ لَقَدْ قالَ لَهُمْ هارُونُ مِنْ قَبْلُ يا قَوْمِ إِنَّما فُتِنْتُمْ بِهِ وَ إِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحْمنُ فَاتَّبِعُونِى وَ أَطِيعُوا أَمْرِى|۹۰|ترجمه=هارون قبلاً به آنان گفت: اى قوم، شما گول گوساله و سامرى را خورديد و پروردگار شما رحمان است. تابع من باشيد و امر مرا اطاعت كنيد. گفتند: همچنان در برابر آن كرنش خواهيم كرد تا موسى به نزد ما باز گردد|سوره=طه|قالُوا لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنا مُوسى|۹۱}}.


«قوم حضرت موسى علیه السلام بعد از رفتن او به كوه طور، از زينت‏ هاى خود گوساله بی جانى كه صدايى داشت براى پرستش انتخاب كردند. آيا نمى‏ بينند كه با آنان سخن نمى‏ گويد و آنان را به راهى هدايت نمى‏ كند؟ آن گوساله را برگزيدند در حالى كه با اين اقدامشان ظلم كردند».
عكس‏‌العمل پيامبرى كه هرگز انتظار نداشت اكثريت مردم با غیبت چند روزه او اين‌چنين بيراهه روند و سر از غليظ‌ترين نوع آن يعنى [[بت ‏پرستی|بت‌‏پرستی]] در آورند، چنین نقل شده است: {{قرآن|وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى إِلى قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً قالَ بِئْسَما خَلَفْتُمُونِى مِنْ بَعْدِى أَ عَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ|ترجمه=آنگاه كه موسى با غضب و تأسف به نزد قوم خود بازگشت گفت: بعد از من چه بد رفتار كرديد! آيا براى عذاب پروردگارتان عجله داشتيد؟ آنگاه حضرت موسى علیه السلام الواح را به‌سويى انداخت و سر برادرش را گرفته (به عنوان مؤاخذه) او را به‌سوى خود مى‏‌كشيد|سوره=اعراف|آیه=۱۵۰}}.


مى‏ بينيم كه خداوند به تعمدِ آن اكثريت در رجوع به بت ‏پرستى و جهالت و عدم تفكر و تعقلشان در چنين انتخابى و نهايتاً به ظالم بودنشان در چنين حركتى تصریح مى‏ فرمايند.
از اين عجيب‏‌تر پاسخ هارون است كه اكثريت او را تنها گذاشتند و تصميم به قتل او گرفتند. اين نشانه كمال بى‏‌اعتمادى به اكثريت است؛ يعنى حضرت موسى‏ عليه السلام با توجه به اينكه اكثريت [[ایمان]] دارند و اگر هم مشكلى پيش آيد، همان اكثريت لااقل به فاصله چهل روز مى‏‌توانند [[هارون علیه السلام|هارون]] را كمک كنند تا او باز گردد با مردم خداحافظى كرد و به کوه طور رفت. آيا احتمال مى‏‌داد همه او را تنها بگذارند؟ آيا احتمال مى‌داد حتى تصميم به قتل او بگيرند؟


آنگاه بى‏ اعتنايى اين اكثريت را به يادآورى ‏هاى [[جانشین|جانشینِ]] حضرت موسى ‏عليه السلام چنين بيان مى ‏كند:
قرآن اين صحنه را از قول هارون چنين نقل مى‏‌كند: {{قرآن|قالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِى وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِى، فَلا تُشْمِتْ بِىَ الْأَعْداءَ وَ لا تَجْعَلْنِى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ|ترجمه=هارون گفت: اى پسر مادرم، اين قوم مرا خوار كردند و ضعيف شمردند و نزديک بود مرا بكشند، پس دشمنان را بر من شاد مكن و مرا با قوم ظالم قرار مده|سوره=اعراف|آیه=۱۵۰}}.


«وَ لَقَدْ قالَ لَهُمْ هارُونُ مِنْ قَبْلُ يا قَوْمِ إِنَّما فُتِنْتُمْ بِهِ وَ إِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحْمنُ فَاتَّبِعُونِى وَ أَطِيعُوا أَمْرِى، قالُوا لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنا مُوسى»<ref>طه /  ۹۱،۹۰.</ref>:
==تشابه عيد غدير با اعياد بنى ‏اسرائيل==
موضوع دیگر درباره بنی اسرائیل و غدیر تشابه عید غدیر با اعیاد بنی اسرائیل دانسته شده است.<ref>اسرار غدير، ص۲۳۲.</ref> روز غدير در واقع [[عید غدیر|عید]] آل محمد عليهم السلام و روز جشن [[اهل بیت علیهم السلام]] است. به همين جهت تأكيد خاصى از سوى [[معصومین علیهم السلام|ائمه‏ علیهم السلام]] بر جشن‌گرفتن و اظهار سرور و شادى در اين روز وارد شده است.


«هارون قبلاً به آنان گفت: اى قوم، شما گول گوساله و سامرى را خورديد و پروردگار شما رحمان است. تابع من باشيد و امر مرا اطاعت كنيد.
از جمله در اين [[حدیث]] چنین آمده است: [[امام صادق‏ علیه السلام]] مى‌‏فرمايند: انبياء بنى‏‌اسرائيل روزى را كه جانشينِ بعد از خود را تعيين مى‏‌كردند عيد قرار مى‏‌دادند. «عید غدیر» هم روزى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] را براى مردم منصوب فرمودند... .<ref>بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۷۰.</ref>
 
گفتند: همچنان در برابر آن كرنش خواهيم كرد تا موسى به نزد ما باز گردد».
 
عكس‏ العمل پيامبرى كه هرگز انتظار نداشت اكثريت مردم با غیبت چند روزه او اينچنين بيراهه روند و سر از غليظ ترين نوع آن يعنى [[بت ‏پرستی]] در آورند، در [[قرآن]] خواندنى است:
 
«وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى إِلى قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً قالَ بِئْسَما خَلَفْتُمُونِى مِنْ بَعْدِى، أَ عَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ، وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ»<ref>اعراف /  ۱۵۰.</ref>:
 
«آنگاه كه موسى با غضب و تأسف به نزد قوم خود بازگشت گفت: بعد از من چه بد رفتار كرديد! آيا براى عذاب پروردگارتان عجله داشتيد؟ آنگاه حضرت موسى علیه السلام الواح را به سويى انداخت و سر برادرش را گرفته (به عنوان مؤاخذه) او را به سوى خود مى‏ كشيد».
 
از اين عجيب‏ تر پاسخ هارون است كه اكثريت او را تنها گذاشتند و تصميم به قتل او گرفتند، و اين نشانه كمال بى‏ اعتمادى به اكثريت است.
 
يعنى حضرت موسى‏ عليه السلام با توجه به اينكه اكثريت [[ایمان]] دارند و اگر هم مشكلى پيش آيد همان اكثريت لااقل به فاصله چهل روز مى‏ توانند [[هارون علیه السلام|هارون]] را كمک كنند تا او باز گردد با مردم خداحافظى كرد و به کوه طور رفت. آيا احتمال مى‏ داد همه او را تنها بگذارند؟ آيا احتمال مى ‏داد حتى تصميم به قتل او بگيرند؟
 
قرآن اين صحنه را از قول هارون چنين نقل مى‏ كند: «قالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِى وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِى، فَلا تُشْمِتْ بِىَ الْأَعْداءَ وَ لا تَجْعَلْنِى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ»<ref>اعراف /  ۱۵۰.</ref>:
 
«هارون گفت: اى پسر مادرم، اين قوم مرا خوار كردند و ضعيف شمردند و نزديک بود مرا بكشند، پس دشمنان را بر من شاد مكن و مرا با قوم ظالم قرار مده».<ref>غدير در قرآن، ج۲، ص۲۸۷-۳۰۱.</ref>
 
==تشابه عيد غدير و اعياد بنى ‏اسرائيل<ref> اسرار غدير: ص ۲۳۲.</ref>==
روز غدير در واقع [[عید غدیر|عید]] آل محمد عليهم السلام و روز جشن [[اهل بیت علیهم السلام]] است، و به همين جهت تأكيد خاصى از سوى [[معصومین علیهم السلام|ائمه‏ علیهم السلام]] بر جشن گرفتن و اظهار سرور و شادى در اين روز وارد شده است. از جمله اين [[حدیث]] است:
 
[[امام صادق‏ علیه السلام]] مى ‏فرمايند:
 
انبياء بنى‏ اسرائيل روزى را كه جانشينِ بعد از خود را تعيين مى‏ كردند عيد قرار مى‏ دادند. «عید غدیر» هم روزى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] را براى مردم منصوب فرمودند... .<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۰.</ref>


== منبع ==
== منبع ==