یمن: تفاوت میان نسخه‌ها

یمن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۰

۲۷۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۳ مارس ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Modir

دیوان‌سالاران، developer، مدیران رابط کاربری، مدیران

۲۱٬۹۷۲

ویرایش

@@ خط ۲۵۵: / خط ۲۵۵: @@
 آنچه در روايات سفر اول حضرت على‏ عليه السلام به يمن به آن تصريح شده اين است كه شكايت در مدينه و دو سال و اندى قبل از حجةالوداع رخ داده و ربطى به حديث غدير ندارد. چنانكه طبرانى به آن تصريح كرده است.<ref>المعجم الاوسط (طبرانى): ج ۶ ص ۱۶۲.</ref>
+'''۳. علت شكايت بغض و حسادت خالد بن وليد'''
+در روايت ذهبى گذشت كه خالد بن وليد شش ماه اسلام را در يمن تبليغ كرد، اما هيچ كسى به اسلام ايمان نياورد. تا اينكه رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله حضرت على‏ عليه السلام را فرستاد و قبيله همدان با يک سخنرانى حضرت على ‏عليه السلام همگى مسلمان شدند. در روايت طبرانى نيز آمده بود كه رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله امر فرمودند در صورت ملاقات دو لشكر، حضرت على ‏عليه السلام فرمانده باشند و خالد بن وليد نيز كه هميشه فرمانده سپاه مشركين بود ظرفيت پذيرش اين مسئله را نداشت. به همين خاطر به بريده گفت: اين فرصت را غنيمت شمار و به رسول ‏خدا خبر بده.
-. علت شكايت بغض و حسادت خالد بن وليد
+'''۴. غضب پيامبر صلى الله عليه و آله بر بعضى از اصحابش'''
-در روايت ذهبى گذشت كه خالد بن وليد شش ماه اسلام را در يمن تبليغ كرد، اما هيچ كسى به اسلام ايمان نياورد. تا اينكه رسول‏خداصلى الله عليه وآله حضرت على‏عليه السلام را فرستاد و قبيله همدان با يك سخنرانى حضرت على‏عليه السلام همگى مسلمان شدند. در روايت طبرانى نيز آمده بود كه رسول‏خداصلى الله عليه وآله امر فرمودند در صورت ملاقات دو لشكر، حضرت على‏عليه السلام فرمانده باشند و خالد بن وليد نيز كه هميشه فرمانده سپاه مشركين بود ظرفيت پذيرش اين مسئله را نداشت. به همين خاطر به بريده گفت: اين فرصت را غنيمت شمار و به رسول‏خدا خبر بده.
+در اين روايات ملاحظه مى ‏شود كه رسول ‏خدا صلى الله عليه و آله بر كسى كه از حضرت على‏ عليه السلام شكايت كرده بود غضبناک شد. اين كاشف از آن است كه كار حضرت على عليه السلام مخالف با حكم خدا نبوده و شكايت كنندگان به خطا رفته‏ اند. چنانكه در روايت از بريده نقل شده است: غضب را در چهره رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله مشاهده كردم.<ref>السنن الكبرى (نسايى): ج ۵ ص ۱۳۳.</ref>
+و در روايت طبرانى از بريده نقل شده است كه گفت: رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله غضبناک از منزل خارج شده و فرمودند: چه شده است كه عده ‏اى على‏ عليه السلام را تنقيص مى ‏كنند! هر كسى على‏ عليه السلام را تنقيص كند مرا تنقيص كرده، و هر فردى از على‏ عليه السلام جدا شود از من جدا شده است.<ref>المعجم الاوسط (طبرانى): ج ۶ ص ۱۶۲.</ref>
-. غضب پيامبرصلى الله عليه وآله بر بعضى از اصحابش
+'''۵. دلالت حديث بر امامت و خلافت حضرت على‏ عليه السلام'''
-در اين روايات ملاحظه مى‏شود كه رسول‏خداصلى الله عليه وآله بر كسى كه از حضرت على‏عليه السلام شكايت كرده بود غضبناك شد. اين كاشف از آن است كه كار حضرت على‏عليه السلام مخالف با حكم خدا نبوده و شكايت كنندگان به خطا رفته‏اند. چنانكه در روايت از بريده نقل شده است: غضب را در چهره رسول‏خداصلى الله عليه وآله مشاهده كردم.××× 1 السنن الكبرى )نسايى( : ج 5 ص 133. ×××
+با دقت در روايت در مى ‏يابيم كه رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله پس از غضب از شكايت شاكيان بر امامت حضرت على ‏عليه السلام تصريح كرده است.
+چنان كه در روايت طبرانى آمده است رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: اى بريده، آيا نمى‏دانى كه حق على‏ عليه السلام بيش از آن جاريه ‏اى است كه برداشته است، و او سرپرست و رهبر شما بعد از من است؟ پس گفتم: اى رسول‏ خدا، شما را رها نمى‏ كنم تا اجازه دهى دوباره در اسلام آوردنم با شما [[بیعت]] كنم. بريده مى‏ گويد: از ايشان جدا نشدم تا اين كه دوباره بر [[اسلام]] آوردنم با او بيعت كردم.<ref>المعجم الاوسط (طبرانى): ج ۶ ص ۱۶۳.</ref>
-و در روايت طبرانى از بريده نقل شده است كه گفت: رسول‏خداصلى الله عليه وآله غضبناك از منزل خارج شده و فرمودند: چه شده است كه عده‏اى على‏عليه السلام را تنقيص مى‏كنند! هر كسى على‏عليه السلام را تنقيص كند مرا تنقيص كرده، و هر فردى از على‏عليه السلام جدا شود از من جدا شده است.××× 2 المعجم الاوسط )طبرانى( : ج 6 ص 162. ×××
+نكته اينجاست كه رواياتى كه دلالت بر ازدواج حضرت على‏ عليه السلام با كنيز به عنوان سبب شكايت از حضرت على‏ عليه السلام مطرح شده است، '''اولاً:''' يا جعل دشمنان حضرت على‏ عليه السلام و يا ابداع امثال بريده است، تا با اين كار حضرت على‏ عليه السلام را از چشم رسول ‏خدا صلى الله عليه و آله بيندازند. تأييد اين مطلب روايت طبرانى است: گفتند: اى بريده، از جنگ چه خبر؟ بريده مى‏ گويد: گفتم: خير است. خداوند مسلمين را پيروز نمود. گفتند: پس چرا تو زودتر آمدى؟ گفتم: به خاطر كنيزى كه على از خمس برداشت، آمدم تا رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله را با خبر كنم. گفتند: زود رسول‏ خدا را با خبر كن. همانا اين كار او (على ‏عليه السلام) را از چشم رسول ‏خدا صلى الله عليه و آله مى ‏اندازد.<ref>المعجم الاوسط (طبرانى): ج ۶ ص ۱۶۳.</ref>
+'''ثانياً:''' بر فرض صحت روايت، طبق همين روايت، رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله برداشتن يک كنيز از خمس را حق حضرت على‏ عليه السلام دانسته و اشكال تراشان نسبت به اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را خطا كار و در اشتباه مى‏ داند: اى بريده، آيا نمى ‏دانى كه حق على‏ عليه السلام بيش از آن جاريه ‏اى است كه برداشته است؟
-. دلالت حديث بر امامت و خلافت حضرت على‏عليه السلام
+'''ثالثاً:''' بر فرض صحت روايت، اين روايت دلالت بر امامت و خلافت بلافصل اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بعد از پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه و آله دارد. «أنه وليكم من بعدى»: او (على ‏عليه السلام) سرپرست و رهبر شما بعد از من است.
-با دقت در روايت در مى‏يابيم كه رسول‏خداصلى الله عليه وآله پس از غضب از شكايت شاكيان بر امامت حضرت على‏عليه السلام تصريح كرده است.
+'''مرتبه دوم:''' '''سفر حضرت على ‏عليه السلام به يمن براى قضاوت'''
+در جوامع معتبر روايى اهل‏ تسنن نظير مسند [[احمد بن حنبل]]، سنن ابن ماجه، سيره ابن ‏هشام، تاريخ طبرى، و دلائل النبوة بيهقى، روايات صحيح فراوانى در مورد اعزام حضرت على ‏عليه السلام توسط رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله به يمن براى قضاوت ذكر شده است.<ref>مسند احمد بن حنبل: ج ۱ ص ۵۴۴ . سنن ابن ‏ماجه: ج ۲ ص ۵۲۰ . سيره ابن‏ هشام: ج ۴ ص ۱۰۲۱. تاريخ الطبرى: ج ۲ ص ۴۰۱. السيرة النبوية (ابن ‏كثير): ج ۴ ص ۴۱۵. دلائل النبوة: ج ۵ ص ۳۹۹،۳۹۸.</ref>
-چنان كه در روايت طبرانى آمده است رسول خداصلى الله عليه وآله فرمود: اى بريده، آيا نمى‏دانى كه حق على‏عليه السلام بيش از آن جاريه‏اى است كه برداشته است، و او سرپرست و رهبر شما بعد از من است؟ پس گفتم: اى رسول‏خدا، شما را رها نمى‏كنم تا اجازه دهى دوباره در اسلام آوردنم با شما بيعت كنم. بريده مى‏گويد: از ايشان جدا نشدم تا اين كه دوباره بر اسلام آوردنم با او بيعت كردم.××× 3 المعجم الاوسط )طبرانى( : ج 6 ص 163. ×××
+با توجه به اينكه در اين سفر شكايتى از حضرت على‏ عليه السلام نقل نشده است، به بررسى بيشتر اين سفر نمى پردازيم.
-نكته اينجاست كه رواياتى كه دلالت بر ازدواج حضرت على‏عليه السلام با كنيز به عنوان سبب شكايت از حضرت على‏عليه السلام مطرح شده است، اولاً: يا جعل دشمنان حضرت على‏عليه السلام و يا ابداع امثال بريده است، تا با اين كار حضرت على‏عليه السلام را از چشم رسول‏خداصلى الله عليه وآله بيندازند. تأييد اين مطلب روايت طبرانى است: گفتند: اى بريده، از جنگ چه خبر؟ بريده مى‏گويد: گفتم: خير است. خداوند مسلمين را پيروز نمود. گفتند: پس چرا تو زودتر آمدى؟ گفتم: به خاطر كنيزى كه على از خمس برداشت، آمدم تا رسول‏خداصلى الله عليه وآله را با خبر كنم. گفتند: زود رسول‏خدا را با خبر كن. همانا اين كار او )على‏عليه السلام( را از چشم رسول‏خداصلى الله عليه وآله مى‏اندازد.××× 1 المعجم الاوسط )طبرانى( : ج 6 ص 163. ×××
+'''مرتبه سوم: سفر حضرت على‏ عليه السلام به يمن براى گرفتن صدقات'''
+روايات صحيح فراوانى در مورد اعزام حضرت على ‏عليه السلام به يمن براى جمع‏ آورى صدقات در منابع اهل‏ تسنن وجود دارد كه علمايى چون ابن ‏اسحاق، ابن‏ هشام، طبرى، احمد بن حنبل، بيهقى و ابن‏ كثير آن را به طرق متعدد نقل كرده ‏اند.<ref>سيره النبى‏ صلى الله عليه و آله (ابن‏ هشام): ج ۴ ص ۱۰۲۱. تاريخ طبرى: ج ۲ ص ۴۰۱. السيرة النبوية (ابن ‏كثير): ج ۴ ص ۴۱۵. مسند احمد بن حنبل: ج ۳ ص ۸۶ . دلائل النبوه (بيهقى): ج ۵ ص ۳۹۹،۳۹۸.</ref>
-ثانياً: بر فرض صحت روايت، طبق همين روايت، رسول‏خداصلى الله عليه وآله برداشتن يك كنيز از خمس را حق حضرت على‏عليه السلام دانسته و اشكال تراشان نسبت به اميرالمؤمنين‏عليه السلام را خطا كار و در اشتباه مى‏داند: اى بريده، آيا نمى‏دانى كه حق على‏عليه السلام بيش از آن جاريه‏اى است كه برداشته است؟
+و اما شكايت در سفر سوم به روايت ابن‏ اسحاق: زمانى كه حضرت على‏ عليه السلام از يمن به مكه برگشت تا رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله را ملاقات كند، در ديدار با رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله شتاب كرد و ابورافع را به فرماندهى سپاهيانش برگزيد. وى نيز هر يک از سپاهيان را لباسى از بزّ<ref>لباس ‏هايى كه در ميان خمس غنائم بود. بعد از جدا نمودن خمس غنائم، اميرالمؤمنين ‏عليه السلام غنائم را تقسيم نمود و فرمود: خمس غنائم را خدمت رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله مى‏ بريم تا ايشان در مورد آن تصميم بگيرند. اصحاب حضرت مى‏ خواستند لباس ‏هايى را كه در ميان خمس غنائم بود بپوشند، اما حضرت ممانعت فرمود. بعد از اينكه ايشان از لشكر جدا شده و به محضر رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله رسيدند، جانشين ايشان به هر يک از سپاهيان دو لباس داد و آنها پوشيدند. وقتى حضرت بازگشتند و اين صحنه را مشاهده نمودند، دستور دادند لشكريان لباس‏ ها را از تن بيرون آورند و به خمس غنائم باز گردد تا پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه و آله در مورد غنائم تصميم بگيرند. اين عمل امير عدالت ‏عليه السلام بر عده ‏اى از لشكريان گران آمد، لذا بر آن شدند كه در مكه نزد رسول اكرم‏ صلى الله عليه و آله از ايشان شكايت كنند.</ref> پوشاند.
+زمانى كه [[کاروان]] به شهر [[مکّه]] نزديک شد، حضرت على‏ عليه السلام از مكه خارج شد تا همراه كاروان شود. وقتى آنان را ملاقات كرد و لباس ‏هاى آنها را ديد و فرمود: واى بر تو! اينها چيست؟ (جانشين حضرت) گفت: اين لباس ‏ها را بر آنها پوشاندم تا مردم آن ها را زينت بافته ببينند. حضرت على‏ عليه السلام فرمود: واى بر تو! قبل از اينكه نزد رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله برسيم، لباس‏ ها را از تن آنها در بياور. جانشين حضرت مى گويد: لباس ‏ها را از تن مردم در آوردم. لذا لشگريان شكايتشان را از اين اقدام اميرالمؤمنين ‏عليه السلام آشكار كردند.<ref>السيرة النبوية (ابن ‏هشام): ج ۴ ص ۱۰۲۱. تاريخ طبرى: ج ۲ ص ۴۰۱. السيرة النبوية (ابن ‏كثير): ج ۴ ص ۴۱۵.</ref>
-ثالثاً: بر فرض صحت روايت، اين روايت دلالت بر امامت و خلافت بلافصل اميرالمؤمنين‏عليه السلام بعد از پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله دارد. »أنه وليكم من بعدى« : او )على‏عليه السلام( سرپرست و رهبر شما بعد از من است.
+'''نكاتى درباره سفر سوم'''
+۱. وقوع سفر حضرت على‏ عليه السلام در سال دهم هجرى: از روايت واقدى و [[ابن ‏اثیر]] فهميده مى‏ شود كه خروج سوم حضرت على‏ عليه السلام به يمن در سال دهم هجرى يا همان سال [[حجةالوداع]] بوده است.<ref>المغازى (الواقدى): ج ۲ ص ۱۰۸۱. الكامل فى التاريخ (ابن‏ اثير): ج ۲ ص ۳۰۱.</ref>
-مرتبه دوم: سفر حضرت على‏عليه السلام به يمن براى قضاوت
+۲. شكايت در مكه بوده يا مدينه: طبق روايات، شكايت عمرو بن شاس و ابى‏ سعيد خدرى در مدينه بوده، و شكايت ناس يا جيش (لشكر) در مكه بوده است.
-در جوامع معتبر روايى اهل‏تسنن نظير مسند احمد بن حنبل، سنن ابن‏ماجه، سيره ابن‏هشام، تاريخ طبرى، و دلائل النبوة بيهقى، روايات صحيح فراوانى در مورد اعزام حضرت على‏عليه السلام توسط رسول‏خداصلى الله عليه وآله به يمن براى قضاوت ذكر شده است.××× 2 مسند احمد بن حنبل: ج 1 ص 544 . سنن ابن‏ماجه: ج 2 ص 520 . سيره ابن‏هشام: ج 4 ص 1021. تاريخ الطبرى: ج 2 ص 401. السيرة النبوية )ابن‏كثير( : ج 4 ص 415. دلائل النبوة: ج 5 ص 399 398. ×××
+'''ادله ردّ ارتباط واقعه غدير با شكايت لشكريان يمن'''
-با توجه به اينكه در اين سفر شكايتى از حضرت على‏عليه السلام نقل نشده است، به بررسى بيشتر اين سفر نمى پردازيم.
-مرتبه سوم: سفر حضرت على‏عليه السلام به يمن براى گرفتن صدقات
-روايات صحيح فراوانى در مورد اعزام حضرت على‏عليه السلام به يمن براى جمع‏آورى صدقات در منابع اهل‏تسنن وجود دارد كه علمايى چون ابن‏اسحاق، ابن‏هشام، طبرى، احمد بن حنبل، بيهقى و ابن‏كثير آن را به طرق متعدد نقل كرده‏اند.××× 1 سيره النبى‏صلى الله عليه وآله )ابن‏هشام( : ج 4 ص 1021. تاريخ طبرى: ج 2 ص 401. السيرة النبوية )ابن‏كثير( : ج 4 ص 415. مسند احمد بن حنبل: ج 3 ص 86 . دلائل النبوه )بيهقى( : ج 5 ص 399 398. ×××
-و اما شكايت در سفر سوم به روايت ابن‏اسحاق: زمانى كه حضرت على‏عليه السلام از يمن به مكه برگشت تا رسول‏خداصلى الله عليه وآله را ملاقات كند، در ديدار با رسول‏خداصلى الله عليه وآله شتاب كرد و ابورافع را به فرماندهى سپاهيانش برگزيد. وى نيز هر يك از سپاهيان را لباسى از بزّ××× 2 لباس‏هايى كه در ميان خمس غنائم بود. بعد از جدا نمودن خمس غنائم، اميرالمؤمنين‏عليه السلام غنائم را تقسيم نمود و فرمود: خمس غنائم را خدمت رسول‏خداصلى الله عليه وآله مى‏بريم تا ايشان در مورد آن تصميم بگيرند. اصحاب حضرت مى‏خواستند لباس‏هايى را كه در ميان خمس غنائم بود بپوشند، اما حضرت ممانعت فرمود. بعد از اينكه ايشان از لشكر جدا شده و به محضر رسول‏خداصلى الله عليه وآله رسيدند، جانشين ايشان به هر يك از سپاهيان دو لباس داد و آنها پوشيدند. وقتى حضرت بازگشتند و اين صحنه را مشاهده نمودند، دستور دادند لشكريان لباس‏ها را از تن بيرون آورند و به خمس غنائم باز گردد تا پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله در مورد غنائم تصميم بگيرند. اين عمل امير عدالت‏عليه السلام بر عده‏اى از لشكريان گران آمد، لذا بر آن شدند كه در مكه نزد رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله از ايشان شكايت كنند. ××× پوشاند.
-زمانى كه كاروان به شهر مكه نزديك شد، حضرت على‏عليه السلام از مكه خارج شد تا همراه كاروان شود. وقتى آنان را ملاقات كرد و لباس‏هاى آنها را ديد و فرمود: واى بر تو! اينها چيست؟ )جانشين حضرت( گفت: اين لباس‏ها را بر آنها پوشاندم تا مردم آنها را زينت بافته ببينند. حضرت على‏عليه السلام فرمود: واى بر تو! قبل از اينكه نزد رسول‏خداصلى الله عليه وآله برسيم، لباس‏ها را از تن آنها در بياور. جانشين حضرت مى‏گويد: لباس‏ها را از تن مردم در آوردم. لذا لشگريان شكايتشان را از اين اقدام اميرالمؤمنين‏عليه السلام آشكار كردند.××× 3 السيرة النبوية )ابن‏هشام( : ج 4 ص 1021. تاريخ طبرى: ج 2 ص 401. السيرة النبوية )ابن‏كثير( : ج 4 ص 415. ×××
-نكاتى درباره سفر سوم
-. وقوع سفر حضرت على‏عليه السلام در سال دهم هجرى: از روايت واقدى و ابن‏اثير فهميده مى‏شود كه خروج سوم حضرت على‏عليه السلام به يمن در سال دهم هجرى يا همان سال حجةالوداع بوده است.××× 1 المغازى )الواقدى( : ج 2 ص 1081. الكامل فى التاريخ )ابن‏اثير( : ج 2 ص 301. ×××
-. شكايت در مكه بوده يا مدينه: طبق روايات، شكايت عمرو بن شاس و ابى‏سعيد خدرى در مدينه بوده، و شكايت ناس يا جيش )لشكر( در مكه بوده است.
-ادله ردّ ارتباط واقعه غدير با شكايت لشكريان يمن
-در گذشته بيان شد كه دو نوع روايت درباره مكان وقوع شكايت وجود دارد. برخى روايات مكان شكايت را مكه و برخى مدينه را مكان وقوع آن مى‏دانند. بنابر فرض وقوع شكايت در مدينه، اين ماجرا هيچ ارتباطى به واقعه غدير ندارد. اضافه بر اينكه اختلاف در مكان وقوع شكايت، موجب وهن و سستى در قبول اصل روايت مى‏گردد و ديگر قابل استناد نمى‏باشد.
+در گذشته بيان شد كه دو نوع روايت درباره مكان وقوع شكايت وجود دارد. برخى روايات مكان شكايت را مكه و برخى [[مدینه]] را مكان وقوع آن مى‏ دانند. بنابر فرض وقوع شكايت در مدينه، اين ماجرا هيچ ارتباطى به واقعه غدير ندارد. اضافه بر اينكه اختلاف در مكان وقوع شكايت، موجب وهن و سستى در قبول اصل [[روایت]] مى ‏گردد و ديگر قابل استناد نمى ‏باشد.
 اما اشكالات ديگرى بر اين ادعا وارد است كه در ذيل مى‏آيد:
+۱. وقوع شكايت جيش قبل از تمام شدن مراسم حج: اگر شكايت طبق آنچه ابن ‏اسحاق و طبرى روايت كرده ‏اند قبل از مراسم حج واقع شده باشد، بنابراين هيچ ارتباطى به واقعه غدير ندارد. زيرا واقعه غدير از نظر زمانى متأخر است، و از طرفى پيامبر صلى الله عليه و آله بلافاصله پس از اين شكايت خطبه خواندند و فرمودند: «ايها الناس، لا تشكوا علياً، فوالله انه لاخشن فى ذات الله». و اين خطبه قبل از حركت رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله از مكه به سمت مدينه ايراد شده است.
-. وقوع شكايت جيش قبل از تمام شدن مراسم حج: اگر شكايت طبق آنچه ابن‏اسحاق و طبرى روايت كرده‏اند قبل از مراسم حج واقع شده باشد، بنابراين هيچ ارتباطى به واقعه غدير ندارد. زيرا واقعه غدير از نظر زمانى متأخر است، و از طرفى پيامبرصلى الله عليه وآله بلافاصله پس از اين شكايت خطبه خواندند و فرمودند: »ايها الناس، لا تشكوا علياً، فواللَّه انه لاخشن فى ذات اللَّه« . و اين خطبه قبل از حركت رسول‏خداصلى الله عليه وآله از مكه به سمت مدينه ايراد شده است.
+۲. وقوع شكايت بلافاصله بعد از مراسم حج: اما اگر شكايت بعد از اتمام مراسم حج صورت گرفته باشد -  همانگونه كه از روايت واقدى و ابن‏ اثير بر مى ‏آيد -  در اين صورت نيز ربطى به واقعه غدير ندارد، زيرا آنچه از روايات به دست مى‏ آيد اين است كه فرمايش رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله در جواب شاكيان بلافاصله پس از شكايت و قبل حركت به سمت مدينه و توقف در غدير ايراد شده و ربطى به واقعه غدير ندارد. چنانچه در روايت ابن ‏اثير آمده است: «فشكاه الجيش الى رسول‏ الله ‏صلى الله عليه و آله. فقام النبى‏ صلى الله عليه وآله خطيباً فقال: ايها الناس، لا تشكوا علياً...».<ref>الكامل فى التاريخ: ج ۲ ص ۳۰۱.</ref> پس لشگر نزد رسول ‏خدا صلى الله عليه و آله شكايت كردند، و بلافاصله رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله سخنرانى كرد و فرمود: اى مردم از على شكايت نكنيد.
-. وقوع شكايت بلافاصله بعد از مراسم حج: اما اگر شكايت بعد از اتمام مراسم حج صورت گرفته باشد -  همانگونه كه از روايت واقدى و ابن‏اثير بر مى‏آيد -  در اين صورت نيز ربطى به واقعه غدير ندارد، زيرا آنچه از روايات به دست مى‏آيد اين است كه فرمايش رسول‏خداصلى الله عليه وآله در جواب شاكيان بلافاصله پس از شكايت و قبل حركت به سمت مدينه و توقف در غدير ايراد شده و ربطى به واقعه غدير ندارد. چنانچه در روايت ابن‏اثير آمده است: »فشكاه الجيش الى رسول‏اللَّه‏صلى الله عليه وآله. فقام النبى‏صلى الله عليه وآله خطيباً فقال: ايها الناس، لا تشكوا علياً...« .××× 1 الكامل فى التاريخ: ج 2 ص 301. ××× پس لشگر نزد رسول‏خداصلى الله عليه وآله شكايت كردند، و بلافاصله رسول‏خداصلى الله عليه وآله سخنرانى كرد و فرمود: اى مردم از على شكايت نكنيد.
+۳. واقعه غدير به امر خداى متعال براى بيان ولايت حضرت على‏عليه السلام بوده است: واقعه غدير به امر خداى عزوجل انجام گرفته است و ربطى به شكايت مردم يا لشكر از حضرت على‏عليه السلام ندارد. زيرا از جانب خداى عزوجل به رسول خدا وحى نمود وايشان را مأمور به ابلاغ خلافت حضرت على‏عليه السلام كرد. همانگونه كه روايات صحيح متعددى بر اين مطلب دلالت دارد:
-. واقعه غدير به امر خداى متعال براى بيان ولايت حضرت على‏عليه السلام بوده است: واقعه غدير به امر خداى عزوجل انجام گرفته است و ربطى به شكايت مردم يا لشكر از حضرت على‏عليه السلام ندارد. زيرا از جانب خداى عزوجل به رسول خدا وحى نمود وايشان را مأمور به ابلاغ خلافت حضرت على‏عليه السلام كرد. همانگونه كه روايات صحيح متعددى بر اين مطلب دلالت دارد: