دانشنامه غدیر

حارث بن نعمان فهری: تفاوت میان نسخه‌ها

صفحه بحث

حارث بن نعمان فهری (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۴۶

۴۴۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۲۱
←‏عبرت ‏هاى ماجراى حارث و سنگ آسمانى [62]
خط ۵۹۹: خط ۵۹۹:
<big><br />از اين روايت فهميده مى ‏شود آنچه را خداوند متعال از حضرت نفى كرده، نفى رابطه سببى پدر و فرزندى نبوده بلكه نفى ارتباط مكتبى و معرفتى فرزند با پدر بوده است.</big>
<big><br />از اين روايت فهميده مى ‏شود آنچه را خداوند متعال از حضرت نفى كرده، نفى رابطه سببى پدر و فرزندى نبوده بلكه نفى ارتباط مكتبى و معرفتى فرزند با پدر بوده است.</big>


<big><br />از اين رو ملاك رستگارى زبان، نژاد، قبيله و نزديكى مكانى نيست، چرا كه همه اينها در ابولهب بود، ولى خداوند درباره ‏اش مى ‏فرمايد: «تبّت يدا ابى‏ لهب و تب» <ref>مسد /  ۱</ref> «بريده باد دو دست ابولهب (و مرگ بر او باد)  » . بلكه ملاك سعادت نزديكى به مكتب و باورها و همراهى با دل و زبان و عمل است. همان گونه كه سلمان و ابوذر با اين ويژگى جزو اهل‏ بيت پيامبر عليهم السلام گرديدند و رستگار شدند.</big>
<big><br />از اين رو ملاک رستگارى زبان، نژاد، قبيله و نزديكى مكانى نيست، چرا كه همه اينها در ابولهب بود، ولى خداوند درباره ‏اش مى ‏فرمايد: «تبّت يدا ابى‏ لهب و تب» <ref>مسد /  ۱</ref> «بريده باد دو دست ابولهب (و مرگ بر او باد)  » . بلكه ملاك سعادت نزديكى به مكتب و باورها و همراهى با دل و زبان و عمل است. همان گونه كه سلمان و ابوذر با اين ويژگى جزو اهل‏ بيت پيامبر عليهم السلام گرديدند و رستگار شدند.</big>


<big>امام سجاد عليه السلام در اين باره مى‏ فرمايد: خداوند بهشت را براى بندگان مطيع آفريده است اگر چه آنان سياه پوست باشند، و دوزخ را براى گناهكاران آفريد اگر چه از دودمان قريش باشند. <ref>بحار الانوار: ج ۴۲ ص ۸۲</ref></big>
<big>امام سجاد عليه السلام در اين باره مى‏ فرمايد: خداوند بهشت را براى بندگان مطيع آفريده است اگر چه آنان سياه پوست باشند، و دوزخ را براى گناهكاران آفريد اگر چه از دودمان قريش باشند. <ref>بحار الانوار: ج ۴۲ ص ۸۲</ref></big>
خط ۶۰۵: خط ۶۰۵:




و لذا مى‏بينيم حارث قبل از هلاكت به نماز و روزه و عبادات ديگر اعتراف كرد، ولى چون ولايت على بن ابى‏طالب‏عليه السلام را انكار كرد هلاك شد. اين بدين معنى است كه اگر كسى به خدا باور داشته باشد و عبادات زيادى هم انجام دهد، ولى در برابر خدا و رسولش‏صلى الله عليه وآله از روى دشمنى و تكبر نافرمانى كند و ولايت را نپذيرد، باور به خدا و عبادات او به تنهايى نجات بخش نخواهد بود. همان گونه كه شيطان نيز با اعتراف به يگانگى خدا و رسالت پيامبران‏عليهم السلام و باور به رستاخيز و عبادت چندين هزار ساله‏اش، به خاطر تكبر در برابر خداوند و نافرمانى از دستور خدا، از رحمت خدا رانده شد و از سعادت ابدى محروم گشت.××× 2 اعراف /  15  - 12. ×××
<big>و لذا مى‏بينيم حارث قبل از هلاكت به نماز و روزه و عبادات ديگر اعتراف كرد، ولى چون ولايت على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام را انكار كرد هلاک شد. اين بدين معنى است كه اگر كسى به خدا باور داشته باشد و عبادات زيادى هم انجام دهد، ولى در برابر خدا و رسولش‏ صلى الله عليه وآله از روى دشمنى و تكبر نافرمانى كند و ولايت را نپذيرد، باور به خدا و عبادات او به تنهايى نجات بخش نخواهد بود. همان گونه كه شيطان نيز با اعتراف به يگانگى خدا و رسالت پيامبران ‏عليهم السلام و باور به رستاخيز و عبادت چندين هزار ساله ‏اش، به خاطر تكبر در برابر خداوند و نافرمانى از دستور خدا، از رحمت خدا رانده شد و از سعادت ابدى محروم گشت. <ref name=":0">اعراف /  ۱۵  - ۱۲</ref></big>


== <big> '''ماجراى حارث از وجوه دلالت حديث غدير  . <ref>چكيده عبقات الانوار (حديث غدير) : ص ۵۲۱  - ۴۹۱</ref>'''</big> ==


29.  ماجراى حارث از وجوه دلالت حديث غدير××× 3 چكيده عبقات الانوار )حديث غدير( : ص 521  - 491 . ×××


  از جمله دلايل قطعى بر دلالت حديث غدير بر امامت اميرالمؤمنين‏عليه السلام، ماجراى حارث فهرى و نزول آياتى از سوره معارج است:
<big>  از جمله دلايل قطعى بر دلالت حديث غدير بر امامت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام، ماجراى حارث فهرى و نزول آياتى از سوره معارج است:</big>


<big><br />پس از آنكه پيامبر صلى الله عليه وآله در غدير خم فرمود: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است، حارث بن نعمان نزد آن حضرت آمد و گفت: از سوى خدا ما را به شهادتين فرمان دادى از تو پذيرفتيم. به نماز و زكات امر كردى قبول كرديم. سپس به اينها راضى نشدى تا اينكه پسر عمويت را بر ما برترى بخشيدى؟ آيا خدا به تو چنين دستورى داده يا از پيش خود مى‏ گويى؟ رسول‏خدا صلى الله عليه وآله پاسخ داد: سوگند به اللَّه -  كه معبودى جز او نيست -  اين فرمان از جانب خداست. حارث روى برگرداند و گفت: خدايا، اگر اين امر حق و از سوى تو است، از آسمان بر ما سنگ بباران. پس سنگى از آسمان بر او افتاد و وى را كشت. در پى اين رخداد، اين آيات نازل شد: «سَألَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ . لِلكافِرينَ لَيسَ لَهُ دافِعٌ».<ref>معارج /  ۲ - ۱</ref>  خواهنده ‏اى عذاب واقع‏ شدنى را در خواست كرد. كه از آنِ كافران است و هيچ بازدارنده ‏اى از آن نيست.</big>


پس از آنكه پيامبرصلى الله عليه وآله در غدير خم فرمود: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است، حارث بن نعمان نزد آن حضرت آمد و گفت: از سوى خدا ما را به شهادتين فرمان دادى از تو پذيرفتيم. به نماز و زكات امر كردى قبول كرديم. سپس به اينها راضى نشدى تا اينكه پسرعمويت را بر ما برترى بخشيدى؟ آيا خدا به تو چنين دستورى داده يا از پيش خود مى‏گويى؟ رسول‏خداصلى الله عليه وآله پاسخ داد: سوگند به اللَّه -  كه معبودى جز او نيست -  اين فرمان از جانب خداست. حارث روى برگرداند و گفت: خدايا، اگر اين امر حق و از سوى تو است، از آسمان بر ما سنگ بباران. پس سنگى از آسمان بر او افتاد و وى را كشت. در پى اين رخداد، اين آيات نازل شد: »سَألَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ . لِلكافِرينَ لَيسَ لَهُ دافِعٌ«××× 1 معارج /  2 1. ×××: خواهنده‏اى عذاب واقع‏شدنى را در خواست كرد. كه از آنِ كافران است و هيچ بازدارنده‏اى از آن نيست.
=== <big> نام شمارى از راويان اين خبر</big> ===
<big>گروه بسيارى از بزرگان و سرشناسان اهل‏ سنت نزول اين آيات از سوره معارج درباره حارث در غدير خم را روايت كرده ‏اند:</big>


<big><br />احمد بن محمد بن ابراهيم ثعلبى نيشابورى</big>


الف -  نام شمارى از راويان اين خبر
<big>سبط بن جوزى، شمس ‏الدين</big>


گروه بسيارى از بزرگان و سرشناسان اهل‏سنت نزول اين آيات از سوره معارج درباره حارث در غدير خم را روايت كرده‏اند:
<big>ابراهيم بن عبداللَّه يمنى وصابى</big>


<big>محمد بن يوسف زرندى مدنى</big>


1. احمد بن محمد بن ابراهيم ثعلبى نيشابورى
<big>شِهاب ‏الدين دولت ‏آبادى</big>


2. سبط بن جوزى، شمس‏الدين
<big>على بن عبداللَّه سَمهودى، نورالدين</big>


3. ابراهيم بن عبداللَّه يمنى وصابى
<big>على بن محمد بن صبّاغ، نورالدين</big>


4. محمد بن يوسف زرندى مدنى
<big>عطاءاللَّه بن فضل ‏اللَّه محدّث شيرازى</big>


5 . شِهاب‏الدين دولت‏آبادى
<big>عبدالرئوف مُناوى، شمس ‏الدين</big>


6 . على بن عبداللَّه سَمهودى، نورالدين
<big>شيخ بن عبداللَّه عيدروس</big>


7. على بن محمد بن صبّاغ، نورالدين
<big>محمود بن محمد شيخانى قادرى مدنى</big>


8 . عطاءاللَّه بن فضل‏اللَّه محدّث شيرازى
<big>على بن ابراهيم حلبى، نورالدين</big>


9. عبدالرئوف مُناوى، شمس‏الدين
<big>احمد بن فضل باكثير مكّى</big>


10. شيخ بن عبداللَّه عيدروس
<big>محمد محبوب عالم</big>


11. محمود بن محمد شيخانى قادرى مدنى
<big>محمد صدر عالم</big>


12. على بن ابراهيم حلبى، نورالدين
<big>محمد بن اسماعيل بن صلاح امير</big>


13. احمد بن فضل باكثير مكّى
<big>احمد بن عبد قادر عجيلى</big>


14. محمد محبوب عالم
<big>سيد مؤمن بن حسن شِبلَنجى</big>


15. محمد صدر عالم
<big><br />و اما بيان هر يك از اين موارد:</big>


16. محمد بن اسماعيل بن صلاح امير
<big><br />'''احمد بن محمد بن ابراهيم ثعلبى (ثعالبى) نيشابورى، ابواسحاق (م ۴۲۷ يا ۴۳۷ ق)'''</big>


17. احمد بن عبد قادر عجيلى
<big>ابواسحاق ثعلبى در «الكشف و البيان» گويد: از سفيان بن عُيَينه پرسيدند: آيه «سَألَ سائِلٌ» درباره چه كسى نازل شده است؟ وى گفت: مطلبى از من پرسيدى كه پيش از تو كسى مرا از آن نپرسيده است. پدرم، از جعفر بن محمد و او از پدرانش‏ عليهم السلام نقل كرده كه چون رسول‏خدا صلى الله عليه وآله به غدير خم رسيد، ندا داد و مردم گرد آمدند. پس دست على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام را گرفت و فرمود: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است.</big>


18. سيد مؤمن بن حسن شِبلَنجى
<big><br />خبر اين رخداد در شهرها پيچيد و پراكنده گشت و به حارث بن نعمان فِهرى رسيد. او بر شتر ماده‏ اش سوار شد و خود را به ابطح رساند. از شترش پياده شد و آن را خوابانيد و بست. سپس نزد پيامبر صلى الله عليه وآله -  كه اصحابش گرداگرد او بودند -  رفت و گفت: اى محمد، از جانب خدا به ما دستور دادى شهادت دهيم كه معبودى به جز او نيست و تو فرستاده اويى، آن را از تو پذيرفتيم. فرمان دادى كه پنج نوبت نماز بگزاريم، آن را از تو پذيرفتيم. دستور دادى كه زكات بدهيم، آن را پذيرفتيم. فرمان دادى كه در ماه رمضان روزه بگيريم، آن را از تو پذيرفتيم. دستور دادى كه حج گزاريم، آن را نيز پذيرفتيم. اما تو به اينها راضى نشدى تا اينكه دو بازوى پسر عمويت را بالا بردى و او را بر ما برترى دادى و گفتى: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. آيا اين از سوى تو است يا از سوى خداى عزوجل؟ پيامبر صلى الله عليه وآله پاسخ داد: سوگند به خدايى كه معبودى جز او نيست اين از سوى خداست.</big>


<big><br />حارث بن نعمان روى گرداند و به سوى مركبش رفت، در حالى كه مى‏ گفت: خدايا، اگر آنچه محمد مى‏ گويد حق است، سنگى از آسمان بر ما بباران يا عذابى دردناك بر ما فرو بفرست.</big>


و اما بيان هر يك از اين موارد:
<big>هنوز حارث به مركبش نرسيده بود كه خدا سنگى بر او افكند، كه بر سرش خورد و از مقعدش بيرون آمد و او را كشت. سپس خداى عزوجل اين آيات را فرو فرستاد: «سَألَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ * لِلكافِرينَ لَيسَ لَهُ دافِعٌ» : خواهنده ‏اى عذابى را در خواست كرد كه از آنِ كافران است و هيچ بازدارنده ‏اى از آن نيست.<ref>الكشف و البيان: ج ۱۰ ص ۳۵.</ref></big>


<big><br />دانشمندان اهل‏ تسنّن بسيار از تفسير و ديگر مؤلفات ثعلبى نقل و به روايات او استشهاد و اعتماد كرده ‏اند، از جمله: قرطبى، نَوَوى، كمال ‏الدين دميرى، نورالدين حلبى، حسين دياربكرى، محمد بن معتمدخان بدخشى و احمد بن باكثير مكّى. <ref>تفسير قرطبى: ج ۱۳ ص ۲۵۰ و ج ۱۴ ص ۱۸۱ ۱۸۰. تهذيب الاسماء و اللّغات: ج ۱ ص ۹۶. حياة الحيوان: «كلب» . انسان العيون: ج ۱ ص ۹۹. تاريخ الخميس: ج ۱ ص ۳. مفتاح النجا (مخطوط) . وسيلة المآل (مخطوط) .</ref><br />به خصوص در مورد اسانيد روايى تفسير ثعلبى نزد اهل‏ سنت نيز تفسير ثعلبى از كتاب ‏هاى شناخته شده و مورد اعتماد اهل ‏سنت است. آنان اين كتاب را با اسانيد خود از مؤلفش روايت مى ‏كنند، و روايات آن را نقل و به آنها اعتماد مى ‏نمايند، از جمله: عزّالدين ابن ‏اثير<ref>اسد الغابة: ج ۱ ص ۸</ref>.و ابومحمد بن محمدامير در رساله اسانيدش.</big>


1. احمد بن محمد بن ابراهيم ثعلبى )ثعالبى( نيشابورى، ابواسحاق )م 427 يا 437 ق(
<big><br />ياقوت حَمَوى و ابن‏ خَلِّكان و ذهبى و ابن‏ وردى و صفدى و يافعى و ابن ‏شحنه و ابن قاضى شُهبه و سيوطى و ولى ‏اللَّه دهلوى معجم الادباء: ج ۱۲ ص ۲۶۲. وفيات الاعيان: ج ۱ ص ۶۲  ۶۱ . العِبَر فى خبر من غَبَر: حوادث سال ۴۲۷. تتمّة المختصر: حوادث سال ۴۲۷. الوافى بالوفيات: ج ۸ ص ۳۳. مرآة الجنان: حوادث سال ۴۲۷. روض المناظر: حوادث سال ۴۲۷. طبقات الشافعية: ج ۱ ص ۲۰۷. بُغيَة الوُعاة فى طبقات اللغويّين و النُحاة: ج ۱ ص ۳۵۶.  وى را توثيق كرده و ستوده ‏اند، به خصوص در تفسير و ادبيات. او تأليفات بسيار دارد، از جمله تفسيرى به نام «الكشف و البيان عن تفسير القرآن» و «الكامل فى علم القرآن» و «العرائس» . ثعلبى از ابوطاهر بن خزيمه، امام ابوبكر بن مهران مُقرى و ابوالقاسم قشيرى روايت كرده است. ابوالحسن واحدى شاگرد او است. ابوالقاسم قشير، عبدالغافر بن اسماعيل و ذهبى فارسى نيز وى را ستوده‏ اند.</big>


ابواسحاق ثعلبى در »الكشف و البيان« گويد: از سفيان بن عُيَينه پرسيدند: آيه »سَألَ سائِلٌ« درباره چه كسى نازل شده است؟ وى گفت: مطلبى از من پرسيدى كه پيش از تو كسى مرا از آن نپرسيده است. پدرم، از جعفر بن محمد و او از پدرانش‏عليهم السلام نقل كرده كه چون رسول‏خداصلى الله عليه وآله به غدير خم رسيد، ندا داد و مردم گرد آمدند. پس دست على بن ابى‏طالب‏عليه السلام را گرفت و فرمود: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است.
<big><br />'''يوسف بن قِزُغْلى تركى بغدادى عونى هبيرى حنفى، شمس‏الدين، ابوالمظفر، سبط بن جوزى (م ۶۵۶ ق)'''</big>


<big>سبط بن جوزى در «تذكرة خواصّ الامّة» مى‏ نويسد: عالمان سيره اتفاق نظر دارند كه واقعه غدير پس از بازگشت پيامبر صلى الله عليه وآله از حجةالوداع و در هجدهم ذى‏ حجه رخ داده است. وى صحابه ‏اش را كه صد و بيست هزار تن بودند گرد آورد و گفت: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. و بر آن (ولايت على‏ عليه السلام) با سخنى صريح، بى تلويح و اشاره تنصيص فرمود. ابواسحاق ثعلبى در تفسير به اِسنادش، روايت كرده كه سخن پيامبر صلى الله عليه وآله در سرزمين‏ ها پيچيد و در آبادى ‏ها و شهرها منتشر گشت و به حارث بن نعمان فِهرى رسيد... . در ادامه ماجراى حارث را -  كه گذشت -  آورده است.<ref name=":0" /></big>


خبر اين رخداد در شهرها پيچيد و پراكنده گشت و به حارث بن نعمان فِهرى رسيد. او بر شتر ماده‏اش سوار شد و خود را به ابطح رساند. از شترش پياده شد و آن را خوابانيد و بست. سپس نزد پيامبرصلى الله عليه وآله -  كه اصحابش گرداگرد او بودند -  رفت و گفت: اى محمد، از جانب خدا به ما دستور دادى شهادت دهيم كه معبودى به جز او نيست و تو فرستاده اويى، آن را از تو پذيرفتيم. فرمان دادى كه پنج نوبت نماز بگزاريم، آن را از تو پذيرفتيم. دستور دادى كه زكات بدهيم، آن را پذيرفتيم. فرمان دادى كه در ماه رمضان روزه بگيريم، آن را از تو پذيرفتيم. دستور دادى كه حج گزاريم، آن را نيز پذيرفتيم. اما تو به اينها راضى نشدى تا اينكه دو بازوى پسرعمويت را بالا بردى و او را بر ما برترى دادى و گفتى: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. آيا اين از سوى تو است يا از سوى خداى عزوجل؟ پيامبرصلى الله عليه وآله پاسخ داد: سوگند به خدايى كه معبودى جز او نيست اين از سوى خداست.
<big><br /> ذهبى و ابن ‏وردى  العِبَر فى خبر من غَبَر: حوادث سال ۶۵۶ . تتمّة المختصر: حوادث سال ۶۵۶. سبط بن جوزى را توثيق كرده و بسيار ستوده ‏اند. از تأليفات او است: تاريخ جامع «مرآة الزمان» و «تذكرة الخواصّ من الأمّة» و تفسيرى در بيست و نه مجلد. همچنين وى «جامع كبير» را شرح كرد و مجلدى در مناقب ابوحنيفه گرد آورد</big>.


حارث بن نعمان روى گرداند و به سوى مركبش رفت، در حالى كه مى‏گفت: خدايا، اگر آنچه محمد مى‏گويد حق است، سنگى از آسمان بر ما بباران يا عذابى دردناك بر ما فرو بفرست.
هنوز حارث به مركبش نرسيده بود كه خدا سنگى بر او افكند، كه بر سرش خورد و از مقعدش بيرون آمد و او را كشت. سپس خداى عزوجل اين آيات را فرو فرستاد: »سَألَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ × لِلكافِرينَ لَيسَ لَهُ دافِعٌ« : خواهنده‏اى عذابى را در خواست كرد كه از آن كافران است و هيچ بازدارنده‏اى از آن نيست.××× 1 الكشف و البيان: ج 10 ص 35. ×××
دانشمندان اهل‏تسنّن بسيار از تفسير و ديگر مؤلفات ثعلبى نقل و به روايات او استشهاد و اعتماد كرده‏اند، از جمله: قرطبى، نَوَوى، كمال‏الدين دميرى، نورالدين حلبى، حسين دياربكرى، محمد بن معتمدخان بدخشى و احمد بن باكثير مكّى.××× 2 تفسير قرطبى: ج 13 ص 250 و ج 14 ص 181 180. تهذيب الاسماء و اللّغات: ج 1 ص 96. حياة الحيوان: »كلب« . انسان العيون: ج 1 ص 99. تاريخ الخميس: ج 1 ص 3. مفتاح النجا )مخطوط( . وسيلة المآل )مخطوط( . ×××
به خصوص در مورد اسانيد روايى تفسير ثعلبى نزد اهل‏سنت نيز تفسير ثعلبى از كتاب‏هاى شناخته شده و مورد اعتماد اهل‏سنت است. آنان اين كتاب را با اسانيد خود از مؤلفش روايت مى‏كنند، و روايات آن را نقل و به آنها اعتماد مى‏نمايند، از جمله: عزّالدين ابن‏اثير××× 3 اسد الغابة: ج 1 ص 8 . ××× و ابومحمد بن محمدامير در رساله اسانيدش.
ياقوت حَمَوى و ابن‏خَلِّكان و ذهبى و ابن‏وردى و صفدى و يافعى و ابن‏شحنه و ابن قاضى شُهبه و سيوطى و ولى‏اللَّه دهلوى××× 4 معجم الادباء: ج 12 ص 262. وفيات الاعيان: ج 1 ص 62  61 . العِبَر فى خبر من غَبَر: حوادث سال 427. تتمّة المختصر: حوادث سال 427. الوافى بالوفيات: ج 8 ص 33. مرآة الجنان: حوادث سال 427. روض المناظر: حوادث سال 427. طبقات الشافعية: ج 1 ص 207. بُغيَة الوُعاة فى طبقات اللغويّين و النُحاة: ج 1 ص 356. ×××: وى را توثيق كرده و ستوده‏اند، به خصوص در تفسير و ادبيات. او تأليفات بسيار دارد، از جمله تفسيرى به نام »الكشف و البيان عن تفسير القرآن« و »الكامل فى علم القرآن« و »العرائس« . ثعلبى از ابوطاهر بن خزيمه، امام ابوبكر بن مهران مُقرى و ابوالقاسم قشيرى روايت كرده است. ابوالحسن واحدى شاگرد او است. ابوالقاسم قشير، عبدالغافر بن اسماعيل و ذهبى فارسى نيز وى را ستوده‏اند.
2. يوسف بن قِزُغْلى تركى بغدادى عونى هبيرى حنفى، شمس‏الدين، ابوالمظفر، سبط بن جوزى )م 656 ق(
سبط بن جوزى در »تذكرة خواصّ الامّة« مى‏نويسد: عالمان سيره اتفاق نظر دارند كه واقعه غدير پس از بازگشت پيامبرصلى الله عليه وآله از حجةالوداع و در هجدهم ذى‏حجه رخ داده است. وى صحابه‏اش را كه صد و بيست هزار تن بودند گرد آورد و گفت: هر كس من مولاى او هستم على مولاى او است. و بر آن )ولايت على‏عليه السلام( با سخنى صريح، بى تلويح و اشاره تنصيص فرمود. ابواسحاق ثعلبى در تفسير به اِسنادش، روايت كرده كه سخن پيامبرصلى الله عليه وآله در سرزمين‏ها پيچيد و در آبادى‏ها و شهرها منتشر گشت و به حارث بن نعمان فِهرى رسيد... . در ادامه ماجراى حارث را -  كه گذشت -  آورده است.××× 1 تذكرة خواصّ الامة: ص 30. ×××
ذهبى و ابن‏وردى××× 2 العِبَر فى خبر من غَبَر: حوادث سال 656 . تتمّة المختصر: حوادث سال 656 . ×××: سبط بن جوزى را توثيق كرده و بسيار ستوده‏اند. از تأليفات او است: تاريخ جامع »مرآة الزمان« و »تذكرة الخواصّ من الأمّة« و تفسيرى در بيست و نه مجلد. همچنين وى »جامع كبير« را شرح كرد و مجلدى در مناقب ابوحنيفه گرد آورد.




برگرفته از «https://wikighadir.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/732»