آيه ۶۷ مائده و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

يكى ديگر از تحريكات منافقين براى تخريب غدير، بيدار كردن احساسات جاهلى مردم بود كه بگويند: اين برنامه ظاهر سازى براى مسلط كردن خاندان خود بر مردم تا آخر دنياست. اين گونه مطالب در بين مردمى كه تعصبات بى‏ اساس در بين آنان رواج فراوانى داشت تأثير لازم را مى‏ گذاشت و ضربه بر غدير مى‏زد. نمونه ‏هايى از آن را مرور مى‏ كنيم:

عده ‏اى با اعلان ولايت على‏ عليه السلام گفتند: «هذِهِ مِنْهُ عَصَبِيَّةٌ» بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۱۱. ×××: »اين از طرف او يك تعصب است«! عمر گفت: »لَشَدَّ ما يَرْفَعُ بِضِبْعِ ابْنِ عَمِّهِ«××× ۳ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۱۹. ×××: »خوب بازوى پسر عمويش را محكم بلند مى‏كند«!

عده‏اى از مردم گفتند: »انَّ مُحَمَّداً لَيَدْعُونا فى كُلِّ وَقْتٍ الى امْرٍ جَديدٍ، وَ قَدْ بَدَأَ بِأَهْلِ بَيْتِهِ يُمَلِّكُهُمْ رِقابَنا«××× ۴ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۶۰. ×××: »محمد هر از چند گاهى ما را به مسئله جديدى فرا مى‏خواند، و اكنون نوبت اهل‏بيتش شده كه آنان را بر گُرده ما سوار مى‏كند« .

عده‏اى از منافقين گفتند: قَدِ افْتَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ! ما بالُهُ رَفَعَ بِضِبْعِهِ؟! لَوْ قَدَرَ انْ يَجْعَلَهُ مِثْلَ كَسْرى وَ قَيْصَرَ لَفَعَلَ«××× ۵ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳ ح ۵۹ . ×××: »به اين جوان مغرور شده است! چه خبر است كه بازوى او را بلند مى‏كند؟! اگر مى‏توانست آن را مانند كسرى و قيصر قرار دهد چنان مى‏كرد« .

عده‏اى ديگر گفتند: »انَّ مُحَمَّداً يُريدُ انْ يَجْعَلَ هذَا الامْرَ فى اهْلِ بَيْتِهِ كَسُنَّةِ كَسْرى وَ قَيْصَرَ الى آخِرِ الدَّهْرِ«××× ۱ بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۹۷. ×××: »محمد مى‏خواهد امر خلافت را تا آخر روزگار مانند كسرى و قيصر در اهل‏بيتش قرار دهد« .

۴. استهزاء و به مسخره گرفتن غدير

يكى از حربه‏هاى منافقين در طول بعثت پيامبرصلى الله عليه وآله بى‏ادبى و جسارت نسبت به ساحت مقدس آن حضرت و حرمت شكنى بود كه از نمادهاى آن مسخره كردن بود و قرآن هم به اين مطلب تصريح كرده است. در غدير كه غيظ منافقين به اوج خود رسيده بود، اين مسئله چند بار تكرار شد كه نمونه‏هاى آن را مرور مى‏كنيم:

به محض اينكه منبر غدير آماده شد تا حضرت بر فراز آن قرار گيرد، عمر گفت: »اما وَاللَّه لَيَأْتِيَنَّكُمْ بِداهِيَةٍ«××× ۲ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۴۰ ح ۳۳. ×××: »به خدا قسم، آگاه باشيد كه مسئله عظيم ناراحت كننده‏اى براى شما خواهد آورد« .

در همان مورد عمر گفت: »اما تَرَوْنَ عَيْنَيْهِ كَأَنَّهُما عَيْنا مَجْنُونٍ«××× ۳ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۱۹. ×××: »نمى‏بينيد چشمان او را كه مانند چشمان ديوانه است« .

يكى ديگر از منافقين گفت: »ما تَرَوْنَ عَيْناهُ تَدُورانِ كَأَنَّهُ مَجْنُونٍ«××× ۴ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳ ح ۵۹ . ×××: »نمى‏بينيد چشمان او را كه گويى ديوانه است« .

عده‏اى از منافقين پس از سخنرانىِ غدير در خيمه‏هاى خود جمع شده و با يكديگر چنين مى‏گفتند: »وَ اللَّه انْ كُنّا اصْحابَ كَسْرى وَ قَيصَرَ لَكُنّا فِى الْخَزِّ وَ الْوَشى وَ الدّيباجِ وَ النِّساجاتِ، وَ انّا مَعَهُ فِى الاخْشَنَيْنِ: نَأْكُلُ الْخَشِنَ وَ نَلْبِسُ الْخَشِنَ، حَتّى اذا دَنا مَوْتُهُ وَ فَنِيَتْ ايّامُهُ وَ حَضَرَ اجَلُهُ ارادَ انْ يُوَلِّيَها عَلِيّاً مِنْ بَعْدِهِ. اما وَ اللَّه لَيَعْلَمَنَّ«××× ۵ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۵۴. ×××:

»به خدا قسم، اگر از اصحاب كسرى و قيصر بوديم اكنون در لباس‏هاى خز و رنگارنگ و ديبا و بافته‏ها بوديم، ولى همراه او در دو خشن به سر مى‏بريم: هم خوراك خشن مى‏خوريم و هم لباس خشن مى‏پوشيم. اكنون هم كه مرگ او نزديك شده و اجل او رسيده مى‏خواهد اين سلطه را به على بعد از خود واگذارد. به خدا قسم خواهد دانست« !!

عمر وقتى در روز غدير بيعت كرد شانه‏ها را بالا انداخت و رو به ابوبكر كرد و گفت: »لَشَدَّ ما يَرْفَعُ بِضِبْعَىْ ابْنِ عَمِّهِ«××× ۱ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۳۹. ×××: »عجب بازوى پسر عمويش را محكم بلند كرده است« .

معاويه پس از سخنرانى غدير بپا خاست و متكبرانه حركت كرد و با غضب بيرون آمد در حالى كه دست راست خود را بر ابوموسى اشعرى و دست چپش را بر مغيره تكيه داده بود و مى‏گفت: »وَ اللَّه لا نُصَدِّقُ مُحَمَّداً عَلى مَقالَتِهِ وَ لا نُقِرُّ لِعَلِىٍّ وِلايَتَهِ«××× ۲ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۹۳ ۱۶۱. عوالم العلوم: ج ۳  / ۱۵ ص ۲۷۷ ۹۷ ۹۶. ×××: »به خدا قسم، محمد را بر گفتارش تصديق نمى‏كنيم و براى على به ولايتش اقرار نمى‏كنيم«!

پيرمردى از منافقين گفت: »لَئِنْ كُنّا بَيْنَ اقْوامِنا كَما يَقُولُ هذا لَنَحْنُ اشَرُّ مِنَ الْحَميرِ« : »اگر ما در بين خويشاوندان خود آن گونه كه اين مرد مى‏گويد باشيم از خران هم بدتريم«!! جوانى از منافقين كه در كنارش بود گفت: »لَئِنْ كُنْتَ صادِقاً لَنَحْنُ اشَرُّ مِنَ الْحَميرِ«××× ۳ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۵۳. ×××: »اگر راست بگويى ما واقعاً از خران هم بدتريم«!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۷. بازگشت مردم به جاهليت

 

مسئله ارتداد مردم از اسلام و بازگشت به جاهليت در دو مرحله فرض مى‏شود:

 

آنچه مورد ترس بود ضعيف الايمان‏ها و سست عقيده‏ها بودند كه احتمال انحرافشان و بازگشتشان به جاهليت بسيار قوى بود، و ترس ديگر از اين بود كه منافقان رجوع به جاهليت را علنى كنند و عملاً اسم اسلام را محو كنند.

آنچه بعد از پيامبرصلى الله عليه وآله رخ داد و در غدير خداوند مانع از وقوع آن شد، همين بازگشت از دين بود كه فرمود: »انَّ النَّبِىَّ لَمّا قُبِضَ ارْتَدَّ النّاسُ عَلى اعْقابِهِمْ كُفّاراً الاّ ثَلاثاً«××× ۳ بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۵۹ ح ۴۲. همچنين مراجعه شود به كتاب: غدير در قرآن: ج ۲ ص ۲۷۳  - ۲۶۵. ×××: »آنگاه كه پيامبرصلى الله عليه وآله از دنيا رفت مردم از دين به عقب برگشتند و كافر شدند مگر سه نفر«؛ ولى تمام صبر و سكوت اميرالمؤمنين‏عليه السلام به سفارش پيامبرصلى الله عليه وآله باعث شد تا منافقينى كه زمام امور را به دست گرفته بودند علناً بازگشت از اسلام و رجوع به جاهليت را اعلام نكنند. اگر چه عملاً در همين راه قدم بر مى‏داشتند.

نتيجه اينها بقاى نام اسلام براى آيندگانى بود كه ممكن بود بار ديگر تحت پرچم اسلام حقيقت آن را زنده كنند، همان گونه كه نسل‏هاى تشيع چنين كردند.

۸ . خطر جانى

در كنار همه خطراتى كه اسلام و جامعه اسلامى را تهديد مى‏كرد، به خطر افتادن جان مبارك پيامبر اكرم و اميرالمؤمنين‏عليهما السلام در آن موقعيت -  چه قبل از اعلان ولايت و چه بعد از آن -  آسان‏ترين راه براى منافقين بود كه هر چه سريع‏تر اهداف خود را به عمل برسانند، بدون آنكه واهمه‏اى از مقامى بلند چون پيامبرصلى الله عليه وآله يا على‏عليه السلام داشته باشند.

 

 

مهم‏تر اينكه فقط مسئله به شهادت رسيدن اين دو بزرگوار نبود، بلكه توطئه‏هايى بود كه در پى اين قتل‏ها انجام مى‏گرفت.

 

 

اين بسيار مهم است كه همين اصحاب صحيفه ملعونه با عده‏اى ديگر رسماً نقشه قتل پيامبرصلى الله عليه وآله را كشيدند. خدايى كه ضامن حفظ پيامبرصلى الله عليه وآله بود آن حضرت را تا ميان معركه برد و در محاصره آن چهارده نفر قرار داد، و سپس به طور معجزه آسا او را نجات داد.

 

 

اين گونه بود كه بر همه معلوم شد غدير خدايى دارد و وعده »وَ اللَّه يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ« را عملى خواهد كرد. اينك به فرازهايى در اين باره اشاره مى‏كنيم: