پرش به محتوا

سوره قلم آیات ۵۱ و ۵۲: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «== «وَ إِنْ يَكادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصارِهِمْ...»<ref>ق...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۱: خط ۷۱:
روايات مربوط به ولايت مطلقه معصومين‏ عليهم السلام، به صراحت همه جانبه بودن و شمول آن نسبت به همه مخلوقات را با عبارات مختلف و ذكر آثار آنها و كيفيت اعلان ولايت به آنها بيان نموده است. ذيلاً ۱۰ روايت در اين زمينه مى‏ آوريم:
روايات مربوط به ولايت مطلقه معصومين‏ عليهم السلام، به صراحت همه جانبه بودن و شمول آن نسبت به همه مخلوقات را با عبارات مختلف و ذكر آثار آنها و كيفيت اعلان ولايت به آنها بيان نموده است. ذيلاً ۱۰ روايت در اين زمينه مى‏ آوريم:


====== ولايت حتى بر جمادات ======
====== ۱_ ولايت حتى بر جمادات ======
امام صادق‏ عليه السلام با استفاده از كلمه «شى ء» حتى جمادات را تحت ولايت معصومين‏ عليهم السلام ذكر فرموده و تأكيد بر حجت بودن و عرضه ولايت بر آنها نموده است، آنجا كه مى‏ فرمايد:
امام صادق‏ عليه السلام با استفاده از كلمه «شى ء» حتى جمادات را تحت ولايت معصومين‏ عليهم السلام ذكر فرموده و تأكيد بر حجت بودن و عرضه ولايت بر آنها نموده است، آنجا كه مى‏ فرمايد:


خط ۷۸: خط ۷۸:
هيچ چيزى و آدمى و انسانى و جنّى و ملائكه آسمانى نيست مگر آنكه ما حجت‏ هاى الهى بر آنها هستيم. خداوند مخلوقى را خلق نكرده مگر آنكه ولايت ما را بر آن عرضه كرده و به وسيله ما بر او اتمام حجت نموده است. پس گروهى به ما ايمان آورده ‏اند و گروهى كافر و منكر شده‏ اند، حتى آسمان‏ها و زمين و كوه‏ ها.<ref>بحار الانوار: ج ۲۷ ص ۴۶ ح ۷.</ref>
هيچ چيزى و آدمى و انسانى و جنّى و ملائكه آسمانى نيست مگر آنكه ما حجت‏ هاى الهى بر آنها هستيم. خداوند مخلوقى را خلق نكرده مگر آنكه ولايت ما را بر آن عرضه كرده و به وسيله ما بر او اتمام حجت نموده است. پس گروهى به ما ايمان آورده ‏اند و گروهى كافر و منكر شده‏ اند، حتى آسمان‏ها و زمين و كوه‏ ها.<ref>بحار الانوار: ج ۲۷ ص ۴۶ ح ۷.</ref>


====== ولايت ما سوى اللَّه ======
====== ۲_ ولايت ما سوى اللَّه ======
امام باقر عليه السلام ضمن بيان مراحل خلقت و اينكه وجود مبارك معصومين ‏عليهم السلام قبل از بقيه مخلوقين خلق شده و سپس خداوند ايشان را شاهد بر خلق بقيه مخلوقات قرار داده، كيفيت ولايت ايشان بر ما سوى اللَّه را چنين بيان مى‏ فرمايد:
امام باقر عليه السلام ضمن بيان مراحل خلقت و اينكه وجود مبارك معصومين ‏عليهم السلام قبل از بقيه مخلوقين خلق شده و سپس خداوند ايشان را شاهد بر خلق بقيه مخلوقات قرار داده، كيفيت ولايت ايشان بر ما سوى اللَّه را چنين بيان مى‏ فرمايد:


انَّ اللَّه لَمْ يَزَلْ مُتَفَرِّداً فِى الْوَحْدانِيَّةِ، ثُمَّ خَلَقَ مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً وَ فاطِمَةَ عليهم السلام، فَمَكَثُوا الْفَ دَهْرٍ، ثُمَّ خَلَقَ الاشْياءَ وَ اشْهَدَهُمْ خَلْقَها وَ اجْرى عَلَيْها طاعَتَهُمْ وَ جَعَلَ فيهِمْ ما شاءَ وَ فَوَّضَ امْرَ الاشْياءَ الَيْهِمْ فِى الْحُكْمِ وَ التَّصَرُّفِ وَ الارْشادِ وَ الامْرِ وَ النَّهْىِ فِى الْخَلْقِ؛ لاَنَّهُمْ الْوُلاةُ، فَلَهُمُ الامْرُ وَ الْوِلايَةُ وَ الْهِدايَةُ. فَهُمْ ابْوابُهُ وَ نُوّابُهُ وَ حُجّابُهُ، يُحَلِّلُونَ ما شاءَ وَ يُحَرِّمُونَ ما شاءَ وَ لا يَفْعَلُونَ الا ما شاءَ. عِبادٌ مُكْرَمُونَ، لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ:
انَّ اللَّه لَمْ يَزَلْ مُتَفَرِّداً فِى الْوَحْدانِيَّةِ، ثُمَّ خَلَقَ مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً وَ فاطِمَةَ عليهم السلام، فَمَكَثُوا الْفَ دَهْرٍ، ثُمَّ خَلَقَ الاشْياءَ وَ اشْهَدَهُمْ خَلْقَها وَ اجْرى عَلَيْها طاعَتَهُمْ وَ جَعَلَ فيهِمْ ما شاءَ وَ فَوَّضَ امْرَ الاشْياءَ الَيْهِمْ فِى الْحُكْمِ وَ التَّصَرُّفِ وَ الارْشادِ وَ الامْرِ وَ النَّهْىِ فِى الْخَلْقِ؛ لاَنَّهُمْ الْوُلاةُ، فَلَهُمُ الامْرُ وَ الْوِلايَةُ وَ الْهِدايَةُ. فَهُمْ ابْوابُهُ وَ نُوّابُهُ وَ حُجّابُهُ، يُحَلِّلُونَ ما شاءَ وَ يُحَرِّمُونَ ما شاءَ وَ لا يَفْعَلُونَ الا ما شاءَ. عِبادٌ مُكْرَمُونَ، لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ:


خداوند از ازل در يكتايى و تنهايى فرد بود. سپس محمد و على و فاطمه ‏عليهم السلام را خلق كرد، و وجود آنان هزار روزگار ادامه پيدا كرد. سپس اشياء را خلق كرد و ايشان را بر خلق آنها شاهد گرفت و اطاعت ايشان را بر آنها جارى ساخت و در مخلوقات خود آنچه مى‏ خواست قرار داد. مسئله حكم و تصرف و ارشاد و امر و نهى در مخلوقات را به ايشان سپرد چرا كه ايشان صاحبان ولايت‏اند، و امر و صاحب اختيارى و هدايت براى ايشان است.
خداوند از ازل در يكتايى و تنهايى فرد بود. سپس محمد و على و فاطمه ‏عليهم السلام را خلق كرد، و وجود آنان هزار روزگار ادامه پيدا كرد. سپس اشياء را خلق كرد و ايشان را بر خلق آنها شاهد گرفت و اطاعت ايشان را بر آنها جارى ساخت و در مخلوقات خود آنچه مى‏ خواست قرار داد. مسئله حكم و تصرف و ارشاد و امر و نهى در مخلوقات را به ايشان سپرد چرا كه ايشان صاحبان ولايت ‏اند، و امر و صاحب اختيارى و هدايت براى ايشان است.


بنابراين ايشان درها به سوى خدا و نايبان پروردگار و پرده داران حريم الهى هستند. آنچه خدا بخواهد حلال مى ‏كنند و آنچه خدا بخواهد حرام مى ‏كنند و جز آنچه او بخواهد انجام نمى‏ دهند. بندگان محترم خداوند هستند كه در گفتار بر او پيشى نمى‏ گيرند و به دستور او عمل مى ‏كنند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۳۹ ح ۲۱.</ref>
بنابراين ايشان درها به سوى خدا و نايبان پروردگار و پرده داران حريم الهى هستند. آنچه خدا بخواهد حلال مى ‏كنند و آنچه خدا بخواهد حرام مى ‏كنند و جز آنچه او بخواهد انجام نمى‏ دهند. بندگان محترم خداوند هستند كه در گفتار بر او پيشى نمى‏ گيرند و به دستور او عمل مى ‏كنند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۳۹ ح ۲۱.</ref>


====== ۳_ ولايت بر همه عوالم ======
امام صادق‏ عليه السلام تعدد عوالم مخلوق الهى را بيان كرده و يادآور شده كه هر كدام از اين عوالم خبر از خلقت عوالم ديگرى ندارند، و سپس در بيان حجت بودن معصومين‏ عليهم السلام بر همه اين عوالم چنين مى ‏فرمايد: انَّ للَّه عَزَّ وَ جَلَّ اثْنَى‏عَشَرَ الْفَ عالَمٍ، كُلُّ عالَمٍ مِنْهُمْ اكْبَرُ مِنْ سَبْعِ سَماواتٍ وَ سَبْعِ ارَضينَ. وَ ما يَرى عالَمٌ منِهُمْ انَّ للَّه عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَيْرَهُمْ وَ انِّى الْحُجِّةُ عَلَيْهِمْ:


3. ولايت بر همه عوالم
خداوند عزوجل دوازده هزار عالَم دارد، كه هر يك از آنها از هفت آسمان و هفت طبقه زمين بزرگ ‏تر است؛ و هر يك از اين عوالم چنين مى‏ پندارند كه خداوند عزوجل عالمى غير آنان ندارد. و من حجت بر همه آنان هستم.<ref>بحار الانوار: ج ۲۷ ص ۴۱.</ref>
 
امام صادق‏عليه السلام تعدد عوالم مخلوق الهى را بيان كرده و يادآور شده كه هر كدام از اين عوالم خبر از خلقت عوالم ديگرى ندارند، و سپس در بيان حجت بودن معصومين‏عليهم السلام بر همه اين عوالم چنين مى‏فرمايد: انَّ للَّه عَزَّ وَ جَلَّ اثْنَى‏عَشَرَ الْفَ عالَمٍ، كُلُّ عالَمٍ مِنْهُمْ اكْبَرُ مِنْ سَبْعِ سَماواتٍ وَ سَبْعِ ارَضينَ. وَ ما يَرى عالَمٌ منِهُمْ انَّ للَّه عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَيْرَهُمْ وَ انِّى الْحُجِّةُ عَلَيْهِمْ:
 
 
خداوند عزوجل دوازده هزار عالَم دارد، كه هر يك از آنها از هفت آسمان و هفت طبقه زمين بزرگ‏تر است؛ و هر يك از اين عوالم چنين مى‏پندارند كه خداوند عزوجل عالمى غير آنان ندارد. و من حجت بر همه آنان هستم.××× 1 بحار الانوار: ج 27 ص 41. ×××
 
 
4. ولايت بر اهل آسمان و زمين
 
اميرالمؤمنين‏عليه السلام درباره ثمره پذيرش ولايت از سوى همه مخلوقات كه ولايت بر آنها عرضه شده، ظهور خوبى‏ها را نتيجه قبول ولايت و ظهور بدى‏ها را نتيجه نپذيرفتن آن اعلام مى‏نمايد و چنين مى‏فرمايد:


====== ۴_ ولايت بر اهل آسمان و زمين ======
اميرالمؤمنين‏ عليه السلام درباره ثمره پذيرش ولايت از سوى همه مخلوقات كه ولايت بر آنها عرضه شده، ظهور خوبى‏ ها را نتيجه قبول ولايت و ظهور بدى‏ ها را نتيجه نپذيرفتن آن اعلام مى ‏نمايد و چنين مى ‏فرمايد:


انَّ اللَّه تَبارَكَ وَ تَعالى عَرَضَ وِلايَتَنا عَلى اهْلِ السَّماواتِ وَ اهْلِ الارْضِ مِنَ الْجِنِّ وَ الانْسِ وَ الثَّمَرِ وَ غَيْرِ ذلِكَ؛ فَما قَبِلَ مِنْهُ وِلايَتَنا طابَ وَ طَهُرَ وَ عَذَبَ، وَ ما لَمْ يَقْبَلْ مِنْهُ خَبُثَ وَ رَدِىَ وَ نَتِنَ:
انَّ اللَّه تَبارَكَ وَ تَعالى عَرَضَ وِلايَتَنا عَلى اهْلِ السَّماواتِ وَ اهْلِ الارْضِ مِنَ الْجِنِّ وَ الانْسِ وَ الثَّمَرِ وَ غَيْرِ ذلِكَ؛ فَما قَبِلَ مِنْهُ وِلايَتَنا طابَ وَ طَهُرَ وَ عَذَبَ، وَ ما لَمْ يَقْبَلْ مِنْهُ خَبُثَ وَ رَدِىَ وَ نَتِنَ:


خداوند تبارك و تعالى ولايت ما را بر اهل آسمان‏ها و اهل زمين از جن و انس و ميوه ‏ها و غير اينها عرضه كرد. هر كدام كه ولايت را قبول كرد طيب و طاهر و گوارا شد، و هر كدام قبول نكرد خبيث و پست و بد بو شد.<ref>بحار الانوار: ج ۲۷ ص ۲۸۳.</ref>


خداوند تبارك و تعالى ولايت ما را بر اهل آسمان‏ها و اهل زمين از جن و انس و ميوه‏ها و غير اينها عرضه كرد. هر كدام كه ولايت را قبول كرد طيب و طاهر و گوارا شد، و هر كدام قبول نكرد خبيث و پست و بد بو شد.××× 2 بحار الانوار: ج 27 ص 283. ×××
====== ۵_ ولايت بر دوازده هزار عالم ======
 
امام صادق ‏عليه السلام درباره اينكه صاحب ولايت در يك روز به دوازده هزار عالم سر مى‏زند در حالى كه آنان خبر از خلقت آدم ندارند، فرمود:
 
5 . ولايت بر دوازده هزار عالم
 
امام صادق‏عليه السلام درباره اينكه صاحب ولايت در يك روز به دوازده هزار عالم سر مى‏زند در حالى كه آنان خبر از خلقت آدم ندارند، فرمود:
 
 
يَسيرُ )عالِمُ الْمَدينَةِ( مِنَ النَّهارِ مَسيرَةَ الشَّمْسِ سَنَةً حَتّى يَقْطَعَ اثْنَىْ عَشَرَ الْفَ عالَمٍ مِثْلَ عالَمِكُمْ هذا؛ ما يَعْلَمُونَ انَّ اللَّه خَلَقَ آدَمَ وَ لا ابْليسَ ... . مَا افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ الاّ وِلايَتَنا وَ الْبَراءَةَ مِنْ عَدُوِّنا:
 
عالِم مدينه )يعنى امام صادق‏عليه السلام( در يك روز به اندازه مسير يك سالِ آفتاب سير مى‏كند، به گونه‏اى كه دوازده هزار عالَم را -  كه مثل اين عالَم شما هستند -  طى مى‏كند. اهل آن دوازده هزار عالَم نمى‏دانند كه خدا آدم و ابليس را خلق كرده است ... . و با اين همه بر آنان جز ولايت ما و بيزارى از دشمنانمان واجب نشده است.××× 1 بحار الانوار: ج 25 ص 369 ح 14. ×××
 


6 . ولايت بر موجودات بدون استثنا
يَسيرُ (عالِمُ الْمَدينَةِ) مِنَ النَّهارِ مَسيرَةَ الشَّمْسِ سَنَةً حَتّى يَقْطَعَ اثْنَىْ عَشَرَ الْفَ عالَمٍ مِثْلَ عالَمِكُمْ هذا؛ ما يَعْلَمُونَ انَّ اللَّه خَلَقَ آدَمَ وَ لا ابْليسَ ... . مَا افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ الاّ وِلايَتَنا وَ الْبَراءَةَ مِنْ عَدُوِّنا:


امام رضاعليه السلام مسئله عرضه ولايت از سوى خداوند بر همه مخلوقات را به تفصيل بيان فرموده است. در اين كلام حضرت تأكيد كرده كه اين عرضه ولايت در روز غدير انجام گرفته و چيزى از موجودات از اين برنامه استثنا نشده‏اند.
عالِم مدينه (يعنى امام صادق‏ عليه السلام) در يك روز به اندازه مسير يك سالِ آفتاب سير مى‏ كند، به گونه‏اى كه دوازده هزار عالَم را -  كه مثل اين عالَم شما هستند -  طى مى ‏كند. اهل آن دوازده هزار عالَم نمى‏ دانند كه خدا آدم و ابليس را خلق كرده است ... . و با اين همه بر آنان جز ولايت ما و بيزارى از دشمنانمان واجب نشده است.<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۶۹ ح ۱۴.</ref>


====== ۶_ ولايت بر موجودات بدون استثنا ======
امام رضا عليه السلام مسئله عرضه ولايت از سوى خداوند بر همه مخلوقات را به تفصيل بيان فرموده است. در اين كلام حضرت تأكيد كرده كه اين عرضه ولايت در روز غدير انجام گرفته و چيزى از موجودات از اين برنامه استثنا نشده‏ اند.


همچنين آثار پذيرفتن ولايت در قبول كنندگان و نيز نتايج نپذيرفتن آن از سوى منكرين را به تفصيل بيان فرموده كه در اينجا فرازهايى از روايت ذكر مى‏شود:
همچنين آثار پذيرفتن ولايت در قبول كنندگان و نيز نتايج نپذيرفتن آن از سوى منكرين را به تفصيل بيان فرموده كه در اينجا فرازهايى از روايت ذكر مى‏ شود:
 


فى يَوْمِ الْغَديرِ عَرَضَ اللَّه الْوِلايَةَ عَلى اهْلِ السَّماواتِ السَّبْعِ ... . ثُمَّ عَرَضَها عَلَى الارَضينَ ... ، وَ عَرَضَها عَلَى الْجِبالِ ... ، وَ عُرِضَتْ فى ذلِكَ الْيَوْمِ عَلَى الْمِياهِ ... ، وَ عَرَضَها فى ذلِكَ الْيَوْمِ عَلَى النَّباتاتِ ... ، ثُمَّ عَرَضَها فى ذلِكَ الْيَوْمِ عَلَى الطَّيْرِ ... :
فى يَوْمِ الْغَديرِ عَرَضَ اللَّه الْوِلايَةَ عَلى اهْلِ السَّماواتِ السَّبْعِ ... . ثُمَّ عَرَضَها عَلَى الارَضينَ ... ، وَ عَرَضَها عَلَى الْجِبالِ ... ، وَ عُرِضَتْ فى ذلِكَ الْيَوْمِ عَلَى الْمِياهِ ... ، وَ عَرَضَها فى ذلِكَ الْيَوْمِ عَلَى النَّباتاتِ ... ، ثُمَّ عَرَضَها فى ذلِكَ الْيَوْمِ عَلَى الطَّيْرِ ... :


در روز غدير خداوند ولايت را بر اهل آسمان‏ هاى هفت گانه عرضه كرد ... . سپس بر زمين‏ ها عرضه كرد ... ، و بر كوه‏ ها عرضه كرد ... ، و در آن روز بر آب ‏ها عرضه كرد ... ، و در آن روز بر گياهان عرضه كرد ... ، و سپس در آن روز بر پرندگان عرضه نمود ... .<ref>بحار الانوار: ج ۲۷ ص ۲۶۲ ح ۵ .</ref>


در روز غدير خداوند ولايت را بر اهل آسمان‏هاى هفت گانه عرضه كرد ... . سپس بر زمين‏ها عرضه كرد ... ، و بر كوه‏ها عرضه كرد ... ، و در آن روز بر آب‏ها عرضه كرد ... ، و در آن روز بر گياهان عرضه كرد ... ، و سپس در آن روز بر پرندگان عرضه نمود ... .××× 2 بحار الانوار: ج 27 ص 262 ح 5 . ×××
====== ۷_ ولايت شامل بر همه خلق ======
 
امام صادق‏ عليه السلام درباره سيطره صاحب ولايت بر همه خلق مى‏ فرمايد: اتَرى مَنْ جَعَلَهُ اللَّه حُجَّةً عَلى خَلْقِهِ، يَخْفى عَلَيْهِ شَىْ‏ءٌ مِنْ امُورِهِمْ:
 
7. ولايت شامل بر همه خلق
 
امام صادق‏عليه السلام درباره سيطره صاحب ولايت بر همه خلق مى‏فرمايد: اتَرى مَنْ جَعَلَهُ اللَّه حُجَّةً عَلى خَلْقِهِ، يَخْفى عَلَيْهِ شَىْ‏ءٌ مِنْ امُورِهِمْ:
 
آيا گمان مى‏كنى كسى كه خدا او را حجت بر خلقش قرار داده، چيزى از امورشان بر او مخفى مى‏ماند؟!××× 1 بحار الانوار: ج 25 ص 366. ×××
 


8 . ولايت و اتصال كامل عيار
آيا گمان مى‏كنى كسى كه خدا او را حجت بر خلقش قرار داده، چيزى از امورشان بر او مخفى مى‏ ماند؟!<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۶۶.</ref>
 
امام باقرعليه السلام براى تقريب ذهن شيعيان درباره مفهوم ولايت و صاحب اختيارى معصومين‏عليهم السلام مى‏فرمايد:


====== ۸_ ولايت و اتصال كامل عيار ======
امام باقر عليه السلام براى تقريب ذهن شيعيان درباره مفهوم ولايت و صاحب اختيارى معصومين‏ عليهم السلام مى ‏فرمايد:


انَّ بَيْنَنا وَ بَيْنَ كُلِّ ارْضٍ تُرّاً مِثْلَ تُرِّ الْبَناءِ، فَاذا امِرْنا فِى الارْضِ بِأَمْرٍ جَذَبْنا ذلِكَ التُّرَّ فَأَقْبَلَتِ الارْضُ بِقَليبِها وَ اسْواقِها وَ دُورِها حَتّى تُنْفَذَ فيها ما نُؤْمَرُ بِهِ مِنْ امْرِ اللَّه تَعالى:
انَّ بَيْنَنا وَ بَيْنَ كُلِّ ارْضٍ تُرّاً مِثْلَ تُرِّ الْبَناءِ، فَاذا امِرْنا فِى الارْضِ بِأَمْرٍ جَذَبْنا ذلِكَ التُّرَّ فَأَقْبَلَتِ الارْضُ بِقَليبِها وَ اسْواقِها وَ دُورِها حَتّى تُنْفَذَ فيها ما نُؤْمَرُ بِهِ مِنْ امْرِ اللَّه تَعالى:


بين ما و هر سرزمينى رشته اتصالى است مانند نخى كه بَنّا هنگام بناى ساختمان براى تنظيم به كار مى ‏برد. وقتى درباره سرزمينى دستورى به ما داده شود آن رشته را به سوى خود مى‏ كشيم، و آن سرزمين با چاه ‏ها و بازارها و خانه‏ هايش به ما روى مى‏ كند و تحت تصرف ما قرار مى‏ گيرد به گونه‏اى كه آنچه از امر خداى تعالى به ما دستور داده شده درباره آن اجرا شود.<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۶۶.</ref>


بين ما و هر سرزمينى رشته اتصالى است مانند نخى كه بَنّا هنگام بناى ساختمان براى تنظيم به كار مى‏برد. وقتى درباره سرزمينى دستورى به ما داده شود آن رشته را به سوى خود مى‏كشيم، و آن سرزمين با چاه‏ها و بازارها و خانه‏هايش به ما روى مى‏كند و تحت تصرف ما قرار مى‏گيرد به گونه‏اى كه آنچه از امر خداى تعالى به ما دستور داده شده درباره آن اجرا شود.××× 2 بحار الانوار: ج 25 ص 366. ×××
====== ۹_ ولايت به معناى حضور در محضر معصوم ======
 
امام صادق‏ عليه السلام حاضر بودن تمام جهان را در محضر امام ‏عليه السلام و سهولت هر گونه تصرفى در آن را در بيانى رسا چنين فرموده است:
 
9. ولايت به معناى حضور در محضر معصوم
 
امام صادق‏عليه السلام حاضر بودن تمام جهان را در محضر امام‏عليه السلام و سهولت هر گونه تصرفى در آن را در بيانى رسا چنين فرموده است:
 


انَّ الدُّنْيا تَمَثَّلَ لِلامامِ فى مِثْلِ فِلْقَةِ الْجَوْزِ، فَما يَعْرِضُ لِشَىْ‏ءٍ مِنْها، وَ انَّهُ لَيَتَناوَلُها مِنْ اطْرافِها كَما يَتَناوَلُ احَدُكُمْ مِنْ فَوْقِ مائِدَتِهِ ما يَشاءُ، فَلا يَعْزُبُ عَنْهُ مِنْها شَىْ ءٌ:
انَّ الدُّنْيا تَمَثَّلَ لِلامامِ فى مِثْلِ فِلْقَةِ الْجَوْزِ، فَما يَعْرِضُ لِشَىْ‏ءٍ مِنْها، وَ انَّهُ لَيَتَناوَلُها مِنْ اطْرافِها كَما يَتَناوَلُ احَدُكُمْ مِنْ فَوْقِ مائِدَتِهِ ما يَشاءُ، فَلا يَعْزُبُ عَنْهُ مِنْها شَىْ ءٌ:


دنيا براى امام مثل دو نيمه گرد و حاضر است و نيازى نيست كه موجوداتِ آن بر او عرضه شوند، بلكه او در همه جوانب دنيا تصرف مى‏ كند همان گونه كه يكى از شما از سفره غذا هر چه بخواهد بر مى ‏دارد و چيزى از او مخفى نمى‏ ماند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۶۷ ح ۱۱.</ref>


دنيا براى امام مثل دو نيمه گردو حاضر است و نيازى نيست كه موجوداتِ آن بر او عرضه شوند، بلكه او در همه جوانب دنيا تصرف مى‏كند همان گونه كه يكى از شما از سفره غذا هر چه بخواهد بر مى‏دارد و چيزى از او مخفى نمى‏ماند.××× 3 بحار الانوار: ج 25 ص 367 ح 11. ×××
====== ۱۰_ ولايت مانند احاطه بر كف دست ======
 
امام صادق ‏عليه السلام ظاهر و باطن عالم را براى امام مانند كف دست توصيف كرده فرمود:
10. ولايت مانند احاطه بر كف دست
 
امام صادق‏عليه السلام ظاهر و باطن عالم را براى امام مانند كف دست توصيف كرده فرمود:
 


انِ الدُّنْيا عِنْدَ الامامِ وَ السَّماواتِ وَ الارَضينَ الا هكَذا -  وَ اشارَ بِيَدِهِ الى راحَتِهِ‏يَعْرِفُ ظاهِرَها وَ باطِنَها وَ داخِلَها و خارِجَها وَ رَطْبَها وَ يابِسَها:
انِ الدُّنْيا عِنْدَ الامامِ وَ السَّماواتِ وَ الارَضينَ الا هكَذا -  وَ اشارَ بِيَدِهِ الى راحَتِهِ‏يَعْرِفُ ظاهِرَها وَ باطِنَها وَ داخِلَها و خارِجَها وَ رَطْبَها وَ يابِسَها:


دنيا و آسمان ‏ها و زمين ‏ها براى امام نيست مگر اين گونه -  و حضرت با دست به كف دست خود اشاره كرد -  به گونه ‏اى كه ظاهر و باطن و داخل و خارج وتر و خشك آن را مى‏ شناسد و از آنها آگاهى دارد.<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۸۵ ح ۴۲.</ref>


دنيا و آسمان‏ها و زمين‏ها براى امام نيست مگر اين گونه -  و حضرت با دست به كف دست خود اشاره كرد -  به گونه‏اى كه ظاهر و باطن و داخل و خارج وتر و خشك آن را مى‏شناسد و از آنها آگاهى دارد.××× 1 بحار الانوار: ج 25 ص 385 ح 42. ×××
===== ب. ولايت بر ملائكه =====
 
در روايات صريحاً آمده است كه ملائكه با سجده بر آدم در واقع بر انوار معصومين ‏عليهم السلام كه در صلب او بودند سجده كردند و در واقع سر تسليم در برابر ولايتشان فرود آوردند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۳۴۰.</ref>
 
ب. ولايت بر ملائكه
 
در روايات صريحاً آمده است كه ملائكه با سجده بر آدم در واقع بر انوار معصومين‏عليهم السلام كه در صلب او بودند سجده كردند و در واقع سر تسليم در برابر ولايتشان فرود آوردند.××× 2 بحار الانوار: ج 26 ص 340. ×××
 
 
آنان همگى ولايت اهل‏بيت‏عليهم السلام را پذيرفته‏اند، و حتى گرفتارى »فطرس« نيز براى توقف در ولايت بود كه پس از توبه به دست صاحب ولايت شفاى خود را باز يافت. درباره پذيرش همه جانبه ولايت از سوى ملائكه و فرمانبردارى و خدمتگزارى ايشان در محضر معصومين‏عليهم السلام چهار روايت به عنوان نمونه ذكر مى‏شود:
 


1. اعتقاد همه ملائكه به ولايت


امام باقرعليه السلام با يادآورى كثرت ملائكه اعتقاد آنان به ولايت اهل‏بيت‏عليهم السلام را چنين بيان فرمود:
آنان همگى ولايت اهل‏بيت‏ عليهم السلام را پذيرفته‏ اند، و حتى گرفتارى «فطرس» نيز براى توقف در ولايت بود كه پس از توبه به دست صاحب ولايت شفاى خود را باز يافت. درباره پذيرش همه جانبه ولايت از سوى ملائكه و فرمان بردارى و خدمتگزارى ايشان در محضر معصومين‏ عليهم السلام چهار روايت به عنوان نمونه ذكر مى‏ شود:


====== ۱_ اعتقاد همه ملائكه به ولايت ======
امام باقر عليه السلام با يادآورى كثرت ملائكه اعتقاد آنان به ولايت اهل‏بيت‏ عليهم السلام را چنين بيان فرمود:


وَ اللَّه انَّ فِى السَّماءِ لَسَبْعينَ صِنْفاً مِنَ الْمَلائِكَةِ، لَوِ اجْتَمَعَ عَلَيْهِمْ اهْلُ الارْضِ كُلُّهُمْ يُحْصُونَ عَدَدَ صِنْفٍ مِنْهُمْ مَا احْصَوْهُمْ؛ وَ انَّهُمْ لَيدينُونَ بِوِلايَتِنا:
وَ اللَّه انَّ فِى السَّماءِ لَسَبْعينَ صِنْفاً مِنَ الْمَلائِكَةِ، لَوِ اجْتَمَعَ عَلَيْهِمْ اهْلُ الارْضِ كُلُّهُمْ يُحْصُونَ عَدَدَ صِنْفٍ مِنْهُمْ مَا احْصَوْهُمْ؛ وَ انَّهُمْ لَيدينُونَ بِوِلايَتِنا:


به خدا قسم در آسمان هفتاد صنف از ملائكه هست، كه اگر همه اهل زمين جمع شوند تا يك صنف از آنان را بشمارند قادر نخواهند بود؛ و آنان به ولايت ما اعتقاد دارند.××× 1 بحار الانوار: ج 26 ص 340. ×××
به خدا قسم در آسمان هفتاد صنف از ملائكه هست، كه اگر همه اهل زمين جمع شوند تا يك صنف از آنان را بشمارند قادر نخواهند بود؛ و آنان به ولايت ما اعتقاد دارند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۳۴۰.</ref>
 
 
2. شرافت ملائكه با ولايت
 
پيامبرصلى الله عليه وآله شرافت ملائكه را به قبول ولايت دانست و در بيان آن چنين فرمود: هَلْ شُرِّفَتِ الْمَلائِكَةُ الاّ بِحُبِّها لِمُحَمَّدٍ وَ عَلِىٍّ وَ قَبُولِها لِوِلايَتِهِما : آيا ملائكه جز با محبت محمد و على و قبول ولايت ايشان شرافت يافتند؟!××× 2 بحار الانوار: ج 26 ص 338 ح 4. ×××
 
 
3. تقرّب ملائكه با ولايت
 
امام صادق‏عليه السلام تجديد اعتقاد به ولايت نزد ملائكه را چنين توصيف فرمود: ما مِنْهُمْ )اىْ مِنَ الْمَلائِكَةِ( احَدٌ الاّ وَ يَتَقَرَّبُ كُلُّ يَوْمٍ الَى اللَّه بِوِلايَتِنا اهْلِ‏الْبَيْتِ: احدى از ملائكه نيست مگر آنكه هر روز به وسيله ولايت ما اهل‏بيت به خدا تقرب مى‏جويد.××× 3 بحار الانوار: ج 26 ص 339. ×××
 
 
4. ملائكه در خدمت صاحب ولايت
 
امام جعفر صادق‏عليه السلام انجام وظيفه ملائكه در ساحت قدس ولايت را چنين بيان فرمود:
 
 
ملائكه در كنار اثاث زندگى ما نازل مى‏شوند و بر فرش‏هاى ما از اين سو به آن سو مى‏روند، و بر سر مردگان ما شاهد و حاضر مى‏شوند، و اخبار وقايع را قبل از وقوع آن براى ما مى‏آورند، و با ما نماز مى‏گزارند و براى ما دعا مى‏كنند و بر سر ما بال‏هاى خود را مى‏گسترانند، و در هر فصلى از گياهان آن فصلِ زمين براى ما مى‏آورند، و از آب‏هاى سرزمين‏هاى مختلف براى ما مى‏آورند و آن را در ظرف‏هاى خود مى‏يابيم... .××× 4 بحار الانوار: ج 25 ص 374. ×××
 
ج. ولايت بر جنّيان
 
جنّيان مانند انسان‏ها دو گروه اند: گروهى كه ولايت اهل‏بيت‏عليهم السلام را پذيرفته‏اند و گروهى كه ولايت را نپذيرفته‏اند، ولى آنان كه قبول كردند در وفادارى به آن پابرجا ماندند. در اين باره احاديث و داستان‏هاى مفصلى آمده كه چهار نمونه ذكر مى‏شود:
 


1. پيروان اهل‏بيت‏عليهم السلام از جن
====== ۲. شرافت ملائكه با ولايت ======
پيامبر صلى الله عليه وآله شرافت ملائكه را به قبول ولايت دانست و در بيان آن چنين فرمود: هَلْ شُرِّفَتِ الْمَلائِكَةُ الاّ بِحُبِّها لِمُحَمَّدٍ وَ عَلِىٍّ وَ قَبُولِها لِوِلايَتِهِما : آيا ملائكه جز با محبت محمد و على و قبول ولايت ايشان شرافت يافتند؟!<ref>بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۳۳۸ ح ۴.</ref>


امام صادق‏عليه السلام فرمود: انَّ لَنا اتْباعاً مِنَ الْجِنِّ كَما انَّ لَنا اتْباعاً مِنَ الانْسِ: براى ما پيروانى از جن وجود دارد، همان گونه كه براى ما پيروانى از انسان‏ها وجود دارد.××× 1 بحار الانوار: ج 27 ص 21. ×××
====== ۳. تقرّب ملائكه با ولايت ======
امام صادق ‏عليه السلام تجديد اعتقاد به ولايت نزد ملائكه را چنين توصيف فرمود: ما مِنْهُمْ (اىْ مِنَ الْمَلائِكَةِ) احَدٌ الاّ وَ يَتَقَرَّبُ كُلُّ يَوْمٍ الَى اللَّه بِوِلايَتِنا اهْلِ‏ الْبَيْتِ: احدى از ملائكه نيست مگر آنكه هر روز به وسيله ولايت ما اهل‏بيت به خدا تقرب مى ‏جويد.<ref>بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۳۳۹.</ref>


====== ۴. ملائكه در خدمت صاحب ولايت ======
امام جعفر صادق‏ عليه السلام انجام وظيفه ملائكه در ساحت قدس ولايت را چنين بيان فرمود:


2. اطاعت جنّيان از مقام ولايت
ملائكه در كنار اثاث زندگى ما نازل مى‏ شوند و بر فرش‏هاى ما از اين سو به آن سو مى ‏روند، و بر سر مردگان ما شاهد و حاضر مى ‏شوند، و اخبار وقايع را قبل از وقوع آن براى ما مى ‏آورند، و با ما نماز مى‏ گزارند و براى ما دعا مى‏ كنند و بر سر ما بال‏هاى خود را مى ‏گسترانند، و در هر فصلى از گياهان آن فصلِ زمين براى ما مى‏ آورند، و از آب‏هاى سرزمين‏ هاى مختلف براى ما مى ‏آورند و آن را در ظرف‏هاى خود مى‏ يابيم... .<ref>بحار الانوار: ج ۲۵ ص ۳۷۴.</ref>


امام كاظم‏عليه السلام اطاعت جنّيان را از مقام عصمت قوى‏تر از انسان‏ها دانسته فرمود: انَّهُمْ )اىِ الْجِنَّ( لاَطْوَعُ لَنا مِنْكُمْ يا مَعْشَرَ الانْسِ: اى انسان‏ها، جنّيان از شما بهتر اطاعت ما را مى‏نمايند.××× 2 بحار الانوار: ج 27 ص 23. ×××
===== ج. ولايت بر جنّيان =====
جنّيان مانند انسان‏ها دو گروه اند: گروهى كه ولايت اهل‏بيت‏ عليهم السلام را پذيرفته‏ اند و گروهى كه ولايت را نپذيرفته ‏اند، ولى آنان كه قبول كردند در وفادارى به آن پابرجا ماندند. در اين باره احاديث و داستان ‏هاى مفصلى آمده كه چهار نمونه ذكر مى‏ شود:


====== ۱. پيروان اهل‏بيت‏ عليهم السلام از جن ======
امام صادق‏ عليه السلام فرمود: انَّ لَنا اتْباعاً مِنَ الْجِنِّ كَما انَّ لَنا اتْباعاً مِنَ الانْسِ: براى ما پيروانى از جن وجود دارد، همان گونه كه براى ما پيروانى از انسان‏ ها وجود دارد.<ref>بحار الانوار: ج ۲۷ ص ۲۱.</ref>


3. سؤال جنّيان از مقام عصمت
====== ۲. اطاعت جنّيان از مقام ولايت ======
امام كاظم ‏عليه السلام اطاعت جنّيان را از مقام عصمت قوى‏ تر از انسان‏ ها دانسته فرمود: انَّهُمْ (اىِ الْجِنَّ) لاَطْوَعُ لَنا مِنْكُمْ يا مَعْشَرَ الانْسِ: اى انسان‏ها، جنّيان از شما بهتر اطاعت ما را مى‏ نمايند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۷ ص ۲۳.</ref>


====== ۳. سؤال جنّيان از مقام عصمت ======
امام باقرعليه السلام درباره اينكه اجنّه براى دين نزد حضرات مى‏آيند فرمود: اخْوانُكُمْ مِنَ الْجِنِّ اتَوْنا يَسْتَفْتُونا فى حَلالِهِمْ وَ حَرامِهِمْ، كَما تَأْتُونا وَ تَسْتَفْتُونا فى حَلالِكُمْ وَ حَرامِكُمْ: برادران شما از جن نزد ما آمده در حلال و حرامشان از ما حكم مى‏خواهند، همان گونه كه شما نزد ما مى‏آييد و در حلال و حرامتان از ما حكم مى‏خواهيد.××× 3 بحار الانوار: ج 27 ص 20  - 19. ×××
امام باقرعليه السلام درباره اينكه اجنّه براى دين نزد حضرات مى‏آيند فرمود: اخْوانُكُمْ مِنَ الْجِنِّ اتَوْنا يَسْتَفْتُونا فى حَلالِهِمْ وَ حَرامِهِمْ، كَما تَأْتُونا وَ تَسْتَفْتُونا فى حَلالِكُمْ وَ حَرامِكُمْ: برادران شما از جن نزد ما آمده در حلال و حرامشان از ما حكم مى‏خواهند، همان گونه كه شما نزد ما مى‏آييد و در حلال و حرامتان از ما حكم مى‏خواهيد.××× 3 بحار الانوار: ج 27 ص 20  - 19. ×××