پرش به محتوا

عامر بن واثله لیثی (ابوالطفیل): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
ابوالطفيل هميشه از پيروان و ياران و شيعيان مخلص اميرمؤمنان‏ عليه السلام بود.<ref>قاموس الرجال: ج ۵ ص ۶۳۳،۶۳۲ .</ref> زمانى كه شوراى شش نفره براى تعيين خليفه سوم تشكيل شد، ابوالطفيل از كسانى بود كه از پشت درهاى بسته گفتگوهاى آنان را شنيد و سخنان امام على‏ عليه السلام را دفاع از حقانيت خود (حديث مناشده) روايت كرد.<ref>المناقب (خوارزمى): ص ۳۱۴،۳۱۳.</ref> از خود وى نقل شده كه هنگام محاصره عثمان بدون هيچ اقدامى شاهد ماجرا بوده است.<ref>الاستيعاب: ج ۴ ص ۱۶۹۷.</ref>
ابوالطفيل هميشه از پيروان و ياران و شيعيان مخلص اميرمؤمنان‏ عليه السلام بود.<ref>قاموس الرجال: ج ۵ ص ۶۳۳،۶۳۲ .</ref> زمانى كه شوراى شش نفره براى تعيين خليفه سوم تشكيل شد، ابوالطفيل از كسانى بود كه از پشت درهاى بسته گفتگوهاى آنان را شنيد و سخنان امام على‏ عليه السلام را دفاع از حقانيت خود (حديث مناشده) روايت كرد.<ref>المناقب (خوارزمى): ص ۳۱۴،۳۱۳.</ref> از خود وى نقل شده كه هنگام محاصره عثمان بدون هيچ اقدامى شاهد ماجرا بوده است.<ref>الاستيعاب: ج ۴ ص ۱۶۹۷.</ref>


وى در دوران خلافت امام على ‏عليه السلام به كوفه هجرت كرد، و در جنگ‏ هاى سه ‏گانه آن حضرت در سپاه ايشان حضور يافت، و پس از شهادت امام عليه السلام به مكه بازگشت و سرانجام در همين شهر درگذشت.<ref>قوت القلوب فى معاملة المحبوب و وصف طرق المديد الى مقام التوحيد: ج ۱ ص ۲۶۹. الاستيعاب (ابن عبدالبرّ): ج ۴ ص ۱۹۶۷،۱۶۹۶.</ref> در جنگ صفين، يكى از فرماندهان پياده نظام سپاه حضرت و فرمانده گروه كمين بود.××× 1 الفتوح )ابن‏اعثم( : ج 3 ص 25. ××× اشعار منقول از وى در اين نبرد گواه بر بينش والاى اعتقادى او در عصر خلافت اميرالمؤمنين‏عليه السلام است.××× 2 وقعة صفين: ص 359 313 312. ×××
وى در دوران خلافت امام على ‏عليه السلام به كوفه هجرت كرد، و در جنگ‏ هاى سه ‏گانه آن حضرت در سپاه ايشان حضور يافت، و پس از شهادت امام عليه السلام به مكه بازگشت و سرانجام در همين شهر درگذشت.<ref>قوت القلوب فى معاملة المحبوب و وصف طرق المديد الى مقام التوحيد: ج ۱ ص ۲۶۹. الاستيعاب (ابن عبدالبرّ): ج ۴ ص ۱۹۶۷،۱۶۹۶.</ref> در جنگ صفين، يكى از فرماندهان پياده نظام سپاه حضرت و فرمانده گروه كمين بود.<ref>الفتوح (ابن ‏اعثم): ج ۳ ص ۲۵.</ref> اشعار منقول از وى در اين نبرد گواه بر بينش والاى اعتقادى او در عصر خلافت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است.<ref>وقعة صفين: ص ۳۵۹،۳۱۳،۳۱۲.</ref>


از اين رو، برقى نام او را در شمار خواص اصحاب اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آورده<ref>رجال البرقى: ص ۴.</ref>، و يعقوبى او را از حاملان علم امام على ‏عليه السلام بر شمرده است.<ref>تاريخ اليعقوبى: ج ۲ ص ۲۱۴،۲۱۳.</ref> طوسى نام وى را در شمار اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله، اميرالمؤمنين على، امام حسن و امام سجاد عليهم السلام ذكر كرده است، ولى ظاهراً نام وى را در شمار اصحاب امام حسين ‏عليه السلام از قلم انداخته است.<ref>رجال الطوسى: ص ۱۱۸،۹۵،۷۰،۴۴. شرح اصول كافى: ج ۷ ص ۳۶۸.</ref>


ابوالطفيل در قيام مختار بر ضد جانيان و جنايتكاران كربلا نيز شركت فعال داشته و پرچمدار بود.<ref>المعارف (ابن ‏قتيبه): ص ۶۲۴،۳۴۱ .</ref>


از اين رو، برقى نام او را در شمار خواص اصحاب اميرالمؤمنين‏عليه السلام آورده××× 3 رجال البرقى: ص 4. ×××، و يعقوبى او را از حاملان علم امام على‏عليه السلام بر شمرده است.××× 4 تاريخ اليعقوبى: ج 2 ص 214 213. ××× طوسى نام وى را در شمار اصحاب پيامبرصلى الله عليه وآله، اميرالمؤمنين على، امام حسن و امام سجادعليهم السلام ذكر كرده است، ولى ظاهراً نام وى را در شمار اصحاب امام حسين‏عليه السلام از قلم انداخته است.××× 5 رجال الطوسى: ص 118 95 70 44. شرح اصول كافى: ج 7 ص 368. ×××
=== ج) بررسى اعتبار روايات ابوالطفيل نزد اهل‏ تسنن ===
با اينكه صاحبان صحاح سته بر وثاقت او اجماع دارند و همگى از او روايت كرده‏ اند<ref>الكاشف (ذهبى): ج ۱ ص ۵۲۷ .</ref>، ابن ‏قتيبه به سبب همراهى وى با مختار و اعتقاد به رجعت نام او را در شمار غاليان رافضه ثبت كرده ‏اند.<ref>المعارف (ابن‏ قتيبه): ص ۶۲۴،۳۴۱ .</ref>


ابن ‏حزم نيز از وى با لفظ «كذّاب» ياد كرده و رواياتش را بى‏اعتبار دانسته است! اما نظر به صحابى بودن او، بيشتر علماى اهل ‏تسنن چنين نسبت‏هايى به وى را برنتافته و رواياتش را معتبر دانسته ‏اند.<ref>هدى السارى فى مقدمة فتح البارى، ص ۴۱۰. تهذيب التهذيب: ج ۵ ص ۷۲. شذرات الذهب فى اخبار من ذهب: ج ۱ ص ۴۰۳.</ref>


ابوالطفيل در قيام مختار بر ضد جانيان و جنايتكاران كربلا نيز شركت فعال داشته و پرچمدار بود.××× 6 المعارف )ابن‏قتيبه( : ص 624 341 . ×××
از اين ميان، ابن ‏عدى ضمن پذيرش روايات وى، نقش خوارج را در منفى جلوه دادن شخصيت او به سبب اعتقادش به افضليت حضرت على و اهل‏ بيت‏ عليهم السلام قابل توجه مى ‏داند.<ref>الكامل فى ضعفاء الرجال: ج ۵ ص ۸۷ .</ref>


ج. بررسى اعتبار روايات ابوالطفيل نزد اهل‏تسنن
با اينكه صاحبان صحاح سته بر وثاقت او اجماع دارند و همگى از او روايت كرده‏اند××× 7 الكاشف )ذهبى( : ج 1 ص 527 . ×××، ابن‏قتيبه به سبب همراهى وى با مختار و اعتقاد به رجعت نام او را در شمار غاليان رافضه ثبت كرده‏اند.××× 8 المعارف )ابن‏قتيبه( : ص 624 341 . ×××
ابن‏حزم نيز از وى با لفظ »كذّاب« ياد كرده و رواياتش را بى‏اعتبار دانسته است! اما نظر به صحابى بودن او، بيشتر علماى اهل‏تسنن چنين نسبت‏هايى به وى را برنتافته و رواياتش را معتبر دانسته‏اند.××× 9 هدى السارى فى مقدمة فتح البارى، ص 410. تهذيب التهذيب: ج 5 ص 72. شذرات الذهب فى اخبار من ذهب: ج 1 ص 403. ×××
از اين ميان، ابن‏عدى ضمن پذيرش روايات وى، نقش خوارج را در منفى جلوه دادن شخصيت او به سبب اعتقادش به افضليت حضرت على و اهل‏بيت‏عليهم السلام قابل توجه مى‏داند.××× 1 الكامل فى ضعفاء الرجال: ج 5 ص 87 . ×××