منابع انسانی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مديريت منابع انسانى توسط پيامبرصلى الله عليه وآله در واقعه غدير<ref>زلال غدير (مجموعه مقالات) : ص ۲۷۶  - ۲۶۷.</ref> ==

مديريت به معناى قدرت برنامه‏ سازى، ساماندهى، هماهنگى، فرماندهى و كنترل است. مديريت منابع انسانى نيز به اين معنى است كه شخصى بتواند استعدادها، نيروها، و توانايى‏ هاى نهفته و بالقوه افراد را به فعليت در آورد.

از آنجايى كه [[واقعه غدیر]] و اعلام ولايت حضرت على‏ عليه السلام خبر بزرگ و مهمى بود، پيامبرصلى الله عليه وآله بايد براى خبررسانى به مردم و مطلع ساختن همه [[حاضرین]] افرادى را انتخاب مى ‏نمود.

از جمله اين افراد [[بلال حبشی|بلال]] بود، كه از دلايل انتخاب وى از سوى پيامبرصلى الله عليه وآله مى ‏تواند اين باشد كه وى اولين مؤذن [[اسلام]] بود. همچنين صداى رسا و بلندى داشته است، و نيز به اهل‏بيت پيامبرعليهم السلام وفادار بوده است.

در پايان مراسم نيز پيامبرصلى الله عليه وآله دستور داد تا [[سند مکتوب غدیر|سند مكتوبی]] براى غدير آماده شود. براى اين كار نيز بلال ندا داد: الصلاة جامعة، تا همه جمع شوند.

از ديگر افرادى كه پيامبرصلى الله عليه وآله براى اين امر مهم انتخاب نمود [[ربیعة بن امیة]] بن خلف بود. براى اينكه صداى پيامبرصلى الله عليه وآله به همگان برسد، حضرت به وى -  كه صداى بلند و دلنشينى داشت -  فرمان داد كه سخنان آن حضرت را تكرار كند.

در هنگام سخنرانى و در حالى كه رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله بر فراز منبر بود، چينش مردم به گونه ‏اى بود كه [[خواص]] در رديف جلو قرار داشتند و عوام مردم در صف‏ هاى ديگر و با فاصله از [[منبر]] قرار داشتند.

علاوه بر اينها، برخى ديگر همچون عبداللَّه بن جعفر، عمر بن ابى‏ سلمه، اسامة بن زيد، سلمان فارسى، ابوذر، [[مقداد]] و زبير نيز در مقابل پيامبرصلى الله عليه وآله قرار داشتند. زنان نيز به گونه‏ اى قرار داشتند كه منبر را مى‏ ديدند.

هر اندازه مراسمى گسترده‏ تر و داراى اهداف بزرگ‏ترى باشد، نياز به تدابير امنيتى بيشترى است. مخصوصاً زمانى كه مردم حاضر در آن مراسم از اقشار مختلف با درجاتى متفاوت از [[ایمان]]، فرهنگ و با مليت‏ هاى مختلف باشند.

در ادامه، بعد از اشاره به نحوه ايجاد امنيت توسط خداوند، چگونگى اجراى اين وظيفه را از سوى هر كدام از آنها ذكر مى كنيم:

يک. آيه تبليغ: هنگامى كه آيه [[تبلیغ]] نازل شد و پيامبرصلى الله عليه وآله را مأمور به تبليغ پيامى از سوى خدا به مردم كرد، رسول‏ خداصلى الله عليه وآله براى حفظ دين احساس خطر نمود. خداوند هم در ادامه آيه مى‏ فرمايد: «و اللَّه يعصمك من الناس» .

لازم به ذكر است كه در اينجا فقط به دو موارد از آيات اشاره شد. اين در حالى است كه بيش از هشتاد آيه از افشاگرى عليه منافقين در ايام غدير، حاكى از ضمانت حفظ و حراست خداوند نسبت به پيامبرصلى الله عليه وآله و اجراى مراسم غدير است.

يكى از عمده‏ ترين [[موانع]] بر سر راه [[ابلاغ ولایت]] در غدير حضور مسخره كنندگان اسلام از داخل مسلمين بود، كه همان [[منافقین]] بودند. پيامبرصلى الله عليه وآله براى مقابله با چنين افرادى كه به عنوان مسلمان در بين اجتماع مسلمين مشغول [[توطئه]] بودند، شيوه ‏هاى مختلفى را به كار بردند. تمام اين شيوه‏ ها بر اين اصل امنيتى استوار بود كه به اصل برنامه غدير لطمه اى نزند.

پيامبرصلى الله عليه وآله در جايى ديگر از اين خطبه، براى خنثى ‏سازى نقشه‏ ها و اهداف و توطئه‏ هاى منافقين، به آيه ۴۷ سوره نساء اشاره نمود و با صراحت فرمود: به خدا قسم قصد نشده از اين آيه مگر گروهى از [[اصحاب]] من، كه آنان را با نام و نسبشان مى ‏شناسم. ولى مأمور شدم از آنان اعراض كنم و آنان را معرفى نكنم. با اين سخن منافقين بر خود لرزيدند و احساس كردند در ادامه سخن از توطئه‏ هاى آنان پرده برداشته خواهد شد و همه از نقشه ‏هاى سرّى آنان آگاه مى‏ گردند.

در آغاز سخنرانى پيامبرصلى الله عليه وآله، منافقين به ايادى و هواداران خود سپردند كه وقتى [[پیامبرصلی الله علیه و آله]] بر فراز منبر قرار مى ‏گيرد و مردم با انسجام بيشترى آماده [[استماع]] سخنرانى مى‏ شوند، در صفوف اول قرار داشته باشند و ناگهان از بين جمعيت برخيزند و پراكنده شوند، تا عملاً مجلس را بر هم زنند و نگذارند برنامه ادامه يابد!

اين نقشه عملى شد. پيامبرصلى الله عليه وآله وقتى جدى بودن توطئه را احساس كرد، به اميرالمؤمنين ‏عليه السلام دستور داد تا از منبر پايين رفته و از [[تفرقه]] مردم جلوگيرى كند و همه را مقابل [[منبر]] جمع نموده و مجلس را منظم نمايد.

از ديگر اقدامات امنيتى پيامبرصلى الله عليه وآله براى حفظ آرامش و امنيت اجراى مراسم، مطلع ساختن برخى از اصحاب از توطئه‏ هاى منافقين بود. پيامبرصلى الله عليه وآله به برخى همچون [[اصحاب ائمه علیهم السلام|مقداد]]، سلمان، ابوذر، [[حذیفه بن یمان|حذیفه]] و بريده اسلمى -  كه از افراد قابل اعتماد در بين مردم بودند -  دستور داد تا حركات منافقين را زير نظر داشته باشند و به وى گزارش كنند. علت انتخاب اين افراد از سوى پيامبرصلى الله عليه وآله، علاوه بر ايمان و سابقه [[اسلام]] ايشان اين بود كه اينها از افراد مورد [[وثوق]] و اعتماد در بين مردم بودند.

از ديگر اقدامات رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله در غدير براى نشان دادن خلافت و رهبرى حضرت على‏ عليه السلام بستن عمامه بر سر اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است. عمامه پيامبرصلى الله عليه وآله -  كه نشان و رمزى از سيادت و پيشوايى بود -  به امامان ديگر نيز به ارث رسيد. اين عمامه رمز تداوم رهبرى رسول‏ خداصلى الله عليه وآله و خلافت حقه در نسل پاک آن حضرت بود.

اين امر خود نشان دهنده [[ذکاوت]] اجتماعى و ابتكار عمل پيامبرصلى الله عليه وآله است؛ كه در حضور ديدگان آن همه جمعيت عمامه خود را -  كه دليلى بر مقام [[جانشینی]] و خلافت ايشان است -  بر سر حضرت اميرعليه السلام قرار مى‏ دهد، تا اين امر باعث [[تثبیت]] پيام مورد نظر ايشان در ذهن همگان گردد.

اولين [[قصیده]] ‏اى كه راجع به داستان غدير سروده شده، شعر [[حسان بن ثابت|حسّان بن ثابت]] است. حسّان در حضور بيش از هزار نفر جمعيت -  كه در ميانشان سخنوران و شاعران به نامى بوده -  و بزرگان [[قریش]] -  كه به دقائق سخن ‏سرايى واقف بودند -  اولين [[غدیریه]] را سرود و همان جا خواند. بعد از خواندن اين قصيده، پيامبرصلى الله عليه وآله به حسّان فرمود: همواره به وسيله [[روح ‏القدس]] مؤيد باشى، تا آنگاه كه ما را به زبان خود يارى مى ‏كنى.

اين امر بازگو كننده مديريت منابع انسانى توسط پيامبرصلى الله عليه وآله است؛ كه از وجود يک  شاعر نيز در آن روز به نحو احسن و در بهترين زمان ممكن استفاده مى‏ نمايد، تا شعر او نيز گواهى بر [[حقانیت]] غدير براى آيندگان باشد.

پيامبرصلى الله عليه وآله پس از شرح مفصلى پيرامون حلال و حرام و تأكید بر نماز و زكات فرمود: من مأموريت دارم از طرف خداوند براى على بن ابى ‏طالب و امامان پس از اوعليهم السلام -  كه از من و اويند -  از شما [[بیعت]] بگيرم. آنان تا روز [[قیامت]] امام و پيشوايند، و مهدى امت من ‏عليه السلام -  كه به حق داورى مى‏ كند -  از آنان است. حتى [[پیامبرصلی الله عليه و آله]] بيعت گرفتن خود را از مردم به دو صورت زبانى و [[بیعت]] با دست مطرح نمود.

پس از اين اشخاص، كل جمعيتى كه در آنجا حضور داشتند به ترتيب داخل خيمه حضرت على‏ عليه السلام شده و با ايشان بيعت نمودند.

زمانى كه [[بیعت]] مردان تمام شد، پيامبرصلى الله عليه وآله امر فرمود ظرف آبى بياورند و پارچه‏ اى روى آن بكشند. اميرالمؤمنين‏ عليه السلام دستش را درون ظرف قرار بدهند و زن‏ ها با بردن دست خود در آن آب با آن حضرت بيعت كردند.

اين امر خود به وضوح گوياى توجه پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله به حقوق [[بانوان]] و احترام به آنان است.

وجود [[مدیریت]] و رياست براى حفظ و استوارى هر اجتماعى و جلوگيرى از هرج و مرج آن لازم و ضرورى است، تا بدان وسيله به [[نظم]] و انسجام آن كمک نمايد. پيامبرصلى الله عليه وآله در كوتاه ‏ترين زمان ممكن، يكى از عظيم ‏ترين وقايع تاريخى را سازماندهى نمودند. براى اجراى اين مراسم از افرادى شايسته و با ويژگى‏ هاى مرتبط با وظيفه‏ اى كه به آنها محول شده استفاده نموده ‏اند.