راه های مقابله با دشمنان غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

در اين باره توجه به ۲  نكته درباره شيوه تربيت مبلغ و موضوعات مورد تبليغ لازم است:

مدافع غدير آن نيست كه پاسخ به چند شبهه را بياموزد و سراغ دشمنان برود، بلكه بايد براى هر شبهه احتمالى آماده باشد، و قبل از آن آگاهى كاملى از آنچه دفاع مى‏ كند -  يعنى غدير -  كسب نمايد؛ كه ذيلاً به شرح اين ۲ نكته مى ‏پردازيم.

پيامبران براى رساندن و اعلان خبر از سوى خدا آمده‏اند، و هرگز رسالتشان جدل بر سر شبهه نبوده است. به عبارت ديگر سخن خداوند كه جاى اشكال ندارد تا بخواهيم بر سر آن گفتگو كنيم و به فكر حل اشكال باشيم! اين شبهات را مخالفين خدا به عنوان سد راه بهشت تراشيده و بر سر راه فكر بشر گذاشته‏ اند.

پس همان گونه كه پيامبران در راه تبليغ دين خدا به كفار و گمراهان زمان خود، در مرحله اول به بيان اصل مطلب مى‏پرداختند و سعى مى‏كردند حقيقت را به آنان بفهمانند و در مراحل بعدى سراغ رفع اشكالات مى ‏رفتند، مبلغ غدير هم نسبت به دشمنان و مخالفان و شبهه اندازان و حتى گرفتاران شبهه بايد وظيفه اول خود را درست فهماندن غدير و ابعاد ظريف اعتقادى آن بداند.

وقتى قبل از هر گونه پاسخى به شبهات دشمن، روشنگرى كامل درباره غدير را شيوه خود قرار دهيم ۴  نتيجه سازنده و مؤثر به دست مى‏آيد:

الف . بيان حقيقت بسيارى از شبهات را حل مى‏كند، و اگر شبهه اندازان را قانع نكند بسيارى از شنوندگان اشكالات را بدون نياز به پاسخ شبهه متقاعد مى ‏نمايد.

ب . وقتى پايه فكرى غديريان تبيين شود دشمن نقطه ضعفى در آنان نمى‏بيند، تا از آن دريچه شبهاتى بسازد و روانه بازار فكر مردم مى ‏نمايد.

ما بايد متوجه باشيم كه غدير اگرچه متواتر و بسيار واضح است، اما با چند كلمه نمى‏توان پيروان سقيفه را به آن بازگرداند! چرا كه سردمداران و علماى سقيفه در هر عصر، براى راه باطل خود بر ضد غدير آن قدر پايه و پشتوانه ساختگى به وجود آورده‏اند، كه لايه‏ اى از باطل را بر قلب مردم كشيده‏اند. براى كنار زدن اين پرده ظلمت، تلاشى همه جانبه با فكر اساسى لازم است تا بتوان باورهاى پيروانشان را از قلوب آنان پاك كرد.

در فضاهايى كه مقابله با شبهات مربوط به غدير مطرح مى ‏شود، مدافع غدير بايد ۲  گونه از حركت و برخورد را طراحى كند:

الف . وقتى نجات غدير از گزند شبهه ‏ها و شفاف سازى آن مطرح است، بايد برخوردها و ابزارها و شكل گفتگوها به گونه‏اى باشد كه بدون در نظر گرفتن هيچ مخاطبى استحكام و زيبايى غدير بر كرسى عظمت علمى نشان داده شود.

ما مى‏ دانيم و دشمن غدير هم منكر نيست و غريبه‏ها هم فهميده ‏اند، كه دشمنان غدير از يك سو درباره حقانيت غدير اعترافات بسيارى دارند، و از سوى ديگر خود آنان نقطه ضعف‏هاى فاحش و غير قابل كتمانى به وجود آورده ‏اند.

اين حقيقت را منابع و كتاب‏هاى پيروان سقيفه اقرار مى ‏كند؛ و گذشته از علماى غدير كه اعترافات آنان را جمع آورى كرده ‏اند، برخى از علماى آنان هم در اين دو موضوع كتاب‏هايى نوشته ‏اند!! حتى بعضى از آنان از اين جهت اظهار شرمسارى كرده ‏اند و به جاى بزرگان خود عذرخواهى نموده‏اند!! اين مقابله اعترافى با آنان را در ۲  جهت بيان مى‏ كنيم.

از راهكارهاى اساسى در مقابله با دشمنان غدير استناد به اقرارهاى آنان درباره غدير است.

اين ويژگى غدير به خاطر اوج شفافيت آن است، در حدى كه بارها دشمنان سرسخت و سردمداران مخالفت با غدير بر ضد مسير خود و به نفع غدير اقرار كرده‏اند. جالب‏تر آن است كه اين اقرارها از سوى دشمنان رنگارنگ غدير در زمان‏هاى مختلف و در موقعيت‏هاى متفاوت صادر شده، كه در ۵  گروه قابل تقسيم است:

۱ . اقرارها و اعترافات دشمنانى كه در غدير حاضر بوده ‏اند.

۲ . اقرارها و اعترافات دشمنانى كه در غدير حاضر نبوده‏ اند.

۳ . فهم دشمنانى كه در غدير حاضر بوده ‏اند.

۴ . محكوميت دشمنان در برابر استدلال‏هاى غديريان.

جا دارد بدانيم: آغاز اين اعترافات از بنيانگذار غصب حق غدير صادر شده آنجا كه پس بيعت غدير به فهم كامل معناى آن اقرار كرد و گفت:  

 

«بَخٍ بَخٍ لَكَ يا عَلىُّ! اَصبَحتَ مَولاىَ وَ مَولى كُلِّ مُؤمِنٍ وَ مُؤمِنَةٍ»<ref>بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۸ ، ج ۳۷ ص ۲۵۱،  ۱۹۳، ۱۴۲، ۱۰۸ .</ref>: «گوارايت باد اى على! اكنون صاحب اختيار من و هر مرد و زن مؤمنى شدى».

از شيوه‏هاى مقابله با دشمنان غدير، بيان فراز و نشيب‏ هاى زندگى ظالمانه آنان است. نگاه ما به مخالفان و دشمنان، بايد به عنوان ظالمانى باشد كه پس از بناى پايه ظلم يعنى غصب حق غدير، پله‏ هاى بعدى آن را در طول عمر خود در همه ابعاد شخصى و اجتماعى مردم عملى كردند.  

 

روزى بر آنها نمى‏ گذشت كه ظلمى جديد و بدعتى ديگر در آن نباشد، و يا جهل خود را در احكام الهى يا قضاوت بين مردم نشان ندهند.

 

بر اين اساس وقتى از دنيا رفتند كوله بارى از ظلم و بدعت و جهل را به عنوان نقاط ضعف خود باقى گذاشتند، كه اكثر آنها زاييده غصب خلافت بود؛ يعنى اگر امور مردم را در دست نمى‏ گرفتند آن مسائل برايشان پيش نمى‏آمد يا قدرت بر آن بدعت گذارى‏ها را نداشتند.

با اين پيشينه، بايد بدانيم يكى از راه‏هاى مؤثر براى مقابله با دشمنان غدير بيان مطاعن و نقطه ضعف‏هاى آنان است، كه همه آنها به خاطر كنار گذاشتن غدير و ضديت با آن اتفاق افتاده است. بنابراين وقتى نشان داديم كه دشمن غدير به خاطرِ حذف آن، چه جناياتى را مرتكب شده و در اثرِ كنار گذاشتن آن دست به چه اقدامات جاهلانه و ظالمانه‏اى زده، طبعاً بطلان مخالفين غدير و حقانيت غديريان را نشان داده ‏ايم.

اين شيوه جزء برنامه‏هاى اميرالمؤمنين‏عليه السلام و امامان غدير در دوران غاصبين خلافت -  چه با حضور آنان و چه بعد مرگشان -  بوده، كه به صورت خصوصى و در جلسات عمومى به بيان و تشريح جنايات و بدعت‏ها و نقاط ضعف فكرى و اعتقادى و اخلاقى و عملى و حتى نَسَبى غاصبين پرداخته‏ اند.<ref>در اين باره به كتاب سليم بن قيس هلالى، و بحار الانوار: ج ۳۴  - ۲۸ مراجعه شود.</ref>

در واقع با شمردن سوابق آنان به همه نشان داده‏اند كه دشمنان غدير چه كسانى و با چه سابقه‏اى بوده ‏اند، و پيروان آنان دنباله‏رو چه كسانى هستند.

وقتى يكى از پيروان غدير در برابر شبهات قرار مى‏ گيرد، با به كار گرفتن سه  راهكارى كه ذكر شد، يعنى تبليغ حقيقت غدير قبل از پاسخِ شبهه و ارائه اقرارها و اعترافات دشمن و ذكر نقطه ضعف‏هاى او، بسيارى از تشكيكات و ابهامات ايجاد شده توسط شبهه را بر طرف مى ‏كند.  

 

در آخرين مرحله نوبت پاسخ به شبهات است، كه از جهات اهداف پاسخ به شبهه، ميزان ارزش شبهات در مقايسه با يكديگر، انواع القاء شبهه دشمن، و انواع پاسخ به شبهات طى ۴  قسمت به كارشناسى كلى درباره آنها مى‏ پردازيم.

بايد متوجه باشيم كه پاسخ به شبهه در هر زمانى و در هر مكانى و در هر شرايطى و توسط هر كسى كه باشد، در حد اتمام حجت است و ساختارى نيست. يعنى ما با رفع شبهات مطلب جديدى به بناى اعتقادى و فكرى غدير اضافه نمى‏كنيم، بلكه فقط نمى‏ گذاريم بناى مستحكم آن از سوى كسى مورد آسيب قرار بگيرد.

 

 

دقيقاً مانند ساختمانى كه هر قدر محكم باشد هيچگاه نمى‏ توان گفت از انواع خطرات مصون و ضمانت شده است، اما به همين دليل هر ساله امكانات مختلف آن را براى مشكلات احتمالى بررسى مى‏ كنند.  

همچنين هر از چند گاه مشكلى در يكى از امكانات آن پيش مى‏ آيد، مانند حريق و خرابى لوله‏هاى آب و يا اتصالى سيستم برق و خرابى آسانسور، دستبرد دزد، زلزله، و ده‏ها خطر ديگر، كه همه اينها مى‏تواند عمدى و غير عمدى باشد.  

دقيقاً به همين دليل آن را بيمه مى ‏كنند چون همه مى‏ دانند آسيب‏هاى احتمالى ناگزير است و بايد جبران شود. جالب‏تر اينكه بعد از ترميم هر خسارتى باز هم -  حتى درباره همان آسيب - كسى نمى ‏تواند بگويد ديگر تكرار نخواهد شد! اما با اين همه هيچ شكى در استحكام اصل بنا وجود ندارد!

ما آن قدر از استحكام بناى غدير مطمئن هستيم كه هر ضربه و شبهه‏اى عمداً به قصد تخريب يا غيرعمدى به عنوان اشكال و سؤال درباره آن مطرح شود قادر به پاسخگويى و ترميم آن هستيم، به گونه‏ اى كه زنگارها و مشكلات را از بناى مستحكم آن بزداييم. با اتمام باز سازى اول باز هم آمادگى اين ترميم و جبران را تا ابد داريم.

جا دارد نگاهى به كيفيت مقابله پيامبرصلى الله عليه وآله در خطبه غدير با شبهه اندازان و منكران ولايت داشته باشيم، تا معلوم شود در مقابل فرمان خدا جايگاهى براى شبهه وجود ندارد.  

در اين باره ۶ فراز از خطبه را در ۳ موضوع مى‏ آوريم:

===== اول: شبهه در مقابل امر الهى معنا ندارد =====

1 . در يك فراز خطبه به مردم مى ‏آموزد كه غدير را آن امر الهى بدانند كه هيچ شبهه ‏اى تاب مقاومت در برابر آن را ندارد. بر اين اساس از آنان چنين پيمان مى‏ گيرد:

«لانُغَيِّرُ وَ لانُبَدِّلُ ، وَ لانَشُكُّ وَ لانَجحَدُ وَ لانَرتابُ»:«تغيير نخواهيم داد و تبديل نمى‏ كنيم و شك و انكار نمى ‏نماييم و ترديد به دل راه نمى‏ دهيم ».

===== دوم: شبهه در مقابل غدير يعنى جنگ با خدا =====

1 . در خطبه اعلان مى‏كند كه شك در غدير يك شك عادى نيست، بلكه در حد بازگشت به كفر جاهلى است. در اين باره مى ‏فرمايد:

در اين باره مى‏ فرمايد:

3 . در خطبه به همه مردم اعلام مى ‏كند كه به خاطر هر شبهه‏ اى كه از غدير فاصله بگيرند در واقع به آن كافر شده ‏اند و در واقع مصلحت الهى را زير پا گذاشته ‏اند، و بايد بدانند كه به خدا ضرر نزده ‏اند بلكه به خود ضرر زده ‏اند.

اگر شما و همه كسانى كه در زمين هستند كافر شوند به خدا ضررى نمى ‏رسانند.

===== سوم: مخالفت با هر جزء غدير مساوى با انكار همه آن =====

1 . در خطبه غدير قاعده‏اى را مى‏ آموزد كه بر اساس آن چهار امامى و شش امامى و هفت امامى و يازده امامى منكر غدير حساب مى ‏شوند. اين يعنى ناقص پذيرفتن غدير به هر شبهه ‏اى كه باشد مساوى با انكار مجموع آن است. در اين باره فرمود:

يكى از اركان پاسخ به شبهه آن است كه براى هر شبهه ‏اى به اندازه ارزش آن وقت بگذاريم. بنابراين قبل از جواب اشكال بايد نوع و قيمت آن را سنجيد، و مطابق آن تصميم‏گيرى براى نوع و مقدار پاسخ نمود. ذيلاً به 8  نوع از شبهات اشاره مى ‏كنيم:

۱ . شبهاتى كه لياقت جواب ندارد و مردم خودشان جواب را بلدند.۲ . شبهاتى كه تكرار شده و اكثر مردم جواب آن را آموخته‏اند.۳ . شبهاتى كه صلاح در جواب ندادن است، و با مسكوت گذاشتن از بين مى‏رود.۴ . شبهاتى كه پرداختن به آنها باعث بزرگ كردن آن مى‏شود، و بايد آن را كوچك و بى‏اهميت جلوه داد.۵ . شبهاتى كه محض انكار حقيقت است؛ و پاسخ آن هم با اثبات وجود آن حقيقت است نه جواب دادن شبهه.۶ . شبهاتى كه نقطه ابهامى براى مخاطب است و مى‏خواهد با حل آن مطلب را دقيق‏تر بفهمد. پاسخ آن يافتن دقيق علت ابهام و حل آن نقطه با بيان كافى و شافى است.۷ . شبهاتى كه تحريف يا كم يا زياد كردن قطعه‏اى از غدير باعث آن شده است. پاسخ آن هم فقط با اثبات تحريف و نشان دادن قسمت تحريف شده است.۸ . شبهاتى كه با هنر بازى با كلمات شبهه ديده مى‏شوند و در واقع شبهه به حساب نمى‏آيند. در پاسخ چنين مواردى بايد سعى در ساده سازى مطلب به دور از كلمات پيچيده نمود، و نقاط انحراف لفظى را پيدا كرد و با نشان دادن آنها نقطه تزوير و حيله را بر ملا كرد.

براى مقابله با شبهات دشمن غدير بايد بدانيم كه اكثر آنان براى القاء شبهاتشان اتاق فكرى دارند، كه در آنجا اهداف و شيوه‏ ها و تأثير شبهه‏ ها را بررسى مى‏ كنند، و بر اساس آنها شبهات را منتشر مى‏ نمايند.

===== ۱ . شبهات سَنَدى در مقابل غدير =====

درباره سند حديث غدير هيچگونه انكارى بر تواتر و اشتهار آن وجود ندارد. آنچه به عنوان شبهه درباره سند غدير مطرح شده ادعاهاى محض و ساده و انكارهاى بدون پشتوانه است، كه به ذكر انواع آنها و انواع جواب آنها در 2  قسمت مى‏ پردازيم.

شبهاتى كه مخالفين غدير درباره سند آن مطرح كرده ‏اند به 3 صورت ديده مى‏ شود:

براى آنكه ثابت شود احاديث غدير از نظر لفظ و معنى متواتر است و تعداد روايات آن فوق تصورى است كه مخالفين دارند، و اين ظلم بزرگى از آنان نسبت به غدير بوده كه ادعاى ضعف سند درباره آن كرده‏ اند، در پاسخ به آنان مطالب بسيارى ذكر شده كه گاهى مانند «عبقات الانوار» ميرحامد حسين در چند جلد تدوين شده است؛ و ما خلاصه ‏اى از آنها را در 6 عنوان زير مى ‏آوريم:

۱ . اثبات تأليفات درباره اسناد غدير از اهل سنت و غير آنان.

۲ . اثبات تواتر حديث غدير كه در استناد به هر حديثى دليل قاطع است.

۳ . اثبات اسناد بسيار براى حديث غدير در منابع اهل سنت.

۴ . اثبات اتصال اسناد حديث غدير در پانزده قرن.

۵ . اثبات صحت اسناد و وثاقت راويان حديث غدير از منابع اهل سنت.

۶ . پاسخ به نقل نشدن حديث غدير توسط امثال مسلم و بخارى.

منظور از شبهات دلالتى حديث غدير اشكالاتى است كه درباره متن منقول آن مطرح شده و معنايى كه از آن استفاده مى‏شود. به عبارت ديگر پس از قبول اسناد غدير و رفع شبهات آن، نوبت به اين رسيده كه در دلالت متن حديث غدير بر خلافت و امامت شبهه وارد كنند.  

 

با ذكر انواع اين شبهات و انواع پاسخ به آنها طى ۲ قسمت كيفيت برخورد با آنها را مشخص مى‏ كنيم.

۱ . مواردى كه با ذكر يك يا چند جمله به عنوان حديث غدير و حذف همه شرايط زمانى و مكانىِ آن، معناى حديث را تضعيف كرده ‏اند.۲ . مواردى كه تحريف در تاريخ غدير ديده مى‏شود. مثلاً جمله »مَن كُنتُ مَولاهُ ...« را آورده ‏اند و بقيه ماجرا را به صورت ديگرى نقل كرده‏ اند. در بعضى موارد ادعا كرده‏اند كه اميرالمؤمنين‏عليه السلام اصلاً در غدير حضور نداشته است!! در برخى موارد جمله »مَن كُنتُ مَولاهُ ...« را براى غير غدير آورده ‏اند.۳ . درباره معناى »مولى« شبهه وارد مى‏ كنند، كه اين شبهات را در ۳ مرحله مطرح كرده ‏اند:مرحله اول: صيغه »مَفعَل« به معناى »اَفعَل« نمى‏آيد، يعنى »مَولى« به معناى »اَولى« نمى‏آيد.مرحله دوم: اگر بپذيريم »مَولى« به معناى »اَولى« است، ولى منظور »اَولى به محبت« است نه »اَولى به تصرف«.مرحله سوم: اگر بپذيريم كه »مَولى« به معناى »اَولى به تصرف« است و معناى امامت هم از آن استفاده مى‏شود، ولى اين مقام واقعى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام است اگر چه در ظاهر به اين مقام دست نيابد و ديگران خلافت را به دست بگيرند، و نتيجه مى‏گيرند كه هم خلافت ظاهرى غاصبين و هم خلاف واقعى حضرت حق است!؟

۱ . مواردى كه با ذكر يك يا چند جمله به عنوان حديث غدير و حذف همه شرايط زمانى و مكانىِ آن، معناى حديث را تضعيف كرده‏اند.۲ . مواردى كه تحريف در تاريخ غدير ديده مى‏شود. مثلاً جمله »مَن كُنتُ مَولاهُ ...« را آورده‏اند و بقيه ماجرا را به صورت ديگرى نقل كرده‏اند. در بعضى موارد ادعا كرده‏اند كه اميرالمؤمنين‏عليه السلام اصلاً در غدير حضور نداشته است!! در برخى موارد جمله »مَن كُنتُ مَولاهُ ...« را براى غير غدير آورده‏اند.۳ . درباره معناى »مولى« شبهه وارد مى‏كنند، كه اين شبهات را در ۳ مرحله مطرح كرده‏اند:مرحله اول: صيغه »مَفعَل« به معناى »اَفعَل« نمى‏آيد، يعنى »مَولى« به معناى »اَولى« نمى‏آيد.مرحله دوم: اگر بپذيريم »مَولى« به معناى »اَولى« است، ولى منظور »اَولى به محبت« است نه »اَولى به تصرف«.۱ . استدلال به ظاهر لفظ »مَولى« با در نظر گرفتن قواعد ادبيات عرب، شامل لغت و صرف و نحو و معانى و بيان.۲ . استنباط مفهومى و فحوايى و قرينه‏اى از الفاظ و جملات، بر اساس عُرفيّات زبان عربى و عرفيات همه زبان‏ها و استفاده‏هاى عقلايى و مقبول نزد همه انسان‏ها در گفتگوهاى متداول.۳ . استدلال به فهم دشمن و اقرار او، كه نوعى اعتراف گرفتن از شبهه انداز است كه مى‏خواهد با شبهه‏اش به نفع غاصبين غدير نتيجه بگيرد. در واقع به او گفته مى‏شود: كاسه داغ‏تر از آش مباش، كه خود غاصب و يا بزرگان مخالف غدير درباره معناى آن اعتراف كرده‏اند و هيچ شكى درباره معناى مولى نداشته‏اند.از معروف‏ترين نمونه‏هاى اقرار دشمن سخن عمر است كه خود اهل سنت نقل كرده‏اند كه او پس از بيعت غدير گفت: »بَخٍ بَخٍ لَكَ يَابنَ اَبى‏طالِبٍ! اَصبَحتَ مَولاىَ وَ مَولى كُلِّ مُؤمِنٍ وَ مُؤمِنَةٍ«××× ۱ بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۸ ، ج ۳۷ ص ۲۵۱  ۱۹۳ ۱۴۲ ۱۰۸ . ×××: »گوارايت باد اى پسر ابوطالب! اكنون صاحب اختيار من و هر مرد و زن مؤمنى شدى«. با استناد به اين اقرار دشمن ۳ گونه از آنان اعتراف مى‏گيريم:اولاً : غاصب حق غدير به صاحب آن تبريك مى‏گويد :»بَخٍ بَخٍ لَكَ يَابنَ اَبى‏طالِبٍ«! پس مقامى جديدى و انتصاب خاصى را فهميده است.ثانياً : او مولى بودن على‏عليه السلام بر خود را پذيرفته و بدان اعتراف كرده و گفته است: »اَصبَحتَ مَولاىَ«.ثالثاً : مولى بودن صاحب غدير بر همه مؤمنين را فهميده، كه به خلافت و امامت و حكومت و صاحب اختيارى او بر مردم باز مى‏گردد. جالب اين است كه هم از كلمه »كُلّ« براى تأكيد استفاده كرده، و هم مذكر و مؤنث را به صراحت با دو كلمه »مُؤمِنٍ وَ مُؤمِنَةٍ« آورده است.