۲۲٬۰۱۸
ویرایش
کتاب الولایة: تفاوت میان نسخهها
←كتابشناسى [16]
(صفحهای تازه حاوی «== <big>حديث الولاية (كتاب)</big> == === <big>انگيزه طبرى از تأليف اين كتاب <ref>كتاب فضائ...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
<big>ابن شهرآشوب (م ۵۸۸ ق) نام اين كتاب را در شرح حال او آورده، و در جاى ديگر خبر شمارش طرق نقل شده براى حديث غدير در اين كتاب را ارائه كرده، و در مناقب نيز در چندين مورد از آن نقل كرده است.</big> | <big>ابن شهرآشوب (م ۵۸۸ ق) نام اين كتاب را در شرح حال او آورده، و در جاى ديگر خبر شمارش طرق نقل شده براى حديث غدير در اين كتاب را ارائه كرده، و در مناقب نيز در چندين مورد از آن نقل كرده است.</big> | ||
<big>ابن طاووس (م ۶۶۴ ق) ، كه هم از آن ياد و هم نقل كرده است.</big> | |||
<big>شمس الدين ذهبى (م ۶۴۴ ق) اين كتاب را ديده و چندين روايت از آن نقل كرده است.</big> | |||
ابن | <big>ابن كثير (م ۷۷۴ ق) اين كتاب را ديده و چندين روايت از آن نقل كرده است.</big> | ||
<big>ابن حجر (م ۸۵۲ ق) اين كتاب را ديده است.</big> | |||
<big>چنانچه مشخص شد اين كتاب به قدرى واضح و روشن است كه نيازى به اثبات آن نيست.</big> | |||
<big>گفتنى است كه در سال هاى اخير هيچ كس به اندازه استاد علامه مرحوم سيد عبدالعزيز طباطبايى - كه عمرش را وقف تحقيق درباره اميرالمؤمنين و اهل بيت عليهم السلام كرده - به معرفى اين اثر نپرداخته است. <ref>الغدير فى الثرات الاسلامى: ص ۳۷ - ۳۵. اهل البيت عليهم السلام فى المكتبة العربية: ص ۶۶۴ - ۶۶۱ .</ref> اكنون مرورى بر آنچه درباره اين اثر گفته شده خواهيم داشت:</big> | |||
<big>مفصل ترين نقل ها از اين كتاب توسط قاضى نعمان ابوحنيفه نعمان بن محمد تميمى مغربى، نويسنده و دانشمند و قاضى اسماعيلى مذهب دولت فاطمى (م ۳۶۳ ق) در مجلد نخست «شرح الاخبار فى فضائل الائمة الاطهار عليهم السلام» است.</big> | |||
<big>ابوالعباس احمد بن على نجاشى (م ۴۵۰ ق) درباره طبرى و كتاب غدير مى نويسد: ابوجعفر الطبرى العامى: له كتاب «الردّ على الحرقوصية» ، ذكر طرق خبر يوم الغدير. اخبرنا القاضى ابواسحاق ابراهيم بن مخلد، قال: حدثنا ابى، قال: حدثنا محمد بن جرير بكتابه «الردّ على الحرقوصية» .<ref>رجال النجاشى: ص ۳۲۲ ش ۸۷۹ .</ref></big> | |||
<big>شيخ طوسى (م ۴۶۰ ق) درباره اين كتاب نوشته است: محمد بن جرير الطبرى، ابوجعفر، صاحب التاريخ، عامى المذهب. له كتاب «خبر غدير خم» ، تصنيفه و شرح امره. اخبرنا احمد بن عبدون، عن ابى بكر الدورى، عن ابن كامل، عنه.<ref>كذا ، و فى مورد آخر: كتاب خبر غدير خم و شرح امره، تصنيفه. فهرسة كتب الشيعة و اصولها (تحقيق سيد عبدالعزيز طباطبايى، قم، ۱۴۲۰ ق) : ص ۴۲۴ ش ۶۵۵ .</ref></big> | |||
<big>يحيى بن حسن معروف به ابن بطريق (ت ۵۲۳ - م ۶۰۰ ق) مى نويسد: و قد ذكر محمد بن جرير الطبرى - صاحب التاريخ - خبر يوم الغدير و طرقه من خمسة و سبعين طريقاً، و افرد له كتاباً سمّاه «كتاب الولاية» . <ref>عمدة عيون صحاح الاخبار: ص ۱۵۷ ش ۱۴۱۲.</ref></big> | |||
<big>همچنين وى در كتاب «مناقب آل ابى طالب» خود از آن رواياتى نقل كرده است. شيخ سديدالدين محمود حمصى رازى از علماى قرن هفتم هجرى نيز در اثبات تواتر حديث غدير به نوشته هاى اصحاب حديث استناد كرده است. از جمله مى نويسد: لان اصحاب الحديث اوردوه من طرق كثيرة، كمحمد بن جرير الطبرى؛ فانه اورده من نيّف و سبعين طريقاً فى كتابه. <ref>المنقذ من الضلال: ج ۱ ص ۳۳۴.</ref></big> | |||
<big>احمد بن موسى بن طاووس - كه از علماى ميانه قرن هفتم هجرى است - نيز در همين زمينه مى نويسد: و ساقه - اى الحديث الغدير - ابوجعفر محمد بن جرير الطبرى - صاحب التفسير و التاريخ الكبير من خمسة و سبعين طريقاً. <ref>بناء المقالة الفاطيمة فى نقض الرسالة العثمانية: ص ۳۰۰ ۲۹۹.</ref></big> | |||
<big>رضى الدين على بن طاووس (ت ۵۸۹ - م ۶۶۴ ق) در مواردى از كتاب «مناقب اهل البيت عليهم السلام» طبرى مطالبى نقل كرده <ref>اليقين: ص ۲۱۵.</ref> ، و در مواردى نيز از «كتاب الولاية» او ياد كرده است. وى درباره «كتاب الولاية» طبرى مى نويسد:</big> | |||
<big>و من ذلك ما رواه محمد بن جرير الطبرى صاحب التاريخ الكبير؛ صنّفه و سمّاه كتاب «الردّ على الحرقوصية» . روى فيه حديث يوم الغدير و ما نصّ النبى صلى الله عليه وآله على على عليه السلام بالولاية و المقام الكبير. و روى ذلك من خمس و سبعين طريقاً. <ref>اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۳۰ ش ۱۴۱۵.</ref></big> | |||
<big>همچنين در مورد ديگرى مى نويسد: و اما الذى ذكره محمد بن جرير صاحب التاريخ فانه فى مجلد.<ref>اقبال الاعمال: ج ۲ ص ۲۴۸.</ref> و در جاى ديگرى مى نويسد: و قد روى الحديث فى ذلك محمد بن جرير الطبرى - صاحب التاريخ - من خمس و سبعين طريقاً، و افرد له كتاباً سمّاه حديث الولاية. <ref>الطرائف: ص ۱۵۴ ۱۴۲ ش ۱۴۰۰.</ref></big> | |||
و | <big>شمس الدين ذهبى (ت ۶۷۳ - م ۷۴۸ ق) مى نويسد: و لمّا بلغه ان ابن ابى داود تكلّم فى حديث غدير خم، عمل كتاب الفضائل و تكلّم على تصحيح الحديث. قلت: رأيت مجلداً من طرق الحديث لابن جرير فانه هشت له لكثرة الطرق. <ref>تذكرة الحفاظ (دارالكتب العلميه، بيروت) : ج ۲ ص ۷۱۳.</ref></big> | ||
<big>البته به احتمال زياد ذهبى تنها جزء دوم اين كتاب را ديده است. وى چندين روايت از آن در كتاب «طرق حديث من كنت مولاه» نقل كرده است. او در موردى مى نويسد:</big> | |||
<big>قال محمد بن جرير الطبرى فى المجلد الثانى من كتاب غدير خم له، و اظنّه بمثل جمع هذا الكتاب نسب الى التشيع. فقال:... .<ref>طرق حديث من كنت مولاه: ص ۶۲ ش ۶۱ .</ref></big> | |||
ابنكثير )م ۷۷۴ ق( در ضمن شرح حال طبرى در ذيل حوادث سال ۳۱۰ مىنويسد: و قد رأيت له كتاباً جمع فيه احاديث غدير خم فى مجلدين ضخمين.××× ۱ البداية و النهاية: ج ۱۲ - ۱۱ ص ۱۶۷، ذيل حوادث سال ۳۱۰. ××× | ابنكثير )م ۷۷۴ ق( در ضمن شرح حال طبرى در ذيل حوادث سال ۳۱۰ مىنويسد: و قد رأيت له كتاباً جمع فيه احاديث غدير خم فى مجلدين ضخمين.××× ۱ البداية و النهاية: ج ۱۲ - ۱۱ ص ۱۶۷، ذيل حوادث سال ۳۱۰. ××× | ||