پرش به محتوا

رویکردهای سه گانه بزرگان تاریخ اهل سنت به غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۳: خط ۲۳:
از نظر شیعه، مسئله بسیار خطیر امامت و پیشوایی امت پس از رحلت پیامبر به حال خود رها نشده است؛ بلکه رسول رحمت از آغازین روزهای دعوت تا آخرین لحظات عمر بابرکتش، این مسئله سرنوشت ساز و حساس را بیان، و علی علیه السلام را به عنوان امام و خلیفه مسلمین معرفی نمود؛ که جریان غدیر، از جمله آن نصوصی است که بر این امر دلالت دارد.
از نظر شیعه، مسئله بسیار خطیر امامت و پیشوایی امت پس از رحلت پیامبر به حال خود رها نشده است؛ بلکه رسول رحمت از آغازین روزهای دعوت تا آخرین لحظات عمر بابرکتش، این مسئله سرنوشت ساز و حساس را بیان، و علی علیه السلام را به عنوان امام و خلیفه مسلمین معرفی نمود؛ که جریان غدیر، از جمله آن نصوصی است که بر این امر دلالت دارد.


روایات شیعه، چگونگی وقوع غدیر خم و نصب امیرمؤمنان علی علیه السلام  را به خلافت از جانب خداوند متعال و پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) این گونه روایت می‌کنند: در اواخر عمر پیامبر خاتم روز پنج‌شنبه هجدهم ذیحجه سال دهم هجری (سال حجه الوداع) در راه بازگشت پیامبر و مسلمانان از مکه به مدینه، در سرزمین رابغ<ref>«رابغ»، بیابانی در میانة راه مکه به مدینه است. این سرزمین، در سه مایلی جُحْفه - که یکی از میقاتهای احرام است- قرار دارد.</ref> در محلی که غدیر خم نام داشت، جبرئیل امین نازل شد و آیه شریفه {{قرآن|یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ}}<ref>مائده/۶۷.</ref>را بر پیغمبر اکرم نازل کرد.
روایات شیعه، چگونگی وقوع غدیر خم و نصب امیرمؤمنان علی علیه السلام  را به خلافت از جانب خداوند متعال و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله این گونه روایت می‌کنند: در اواخر عمر پیامبر خاتم روز پنج‌شنبه هجدهم ذیحجه سال دهم هجری (سال حجه الوداع) در راه بازگشت پیامبر و مسلمانان از مکه به مدینه، در سرزمین رابغ<ref>«رابغ»، بیابانی در میانه راه مکه به مدینه است. این سرزمین، در سه مایلی جُحْفه - که یکی از میقاتهای احرام است- قرار دارد.</ref> در محلی که غدیر خم نام داشت، جبرئیل امین نازل شد و آیه شریفه {{قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref>مائده/۶۷.</ref> را بر پیغمبر اکرم نازل کرد.


آن حضرت نیز در حضور جمع کثیری از صحابه، با بیان خطابه ای طولانی<ref>برای آگاهی از مدارک اصیل متن کامل خطبة غدیر، ر.ک. الغدیر ج۱، ص۱۰و۱۱، نوادر الاصول فی معرفة احادیث الرسول، ج۱، ص۱۶۳، معجم کبیر طَبَرانی ج۵، ص۱۶۶، حدیث۴۹۷۱؛ نُزُل الابرار بما صح مِن مناقب اهل البیت الاطهار، ص۵۱)، اثبات الهُداة بالنصوص والمُعجزات، ج۲، ص۱۱۴ و ج۳، ۵۵۸، بِحارالانوار، ج۳۷، ص۲۰۱–۲۱۷، و کَشْف الْمُهم فی طریق خبر غدیرخم، ص۱۹۰.</ref> به بیان معارف بسیار مهمی پرداختند و با کلام آشنای «انی تارکٌ فِیکُم الثقَلَیْن کِتابَ اللهِ و عِترَتِی… و مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلی مَولاهُ…»، بار دیگر امامت و جانشینی سید متقیان علی را یادآورشدند. چون خطبهٔ نبوی پایان یافت، برای بار دوم جبرئیل نازل شد و با تلاوت آیه «الْیَوْمَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَاتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَرَضیتُ لَکُمُ الْاسْلامَ دینا»<ref>مائده/۳.</ref> اکمال دین و اتمام نعمت را از سوی پروردگار سبحان اعلام کرد. پس از آن، به دستور پیامبر صلی الله علیه و آله صحابه، از جمله خلیفه اول و دوم مقام ولایت علی علیه السلام را به آن حضرت تبریک و تهنیت گفتند.<ref>برای آگاهی بیشتر از رویداد و حدیث غدیر، ر ک: مشایخ فریدنی، «حدیث غدیر»، دایرةالمعارف تشیع، ج۶، ص۱۸۰–۱۸۳؛ و «غدیر از دیدگاه اهلسنت»، ص۴۴–۵۰؛ و «غدیر از منظر عالمان اهل‌سنت»، ص۱۴۵–۱۴۸.</ref>
آن حضرت نیز در حضور جمع کثیری از صحابه، با بیان خطابه ای طولانی<ref>برای آگاهی از مدارک اصیل متن کامل خطبة غدیر، ر.ک. الغدیر ج۱، ص۱۰و۱۱، نوادر الاصول فی معرفة احادیث الرسول، ج۱، ص۱۶۳، معجم کبیر طَبَرانی ج۵، ص۱۶۶، حدیث۴۹۷۱؛ نُزُل الابرار بما صح مِن مناقب اهل البیت الاطهار، ص۵۱)، اثبات الهُداة بالنصوص والمُعجزات، ج۲، ص۱۱۴ و ج۳، ۵۵۸، بِحارالانوار، ج۳۷، ص۲۰۱–۲۱۷، و کَشْف الْمُهم فی طریق خبر غدیرخم، ص۱۹۰.</ref> به بیان معارف بسیار مهمی پرداختند و با کلام آشنای {{متن عربی|انّي تاركٌ فِیكم الثقَلَين كِتابَ اللهِ و عِترَتِي… و مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلي مَولاهُ…»}}، بار دیگر امامت و جانشینی سید متقیان علی را یادآورشدند. چون خطبهٔ نبوی پایان یافت، برای بار دوم جبرئیل نازل شد و با تلاوت آیه «الْیَوْمَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَاتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَرَضیتُ لَکُمُ الْاسْلامَ دینا»<ref>مائده/۳.</ref> اکمال دین و اتمام نعمت را از سوی پروردگار سبحان اعلام کرد. پس از آن، به دستور پیامبر صلی الله علیه و آله صحابه، از جمله خلیفه اول و دوم مقام ولایت علی علیه السلام را به آن حضرت تبریک و تهنیت گفتند.<ref>برای آگاهی بیشتر از رویداد و حدیث غدیر، ر ک: مشایخ فریدنی، «حدیث غدیر»، دایرةالمعارف تشیع، ج۶، ص۱۸۰–۱۸۳؛ و «غدیر از دیدگاه اهلسنت»، ص۴۴–۵۰؛ و «غدیر از منظر عالمان اهل‌سنت»، ص۱۴۵–۱۴۸.</ref>


آنچه ذکر شد، خلاصه جریان غدیراز دیدگاه شیعه است؛ و همه واقفیم که غدیر خم نخستین موضعی نبود که رسول اکرم مولای متقیان علی را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کرد. حضرت بارها در مناسبتهای مختلف و با شیوه‌های گوناگون، این امر خطیر را به امت خود گوشزد کرده بود. احادیث ثقلین، منزلت، رایت، طیر، سفینه، رد الشمس، سد ابواب، و دیگر احادیث روایت شده از زبان پیغمبر اعظم به جایگاه ممتاز مولای متقیان اشاره دارند و دال بر حقیقت یاد شده‌اند.
آنچه ذکر شد، خلاصه جریان غدیراز دیدگاه شیعه است؛ و همه واقفیم که غدیر خم نخستین موضعی نبود که رسول اکرم مولای متقیان علی را به عنوان جانشین خود به مردم معرفی کرد. حضرت بارها در مناسبتهای مختلف و با شیوه‌های گوناگون، این امر خطیر را به امت خود گوشزد کرده بود. احادیث ثقلین، منزلت، رایت، طیر، سفینه، رد الشمس، سد ابواب، و دیگر احادیث روایت شده از زبان پیغمبر اعظم به جایگاه ممتاز مولای متقیان اشاره دارند و دال بر حقیقت یاد شده‌اند.
۴٬۰۶۴

ویرایش