۴٬۰۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
يكى از آن ها سوره حمد است. پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله در چند مورد از خطبه بلند غدير فرمود: | يكى از آن ها سوره حمد است. پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله در چند مورد از خطبه بلند غدير فرمود: | ||
مَعاشِرَ | {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ،انَا صِراطُ اللَّه الْمُسْتَقيمُ الَّذى امَرَكُمْ بِاتِّباعِهِ، ثُمَّ عَلِىٌّ مِنْ بَعْدى ثُمَّ وُلْدى مِنْ صُلْبِهِ ائِمَّةُ الْهُدى ...- ثُمَّ قَرَأَ}}:{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّه الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ للَّه رَبِّ الْعالَمِينَ، الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ، إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ، اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ، صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لا الضَّالِّينَ}} {{متن عربی|وَ قالَ: فِىَّ نَزَلَتْ وَ فيهِمْ وَ اللَّه نَزَلَتْ وَ لَهُمْ عَمَّتْ وَ ايّاهُمْ خَصَّتْ}}: | ||
اى مردم، من صراط مستقيم خدايم كه شما را به پيروىِ آن دستور داده، و بعد از من على و سپس فرزندانم از نسل او كه امامان هدايت اند ... . سپس سوره حمد را تا آخر خواندند و فرمودند: اين سوره درباره من نازل شده و به خدا قسم درباره ايشان نازل شده و به طور عموم شامل آنان است و به طور خاص درباره آنان است.<ref>اسرار غدیر: ص۱۵۱ بخش ۷.</ref> | اى مردم، من صراط مستقيم خدايم كه شما را به پيروىِ آن دستور داده، و بعد از من على و سپس فرزندانم از نسل او كه امامان هدايت اند ... . سپس سوره حمد را تا آخر خواندند و فرمودند: اين سوره درباره من نازل شده و به خدا قسم درباره ايشان نازل شده و به طور عموم شامل آنان است و به طور خاص درباره آنان است.<ref>اسرار غدیر: ص۱۵۱ بخش ۷.</ref> | ||
... فيهِمْ نَزَلَتْ وَ فيهِمْ ذُكِرَتْ، لَهُمْ شَمَلَتْ، ايّاهُمْ خَصَّتْ وَ عَمَّتْ: سوره حمد درباره امامان نازل شده و درباره آنان در قرآن آمده است. هم شامل آنان است و هم به طور عموم آنان را در بر مى گيرد و هم به خصوص درباره ايشان است.<ref>اسرار غدیر: ص۱۵۱ بخش۷ پاورقی ۷ از نسخه «ب».</ref> | {{متن عربی|... فيهِمْ نَزَلَتْ وَ فيهِمْ ذُكِرَتْ، لَهُمْ شَمَلَتْ، ايّاهُمْ خَصَّتْ وَ عَمَّتْ}}: سوره حمد درباره امامان نازل شده و درباره آنان در قرآن آمده است. هم شامل آنان است و هم به طور عموم آنان را در بر مى گيرد و هم به خصوص درباره ايشان است.<ref>اسرار غدیر: ص۱۵۱ بخش۷ پاورقی ۷ از نسخه «ب».</ref> | ||
فيمَنْ ذُكِرَتْ؟ ذُكِرَتْ فيهِمْ. وَ اللَّه فيهِمْ نَزَلَتْ وَ لَهُمْ وَ اللَّه شَمِلَتْ وَ ايّاهُمْ خَصَّتْ وَ عَمَّتْ: سوره حمد درباره چه كسى در قرآن آمده است؟ درباره امامان است. به خدا قسم درباره آنان نازل شده است. به خدا قسم شامل آنان است، و به طور خاص و عام مربوط به ايشان است.<ref>اسرار غدير: ص ۱۵۱ بخش ۷ پاورقى ۷ از نسخه «ج» و «و» .</ref> | {{متن عربی|فيمَنْ ذُكِرَتْ؟ ذُكِرَتْ فيهِمْ. وَ اللَّه فيهِمْ نَزَلَتْ وَ لَهُمْ وَ اللَّه شَمِلَتْ وَ ايّاهُمْ خَصَّتْ وَ عَمَّتْ}}: سوره حمد درباره چه كسى در قرآن آمده است؟ درباره امامان است. به خدا قسم درباره آنان نازل شده است. به خدا قسم شامل آنان است، و به طور خاص و عام مربوط به ايشان است.<ref>اسرار غدير: ص ۱۵۱ بخش ۷ پاورقى ۷ از نسخه «ج» و «و» .</ref> | ||
در اینجا دو بُعد قابل بررسی است: | در اینجا دو بُعد قابل بررسی است: | ||
=== موقعیّت تاریخی === | |||
تفسير سوره حمد در غدير حامل سنگين ترين پيام آن است و موقعيت آن در خطبه هنگامى است كه پيامبر صلى الله عليه وآله پس از معرفى على بن ابى طالب عليه السلام، به مسئله حضور جدى دشمنان آن حضرت در جامعه مسلمانان پرداخته؛ و اكنون مى خواهد شاخص ها و مميّزهاى قرآنى دوستان و دشمنان اهل بيت عليهم السلام را به مردم معرفى كند. | تفسير سوره حمد در غدير حامل سنگين ترين پيام آن است و موقعيت آن در خطبه هنگامى است كه پيامبر صلى الله عليه وآله پس از معرفى على بن ابى طالب عليه السلام، به مسئله حضور جدى دشمنان آن حضرت در جامعه مسلمانان پرداخته؛ و اكنون مى خواهد شاخص ها و مميّزهاى قرآنى دوستان و دشمنان اهل بيت عليهم السلام را به مردم معرفى كند. | ||
آغاز سخن از تفسير سوره حمد است كه ضابطه اصلى را به دست مى دهد، و بعد از آن به شناساندن اولياء و اعداء مى پردازد. | آغاز سخن از تفسير سوره حمد است كه ضابطه اصلى را به دست مى دهد، و بعد از آن به شناساندن اولياء و اعداء مى پردازد. | ||
=== تحلیل اعتقادی === | |||
با توجه به اينكه سوره حمد به عنوان مهمترين درخواست هاى بشر از خداوند، روزانه حداقل ده بار در نمازهاى واجب تكرار مى شود، و اگر نمازهاى مستحبى و موارد غير نماز را هم به آن بيفزاييم مىتوان آن را خلاصه خواسته هاى بشر از خداوند تلقى كرد كه ذات الهى به بشر آموخته است. | با توجه به اينكه سوره حمد به عنوان مهمترين درخواست هاى بشر از خداوند، روزانه حداقل ده بار در نمازهاى واجب تكرار مى شود، و اگر نمازهاى مستحبى و موارد غير نماز را هم به آن بيفزاييم مىتوان آن را خلاصه خواسته هاى بشر از خداوند تلقى كرد كه ذات الهى به بشر آموخته است. | ||
در غدير كه سخن از «ولايت» است، نام سوره حمد به ميان مىآيد و ارتباطى عميق و ناگسستنى بين فاتحة الكتاب و خاتمة الغدير تثبيت مى شود. | در غدير كه سخن از «ولايت» است، نام سوره حمد به ميان مىآيد و ارتباطى عميق و ناگسستنى بين فاتحة الكتاب و خاتمة الغدير تثبيت مى شود. | ||
نماز را كه با اين سوره آغاز | نماز را كه با اين سوره آغاز مى كنيم از خدا يک خواسته بزرگ داريم كه همه امور دنيا و آخرتمان بدان بستگى دارد، و آن دست يافتن به راه راست و صراط مستقيم است. | ||
{{متن قرآن|اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ}}يعنى خدايا، يافتن راه راست كار آسانى نيست. ظلمات فتنه و حيله هاى دشمنانت چه بسيار كه ما را به اشتباه مى اندازد و راه راست را بر ما مخفى مى نمايد. در اين ظلماتِ مكر و آشوب از تو مى خواهيم كه فكر و عمل ما را به راه راست هدايت كنى. يعنى نه فقط آن را به ما نشان دهى بلكه ما را در مسير هدايت بيندازى. | |||
{{متن قرآن|صِراطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لا الضَّالِّينَ}} خداوند به بشر خاطر نشان مى كند كه راهِ پيش روى بشر از سه راه بيرون نيست: | |||
يا راه كسانى است كه خداوند آنان را مورد لطف انعام خويش قرار داده و هدايت نموده است. | يا راه كسانى است كه خداوند آنان را مورد لطف انعام خويش قرار داده و هدايت نموده است. |
ویرایش