پرش به محتوا

آيه ۲۹ ق و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:


== آیه‌ای در خطبه غدیر ==
== آیه‌ای در خطبه غدیر ==
درباره ارتباط آیه ۲۹ سوره ق با غدیر چنین گفته شده است: با در نظر گرفتن اينكه غدير مراسم مفصلى در سه روز بوده، به‌جز آياتى كه مستقيماً در آن ايام نازل شده آياتى هم در ضمن كلام به‌صورت اشاره آمده و منظور از آنها بيان شده است. اين موارد در تفسير ۱۸ آيه است، كه يكى از آنها آيه ۲۹ سوره ق است:
درباره ارتباط آیه ۲۹ سوره ق با غدیر چنین گفته شده است:<ref>غدير در قرآن، ج۲، ص۱۱۱-۱۱۵؛ واقعه قرآنى غدير، ص۸۹، سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۷۱-۱۷۸.</ref> با در نظر گرفتن اينكه غدير مراسم مفصلى در سه روز بوده، به‌جز آياتى كه مستقيماً در آن ايام نازل شده آياتى هم در ضمن كلام به‌صورت اشاره آمده و منظور از آنها بيان شده است. اين موارد در تفسير ۱۸ آيه است، كه يكى از آنها آيه ۲۹ سوره ق است:


{{قرآن|ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَىَّ وَ ما أَنَا بِظَلاّمٍ لِلْعَبِيدِ|ترجمه=نزد من سخن تغييريافتنى نيست و من به بندگان ظلم‌كننده نيستم}}.
{{قرآن|ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَىَّ وَ ما أَنَا بِظَلاّمٍ لِلْعَبِيدِ|ترجمه=نزد من سخن تغييريافتنى نيست و من به بندگان ظلم‌كننده نيستم}}.
خط ۲۹: خط ۲۹:
برخی محققان موقعیت تاریخی استفاده از آیه ۲۹ سوره قاف را چنین توصیف کرده‌اند: در حساس‌‏ترين مرحله خطبه غدیر كه على بن ابى‌طالب‏ عليه السلام به دست پيامبر صلى الله عليه و آله معرفى مى‏‌شود، آن حضرت مى‏‌خواهد دعاى معروف خود را، كه شعار ابدى اسلام است، اعلام کند {{متن عربی|اللّهمَّ والِ مَنْ والاهُ ...}}. اين دعا يک اعتقاد در قالب نيايش است و شش بُعد مهم عقيدتى از ولايت و برائت را روشن می‌کند. به عنوان مقدمه چنين دعاى مهمى يک آيه از قرآن به‌صورت [[اقتباس]] زير بناى كلام قرار داده می‌شود. در ادامه گفته می‌شود: خدا مى‏‌فرماید: «سخن نزد من تغييريافتنى نيست».{{یادداشت|در برخى نسخه‌ها اين قسمت به اين صورت است: مى‏‌گويم: به امر پروردگارم سخن نزد من تغيير يافتنى نيست. در نسخه‏‌اى ديگر چنين است: «به امر خدا مى‏‌گويم: «سخن نزد من تغييريافتنى نيست».}}
برخی محققان موقعیت تاریخی استفاده از آیه ۲۹ سوره قاف را چنین توصیف کرده‌اند: در حساس‌‏ترين مرحله خطبه غدیر كه على بن ابى‌طالب‏ عليه السلام به دست پيامبر صلى الله عليه و آله معرفى مى‏‌شود، آن حضرت مى‏‌خواهد دعاى معروف خود را، كه شعار ابدى اسلام است، اعلام کند {{متن عربی|اللّهمَّ والِ مَنْ والاهُ ...}}. اين دعا يک اعتقاد در قالب نيايش است و شش بُعد مهم عقيدتى از ولايت و برائت را روشن می‌کند. به عنوان مقدمه چنين دعاى مهمى يک آيه از قرآن به‌صورت [[اقتباس]] زير بناى كلام قرار داده می‌شود. در ادامه گفته می‌شود: خدا مى‏‌فرماید: «سخن نزد من تغييريافتنى نيست».{{یادداشت|در برخى نسخه‌ها اين قسمت به اين صورت است: مى‏‌گويم: به امر پروردگارم سخن نزد من تغيير يافتنى نيست. در نسخه‏‌اى ديگر چنين است: «به امر خدا مى‏‌گويم: «سخن نزد من تغييريافتنى نيست».}}


به بيانى ديگر:
در مرحله چهارم از [[خطبه غدیر]] و پس از بيان حديث {{متن عربی|من كنت مولاه}}، پيامبر صلى الله عليه و آله اشاره‏‌اى به آينده كفرستيز على بن ابى‏‌طالب‏ عليه السلام با ناكثين و قاسطين و مارقين نمود و تصريح كرد جنگ او با آنان به امر خداوند است. در اينجا با قرائت آيه ۲۹ سوره ق اشاره به مقام تغييرنيافتنى على‏ عليه السلام نمود و بار ديگر جمله‌‏اى را كه هنگام بلندكردن اميرالمؤمنين‏ عليه السلام فرموده بود تكرار كرد. قبل از ذكر آن يادآور شد كه «خدايا به امر تو مى‏ گويم» و سپس دعای مشهور را خواند و بعد از آن انکارکنندگان را لعنت کرد.


در مرحله چهارم از [[خطبه غدیر]] و پس از بيان حديث {{متن عربی |من كنت مولاه}}، پيامبر صلى الله عليه و آله اشاره‏ اى به آينده كفر ستيز على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام با ناكثين و قاسطين و مارقين نمود، و تصريح كرد جنگ او با آن گروه ‏ها به امر خداوند است.
هدف پيامبر صلى الله عليه و آله از استشهاد به چنين آيه‌‏اى، كه تغيير ناپذير بودن گفته‌‏اش را مى‌رساند، این بود که بگوید: سخن من از طرف خداوند است و همان‌گونه كه سخن خداوند تغيير نمى‌كند سخن من هم تغيير نمى‏‌يابد. آنچه در برخى نسخه‌‏ها آمده اين مطلب را روشن‌تر می‌کند و اين مهم را به خدا نسبت مى‌دهد و كلمه «اقُولُ» را به‌كار مى‏‌برد؛ يعنى اعلام مى‌‏كنم به امر پروردگارم «سخن نزد من تغييريافتنى نيست»؛ يعنى يک دستور الهى است كه سخن من هم نبايد تغيير يابد. اين تعبير ديگرى از حديث معروف است كه {{متن عربی|حَلالُ مُحَمَّدٍ حَلالٌ الى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ حَرامُ مُحَمَّدٍ حَرامٌ الى يَوْمِ الْقِيامَةِ|ترجمه=حلال محمد حلال است تا روز قیامت و حرام محمد حرام است تا روز قیامت}}.<ref>بحارالانوار، ج۲۶، ص۳۵.</ref>
 
در اينجا با قرائت آيه ۲۹ سوره ق {{قرآن| ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَىَّ}} : «سخن نزد من تغيير يافتنى نيست»، اشاره به مقام تغيير نيافتنى على‏ عليه السلام نمود و بار ديگر جمله ‏اى را كه هنگام بلند كردن اميرالمؤمنين‏ عليه السلام فرموده بود تكرار كرد.
 
اما جالب بود كه قبل از ذكر آن يادآور شد كه «خدايا به امر تو مى‏ گويم» و سپس فرمود:
 
{{متن عربی |اللَّهُمَّ والِ مَنْ والاهُ وَ عادِ مَنْ عاداهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ}}؛ و در پى آن افزود: «خدايا لعنت كن هر كس او را انكار كند و غضب نما بر هر كسى كه حق او را انكار نمايد» .
 
پيامبر صلى الله عليه و آله با استشهاد به چنين آيه ‏اى كه تغيير ناپذير بودن گفته ‏اش را مى رساند، مى‏ خواهد بفهماند كه سخن من از طرف خداوند است و همان گونه كه سخن خداوند تغيير نمى‏ كند سخن من هم تغيير نمى‏ يابد.
 
آنچه در برخى نسخه ‏ها آمده اين مطلب را بازتر مى‏ كند و اين مهم را به خدا نسبت مى ‏دهد و كلمه «اقُولُ» را به كار مى‏ برد.
 
يعنى اعلام مى ‏كنم به امر پروردگارم «سخن نزد من تغيير يافتنى نيست»؛ يعنى يک دستور الهى است كه سخن من هم نبايد تغيير يابد؛ و اين تعبير ديگرى از حديث معروف است كه {{متن عربی |حَلالُ مُحَمَّدٍ حَلالٌ الى يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ حَرامُ مُحَمَّدٍ حَرامٌ الى يَوْمِ الْقِيامَةِ}}.<ref>بحار الانوار: ج ۲۶ ص ۳۵.</ref>


=== موقعيت قرآنى ===
=== موقعيت قرآنى ===
خط ۱۰۸: خط ۹۶:
{{منابع}}
{{منابع}}
* '''اسرار غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
* '''اسرار غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
* '''سخنرانی استثنائی غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.
* '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.{{پایان منابع}}
* '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.{{پایان منابع}}
[[رده:قرآن و غدیر]]
[[رده:قرآن و غدیر]]
۱٬۶۲۶

ویرایش