پرش به محتوا

حفصه بنت عمر: تفاوت میان نسخه‌ها

۹٬۰۴۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
 <big>يكى از مسائلى كه اوضاع اجتماع مسلمانان را در سال‏هاى آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله و در غدير وخيم كرده بود، حركات عايشه و حفصه براى پدرانشان بود كه از داخل خانه بر ضد پيامبر صلى الله عليه و آله توطئه مى ‏كردند. اين نفاق اهرم شكننده ‏اى بود كه هر لحظه مشكل جديدى به وجود مى‏ آورد.</big>
 <big>يكى از مسائلى كه اوضاع اجتماع مسلمانان را در سال‏هاى آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله و در غدير وخيم كرده بود، حركات عايشه و حفصه براى پدرانشان بود كه از داخل خانه بر ضد پيامبر صلى الله عليه و آله توطئه مى ‏كردند. اين نفاق اهرم شكننده ‏اى بود كه هر لحظه مشكل جديدى به وجود مى‏ آورد.</big>


<big>اين ماجرا يكى از تاريک ترين برگ ‏هاى زندگى عايشه و حفصه است، كه افشاى سرّ پيامبر صلى الله عليه و آله توسط آن دو و غضب حضرت بر آنان در راه غدير است. پس از ماجراى صحيفه ملعونه اول و شروع جدى اقدامات منافقين به سركردگى ابوبكر و عمر، عايشه و حفصه نقش بسيار مهمى را براى غصب خلافت بر عهده گرفتند، چه آنكه با حضور در زندگى پيامبر صلى الله عليه و آله به عنوان همسران آن حضرت، جزئيات لحظه به لحظه ماجراها را براى پدران خود ابوبكر و عمر -  كه مهره ‏هاى اصلى صحيفه بودندگزارش مى ‏كردند.</big>
<big>اين ماجرا يكى از تاريک ترين برگ ‏هاى زندگى عايشه و حفصه است، كه افشاى سرّ پيامبر صلى الله عليه و آله توسط آن دو و غضب حضرت بر آنان در راه غدير است. پس از ماجراى صحيفه ملعونه اول و شروع جدى اقدامات منافقين به سركردگى ابوبكر و عمر، عايشه و حفصه نقش بسيار مهمى را براى غصب خلافت بر عهده گرفتند، چه آنكه با حضور در زندگى پيامبر صلى الله عليه و آله به عنوان همسران آن حضرت، جزئيات لحظه به لحظه ماجراها را براى پدران خود ابوبكر و عمر -  كه مهره ‏هاى اصلى صحيفه بودند گزارش مى ‏كردند.</big>


<big>بعد از ايام حج كه برنامه ‏هاى اعلان ولايت آغاز شد، آنان تمام خبرها را فوراً در اختيار رؤساى ضد غدير يعنى پدران خود كه قرار مى‏ دادند. ابوبكر و عمر هم طبق اخبار رسيده نقشه‏ هاى متناسب با موقعيت طرح مى ‏كردند، و حتى گاهى به دستور آنان سؤالاتى را طرح مى‏ نمودند تا از پاسخ آن نتيجه لازم را براى اهداف خود بگيرند. اين روند آن قدر تكرار شد كه وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله وارد مدينه شد به خانه عايشه و حفصه نرفت و ارتباط خود را با آنان قطع كرد و درباره آنان آيات سوره تحريم نازل شد.</big>
<big>بعد از ايام حج كه برنامه ‏هاى اعلان ولايت آغاز شد، آنان تمام خبرها را فوراً در اختيار رؤساى ضد غدير يعنى پدران خود كه قرار مى‏ دادند. ابوبكر و عمر هم طبق اخبار رسيده نقشه‏ هاى متناسب با موقعيت طرح مى ‏كردند، و حتى گاهى به دستور آنان سؤالاتى را طرح مى‏ نمودند تا از پاسخ آن نتيجه لازم را براى اهداف خود بگيرند. اين روند آن قدر تكرار شد كه وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله وارد مدينه شد به خانه عايشه و حفصه نرفت و ارتباط خود را با آنان قطع كرد و درباره آنان آيات سوره تحريم نازل شد.</big>
خط ۵۲: خط ۵۲:
<big>وقتى خداوند اين خبر را به پيامبرش داد حضرت آنان را احضار كرد و مسئله افشاى سِرّ خود را از آنان پرسيد و به توطئه منافقين اشاره‏اى نكرد. آنان قسم ياد كردند كه چنين كارى نكرده‏ اند و راز حضرت را فاش ننموده‏ اند.</big>
<big>وقتى خداوند اين خبر را به پيامبرش داد حضرت آنان را احضار كرد و مسئله افشاى سِرّ خود را از آنان پرسيد و به توطئه منافقين اشاره‏اى نكرد. آنان قسم ياد كردند كه چنين كارى نكرده‏ اند و راز حضرت را فاش ننموده‏ اند.</big>


<big>اينجا بود كه آيه هفتم سوره تحريم در تكذيب آنان نازل شد: «يا اَيُّهَا الَّذينَ كَفَرُوا لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ اِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» : «اى كسانى كه كافر شديد، امروز عذر نياوريد كه طبق آنچه عمل كرديد جزا داده مى ‏شويد».</big>
<big>اينجا بود كه آيه هفتم سوره تحريم در تكذيب آنان نازل شد: «يا اَيُّهَا الَّذينَ كَفَرُوا لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ اِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» : «اى كسانى كه كافر شديد، امروز عذر نياوريد كه طبق آنچه عمل كرديد جزا داده مى ‏شويد».<ref>ارشاد القلوب: ج ۲ ص ۱۳۵  - ۱۱۲. تفسير فرات: ص ۱۸۵. مجمع البيان: ج ۱ ص ۵۶ . نور الثقلين: ج ۵ ص ۳۷۰ ح ۸ . مناقب اميرالمؤمنين ‏عليه السلام : ج ۲ ص ۳۴۶. تأويل الآيات: ج ۲ ص ۶۹۷ . الصراط المستقيم: ج ۳ ص ۱۶۸. تفسير القمى: ج ۲ ص ۳۷۶. امالى الطوسى: ص ۳۰۲. بحار الانوار: ج ۲۲ ص ۲۳۲ ،۲۳۹ ح ۴، ص ۲۴۳ ح ۹، ص ۲۴۶ ح ۱۷ و ج ۲۷ ص ۲۴۶ ح ۱۷ و ج ۲۸ ص ۹۷  - ۹۵، ص ۱۰۶ ،۱۰۷ و ج ۳۰ ص ۳۸۳ و ج ۳۱ ص ۶۴۰ ح ۱۵۷. صحيح البخارى: ج ۷ ص ۱۷ و ج ۸ ص ۴۴۹. صحيح مسلم: ج ۷ ص ۲۴. السيرة النبوية (ابن كثير) : ج ۴ ص ۴۴۹. فتح القدير (شوكانى) : ج ۵ ص ۲۵۰. مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۷ ص ۱۲۶. تفسير قرطبى: ج ۱۸ ص ۱۸۷. زاد المسير (ابن جوزى) : ج ۸ ص ۵۱ . مسند احمد: ج ۱ ص ۳۳ و ج ۶ ص ۵۲ .</ref></big>
 
<big>  '''قطع ارتباط پيامبر صلى الله عليه و آله پس از افشاى سرّ غدير'''</big>
 
<big>با اقداماتى كه عايشه و حفصه در مكه انجام دادند و اسرار پيامبر صلى الله عليه و آله درباره برنامه ولايت را به پدرانشان خبر دادند، آن حضرت پس از بازگشت به مدينه ديگر به خانه عايشه و حفصه نرفت و آنان را به حضور نپذيرفت و انزجار خود را نسبت به آن دو به همه نشان داد.</big>
 
<big>آن دو اين مسئله را نزد پدرانشان مطرح كردند. آنان گفتند: ما مى‏ دانيم چرا اين گونه رفتار كرده است و علت آن چيست. شما نزد او برويد و با محبت درِ گفتگو را با او باز كنيد و او را نسبت به خود متمايل نماييد، كه او را با حيا و كريم خواهيد يافت. شايد اين گونه بتوانيد آنچه در قلب اوست بيرون آوريد و غيظ او را آرام كنيد.</big>
 
<big>پيرو اين تصميم، عايشه به تنهايى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و آن حضرت را در خانه ام ‏سلمه يافت در حالى كه على ‏عليه السلام نيز نزد آن حضرت بود. پيامبر صلى الله عليه و آله پرسيد: براى چه آمده‏ اى؟! گفت: يا رسول‏ اللَّه، برايم غير عادى بود كه پس از بازگشت از اين سفر به خانه خود نيامدى، و من از نارضايتى تو به خدا پناه مى ‏برم. حضرت فرمود: اگر اين گونه است كه میگويى نبايد سِرّى را كه سفارش كتمان آن را به تو نمودم افشا میكردى. با اين كار هم خود را هلاک نمودى و هم گروهى از مردم را به هلاكت انداختى.</big>
 
<big>اينجا بود كه خداوند در ادامه آيات سوره تحريم -  كه درباره خيانت عايشه و حفصه در افشاى سِرّ پيامبر صلى الله عليه و آله در مكه نازل شده بود -  در آيه ۱۰ اين سوره خيانت كارى آنان را به مرحله صراحت رساند و آن دو را به دو همسر خيانتكار حضرت نوح و حضرت هود عليهما السلام تشبيه كرد و چنين نازل كرد:</big>
 
<big>«ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذينَ كَفَرُوا امْرَأَةَ نُوحٍ وَ امْرَأَةَ لُوطٍ، كانَتا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبادِنا صالِحَيْنِ فَخانَتاهُما فَلَمْ يُغْنِيا مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ قيلَ ادْخُلا النّارَ مَعَ الدّاخِلينَ« : »خداوند براى كسانى كه كافر شدند همسر نوح و همسر لوط را مثال مى‏زند كه همسر دو بنده صالح ما بودند ولى به آنان خيانت كردند. در نتيجه نزد خداوند همسر پيامبر بودن براى آنان هيچ فايده‏اى برايشان نداشت و به آنان گفته شد كه با داخل شوندگان داخل آتش شويد» .<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۰۶ ،۱۰۷.</ref></big>
 
<big>سپس پيامبرصلى الله عليه وآله دستور داد تا همه همسرانش در خانه ام‏سلمه جمع شوند. مجلسى با حضور آنان تشكيل شد و على بن ابى‏طالب‏عليه السلام نيز در آن مجلس حضور داشت. پيامبرصلى الله عليه وآله سخن آغاز كرد و فرمود: »به آنچه مى‏گويم خوب گوش فرا دهيد« .</big>
 
<big>سپس اشاره به على‏عليه السلام كرده فرمود: »اين برادر من و وصيم و وارثم و قيام كننده به امور شما و امور امت بعد از من است. آنچه به شما امر مى‏كند اطاعت كنيد و از فرمان او سرپيچى نكنيد كه هلاك مى‏شويد« .</big>
 
<big>سپس خطاب به على‏عليه السلام فرمود: »يا على، سفارش اينان را به تو مى‏نمايم: مادامى كه از خدا و از تو اطاعت مى‏كنند از آنان به عنوان همسر من مواظبت كن و هر يك از آنها كه سرپيچى كردند آنان را طلاقى ده كه خدا و رسولش از آنان بيزار باشند« !</big>
 
<big>در آن حال همه همسران پيامبرصلى الله عليه وآله ساكت بودند و سخنى نمى‏گفتند. عايشه از بين آنان گفت: ما چنين نبوده‏ايم كه به ما دستور داده باشى و ما خلاف آن را انجام داده باشيم!!! حضرت فرمود: »بلى، تو با امر من به شدت مخالفت كردى، و به خدا قسم با همين سخنِ من نيز مخالفت خواهى كرد و بعد از من در مقابل على عصيان مى‏نمايى«!××× 1 بحار الانوار: ج 28 ص 107. ×××</big>
 
<big>با اين همه، پيامبرصلى الله عليه وآله از خيانت عايشه و حفصه چشم‏پوشى فرمود و پس از يك ماه به خانه آنان رفت. اما آنان دست از اقدامات خود بر ضد غدير برنداشتند؛ و به عنوان مأموران اصحاب صحيفه در خانه پيامبرصلى الله عليه وآله عمل مى‏كردند و همچنان اسرار پيامبرصلى الله عليه وآله را براى آنان بازگو مى‏كردند كه بارزترين نمونه‏هاى آن ماجراى لشكر اسامه و مسموم كردن پيامبرصلى الله عليه وآله بود.</big>
 
<big>دو تن از همسران پيامبرصلى الله عليه وآله با همدستى پدرانشان تصميم بر مسموم كردن آن حضرت گرفتند تا زودتر به اهداف خود دست يابند. آنان با گذشت دو ماه از واقعه غدير، پيامبرصلى الله عليه وآله را به دست آن دو نفر مسموم كردند. هنگامى كه حضرت در بستر افتاد آنان سم را به اسم دارو به حضرت مى‏دادند، و وقتى حضرت بى‏حال مى‏شد آن را در حلق پيامبرصلى الله عليه وآله مى‏ريختند، و در آن حال هر چه حضرت از خوردن آن اِبا مى‏كرد آنان به اجبار آن را در دهان مباركش مى‏ريختند.</big>
 
<big>وقتى حضرت به حال آمد فرمود: مگر من به شما اشاره نمى‏كردم كه دارو را به اجبار به من نخورانيد؟! عايشه و حفصه در پاسخ گفتند: ما به عنوان اينكه مريض دارو را دوست ندارد اين كار را كرديم!! فرمود: همه شما بر اين كار متفق بوديد!!!××× 2 بحار الانوار: ج 22 ص 516  514 246 239 . تاريخ الطبرى: ج 2 ص 438. ×××</big>
 
<big>  براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: قرآن /  آيه »وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِىُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً...« .</big>
 
<big>2.  بيعت در غدير××× 1 واقعه قرآنى غدير: ص 118. ×××</big>
 
<big>  از جمله كسانى كه در مراسم بيعت همگانى در غدير حضور داشتند حضرت حفصه دختر عمر بود.</big>