پرش به محتوا

آيه ۱۰۲ آل عمران و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:


== موقعيت تاريخى نزول آیه ==
== موقعيت تاريخى نزول آیه ==
موقعیتد تاریخی نزول این آیه چنین ترسیم شده است: در اواسط خطبه و پس از معرفى اميرالمؤمنين ‏عليه السلام و اتمام‌حجت‏‌هاى لازم در جهات نفى و اثبات موضوع ولايت، به‌عنوان آخرين سخن دو مطلب به‌ميان آمده است:
موقعیت تاریخی نزول این آیه چنین ترسیم شده است: در اواسط خطبه و پس از معرفى اميرالمؤمنين ‏عليه السلام و اتمام‌حجت‏‌هاى لازم در جهات نفى و اثبات موضوع ولايت، به‌عنوان آخرين سخن دو مطلب به‌ميان آمده است:


* اول اينكه پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: من خدا را شاهد گرفتم و رسالت خويش را ابلاغ نمودم و تا آنجا كه به من مربوط مى‏‌شد كار خود را به‌انجام رساندم: {{متن عربی|اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً أَنِّي قَدْ بَلَّغْت‏|ترجمه=خدایا! تو را شاهد می‏‌گیرم و برای شهادت تنها تو کافی هستی که من ابلاغ کردم}}.<ref>الاحتجاج، ج ۱، ص ۶۱.</ref>
* اول اينكه پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: من خدا را شاهد گرفتم و رسالت خويش را ابلاغ نمودم و تا آنجا كه به من مربوط مى‏‌شد كار خود را به‌انجام رساندم: {{متن عربی|اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً أَنِّي قَدْ بَلَّغْت‏|ترجمه=خدایا! تو را شاهد می‏‌گیرم و برای شهادت تنها تو کافی هستی که من ابلاغ کردم}}.<ref>الاحتجاج، ج ۱، ص ۶۱.</ref>
خط ۴۲: خط ۴۲:
در تفسیر آیه ۱۰۲ سوره آل عمران گفته شده که آنچه به‌عنوان تفسيرى بنيادين بر اين آيه در اين قسمت خطبه غدير ارائه شده، ارتباط ولايت اهل‏ بيت‏ عليهم السلام با تقواى واقعى و ترس از خداوند است. گفته شده كه تقوى در اینجا به‌معناى ترس از خداوند است و نبايد به‌معناى پرهيز از گناه كه نتيجه تقوى است در نظر گرفته شود. قرينه روشن بر این تحلیل، دنباله آيه دانسته شده كه نتيجه اين تقوى را حفظ اعتقاد ذكر کرده است. گفته شده از اين جهت ارتباط این تقوی با ولايت اهل‏ بيت‏ عليهم السلام روشن مى‏‌شود.
در تفسیر آیه ۱۰۲ سوره آل عمران گفته شده که آنچه به‌عنوان تفسيرى بنيادين بر اين آيه در اين قسمت خطبه غدير ارائه شده، ارتباط ولايت اهل‏ بيت‏ عليهم السلام با تقواى واقعى و ترس از خداوند است. گفته شده كه تقوى در اینجا به‌معناى ترس از خداوند است و نبايد به‌معناى پرهيز از گناه كه نتيجه تقوى است در نظر گرفته شود. قرينه روشن بر این تحلیل، دنباله آيه دانسته شده كه نتيجه اين تقوى را حفظ اعتقاد ذكر کرده است. گفته شده از اين جهت ارتباط این تقوی با ولايت اهل‏ بيت‏ عليهم السلام روشن مى‏‌شود.


آنان كه اهل‏ بيت‏ عليهم السلام را رها كردند، در واقع با آن همه اتمام حجت‏ هاى الهى -  از غدير گرفته تا قبل و بعد از آن -  باز هم از خدا نترسيدند.
در تحلیل ارتباط تقوای مورد تأکید در آیه با ولایت اهل بیت گفته شده که آنان كه اهل‏ بيت‏ عليهم السلام را رها كردند در واقع با آن همه اتمام حجت‏‌هاى الهى - از غدير گرفته تا قبل و بعد از آن- باز هم از خدا نترسيدند؛ يعنى آنان كه با دشمنان و مخالفان ائمه‏ عليهم السلام هم‌صدا شدند در مقابل هشدارهاى خداوند هيچ پروايى نداشتند و از جهنم نمى‌‏ترسيدند. در نتیجه گفته شده که آنان كه ولایت على‏ عليه السلام را نپذيرفتند تقواى واقعى نداشتند، اگرچه تظاهر به آن مى‏‌كردند؛ پس آنان كه غدير را نادیده گرفتند و پيرو سقيفه شدند، با نترسيدن از خدا ديگر مصداق {{قرآن|لا تَمُوتُنَّ إِلا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ}} نيستند، بلكه مصداق {{متن عربی|ماتُوا وَ هُمْ غَيْرَ مُسْلِمينَ}} هستند و از اسلام خارج شده وارد دایره كفر شده‌اند.


يعنى آنان كه با دشمنان و مخالفين ائمه‏ عليهم السلام هم صدا شدند در مقابل انذارها و هشدارهاى خداوند هيچ پروايى نداشتند و از جهنم نمى ‏ترسيدند.
=== نمونه‌های تاریخی دیگر ===
 
برای تبیین ارتباط بی‌تقوایی با دشمنی با ولایت نمونه‌های تاریخی دیگری به‌عنوان تأیید ذکر شده است: از جمله اینکه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در خطابه‌‏اى كه پس از [[جمل|جنگ جمل]] ايراد كرد ارتباط مستقيم بى‌‏تقوايى را با دشمنىِ ولايت چنين بيان کرد:  
يعنى آنان كه ولایت على‏ عليه السلام را نپذيرفتند تقواى واقعى نداشتند اگر چه تظاهر به آن مى‏ كردند.
 
يعنى آنان كه غدير را كأن لم يكن تلقى كردند و پيرو سقيفه شدند با نترسيدن از خدا ديگر {{قرآن|لا تَمُوتُنَّ إِلا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ}} نيستند، بلكه {{متن عربی|ماتُوا وَ هُمْ غَيْرَ مُسْلِمينَ}} بوده و از اسلام خارج شده وارد كفر گرديده‏ اند.
 
اين مقتضاى استناد به اين آيه و تضمين آن در اين موقعيت از خطابه بلند غدير است.
 
اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در خطابه ‏اى كه پس از [[جمل|جنگ جمل]] ايراد كرد ارتباط مستقيم بى ‏تقوايى را با دشمنىِ ولايت چنين بيان فرمود:


{{متن عربی|فَاتَّقُوا اللَّه -  ايُّهَا النّاسُ -  حَقَّ تُقاتِهِ وَ اسْتَشْعِرُوا خَوْفَ اللَّه عَزَّ ذِكْرُهُ وَ اخْلِصُوا النَّفْسَ وَ تُوبُوا الَيْهِ مِنْ قَبيحِ مَا اسْتَنْفَرَكُمُ الشَّيْطانُ مِنْ قِتالِ وَلِىِّ الامْرِ وَ اهْلِ الْعِلْمِ بَعْدَ رَسُولِ ‏اللَّه ‏صلى الله عليه و آله}}:
{{متن عربی|فَاتَّقُوا اللَّه -  ايُّهَا النّاسُ -  حَقَّ تُقاتِهِ وَ اسْتَشْعِرُوا خَوْفَ اللَّه عَزَّ ذِكْرُهُ وَ اخْلِصُوا النَّفْسَ وَ تُوبُوا الَيْهِ مِنْ قَبيحِ مَا اسْتَنْفَرَكُمُ الشَّيْطانُ مِنْ قِتالِ وَلِىِّ الامْرِ وَ اهْلِ الْعِلْمِ بَعْدَ رَسُولِ ‏اللَّه ‏صلى الله عليه و آله}}:
۲۲۱

ویرایش