پرش به محتوا

آيه ۶ احزاب و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
اين شروع با نزول آيه بسيار مهم ۶ سوره احزاب درباره مقام پيامبر صلى الله عليه و آله همراه بود كه بعد از آن محور غدير قرار گرفت. در این آیه از صاحب‌اختيارى آن حضرت سخن گفته شده بود و مقدمه‌‌اى بود براى تبیین كلمه «مولى» در عبارت {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ}} که در غدير اعلام شد. استفاده از عبارت {{متن عربی|اَولى به نَفْس}}، كه تركيب پرمعنايى بود، هم انگیزه‌هایی در اذهان براى فهم دقيق‏‌تر حقیقت صاحب اختیاری ایجاد کرد. به همین دلیل، مردم از پيامبر صلى الله عليه وآله پرسيدند: يا رسول‏ اللَّه، اين ولايت چيست كه به‌وسيله آن شما بر ما از خودمان بيشتر اختيار داريد؟ حضرت فرمود: «پذيرفتن و اطاعت در آنچه دوست بداريد و آنچه بر شما خوش نيايد و دوست نداشته باشيد» . مردم با شنيدن اين محتواى بلند گفتند: پذيرفتيم و اطاعت مى‏‌كنيم.<ref>الاقبال، ج۲، ص۲۴۱؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۹۶.</ref>
اين شروع با نزول آيه بسيار مهم ۶ سوره احزاب درباره مقام پيامبر صلى الله عليه و آله همراه بود كه بعد از آن محور غدير قرار گرفت. در این آیه از صاحب‌اختيارى آن حضرت سخن گفته شده بود و مقدمه‌‌اى بود براى تبیین كلمه «مولى» در عبارت {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَهذا عَلِىٌّ مَوْلاهُ}} که در غدير اعلام شد. استفاده از عبارت {{متن عربی|اَولى به نَفْس}}، كه تركيب پرمعنايى بود، هم انگیزه‌هایی در اذهان براى فهم دقيق‏‌تر حقیقت صاحب اختیاری ایجاد کرد. به همین دلیل، مردم از پيامبر صلى الله عليه وآله پرسيدند: يا رسول‏ اللَّه، اين ولايت چيست كه به‌وسيله آن شما بر ما از خودمان بيشتر اختيار داريد؟ حضرت فرمود: «پذيرفتن و اطاعت در آنچه دوست بداريد و آنچه بر شما خوش نيايد و دوست نداشته باشيد» . مردم با شنيدن اين محتواى بلند گفتند: پذيرفتيم و اطاعت مى‏‌كنيم.<ref>الاقبال، ج۲، ص۲۴۱؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۹۶.</ref>


در بيانى ديگر:
== آیه‌ای برای تعیین معنا و حدود صاحب‌ اختیاری ==
از آیه ۶ سوره احزاب برای تعیین معنا و حدود مفهوم صاحب اختیاری با شرح زیر استفاده شده است: اولين جرقه‏‌هاى فكرى براى مراسم غدير از مدينه آغاز شد و ناخود آگاه مردم را به‌سوى توجه به آن سوق داد. آيه ۶ سوره احزاب قبل از سفر غدير و به‌عنوان مقدمه‌اى بر آن نازل شد و در خطابه غدير شأن نزول آن به طور كامل بيان شد. پس از نزول آن، سؤال مردم اين بود كه اين ولايت به چه معنى و در چه محدوده‌‏اى است؟


اولين جرقه‏ هاى فكرى براى مراسم غدير از مدينه آغاز شد، و ناخود آگاه مردم را به سوى چنين برنامه‏ اى سوق داد. اين آيه قبل از سفر غدير و به عنوان مقدمه ‏اى بر آن نازل شد و در خطابه غدير شأن نزول آن به طور كامل بيان شد. در مدينه كه اين آيه نازل شد، سؤال مردم اين بود كه: اين ولايت به چه معنى و در چه محدوده ‏اى است؟
پيامبر صلى الله عليه و آله اين صاحب اختيارى مقام نبوت نسبت به مردم را به اطاعت مطلق از او در آنچه دوست دارند يا ندارند معنا كردند. با اين ذهنيّت سفر حج آغاز شد تا روز غدير كه همين صاحب اختيارى مطلق براى على بن ابى‌‏طالب‏ عليه السلام و امامان بعد از او اعلام گرديد. متن حديث كه نزول آيه قبل از غدير را تصريح كرده چنين است: [[عطیه سعدی|عطيه سعدى]] مى‏‌گويد: از [[حذیفة بن یمان یمانی|حذيفه يمانى]] درباره نصب اميرالمؤمنين ‏عليه السلام از سوی پيامبر صلى الله عليه و آله در روز غدير سؤال كردم كه چگونه بود. حذيفه گفت: خداوند بر پيامبرش اين آيه را در مدينه نازل كرد: «پيامبر نسبت به مؤمنان از خودشان صاحب اختيارتر است...». پرسيدند: يا رسول اللَّه! اين ولايت چيست كه شما به‌وسيله آن بر ما از خودمان بيشتر اختيار داريد؟ فرمود: «شنيدن و اطاعت‌كردن در آنچه كه دوست بداريد يا بر شما خوش نيايد». ما گفتيم: شنيديم و اطاعت مى‌‏كنيم. پس از اين بود كه به‌عنوان [[حجةالوداع]] به‌سوى مكه حركت كرديم و جبرئيل نازل شد و گفت: اى محمد! خدايت سلام رسانده مى‌گويد: على را به عنوان عَلَمى براى مردم منصوب كن.<ref>الاقبال، ج۲، ص۲۴۱؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۲۹۶-۲۹۷.</ref>
 
پيامبر صلى الله عليه و آله اين صاحب اختيارى مقام نبوت نسبت به مردم را به اطاعت مطلق از او در آنچه خوش داريد يا نداريد معنى كردند.
 
با اين ذهنيّت سفر حج آغاز شد تا روز غدير كه همين صاحب اختيارى مطلق براى على بن ابى ‏طالب‏ عليه السلام و امامان بعد از او اعلام گرديد. متن حديث كه نزول آيه قبل از غدير را تصريح كرده چنين است:
 
عطيه سعدى مى‏ گويد: از حذيفه يمانى درباره منصوب كردن پيامبر صلى الله عليه و آله اميرالمؤمنين ‏عليه السلام را در روز غدير سؤال كردم كه چگونه بود.
 
حذيفه گفت: خداوند بر پيامبرش اين آيه را در مدينه نازل كرد:
 
{{قرآن|النَّبِىُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِى كِتابِ اللَّه مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُهاجِرِينَ}}: «پيامبر نسبت به مؤمنين از خودشان صاحب اختيارتر است ...».
 
پرسيدند: يا رسول اللَّه! اين ولايت چيست كه شما به وسيله آن بر ما از خودمان بيشتر اختيار داريد؟
 
فرمود: «شنيدن و اطاعت كردن در آنچه كه دوست بداريد يا بر شما خوش نيايد». ما گفتيم: شنيديم و اطاعت مى ‏كنيم.
 
پس از اين بود كه به عنوان حجةالوداع به سوى مكه حركت كرديم و جبرئيل نازل شد و گفت: اى محمد! خدايت سلام رسانده مى ‏گويد: على را به عنوان عَلَمى براى مردم منصوب كن.<ref>عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۲۹۷،۲۹۶. الاقبال: ص ۴۵۹،۴۵۳.</ref>


مردم با اين خاطره از «ولايت نبوى» از مدينه حركت كردند كه {{قرآن|النَّبِىُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}}، و با رسيدن به مكه سراغ اعمال حج رفتند و پس از اتمام حج راهى غدیر شدند؛ تا ساعتى كه در برابر منبر غدير نشستند. آن روز روزى بود كه بايد شأن نزول اين آيه كامل می ‏شد و ارتباط غدير با اين فراز قرآن تبيين مى ‏گرديد.
مردم با اين خاطره از «ولايت نبوى» از مدينه حركت كردند كه {{قرآن|النَّبِىُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}}، و با رسيدن به مكه سراغ اعمال حج رفتند و پس از اتمام حج راهى غدیر شدند؛ تا ساعتى كه در برابر منبر غدير نشستند. آن روز روزى بود كه بايد شأن نزول اين آيه كامل می ‏شد و ارتباط غدير با اين فراز قرآن تبيين مى ‏گرديد.
۱٬۶۲۶

ویرایش