آيه ۱۱۸ آل عمران و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از جمله آياتى كه در سفر حجةالوداع و پس از اتمام مراسم حج و در مورد اصحاب صحيفه بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شده اين آيه است:

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُّوا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفِى صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآياتِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ» :

«اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد صاحب سرّ خود قرار ندهيد كسانى را كه از شما نيستند و از هيچ فسادى در كار شما كوتاهى نمى‏ كنند و دوست دارند آنچه شما را به سختى مى‏ اندازد. دشمنى و كينه از دهان آنان ظاهر شده و آنچه سينه‏ هاى آنان در خود مخفى كرده بزرگ‏ تر است. ما آيات را براى شما بيان كرديم اگر تعقل نماييد» .

يكى از اقدامات ننگين منافقين در سال آخر عمر پيامبرصلى الله عليه وآله ماجراى صحيفه ملعونه است. ماجرا اين گونه بود كه پس از حجةالوداع و پيش از غدير، ابوبكر و عمر و معاذ بن جبل و سالم مولى ابى‏ حذيفه و ابوعبيده جراح صحيفه ‏اى نوشتند كه نگذارند خلافت به اهل ‏بيت ‏عليهم السلام برسد. در آن لحظات عظيم ‏ترين پيمان نامه بر ضد دين الهى در تاريخ بشريت به امضا رسيد كه آينده تلخ و تاريكى را براى انسان‏ ها در نظر گرفته بود.

«يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لاتَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً وَدُوّا ما عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ اَفْواهِهِمْ وَ ما تُخْفى صُدُورُهُمْ اَكْبَرُ ...» :

«اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد كسانى را كه از شما نيستند صاحب سِرِّ خود انتخاب نكنيد كه آنان در مقابله با شما از هيچ اقدامى كوتاهى نمى ‏كنند. آنان دوست دارند آنچه كه شما را در رنج و سختى قرار دهد. دشمنى از دهانشان آشكار شده و آنچه سينه ‏هاى آنان مخفى مى‏ كند بالاتر است ...» . <ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۱۶ و ج ۳۱ ص ۶۳۶ . مناقب ابن شهرآشوب: ج ۳ ص ۱۴.</ref>

در شأن نزول آيه فوق امام باقرعليه السلام به همين نكته اشاره فرموده است، آنجا كه درباره «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً ...» : «اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد صاحب سرّ خود قرار ندهيد كسانى را كه از شما نيستند ...» فرمود: آنان اصحاب صحيفه هستند، و خدا مؤمنين را از مقاصد سوئى كه در قلوبشان بود آگاه ساخت.<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۱۶ و ج ۳۱ ص ۶۳۶ ح ۱۴۵. مناقب ابن شهرآشوب: ج ۳ ص ۱۴.</ref>

از انطباق آيه بر اصحاب صحيفه تفسير فرازهاى آن روشن مى‏ شود همان گونه كه باطن امضاكنندگان صحيفه بر ملا مى ‏گردد، به خصوص آنكه امام باقرعليه السلام مى‏ فرمايد: خداوند با اين آيه آنچه در قلب اصحاب صحيفه بود به مؤمنان فهمانيد.

اصحاب صحيفه نامسلمانانى در بين مسلمين بودند، چرا كه خداوند با عنوان «مِنْ دُونِكُمْ» از آنان ياد مى‏ كند و مى‏ فرمايد: «همرازى از غير خود نگيريد» .

اصحاب صحيفه از هيچ كارى در ايجاد اختلال و فساد بين مسلمانان دريغ نكردند چنانكه مى ‏فرمايد: «لا يَأْلُونَكُمْ خَبالاً» . گويا مسلمان شدنشان براى بر هم زدن اعتقادات و احكام و حتى نظم اجتماعى مسلمانان بوده است. به همين جهت از هر فرصتى و در هر كارى و به هر شكلى كه ممكن بوده آنچه فتنه برانگيز و شكننده و بر هم زننده است مطرح مى ‏كردند و پيش مى ‏آوردند، و اين در نمونه‏ هايى كه از فعاليت ‏هايشان در مقابل منبر غدير و روزهاى بعد از آن ذكر شد مشهود است. <ref>در اين باره مراجعه شود به كتاب: غدير در قرآن: ج ۱ ص ۲۱۸  - ۲۱۶.</ref>