پرش به محتوا

راویان حدیث غدیر از صحابه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:


=== ۴۷. حسّان بن ثابت انصارى (م ۳۶ يا ۴۰ يا ۵۰ يا ۵۴ ق)<ref>مرقاة الشعر (مرزبانى) . شرف المصطفى ‏صلى الله عليه وآله (خركوشى) . الاوائل (ابونعيم اصفهانى) . كتاب الولاية (سجستانى ). المناقب (خوارزمى) : ص ۸۰ . تذكرة خواص الامة (ابن ‏جوزى) : ص ۲۰. كفاية الطالب (گنجى شافعى) : ص ۱۷. فرائد السمطين (حموئى) . نظم درر السمطين (زرندى) .</ref><ref>الغدير: ج ۲ ص ۳۴ - ۶۵ . المسترشد (طبرى)</ref> ===
=== ۴۷. حسّان بن ثابت انصارى (م ۳۶ يا ۴۰ يا ۵۰ يا ۵۴ ق)<ref>مرقاة الشعر (مرزبانى) . شرف المصطفى ‏صلى الله عليه وآله (خركوشى) . الاوائل (ابونعيم اصفهانى) . كتاب الولاية (سجستانى ). المناقب (خوارزمى) : ص ۸۰ . تذكرة خواص الامة (ابن ‏جوزى) : ص ۲۰. كفاية الطالب (گنجى شافعى) : ص ۱۷. فرائد السمطين (حموئى) . نظم درر السمطين (زرندى) .</ref><ref>الغدير: ج ۲ ص ۳۴ - ۶۵ . المسترشد (طبرى)</ref> ===
۴۸.امام حسن بن على المجتبى‏ عليه السلام


ابن‏ عقده در كتاب«الموالاة» و جعابى در «نخب المناقب» حديث غدير را از امام مجتبى ‏عليه السلام روايت كرده ‏اند.  خوارزمى آن حضرت را در شمار راويان حديث غدير ذكر كرده است.<ref>الغدیر:ج1 ص 72.</ref>در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در «الطرائف» حديث غدير را از وى نقل كرده است.<ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref>
=== ۴۸.امام حسن بن على المجتبى‏ عليه السلام<ref>الغدیر:ج1 ص 72.</ref><ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> ===


۴۹. امام حسين بن على الشهيد عليه السلام (م ۶۱ ق)  
=== ۴۹. امام حسين بن على الشهيد عليه السلام (م ۶۱ ق)<ref>الغدیر: ج1 ص 73.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> ===


ابن‏ عقده در كتاب «الموالاة» و جعابى در«نخب المناقب» حديث غدير را از امام مجتبى ‏عليه السلام روايت كرده ‏اند. همچنين خوارزمى آن حضرت را در شمار راويان حديث غدير ذكر كرده است.<ref>الغدیر: ج1 ص 73.</ref> در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در «الطرائف» حديث غدير را از وى نقل كرده است.<ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref>
=== ۵۰ . خالد بن زيد خزرجى، ابوايوب انصارى (م ۵۰ يا ۵۱ يا ۵۲ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۱۹۵ ح ۲۹. مناقب آل ‏ابى ‏طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. مقتل الحسين‏ عليه السلام (خوارزمى) : ص ۱۴ ج ۴۸. الرياض النضرة (محب ‏الدين طبرى) : ج ۲ ص ۱۶۹. اسد الغابة (ابن‏ اثير) : ج ۳ ص ۳۰۷ و ۵ ص ۲۰۵ ، ۲۰۶. البداية و النهاية (ابن ‏كثير) : ج ۵ ص ۲۰۹. تاريخ الخلفاء(سيوطى): ص ۱۱۴. كنز العمال: ج ۲ ص ۱۵۴. الاصابة (ابن‏ حجر) : ج ۲۲۳  / ۶ و ج ۷ ص ۷۸۰، و در چاپ اول: ج ۲ ص ۴۰۸. نزل الابرار (بدخشى) : ص ۲۰. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۴. مناقب سيدنا على‏ عليه السلام (فقير عينى) : ص ۵۲ . كشف الاستار (چاپ در ذيل مسند شمس الاخبار) : ج ۱ ص ۱۰۲. مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص ۱۰۴. كنز العمال (متقى هندى) : ج ۱۱ ص ۶۱۰ ح ۳۲۹۵۰.</ref> <ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> ===


۵۰ . خالد بن زيد خزرجى، ابوايوب انصارى ۵۰ يا ۵۱ يا ۵۲ ق)
=== ۵۱ . خالد بن وليد بن مغيره مخزومى، ابوسليمان ۲۱ يا ۲۲ ق)<ref>مناقب آل ‏ابى‏ طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> ===


ابن‏ عقده در كتاب «الموالاة» حديث غدير را از ابوايوب انصارى نقل كرده است. هم چنين در مدارک زير حديث غدير از او نقل شده است:
=== ۵۲ . خباب بن سَمره<ref>مناقب آل ‏ابى ‏طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref> ===


جعابى در «نخب المناقب» ، محب‏الدين طبرى در «الرياض النضرة» ، ابن‏ اثير «اسد الغابة» ، ابن ‏كثير در «البداية و النهاية» ، سيوطى در «جمع الجوامع» و در «تاريخ الخلفاء» ، متقى هندى در «كنز العمال» ، طبرانى در «المعجم الكبير» ، ضياء مقدسى، ابن‏ حجر عسقلانى در «الاصابة» ، سمهودى در «جواهر العقدين» ، بدخشى در «نزل الابرار» ، جزرى در «اسنى المطالب» و فقير عينى در «مناقب سيدنا على‏ عليه السلام» و سيد محمد بن حسين جلال در «كشف الاستار» و هيثمى در «مجمع الزوائد» و متقى هندى در «كنز العمال» .<ref>كتاب الولاية: ص ۱۹۵ ح ۲۹. مناقب آل ‏ابى ‏طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. مقتل الحسين‏ عليه السلام (خوارزمى) : ص ۱۴ ج ۴۸. الرياض النضرة (محب ‏الدين طبرى) : ج ۲ ص ۱۶۹. اسد الغابة (ابن‏ اثير) : ج ۳ ص ۳۰۷ و ۵ ص ۲۰۵ ، ۲۰۶. البداية و النهاية (ابن ‏كثير) : ج ۵ ص ۲۰۹. تاريخ الخلفاء(سيوطى): ص ۱۱۴. كنز العمال: ج ۲ ص ۱۵۴. الاصابة (ابن‏ حجر) : ج ۲۲۳  / ۶ و ج ۷ ص ۷۸۰، و در چاپ اول: ج ۲ ص ۴۰۸. نزل الابرار (بدخشى) : ص ۲۰. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۴. مناقب سيدنا على‏ عليه السلام (فقير عينى) : ص ۵۲ . كشف الاستار (چاپ در ذيل مسند شمس الاخبار) : ج ۱ ص ۱۰۲. مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص ۱۰۴. كنز العمال (متقى هندى) : ج ۱۱ ص ۶۱۰ ح ۳۲۹۵۰.</ref> در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در «الطرائف» حديث غدير را از وى نقل كرده است.<ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref>
=== ۵۳ . خزيمة بن ثابت انصارى، ذوالشهادتين (م ۳۷ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۱۹۵ ح ۳۰ و ص ۱۹۸ ح ۳۱ و ۲۳۶ ح ۷۴. مناقب آل‏ ابى ‏طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. اسد الغابة (ابن ‏اثير) : ج ۳ ص ۳۰۷. اسنى المطالب (جزرى) : ص ۴. تاريخ آل‏ محمد عليهم السلام (قاضى) : ص ۶۷ .</ref><ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> ===


۵۱ . خالد بن وليد بن مغيره مخزومى، ابوسليمان ۲۱ يا ۲۲ ق)
=== ۵۴ . خويلد (خالد) بن خالد بن محرث هذلى، ابوذويبدر خلافت عثمان)<ref>حديث الولاية: ص ۲۵۵ ح ۹۶. مقتل الحسين‏ عليه السلام: ج ۱ ص ۴۸ فصل چهارم.</ref><ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۱.</ref> ===
وى از شعراى زمان جاهليت و عصر اسلام است.


جعابى در «المناقب» حديث غدير را همراه با ماجراى غدير از خالد بن وليد نقل كرده است.<ref>مناقب آل ‏ابى‏ طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref>
۵۵ . خويلد بن عمرو خزاعى، ابوشريح (م ۶۸ ق)<ref>جواهر العقدين: ج ۲ ص ۱۷۰ ، ۱۷۱.</ref>


۵۲ . خباب بن سَمره
=== ۵۶. رفاعة بن رافع انصارى ===
ابن‏ عقده در كتاب «الموالاة» و جعابى در «نخب المناقب» حديث غدير را از او نقل كرده ‏اند.<ref>مناقب آل‏ ابى‏ طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref>


جعابى در «نخب المناقب» او را از روايان حديث غدير به شمار آورده است.<ref>مناقب آل ‏ابى ‏طالب: ج ۲ ص ۲۲۸.</ref>
=== ۵۷. رفاعة بن عبدالمنذر انصارى ===
ابن  ‏عقده در كتاب «الموالاة» و جعابى در «نخب المناقب» و منصور رازى در «كتاب الغدير»حديث غدير را از رفاعة بن عبدالمنذر انصارى نقل كرده ‏اند. در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در »الطرائف« حديث غدير را از وى نقل كرده است.<ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref>


۵۳ . خزيمة بن ثابت انصارى، ذوالشهادتين (م ۳۷ ق)
=== ۵۸ . زبير بن عوام قرشى(م ۳۷ ق)<ref>كتاب الولاية: ص ۱۶۳ ح ۹. مناقب آل ‏ابى‏ طالب: ج ۲ ص ۲۲۸. مناقب على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام: ص ۲۷ ح ۳۹. اسنى المطالب: ص ۴۸.</ref><ref>الطرائف: ج ۱ ص ۱۴۰.</ref> ===


ابن‏عقده در كتاب »الموالاة« و جعابى در »نخب المناقب« و سمهودى در »جواهر العقدين« حديث غدير را خزيمة بن ثابت نقل كرده‏اند. همچنين ابن‏اثير در »اسد الغابة« حديث غدير را در ماجراى احتجاج اميرالمؤمنين‏عليه السلام به حديث غدير در رحبه كوفه از اصبغ بن نباته نقل كرده، كه از جمله كسانى كه در مناشده حضرت به حديث غدير گواهى دادند خزيمة بن ثابت است. جزرى در »اسنى المطالب« و قاضى در »تاريخ آل‏محمدعليهم السلام« نيز وى را از جمله صحابه راويان حديث غدير شمرده‏اند.××× 5 كتاب الولاية: ص 195 ح 30 و ص 198 ح 31 و 236 ح 74. مناقب آل‏ابى‏طالب: ج 2 ص 228. اسد الغابة )ابن‏اثير( : ج 3 ص 307. اسنى المطالب )جزرى( : ص 4. تاريخ آل‏محمدعليهم السلام )قاضى( : ص 67 . ×××
=== ۵۹ . زيد بن ارقم انصارى خزرجى (م ۶۶ يا ۶۷ يا ۶۸ ق) ===
احمد بن حنبل در سه مورد از مسند خود حديث غدير را از زيد بن ارقم روايت نموده است. هم چنين در مدارک زير حديث غدير را از او نقل كرده ‏اند؛ كه بعضاً همراه با بيان ماجراى غدير و يا حديث ثقلين است، و در بعضى مدارك با چند نقل و اسناد متعدد آمده است<ref>كتاب الولاية: ص ۲۱۹ ح ۵۱ . مناقب آل ‏ابى ‏طالب: ص ۲۷ ح ۳۹. مسند احمد: ج ۱ ص ۱۱۸ و ج ۴ ص ۳۶۸ ، ۳۷۲. الخصائص (نسائى) : ص ۱۶ ۱۵. الكنى و الاسماء (دولابى) : ج ۲ ص ۶۱ . صحيح مسلم (چاپ سال ۱۳۲۷ ق) : ج ۲ ص ۳۲۵. مصابيح السنة (بغوى) : ج ۲ ص ۱۹۹. صحيح ترمذى: ج ۲ ص ۲۹۸. المستدرك (حاكم) : ج ۳ ص ۱۰۹ ، ۵۵۳ . فرائد السمطين: باب ۵۸ . الرياض النضرة (محب ‏الدين طبرى) : ج ۲ ص ۱۶۹. تلخيص (ذهبى) : ج ۳ ص ۴۳۳. ميزان الاعتدال: ج ۳ ص ۲۲۴. الفصول المهمة: ص ۲۴. مطالب السئول (ابن ‏طلحه شافعى) : ص ۱۶. مجمع الزوائد (هيثمى) : ج ۹ ص  ۱۶۳،۱۰۴ و ج ۹ ص ۱۰۵. شرح المواهب (زرقانى مالكى) : ج ۷ ص ۱۳. المناقب (خوارزمى) : ص ۹۳. الاستيعاب: ج ۲ ص ۴۷۳. البداية و النهاية: ج ۵ ص ۲۰۸،۱۰۹ و ج ۷ ص ۳۴۸. كفاية الطالب (گنجى) : ص ۱۴. تاريخ الخلفاء (سيوطى) : ص ۱۱۴. الجامع الصغير: ج ۲ ص ۵۵۵ . تهذيب التهذيب: ج ۷ ص ۳۳۷. رياض الصالحين: ص ۱۵۲. البيان و التعريف: ج ۲ ص ۲۳۰،۱۳۶ . كنز العمال: ج ۶ ص ۳۹۰،۱۵۴،۱۵۲،۱۰۲،. مشكاة المصابيح: ص ۵۵۷ . تذكرة خواص الامة: ص ۱۸. نزل الابرار (بدخشانى) : ص ۲۱ ۱۹. روح المعانى: ج ۲ ص ۳۵۰</ref><ref>اكمال الدين (صدوق) : ج ۱ ص ۲۳۴ ح ۵ . الامالى (طوسى) : ج ۱ ص ۲۳۱ ح ۴۶ و ص ۲۹۵ ح ۳۶، بشارة المصطفى صلى الله عليه و آله (طبرى) : ص ۲۰۳،۱۶۶. تفسير العياشى: ج ۲ ص ۹۷ ح ۸۹ و ص ۱۴۱ ح ۱۰. الطرائف (ابن‏ طاووس) : ص ۱۵۰ ح ۲۲۷ ، ۲۲۸ و ص ۱۵۳ ح ۲۳. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۲۳ ح ۱۸ و ص ۱۳۷ ح ۲۵ و ص ۱۵۱ ح ۳۷ و ص ۱۶۷ ح ۴۳ و ص ۲۲ ح ۹۴. نفخات اللاهوت (كركى) : ص ۲۸.</ref>


در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در »الطرائف« حديث غدير را از وى نقل كرده است.××× 1 الطرائف: ج 1 ص 140. ×××




54 . خويلد )خالد( بن خالد بن محرث هذلى، ابوذويب )م در خلافت عثمان(


ابن‏عقده در كتاب »الموالاة« و خوارزمى در »مقتل الحسين‏عليه السلام« خود حديث غدير را از ابوذويب روايت كرده‏اند.××× 2 حديث الولاية: ص 255 ح 96. مقتل الحسين‏عليه السلام: ج 1 ص 48 فصل چهارم. ××× در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در »الطرائف« حديث غدير را از او نقل كرده است.××× 3 الطرائف: ج 1 ص 141. ××× وى از شعراى زمان جاهليت و عصر اسلام است.


55 . خويلد بن عمرو خزاعى، ابوشريح )م 68 ق(
به نقل سمهودى در »جواهر العقدين« در ماجراى احتجاج اميرالمؤمنين‏عليه السلام به حديث غدير در رحبه كوفه، از جمله كسانى كه در مناشده حضرت به حديث غدير گواهى دادند خويلد بن عمرو خزاعى است.××× 4 جواهر العقدين: ج 2 ص 171 170. ×××
56 . رفاعة بن رافع انصارى
ابن‏عقده در كتاب »الموالاة« و جعابى در »نخب المناقب« حديث غدير را از او نقل كرده‏اند.××× 5 مناقب آل‏ابى‏طالب: ج 2 ص 228. ×××
57 . رفاعة بن عبدالمنذر انصارى
ابن‏عقده در كتاب »الموالاة« و جعابى در »نخب المناقب« و منصور رازى در »كتاب الغدير« حديث غدير را از رفاعة بن عبدالمنذر انصارى نقل كرده‏اند. در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در »الطرائف« حديث غدير را از وى نقل كرده است.××× 6 الطرائف: ج 1 ص 140. ×××
58 . زبير بن عوام قرشى )م 37 ق(
ابن‏عقده در كتاب »الموالاة« و جعابى در »نخب المناقب« و منصور رازى در »كتاب الغدير« حديث غدير را از زبير روايت كرده‏اند. زبير يكى از »عشره مبشّره« است كه حافظ ابن‏المغازلى آنان را در شمار راويان غدير ذكر كرده، و جزرى شافعى نيز در »اسنى المطالب« او را در شمار راويان حديث غدير ثبت نموده است.××× 1 كتاب الولاية: ص 163 ح 9. مناقب آل‏ابى‏طالب: ج 2 ص 228. مناقب على بن ابى‏طالب‏عليه السلام: ص 27 ح 39. اسنى المطالب: ص 48. ××× در كتب شيعه نيز سيد بن طاووس در »الطرائف« حديث غدير را از وى نقل كرده است.××× 2 الطرائف: ج 1 ص 140. ×××
59 . زيد بن ارقم انصارى خزرجى )م 66 يا 67 يا 68 ق(
احمد بن حنبل در سه مورد از مسند خود حديث غدير را از زيد بن ارقم روايت نموده است. همچنين در مدارك زير حديث غدير را از او نقل كرده‏اند؛ كه بعضاً همراه با بيان ماجراى غدير و يا حديث ثقلين است، و در بعضى مدارك با چند نقل و اسناد متعدد آمده است:
ابن‏عقده در كتاب »الموالاة« و جعابى در »نخب المناقب« و نسائى در »الخصائص« ، دولابى در »الكنى و الاسماء« ، مسلم در صحيح خود، بغوى در »مصابيح السنة« ، ترمذى در صحيح خود، حاكم در »المستدرك« ، عاصمى در »زين الفتى« ، حموينى در »فرائد السمطين« ، محب‏الدين طبرى در »الرياض النضرة« ، ذهبى در »تلخيص« و »ميزان الاعتدال« ، ابن‏صباغ مالكى در »الفصول المهمة« ، ابن‏طلحه شافعى در »مطالب السئول« ، ابوبكر هيثمى در »مجمع الزوائد« ، زرقانى مالكى در »شرح المواهب« ، خوارزمى در »المناقب« ، ابن‏عبدالبر در »الاستيعاب« ، ابوالحجاج در »تهذيب الكمال فى اسماء الرجال« ، ابن‏كثير شامى در »البداية و النهاية« ، حافظ گنجى شافعى در »كفاية الطالب« ، سيوطى در »جمع الجوامع« و »تاريخ الخلفاء« و »الجامع الصغير« ، ابن‏حجر در »تهذيب التهذيب« ، »رياض الصالحين« ، »البيان و التعريف« ، »كنز العمال« ، طبرانى در »المعجم الكبير« ، طبرى در »حديث الولاية« ، »مشكاة المصابيح« ، »تذكرة خواص الامة« ، احمد در »الفضائل« ، محمد بن اسماعيل يمنى در »الروضة الندية« ، حميد محلى در »محاسن الازهار« ، ابن‏مغازلى در »المناقب« ، بدخشانى در »نزل الابرار« ، آلوسى در »روح المعانى« .××× 1 كتاب الولاية: ص 219 ح 51 . مناقب آل‏ابى‏طالب: ص 27 ح 39. مسند احمد: ج 1 ص 118 و ج 4 ص 372 368. الخصائص )نسائى( : ص 16 15. الكنى و الاسماء )دولابى( : ج 2 ص 61 . صحيح مسلم )چاپ سال 1327 ق( : ج 2 ص 325. مصابيح السنة )بغوى( : ج 2 ص 199. صحيح ترمذى: ج 2 ص 298. المستدرك )حاكم( : ج 3 ص 533 109 . فرائد السمطين: باب 58 . الرياض النضرة )محب‏الدين طبرى( : ج 2 ص 169. تلخيص )ذهبى( : ج 3 ص 433. ميزان الاعتدال: ج 3 ص 224. الفصول المهمة: ص 24. مطالب السئول )ابن‏طلحه شافعى( : ص 16. مجمع الزوائد )هيثمى( : ج 9 ص 163 104 و ج 9 ص 105. شرح المواهب )زرقانى مالكى( : ج 7 ص 13. المناقب )خوارزمى( : ص 93. الاستيعاب: ج 2 ص 473. البداية و النهاية: ج 5 ص 208 109 و ج 7 ص 348. كفاية الطالب )گنجى( : ص 14. تاريخ الخلفاء )سيوطى( : ص 114. الجامع الصغير: ج 2 ص 555 . تهذيب التهذيب: ج 7 ص 337. رياض الصالحين: ص 152. البيان و التعريف: ج 2 ص 230 136. كنز العمال: ج 6 ص 390 154 152 102. مشكاة المصابيح: ص 557 . تذكرة خواص الامة: ص 18. نزل الابرار )بدخشانى( : ص 21 19. روح المعانى: ج 2 ص 350. ×××
در كتب شيعه نيز صدوق در »اكمال الدين« و شيخ طوسى در »الامالى« و طبرى در »بشارة المصطفى‏صلى الله عليه وآله« و عياشى در »تفسير العياشى« و ابن‏طاووس در »الطرائف« و علامه مجلسى در »بحار الانوار« و محقق كركى در »نفحات اللاهوت« حديث غدير را از او نقل كرده‏اند.××× 2 اكمال الدين )صدوق( : ج 1 ص 234 ح 5 . الامالى )طوسى( : ج 1 ص 231 ح 46 و ص 295 ح 36، بشارة المصطفى‏صلى الله عليه وآله )طبرى( : ص 203 166. تفسير العياشى: ج 2 ص 97 ح 89 و ص 141 ح 10. الطرائف )ابن‏طاووس( : ص 150 ح 228 227 و ص 153 ح 23. بحار الانوار: ج 37 ص 123 ح 18 و ص 137 ح 25 و ص 151 ح 37 و ص 167 ح 43 و ص 22 ح 94. نفخات اللاهوت )كركى( : ص 28. ×××