آيه ۵۴ مائده و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی غدیر
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۴: خط ۱۴:
| ترجمه صوتی = ترجمه ۵۴ مائده.mp3  
| ترجمه صوتی = ترجمه ۵۴ مائده.mp3  
}}
}}
== «يا أيُّهَا الَذينَ آمَنوا مَن يَرتَدَّ مِنكُم عَن دينِه فَسَوفَ يَأتِى اللَّهُ بِقَومٍ يُحِبُّهُم وَ يُحِبُّونَه...»<ref>مائده /  ۵۴ . نگاهى بر زيارت غديريّه (صفاخواه، طالعى) : ص ۱۱۱ - ۱۵۰.</ref> ==
'''آیه‌ ۵۴ سوره مائده''' آیه‌ای که هم در [[خطبه غدیر]] و هم در زیارت غدیریه امام هادی علیه السلام در شأن امیرالمؤمنین و یارانش دانسته شده است.
يكى از مفاهيم عميق در زيارت غديريه، رابطه آيات قرآن با [[ولایت]] و [[امامت]] و اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است.


يكى از آياتى كه در زيارت غديريه به آن استشهاد شده آيات ۵۴ - ۵۶ از سوره مائده است:
در خطبه غدیر پیامبر صلی الله علیه و آله با تکیه بر بخشی از آیه ۵۴ سوره مائده امیرالمؤمنین را معیار حق و باطل معرفی کرد که همراهی با او مساوی با هدایت و گمراهی از او مساوی با ضلالت است.


[[امام هادی‏ علیه السلام]] به واقعه غدير اشاره نموده و مى ‏فرمايد:
در زیارت غدیریه، از استناد [[امام هادی علیه السلام]] به آیه ۵۴ سوره مائده در شأن امیرالمؤمنین علیه السلام مطالب زیر برداشت شده است: امیرالمؤمنین عليه السلام سردسته گروهى است كه خدا را دوست دارند و خدا آنان را دوست دارد؛ او و یارانش در برابر مؤمنان فروتن و نسبت به كافران سخت گيرند؛ آنان در راه خدا جهاد مى‏‌كنند و از ملامت سرزنش‌كنندگان نمى‏‌هراسند؛ امیرالمؤمنین عليه السلام، پس از خدا و رسول، ولى مومنان است؛ پيروان امیرالمؤمنین «[[حزب الله|حزب اللَّه]]» هستند كه پیروز نهایی آنان هستند.


وَ لَقَدْ انْزَلَ اللَّه تَعَالَى فِيکَ مِنْ قَبْل وَ هُمْ كَارِهُون: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ... هُمُ الْغَالِبُونَ»:
== آیه‌ای در خطبه غدیر ==
چگونگی استفاده از قسمتی از آیه ۵۴ سوره مائده در رخداد غدیر چنین توصیف شده است: در قسمتی از مرحله سوم از [[خطبه غدیر]]، پيامبر صلى الله عليه و آله و پس از بيان علم امامان‏ عليهم السلام، اشاره به ملاک قرار دادن حق و باطل و معرفى برپادارنده حق و باطل‌کننده باطل کرد: {{قرآن|يُجاهِدُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ|ترجمه=در راه خدا جهاد مى‌كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى‌ترسند}}


و حقاً كه خداى تعالى پيش از آن نيز درباره تو نازل فرموده بود در حالى كه آنان كراهت داشتند.
کلام رسول الله صلی الله علیه و آله در منابع چنین نقل شده است: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، لا تَضِلُّوا عَنْهُ وَ لا تَنْفِرُوا مِنْهُ وَ لا تَسْتَنْكِفُوا عَنْ وِلايَتِهِ، فَهُوَ الَّذى يَهْدى اِلَى الْحَقِّ وَ يَعْمَلُ بِهِ وَ يُزْهِقُ الْباطِلَ وَ يَنْهى عَنْهُ وَ لا تَأْخُذُهُ فِى اللَّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ|ترجمه=اى مردم، از على به‌سوى ديگرى گمراه نشويد و از او روى برمگردانيد و از ولايت او سرباز نزنيد. اوست كه به حق هدايت نموده و به آن عمل مى‏‌كند، و باطل را ابطال نموده و از آن نهى مى‌‏نمايد، و در راه خدا سرزنش ملامت‌كننده‌‏اى او را مانع نمى‏‌شود}}.<ref>سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۵۷؛ سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۷۰؛ واقعه قرآنى غدير، ص۸۶.</ref>
== آیه‌ای در زیارت غدیریه ==
آیه ۵۴ سوره مائده در متن زیارت غدیریه هم مورد استفاده قرار گرفته و در شأن امیرالمؤمنین و یارانش دانسته شده است. استفاده از این آیه در متن این زیارت از سوی برخی پژوهشگران چنین تحلیل شده است: يكى از مفاهيم عميق در زيارت غديريه، رابطه آيات قرآن با [[ولایت]]، [[امامت]] و اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است. در این زیارت، [[امام هادی‏ علیه السلام]] به واقعه غدير اشاره نموده و مى‌‏فرمايد: {{متن عربی|لَقَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى فِيكَ مِنْ قَبْلُ وَ هُمْ كَارِهُونَ}}: {{قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ...|ترجمه=و حقاً كه خداى تعالى پيش از آن نيز درباره تو نازل فرموده بود در حالى كه آنان كراهت داشتند: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هر كس از شما از دين خود برگردد...}}.


«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا...» در سه آيه سوره مائده كه امام هادى‏ عليه السلام به آنها اشاره دارد، مطالبى در شأن حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام ذكر شده است، از جمله:
در این قسمت زیارت امام هادی علیه السلام با تکیه بر آیه ۵۴ سوره مائده چند نکته در شأن امیرالمؤمنین آورده است؛ از جمله:


على‏ عليه السلام سردسته گروهى است كه خدا را دوست دارند و خدا آنان را دوست دارد.
* امیرالمؤمنین عليه السلام سردسته گروهى است كه خدا را دوست دارند و خدا آنان را دوست دارد؛
* امیرالمؤمنین عليه السلام و یارانش در برابر مؤمنان فروتن و نسبت به كافران سخت گيرند؛
* آنان در راه خدا جهاد مى‏‌كنند و از ملامت سرزنش‌كنندگان نمى‏‌هراسند؛
* امیرالمؤمنین عليه السلام، پس از خدا و رسول، ولى مومنان است؛
* پيروان امیرالمؤمنین «حزب اللَّه» هستند كه پیروز نهایی آنان هستند.


در برابر مؤمنان فروتن و نسبت به كافران سخت گيرند، در راه خدا جهاد مى‏ كنند و از ملامت سرزنش كنندگان نمى‏ هراسند.
كراهت ديگران از نزول اين آيات در شأن اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را چنان بوده است که آنان جنگ‌هاى صدر اسلام را «جنگ ردّه» و طرف‏‌هاى درگیر این جنگ‌ها را «مرتدّين» ناميدند. تا ابتدای این آیه را درباره خود بدانند.<ref>برای اطلاع بیشتر نگاه کنید: نصوص الردة فى تاريخ الطبری.</ref> آنان بسيار تلاش کردند تا آيه ولايت را -كه در حين صدقه‌دادن امیرالمؤمنین عليه السلام در حال ركوع نازل شد- در شأن حضرتش ندانند، كه کتاب‌های تفسيرى خلاف نظر آنان را گواهی می‌دهد. آنان براى «حزب اللَّه» معانى مختلفى پیشنهاد دادند؛ آن معانى جزئى از مصداق [[حزب الله|حزب اللَّه]] هستند، اما هيچ كدام جامعيت و شمول ندارد. تنها معنى جامع و مانع همان است كه [[امام هادى‏ عليه السلام]] بيان نموده است.<ref>نگاهى بر زيارت غديريه، ص۱۱۱-۱۵۰.</ref>


على ‏عليه السلام پس از خدا و رسول، ولى مومنان است.
== پانویس ==
 
{{پانویس}}
پيروان حضرتش «حزب اللَّه» اند كه پيروزمندان اند.
 
كراهت ديگران از نزول اين آيات در شأن اميرالمؤمنين‏ عليه السلام هنوز هم بارز و آشكار است. جنگ ‏هاى صدر اسلام را «جنگ ردّه» و طرف‏ هاى جنگ را «مرتدّين» ناميدند.
 
تا آيه اول «مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ» را درباره دوستان خود بدانند.<ref>در اين مورد مراجعه شود به كتاب: نصوص الردة فى تاريخ الطبرى (محمدحسن آل ‏ياسين) ، و نيز كتب علامه سيد مرتضى عسكرى.</ref>
 
بسيار دست و پا زدند تا آيه ولايت را -  كه در حين تصدّق على‏ عليه السلام به سائل در حال ركوع نازل شد -  در شأن حضرتش ندانند، كه كتب تفسيرى آنها گواه اين مدّعاست.
 
و براى «حزب اللَّه» معانى مختلفى پيش آوردند كه در همان كتب و تفاسير موجود است و همه آن معانى جزئى از مصداق [[حزب الله|حزب اللَّه]] هستند، اما هيچ كدام جامعيت و شمول ندارد.


تنها معنى جامع و مانع همان است كه امام هادى‏ عليه السلام بيان نموده است.
==منابع==
== آيه «يُجاهِدُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ فِى اللَّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ»<ref>مائده / ۵۴ . سخنرانى استثنائى غدير: ص ۱۵۷ - ۱۷۰. واقعه قرآنى غدير: ص ۸۶ .</ref> ==
{{منابع}}
در فرازى از فرازهاى مرحله سوم از [[خطبه غدیر]]، پيامبر صلى الله عليه و آله اشاره به مناط قرار دادن حق و باطل و معرفى مدافع تمام عيار آن داشت.
* '''سخنرانی استثنائی غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
* '''نصوص الردة فى تاريخ الطبری'''؛ محمدحسن آل‌یاسین، بیروت: منشورات‌ دار مکتبة الحیا‌ة، ۱۳۹۷ق.
* '''نگاهی بر زیارت غدیریه: زیارت امیرالمومنین علیه السلام در روز عید غدیر به بیان امام هادی علیه السلام'''؛ محمدحسین صفاخواه و عبدالحسین طالعی، تهران: انتشارات سهاره، ۱۳۸۰ش.
* '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
{{پایان منابع}}


حضرت در فرازى از بخش سوم خطبه غدير و پس از بيان علم امامان‏ عليهم السلام، مناط قرار دادن حق و باطل و معرفى مدافع تمام عيار آن را مطرح فرمود.
حضرت با اشاره به آيه ۵۴ سوره مائده:
{{قرآن|يُجاهِدُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ}}
فرمود: «على است كه به حق هدايت مى ‏كند، بدان عمل مى‏ نمايد، و باطل را ابطال نموده از آن نهى مى ‏كند؛ و در راه خدا ملامت سرزنش كننده ‏اى او را مانع نمى‏ شود»:
{{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، لا تَضِلُّوا عَنْهُ وَ لا تَنْفِرُوا مِنْهُ وَ لا تَسْتَنْكِفُوا عَنْ وِلايَتِهِ، فَهُوَ الَّذى يَهْدى اِلَى الْحَقِّ وَ يَعْمَلُ بِهِ وَ يُزْهِقُ الْباطِلَ وَ يَنْهى عَنْهُ وَ لا تَأْخُذُهُ فِى اللَّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ}}
اى مردم، از على به سوى ديگرى گمراه نشويد، و از او روى برمگردانيد و از ولايت او سرباز نزنيد. اوست كه به حق هدايت نموده و به آن عمل مى‏ كند، و باطل را ابطال نموده و از آن نهى مى ‏نمايد، و در راه خدا سرزنش ملامت كننده ‏اى او را مانع نمى‏ شود.
== پانویس ==
{{پانویس}}
[[رده:قرآن و غدیر]]
[[رده:قرآن و غدیر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۵

آيه ۵۴ مائده و غدیر
آيه ۵۴ مائده و غدیر
مشخصات آیه
نام سورهمائده
شماره آیه۵۴
جزء۶
محتوای آیه
مکان نزولمدینه
ترتیل آیه
ترجمه صوتی

آیه‌ ۵۴ سوره مائده آیه‌ای که هم در خطبه غدیر و هم در زیارت غدیریه امام هادی علیه السلام در شأن امیرالمؤمنین و یارانش دانسته شده است.

در خطبه غدیر پیامبر صلی الله علیه و آله با تکیه بر بخشی از آیه ۵۴ سوره مائده امیرالمؤمنین را معیار حق و باطل معرفی کرد که همراهی با او مساوی با هدایت و گمراهی از او مساوی با ضلالت است.

در زیارت غدیریه، از استناد امام هادی علیه السلام به آیه ۵۴ سوره مائده در شأن امیرالمؤمنین علیه السلام مطالب زیر برداشت شده است: امیرالمؤمنین عليه السلام سردسته گروهى است كه خدا را دوست دارند و خدا آنان را دوست دارد؛ او و یارانش در برابر مؤمنان فروتن و نسبت به كافران سخت گيرند؛ آنان در راه خدا جهاد مى‏‌كنند و از ملامت سرزنش‌كنندگان نمى‏‌هراسند؛ امیرالمؤمنین عليه السلام، پس از خدا و رسول، ولى مومنان است؛ پيروان امیرالمؤمنین «حزب اللَّه» هستند كه پیروز نهایی آنان هستند.

آیه‌ای در خطبه غدیر

چگونگی استفاده از قسمتی از آیه ۵۴ سوره مائده در رخداد غدیر چنین توصیف شده است: در قسمتی از مرحله سوم از خطبه غدیر، پيامبر صلى الله عليه و آله و پس از بيان علم امامان‏ عليهم السلام، اشاره به ملاک قرار دادن حق و باطل و معرفى برپادارنده حق و باطل‌کننده باطل کرد: Ra bracket.png يُجاهِدُونَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ؛ در راه خدا جهاد مى‌كنند و از سرزنش هيچ ملامتگرى نمى‌ترسند La bracket.png

کلام رسول الله صلی الله علیه و آله در منابع چنین نقل شده است: «مَعاشِرَ النّاسِ، لا تَضِلُّوا عَنْهُ وَ لا تَنْفِرُوا مِنْهُ وَ لا تَسْتَنْكِفُوا عَنْ وِلايَتِهِ، فَهُوَ الَّذى يَهْدى اِلَى الْحَقِّ وَ يَعْمَلُ بِهِ وَ يُزْهِقُ الْباطِلَ وَ يَنْهى عَنْهُ وَ لا تَأْخُذُهُ فِى اللَّهِ لَوْمَةُ لائِمٍ؛ اى مردم، از على به‌سوى ديگرى گمراه نشويد و از او روى برمگردانيد و از ولايت او سرباز نزنيد. اوست كه به حق هدايت نموده و به آن عمل مى‏‌كند، و باطل را ابطال نموده و از آن نهى مى‌‏نمايد، و در راه خدا سرزنش ملامت‌كننده‌‏اى او را مانع نمى‏‌شود».[۱]

آیه‌ای در زیارت غدیریه

آیه ۵۴ سوره مائده در متن زیارت غدیریه هم مورد استفاده قرار گرفته و در شأن امیرالمؤمنین و یارانش دانسته شده است. استفاده از این آیه در متن این زیارت از سوی برخی پژوهشگران چنین تحلیل شده است: يكى از مفاهيم عميق در زيارت غديريه، رابطه آيات قرآن با ولایت، امامت و اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است. در این زیارت، امام هادی‏ علیه السلام به واقعه غدير اشاره نموده و مى‌‏فرمايد: «لَقَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى فِيكَ مِنْ قَبْلُ وَ هُمْ كَارِهُونَ»: Ra bracket.png يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ...؛ و حقاً كه خداى تعالى پيش از آن نيز درباره تو نازل فرموده بود در حالى كه آنان كراهت داشتند: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هر كس از شما از دين خود برگردد... La bracket.png.

در این قسمت زیارت امام هادی علیه السلام با تکیه بر آیه ۵۴ سوره مائده چند نکته در شأن امیرالمؤمنین آورده است؛ از جمله:

  • امیرالمؤمنین عليه السلام سردسته گروهى است كه خدا را دوست دارند و خدا آنان را دوست دارد؛
  • امیرالمؤمنین عليه السلام و یارانش در برابر مؤمنان فروتن و نسبت به كافران سخت گيرند؛
  • آنان در راه خدا جهاد مى‏‌كنند و از ملامت سرزنش‌كنندگان نمى‏‌هراسند؛
  • امیرالمؤمنین عليه السلام، پس از خدا و رسول، ولى مومنان است؛
  • پيروان امیرالمؤمنین «حزب اللَّه» هستند كه پیروز نهایی آنان هستند.

كراهت ديگران از نزول اين آيات در شأن اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را چنان بوده است که آنان جنگ‌هاى صدر اسلام را «جنگ ردّه» و طرف‏‌هاى درگیر این جنگ‌ها را «مرتدّين» ناميدند. تا ابتدای این آیه را درباره خود بدانند.[۲] آنان بسيار تلاش کردند تا آيه ولايت را -كه در حين صدقه‌دادن امیرالمؤمنین عليه السلام در حال ركوع نازل شد- در شأن حضرتش ندانند، كه کتاب‌های تفسيرى خلاف نظر آنان را گواهی می‌دهد. آنان براى «حزب اللَّه» معانى مختلفى پیشنهاد دادند؛ آن معانى جزئى از مصداق حزب اللَّه هستند، اما هيچ كدام جامعيت و شمول ندارد. تنها معنى جامع و مانع همان است كه امام هادى‏ عليه السلام بيان نموده است.[۳]

پانویس

  1. سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۵۷؛ سخنرانى استثنائى غدير، ص۱۷۰؛ واقعه قرآنى غدير، ص۸۶.
  2. برای اطلاع بیشتر نگاه کنید: نصوص الردة فى تاريخ الطبری.
  3. نگاهى بر زيارت غديريه، ص۱۱۱-۱۵۰.

منابع

  • سخنرانی استثنائی غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
  • نصوص الردة فى تاريخ الطبری؛ محمدحسن آل‌یاسین، بیروت: منشورات‌ دار مکتبة الحیا‌ة، ۱۳۹۷ق.
  • نگاهی بر زیارت غدیریه: زیارت امیرالمومنین علیه السلام در روز عید غدیر به بیان امام هادی علیه السلام؛ محمدحسین صفاخواه و عبدالحسین طالعی، تهران: انتشارات سهاره، ۱۳۸۰ش.
  • واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.