آيه ۷۱ احزاب و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی ««وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظيماً»<ref>احزاب /...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات آیه | |||
| عرض = | |||
| تصویر = آیه ۷۱ سوره احزاب.png | |||
| اندازه تصویر = | |||
| توضیح_تصویر = | |||
| عنوان = آيه ۷۱ احزاب و غدیر | |||
| سوره = احزاب | |||
| آیه = ۷۱ | |||
| جزء = ۲۲ | |||
| شأن نزول = | |||
| مکان نزول = مدینه | |||
| موضوع = رستگاری در گرو اطاعت و تسليم در برابر خدا، رسولش، امیرالمؤمنین و امامان علیهم السلام | |||
| صوت = صوت ۷۱ احزاب.mp3 | |||
| ترجمه صوتی = ترجمه ۷۱ احزاب.mp3 | |||
}} | |||
'''آیه ۷۱ سوره احزاب''' آیه‌ای در [[خطبه غدیر]] که با اتکا به آن راه رستگاری ابدی اطاعت از خدا، رسول صلی الله علیه و آله و [[معصومین علیهم السلام|ائمه علیهم السلام]] نشان داده شده است. | |||
موقعیت آیه ۷۱ سوره احزاب در متن [[خطبه غدیر]] توسط برخی محققان چنین تصویر شده است: در آخر خطبه غدير، پيامبر صلى الله عليه و آله به تشويق مردم برای [[بیعت|بيعت]] پرداخت، بعد از آنكه از آنان اقرار زبانی گرفت. پیامبر برای این کار از رستگارى و سعادت بزرگ، كه هدف همه انسانهاست، سخن می‌گوید و راه رسیدن به آن را يک راه می‌داند که از نظر او وظيفه مردم است كه آن را دنبال كنند. | |||
از تحلیل اعتقادی آیه ۷۱ سوره احزاب در متن خطبه غدیر نکاتی برداشت شده است: اینکه اطاعت از ائمه علیهم السلام به اطاعت خدا و رسولش گره خورده است؛ اینکه سعادت ابدی فقط با اطاعت از خدا و رسول و ائمه علیهم السلام حاصل می‌شود و اطاعت هر كس ديگرى به‌جز [[معصومین علیهم السلام|معصومان عليهم السلام]] نه‌تنها راه سعادت نيست، بلكه گرفتاری در شقاوت است؛ زيرا معناى انحصار اطاعت در عدهاى خاص آن است كه هر راهى غير راه معصومان عليهم السلام يا انحراف است و يا سير قهقرايى. | |||
==آیه‌ای در خطبه غدیر== | |||
آیه ۷۱ سوره احزاب از جمله آیاتی است که در متن [[خطبه غدیر]] آمده است. بستر استفاده از این آیه چنین تصویر شده است: غدير همان اندازه كه يک اعتقاد بود يک دستور نيز بود؛ دستورى به گستردگى جوانب مختلف آن، كه مجموعهاى از [[ایمان]]، اطاعت و پيمان در يک سو و حمد و سپاس از اين نعمت در سوى ديگرِ آن به‌چشم مىخورد. اين فرامين خاص كه در غدير به مردم داده شد وظايف آنان را در آن مقطع خاص به‌عنوان مقدمهاى براى آينده تعيين كرد. | |||
آيات پشتيبانِ اوامر غديرى مستقيماً در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است. آياتى كه به اين عنوان در غدير به‌صورت تركيب و تضمين در كلام حضرت ديده مىشود ۱۰ آيه است.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۱۹۷.</ref> یکی از این آیات، آیه ۷۱ سوره احزاب است: | |||
{{قرآن|يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمالَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّه وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِيماً|ترجمه=اعمال شما را اصلاح مىنمايد و گناهانتان را مىآمرزد؛ و هر كس از خدا و رسولش اطاعت كند به رستگارى بزرگ دست يافته است}}.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۲۰۷.</ref> | |||
اى مردم، | == آیه در متن خطبه == | ||
آیه ۷۱ سوره احزاب در متن خطبه غدیر چنین روایت شده است: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ عَلِيّاً وَ الاَئِمَّةَ الَّذينَ ذَكَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظيماً|ترجمه=اى مردم، هركس خدا و رسولش و على و امامانى را كه ذكر كردم اطاعت كند به رستگارى بزرگ دست يافته است}}.<ref>اسرار غدیر، ص۱۶۰، بخش۱۱.</ref> | |||
اى | == موقعیت تاریخی == | ||
موقعیت آیه ۷۱ سوره احزاب در متن [[خطبه غدیر]] توسط برخی محققان چنین تصویر شده است: در آخر خطبه غدير، پيامبر صلى الله عليه و آله به تشويق مردم برای [[بیعت|بيعت]] پرداخت، بعد از آنكه از آنان اقرار زبانی گرفت. پیامبر برای این کار از رستگارى و سعادت بزرگ، كه هدف همه انسانهاست، سخن می‌گوید و راه رسیدن به آن را يک راه می‌داند که از نظر او وظيفه مردم است كه آن را دنبال كنند. او اين راه را با استفاده از آيه ۷۱ سوره احزاب، به‌صورت تفسير‌ی در كلامش معرفی می‌کند.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۲۰۷.</ref> | |||
== موقعيت قرآنى آیه == | |||
زمينه آيه ۷۱ سوره احزاب در قرآن موضوع تعليم و اطاعت محض از فرمان‌های خدا و رسول است. این موضوع از آيه ۶۹ این سوره آغاز مىشود كه مى‌فرمايد: «مانند آزارگران موسى عليه السلام نباشيد كه درباره خداوند سخن ناروا گفتند [و درخواست رؤيت خدا را نمودند] خدا او را از گفته آنان برى نمود و اين گفتار آنان به عظمت آن حضرت در پيشگاه الهى لطمه اى نزد». آنگاه به مؤمنان دستور مىدهد كه سخن به حق و درست بگويند تا اعمال آنان را اصلاح كند و گناهانشان را ببخشايد. به‌عنوان نتيجه‌گيرى از مسايل مربوط به آزارگران حضرت موسى عليه السلام و آنچه بايد امت پيامبر صلى الله عليه و آله پيش بگيرند، اطاعت خدا و رسول را تنها راه چاره اعلام مىشود.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۲۰۷-۲۰۸.</ref> | |||
== تحليل اعتقادى آیه == | |||
برخی محققان آیه ۷۱ سوره احزاب در متن [[خطبه غدیر]] را چنین تحلیل اعتقادی کرده‌اند: | |||
=== الحاق اطاعت ائمه علیهم السلام به خدا و رسول صلی الله علیه و آله === | |||
تفسير ضمنی پيامبر صلى الله عليه و آله از این آیه تعيين كسانى است كه اطاعت آنان رستگارى بزرگ است. در قرآن فقط خدا و رسول ذكر شدهاند و پيامبر صلى الله عليه و آله با آوردن حرف عطف (واو) اطاعت دوازده امام عليهم السلام را كه در غدير معرفى شدند به اطاعت آنان ملحق نموده است. در آخرين بخش خطابه غدير، آن حضرت [[معصومین علیهم السلام|دوازده امام عليهم السلام]] را به‌صورت دقيقترى (با بردن نام [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|امام حسين]] عليهما السلام) معرفی می‌کند. در این قسمت از خطبه، عبارت «امامانى كه ذكر كردم» اشاره به همين موارد پیش گفته در خطبه بوده است.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۲۰۸.</ref> | |||
=== حصول سعادت ابدی فقط با اطاعت از خدا و رسول و ائمه علیهم السلام === | |||
تنها كسانى كه اطاعت محض از آنان سعادت ابدى است خدا و [[معصومین علیهم السلام|معصومان عليهم السلام]] هستند. اين انحصار به‌خاطر عصمت آنان است و چون ديگران چنين مقامى ندارند چنان حقى هم نخواهند داشت. اميرالمؤمنين عليه السلام مى‌فرمايد: نه در معصيت خدا مىتوان از كسى اطاعت كرد و نه از كسى كه معصيت خدا را مرتكب مىشود اطاعت جايز است. اطاعت مخصوص خدا و رسول و اولى الامر است. خداوند به اطاعت رسولش امر کرده، زيرا معصوم و مطهر است و به معصيت خدا امر نمىكند؛ و به اطاعت اولى الامر دستور داده، زيرا آنان معصوم و پاک هستند و به معصيت خدا امر نمىكنند.<ref>بحارالانوار، ج۷۵، ص۳۳۸، ح۸.</ref> | |||
لازمه حکم بالا این است که اطاعت هر كس ديگرى به‌جز [[معصومین علیهم السلام|معصومان عليهم السلام]] نه‌تنها راه سعادت نيست، بلكه گرفتاری در شقاوت است؛ زيرا معناى انحصار اطاعت در عدهاى خاص آن است كه هر راهى غير راه معصومان عليهم السلام يا انحراف است و يا سير قهقرايى.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۲۰۹.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | |||
* '''اسرار غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش. | |||
* '''بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار'''؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | |||
* '''سخنرانی استثنائی غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش. | |||
* '''واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش. | |||
{{پایان منابع}} | |||
[[رده:قرآن و غدیر]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۲۸
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | احزاب |
| شماره آیه | ۷۱ |
| جزء | ۲۲ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | رستگاری در گرو اطاعت و تسليم در برابر خدا، رسولش، امیرالمؤمنین و امامان علیهم السلام |
| ترتیل آیه ترجمه صوتی | |
آیه ۷۱ سوره احزاب آیه‌ای در خطبه غدیر که با اتکا به آن راه رستگاری ابدی اطاعت از خدا، رسول صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام نشان داده شده است.
موقعیت آیه ۷۱ سوره احزاب در متن خطبه غدیر توسط برخی محققان چنین تصویر شده است: در آخر خطبه غدير، پيامبر صلى الله عليه و آله به تشويق مردم برای بيعت پرداخت، بعد از آنكه از آنان اقرار زبانی گرفت. پیامبر برای این کار از رستگارى و سعادت بزرگ، كه هدف همه انسانهاست، سخن می‌گوید و راه رسیدن به آن را يک راه می‌داند که از نظر او وظيفه مردم است كه آن را دنبال كنند.
از تحلیل اعتقادی آیه ۷۱ سوره احزاب در متن خطبه غدیر نکاتی برداشت شده است: اینکه اطاعت از ائمه علیهم السلام به اطاعت خدا و رسولش گره خورده است؛ اینکه سعادت ابدی فقط با اطاعت از خدا و رسول و ائمه علیهم السلام حاصل می‌شود و اطاعت هر كس ديگرى به‌جز معصومان عليهم السلام نه‌تنها راه سعادت نيست، بلكه گرفتاری در شقاوت است؛ زيرا معناى انحصار اطاعت در عدهاى خاص آن است كه هر راهى غير راه معصومان عليهم السلام يا انحراف است و يا سير قهقرايى.
آیه‌ای در خطبه غدیر
آیه ۷۱ سوره احزاب از جمله آیاتی است که در متن خطبه غدیر آمده است. بستر استفاده از این آیه چنین تصویر شده است: غدير همان اندازه كه يک اعتقاد بود يک دستور نيز بود؛ دستورى به گستردگى جوانب مختلف آن، كه مجموعهاى از ایمان، اطاعت و پيمان در يک سو و حمد و سپاس از اين نعمت در سوى ديگرِ آن به‌چشم مىخورد. اين فرامين خاص كه در غدير به مردم داده شد وظايف آنان را در آن مقطع خاص به‌عنوان مقدمهاى براى آينده تعيين كرد.
آيات پشتيبانِ اوامر غديرى مستقيماً در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است. آياتى كه به اين عنوان در غدير به‌صورت تركيب و تضمين در كلام حضرت ديده مىشود ۱۰ آيه است.[۱] یکی از این آیات، آیه ۷۱ سوره احزاب است:
يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمالَكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّه وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِيماً؛ اعمال شما را اصلاح مىنمايد و گناهانتان را مىآمرزد؛ و هر كس از خدا و رسولش اطاعت كند به رستگارى بزرگ دست يافته است 
.[۲]
آیه در متن خطبه
آیه ۷۱ سوره احزاب در متن خطبه غدیر چنین روایت شده است: «مَعاشِرَ النّاسِ، مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ عَلِيّاً وَ الاَئِمَّةَ الَّذينَ ذَكَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظيماً؛ اى مردم، هركس خدا و رسولش و على و امامانى را كه ذكر كردم اطاعت كند به رستگارى بزرگ دست يافته است».[۳]
موقعیت تاریخی
موقعیت آیه ۷۱ سوره احزاب در متن خطبه غدیر توسط برخی محققان چنین تصویر شده است: در آخر خطبه غدير، پيامبر صلى الله عليه و آله به تشويق مردم برای بيعت پرداخت، بعد از آنكه از آنان اقرار زبانی گرفت. پیامبر برای این کار از رستگارى و سعادت بزرگ، كه هدف همه انسانهاست، سخن می‌گوید و راه رسیدن به آن را يک راه می‌داند که از نظر او وظيفه مردم است كه آن را دنبال كنند. او اين راه را با استفاده از آيه ۷۱ سوره احزاب، به‌صورت تفسير‌ی در كلامش معرفی می‌کند.[۴]
موقعيت قرآنى آیه
زمينه آيه ۷۱ سوره احزاب در قرآن موضوع تعليم و اطاعت محض از فرمان‌های خدا و رسول است. این موضوع از آيه ۶۹ این سوره آغاز مىشود كه مى‌فرمايد: «مانند آزارگران موسى عليه السلام نباشيد كه درباره خداوند سخن ناروا گفتند [و درخواست رؤيت خدا را نمودند] خدا او را از گفته آنان برى نمود و اين گفتار آنان به عظمت آن حضرت در پيشگاه الهى لطمه اى نزد». آنگاه به مؤمنان دستور مىدهد كه سخن به حق و درست بگويند تا اعمال آنان را اصلاح كند و گناهانشان را ببخشايد. به‌عنوان نتيجه‌گيرى از مسايل مربوط به آزارگران حضرت موسى عليه السلام و آنچه بايد امت پيامبر صلى الله عليه و آله پيش بگيرند، اطاعت خدا و رسول را تنها راه چاره اعلام مىشود.[۵]
تحليل اعتقادى آیه
برخی محققان آیه ۷۱ سوره احزاب در متن خطبه غدیر را چنین تحلیل اعتقادی کرده‌اند:
الحاق اطاعت ائمه علیهم السلام به خدا و رسول صلی الله علیه و آله
تفسير ضمنی پيامبر صلى الله عليه و آله از این آیه تعيين كسانى است كه اطاعت آنان رستگارى بزرگ است. در قرآن فقط خدا و رسول ذكر شدهاند و پيامبر صلى الله عليه و آله با آوردن حرف عطف (واو) اطاعت دوازده امام عليهم السلام را كه در غدير معرفى شدند به اطاعت آنان ملحق نموده است. در آخرين بخش خطابه غدير، آن حضرت دوازده امام عليهم السلام را به‌صورت دقيقترى (با بردن نام امام حسن و امام حسين عليهما السلام) معرفی می‌کند. در این قسمت از خطبه، عبارت «امامانى كه ذكر كردم» اشاره به همين موارد پیش گفته در خطبه بوده است.[۶]
حصول سعادت ابدی فقط با اطاعت از خدا و رسول و ائمه علیهم السلام
تنها كسانى كه اطاعت محض از آنان سعادت ابدى است خدا و معصومان عليهم السلام هستند. اين انحصار به‌خاطر عصمت آنان است و چون ديگران چنين مقامى ندارند چنان حقى هم نخواهند داشت. اميرالمؤمنين عليه السلام مى‌فرمايد: نه در معصيت خدا مىتوان از كسى اطاعت كرد و نه از كسى كه معصيت خدا را مرتكب مىشود اطاعت جايز است. اطاعت مخصوص خدا و رسول و اولى الامر است. خداوند به اطاعت رسولش امر کرده، زيرا معصوم و مطهر است و به معصيت خدا امر نمىكند؛ و به اطاعت اولى الامر دستور داده، زيرا آنان معصوم و پاک هستند و به معصيت خدا امر نمىكنند.[۷]
لازمه حکم بالا این است که اطاعت هر كس ديگرى به‌جز معصومان عليهم السلام نه‌تنها راه سعادت نيست، بلكه گرفتاری در شقاوت است؛ زيرا معناى انحصار اطاعت در عدهاى خاص آن است كه هر راهى غير راه معصومان عليهم السلام يا انحراف است و يا سير قهقرايى.[۸]
پانویس
منابع
- اسرار غدیر؛ محمدباقر انصاری، تهران: نشر تک، ۱۳۸۴ش.
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- سخنرانی استثنائی غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.
- واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.