آيه ۱۵ بقره و غدیر

آیه ۱۵ بقره و غدیر

مشخصات آیه
نام سوره	بقره
شماره آیه	۱۵
جزء	۱
محتوای آیه
مکان نزول	مدینه
ترتیل آیه

برخی محققان بستر نزول آیه ۱۵ سوره بقره را در جریان غدیر چنین توصیف کرده‌اند: يكى از برنامه‌هاى منافقین اين بود كه وقتى با سلمان، مقداد، ابوذر و عمار ملاقات مى‏‌كردند به آنان مى‌‏گفتند: «ما به محمد ايمان آورده‌‏ايم و در برابر بیعت على و فضيلت او سر تسليم فرود آورده‏‌ايم و مانند شما اوامر او را اجرا مى‌كنيم». به‌خصوص ابوبكر و عمر و بقيه نُه نفرى كه سرشناس‌‏تر در نفاق بودند، گاهى كه در راه با سلمان و اصحابش رو‌به‌رو مى‏‌شدند از آنان احساس انزجار مى‏‌كردند و مى‏‌گفتند: «اينان اصحاب ساحر و احمق هستند»، كه منظورشان پيامبر صلى الله عليه و آله و امیرمؤمنان على ‏عليه السلام بود. سپس به يكديگر مى‏‌گفتند: «از اينان بپرهيزيد كه مبادا از گوشه‏‌هاى سخنان‌تان درباره كفر محمد و آنچه درباره على گفته با اطلاع شوند و خبر آن را براى او ببرند و باعث هلاک شما شود». آنگاه ابوبكر به اصحاب منافقش مى‌گفت: «اينک مرا بنگريد كه چگونه آنان را به مسخره مى‌‏گيرم و شر آنان را از شما دفع مى‏‌كنم». در ادامه منافقين با سلمان، ابوذر و مقداد روبه‌رو شدند و از روى نفاق مطالبى در فضائل آنان گفتند.

در اين شرایط بود كه خداوند فرمود: يا محمد اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ؛ خدا اينان را مسخره مى‌‏كند : و به سزاى مسخرکردنشان آنان را در دنيا و آخرت مجازات مى‏‌كند. وَ يَمُدُّهُمْ فى طُغْيانِهِمْ؛ و آنان را در ادامه طغيانشان آزاد مى‏‌گذارد و به آنان مهلت مى‌دهد و با مدارا خود به توبه دعوتشان مى‌‏نمايد. اگر هم سراغ مغفرت آيند به آنان وعده‏‌هاى نيک مى‌دهد. اما آنان متحيرند و از كار قبيح خود دست بر نمى‏‌دارند و از هر اذيتى نسبت به محمد صلى الله عليه و آله و على ‏عليه السلام  كوتاهى نمى‌‏كنند. آن روز منافقينى كه با پيامبر و على‏ عليهما السلام براى ديدن آن معجزات بيرون مدينه رفته بودند بازگشتند، در حالى كه آن آيات مفصل سوره بقره درباره ‏ایشان نازل شده بود.

منابع

• واقعه قرآنی غدیر: گزارش سفر یک‌ماهه پیامبر برای اعلان ولایت در سایه آیات قرآنی؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۶ش.