میرزا محمد بن معتمدخان بدخشی
اقرار به تعصّبِ منكران حديث غدير[۱]
گروهى از دانشمندان اهل سنت به وضوح تصريح كرده اند كه هر كس بر صحت حدیث غدیر خرده گيرد متعصّب و منكر است و سخنش اعتبارى ندارد. از جمله ميرزا محمد بن معتمدخان بدخشى است. وى در مورد حديث غدير گفته كه اين حديث مشهور است، و جز متعصّب منكر بر صحّتش خرده نمى گيرد و سخن او بى اعتبار است، چرا كه طرق اين حدیث بسيار فراوان است.
ابن عقده آنها را در كتابى جداگانه گردآورده، و ذهبى تصريح كرده كه بسيارى از اين طرق صحيح است و شمارى از صحابه راوى اين حديث هستند.[۲] از اين سخن روشن شد كه بخارى و ابوحاتم رازى و ابن ابى داوود و ابراهيم حربى و ابن حزم و فخر رازى و امثال اينان، افرادى متعصّب و منكرند.
روايت حديث غدير[۳]
يكى از علما و بزرگان اهل سنت كه حديث غدير را نقل كرده محمد بن معتمدخان بدخشانى است. بدخشانى در كتاب «مفتاح النجا فى مناقب آل العبا عليهم السلام» حديث غدير را با اشاره به ماجراى غدير و نيز بدون اشاره به آن، از حكيم در »نوادر الاصول« و طبرانى به سند صحيح در «المعجم الكبير» و احمد و ابويعلى و ابنابى شيبة و بزّار و طبرانى و حاكم و ابونعيم در »فضائل الصحابة« و خطيب و ابنمردويه و ابونعيم در »فضائل الصحابة« و ابنحبّان و حاكم و حافظ ابوبِشر اسماعيل بن عبداللَّه عبدى اصفهانى مشهور به سَمّويَه و ذهبى و ابنعقده، و همه اينها از گروهى از صحابه نقل كرده است. همچنين بدخشانى حديث غدير را در كتاب »نزل الأبرار بما صحّ من مناقب اهلبيت الاطهارعليهم السلام« روايت كرده و آن را به شدت تصحيح كرده است.××× 3 مفتاح النجا فى مناقب آلالعباعليهم السلام )مخطوط( . نزل الأبرار بما صحّ من مناقب اهلبيت الاطهارعليهم السلام: ص 21. بدخشانى از دانشمندان پرآوازه سنّى هند است. براى شرح حال وى ر.ك: عبقات الانوار: مجلد حديث تشبيه. ×××
3. نقل نزول آيه تبليغ در غدير××× 4 غدير در قرآن: ج 1 ص 87 . چكيده عبقات الانوار )حديث غدير( : ص 457. ×××
يكى از وجوه دلالت حديث غدير بر امامت اميرالمؤمنينعليه السلام نزول آيه تبليغ )يا ايها الرسول بلّغ...( در غدير است، كه از جمله مشهورترين آيات غدير مىباشد. اختصاص آن به غدير هم نزد شيعه و غير شيعه از مسلمات است، و بين مفسرين و محدثين اهلسنت مشهور است، اگر چه بعضى از آنان در صدد انحراف شأن نزول آيه بودهاند. در كنار شيعه، عدهاى از بزرگان اهلسنت نيز نزول اين آيه در غدير را نقل كردهاند. از جمله محمد بن معتمدخان حارثى بدخشانى، ميرزاست:
بدخشانى در »مفتاح النجا« نزول آيه تبليغ در غدير خم درباره علىعليه السلام را از ابنمَردَوَيه از ابنمسعود و ابوسعيد خدرى و نيز از رَسعَنى به سندش از ابنعباس نقل كرده است.××× 1 مفتاح النجا فى مناقب آلالعباعليهم السلام )مخطوط( . ××× محمد رشيدالدين خان دهلوى و مولوى حيدر على فيضآبادى××× 2 ايضاح لطافة المقال. ازالة الغين. مفتاح النجا )مخطوط( . نفحات الازهار: ج 8 ص 257 - 195. ×××: وى را ستودهاند و از علما مىدانند.
براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: اهلسنت / نقل آيه تبليغ براى غدير.