الاحتجاج (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | اب‍ی‌م‍ن‍ص‍ور اح‍م‍دب‍ن ع‍ل‍ی‌ب‍ن اب‍ی‌طال‍ب ال‍طب‍رس‍ی |
| مذهب | شیعه اثنی عشر |
| زبان | عربی |
| تحقیق و تدوین | اب‍راه‍ی‍م ال‍ب‍ه‍ادری |
| تعداد جلد | ۲ ج |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | م‍ن‍ظم‍ه الاوق‍ات و ال‍ش‍ئ‍ون ال‍خ‍ی‍ری‍ه، دار الاس‍وه ل‍ل‍طب‍اع‍ه و ال‍ن‍ش‍ر |
| محل نشر | قم |
| سال نشر | ۱۴۲۲ق. = ۱۳۸۰ ش |
| نسخه الکترونیکی | مطالعه متن عربی
ترجمه جعفری |
کتاب «الاحتجاج» تالیف شیخ احمد بن علی بن ابی منصور طبرسی است. این کتاب در بیان احتجاحات (بحث و استدلال) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام و برخی از پیروان آنها با مخالفان خود از فرقه‌های مختلف است.
نویسنده
ابومنصور احمد بن علی طبرسی، فقیه، متکلم، محدث و مورخ بزرگ شیعه در قرن ششم قمری است. معروفترین اثر کلامی ابومنصور طبرسى، کتاب «الاحتجاج على اهل اللجاج» می‌باشد. تألیفات دیگر او عبارتند از: «تاریخ الائمه»؛ «فضل الزهراء»؛ «الکافی فی الفقه»؛ «کتاب الصلاة»؛ »مفاخر الطالبیّه».
محتوای کتاب
- مقدمه کتاب شامل: اخباری متضمن نهی از جدل و مناظره و نکوهش آن، و انگیزه تالیف کتاب.
- احتجاجات و استدلالات ماثور از پیغمبر اکرم صلی اللهه علیه و آله و سایر ائمه معصومین درباره اصول و فروع دین.
- ذکر واقعه غدیر خم، ماجرای فدک و محاجه‌های حضرت علی علیه السلام و فاطمه زهرا سلام الله علیها و دیگر صحابه و اهل بیت.
- محاجات امام علی علیه السلام با معاویه و اهل شام و خوارج و نقص کنندگان بیعت با او.
- در بخش پایانی، احتجاجات صاحب الزمان علیه السلام ، مکاتبات آن حضرت در زمان غیبت صغری با نواب اربعه، توقیعات حضرت در زمان غیبت کبری.
سند خطبه غدير[۱]
يكى از اسناد خطبه غدیر كه به امام باقر علیه السلام منتهى مىشود، سند عالم جليل القدر شيخ احمد بن على بن ابى منصور طبرسی در كتاب ارزشمند وى «الاحتجاج» است. طبرسى خطبه غدیر را با سند خود تا امام باقر عليه السلام چنين نقل كرده است:
«قال الشيخ أحمد بن على بن أبى منصور الطبرسى فى كتاب «الإحتجاج»: حدَّثنى السيد العالم العابد أبوجعفر مهدى بن أبى الحرث الحسينى المرعشى رضى اللَّه عنه، قال: أخبرنا الشيخ أبوعلى الحسن بن الشيخ أبی جعفر محمد بن الحسن الطوسى رضى اللَّه عنه، قال: أخبرنا الشيخ السعيد الوالد أبوجعفر قدس اللَّه روحه، قال: أخبرنى جماعة عن أبی محمد هارون بن موسى التلعكبرى، قال: أخبرنى أبوعلى محمد بن همام، قال: أخبرنا على السورى، قال: أخبرنا أبومحمد العلوى من وُلد الأفطس - و كان من عباد اللَّه الصالحين - قال: حدثنا محمد بن موسى الهمدانى، قال: حدثنا محمد بن خالد الطيالسى، قال: حدثنا سيف بن عميرة و صالح بن عقبة، جميعاً عن قيس بن سمعان، عن علقمة بن محمد الحضرمى، عن أبى جعفر محمد بن على (الباقر) عليه السلام.»
متن كامل خطبه غدير[۲]
خوشبختانه متن مفصل و كامل خطبه غدير در نُه كتاب از مدارک معتبر شيعه كه هم اكنون در دست مى باشد و به چاپ هم رسيده، با اسناد متصل نقل شده است. رواياتِ اين نُه كتاب به سه طريق منتهى مى شود.
يكى از اين سه طريق روايت امام باقر علیه السلام است كه با اسناد معتبر در كتاب «الاحتجاج» شيخ طبرسى[۳]، نقل شده است.
نسخه مشهور خطبه غدير و ترجمه هاى آن[۴]
متن عربىِ «خطبه غدير» بارها به صورت مستقل به چاپ رسيده است كه همه آنها طبق روايت كتاب «الاحتجاج» بوده است. دو نمونه معروف آن، كتاب «الخطبة المباركة النبوية فى يوم الغدير» به تنظيم علامه سيد حسن حسينى لواسانى، و كتاب «خطبة النبى الأكرم صلى الله عليه وآله يوم الغدير» به تنظيم مرحوم استاد عمادزاده اصفهانى است. همچنين كليه ترجمه هاى خطبه غدير كه تا به حال انجام شده طبق روايت كتاب «الاحتجاج» است.