آيات ۲۷ تا ۲۹ فرقان و غدیر
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام سوره | فرقان |
| شماره آیه | ۲۷–۲۹ |
| جزء | ۱۹ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | سرنوشت حسرتبار اصحاب صحیفه در قیامت |
آیات ۲۷ تا ۲۹ سوره فرقان آیاتی درباره سرنوشت حسرتبار اصحاب صحیفه در قیامت که بر دوستی با یکدیگر و جدایی از راه غدیر حسرت میخورند.
درباره بستر تطبیق آیه ۲۷ تا ۲۹ سوره فرقان بر اصحاب صحیفه چنین گفته شده است:[۱] اصحاب صحیفه در حجةالوداع پیماننامه خود را امضا کردند و کار خود را آغاز نمودند. ثمره دنیایی نگارش آن پیماننامه برای ابوبکر کمتر از سه سال حکومت و برای عمر کمتر از دوازده سال بود که پایان آن با حسرت و ندامت همراه شد. این حسرت و ندامت دامنگیر تمام پیروان آنان نیز هست هنگامی که مرگ به سراغ آنان آید. آیه ۱۶۷ سوره بقره بر حسرت آنان تطبیق شده است.
از ارتباط آیات ۲۷ تا ۲۹ سوره فرقان با اصحاب صحیفه ملعونه سه نکته استفاده شده که یکی از آنها بیزاری اصحاب صحیفه از یکدیگر هنگام مرگ و در قیامت و حسرتشان بر گذشته سیاه خود است. درباره بیزاری اصحاب صحیفه از یکدیگر در قیامت: خداوند در روز قیامت صحنههای تکاندهندهای از بانیان انحراف در اسلام به نمایش میگذارد تا بازتاب عمل اصحاب صحیفه بر همه روشن شود. از جمله آیه ۲۹ سوره فرقان که ابوبکر هنگام مرگ بر زبان آورد و بر خود تطبیق کرد که «بیتردید مرا از قرآن پس از آنکه برایم آمد گمراه کرد».
آیات ۲۷ تا ۲۹ سوره فرقان بر این اساس در کلام امام باقر علیه السلام بهطور کامل تفسیر شده است: 
یَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلی یَدَیْهِ؛ روزی که ظالم کف دستانش را به دندان میگَزَد
، ظالم یعنی ابوبکر. یَقُولُ یا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلاً؛ میگوید: ای کاش راهی همراه پیامبر پیش گرفته بودم، یعنی ای کاش علی را با پیامبر پذیرفته بودم. یا لیتنی لم اتخذ فلانا خلیلا؛ ای کاش فلانی را به دوستی خود نپذیرفته بودم، فلانی یعنی عمر. لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِی؛ مرا از ذکر گمراه کرد بعد از آنکه برایم آمده بود، ذکر یعنی ولایت. وَ کانَ الشَّیْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولاً؛ و شیطان خوارکننده انسان بوده است: شیطان یعنی دومی.[۲]
پانویس
منابع
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- غدیر در قرآن، قرآن در غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش.