ابراهیم بن حجّاج سامی (ابو اسحاق، ناجی بصری)
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | ابراهیم بن حجاج بن ابی اسحاق سامی بصری |
| سرشناسی | محدث و عالم برجسته بصره |
| وفات | ۲۳۱ یا ۲۳۳ هجری قمری |
| خویشان سرشناس | از نسل سامة بن لؤی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | آبان عطار، وهیب بن خالد، عبدالمؤمن بن عبیدالله سدوسی، قرعة بن سعید |
| شاگردان | نسائی |
| تحصیلات | علوم حدیث و روایت |
| مذهب | اهلسنت |
| اطلاعات فرهنگی | |
| زمینه فعالیت | حدیث و علوم اسلامی |
| علت شهرت | وثاقت و شهرت علمی در حدیث |
ابو اسحاق ابراهیم بن حجاج سامی، محدث و عالم برجسته بصره در قرن سوم هجری بود که از راویان معتبر حدیث و از نسل سامة بن لؤی بهشمار میرفت. وی نزد علمای بزرگی چون ابن حجر، دارقطنی و ابن حبان به وثاقت و صلاح مشهور بوده و استاد نسائی بوده است.
وثاقت راوی
ابو اسحاق ابراهیم بن حجاج سامی[۱]، محدث و عالم برجسته اهل بصره، از نسل سامة بن لؤی بود.[۲] او از راویان معتبر حدیث بهشمار میرفت و از حمادین[۳]روایت نقل کرده است. وی در سال ۲۳۱ یا ۲۳۳ هجری[۴] وفات یافت.[۵]
حسن و ابو یعلی از جمله راویانی بودند که از ابراهیم بن حجاج روایت کردهاند.[۶] ابن حجر،[۷] دارقطنی[۸] و ابن قانع[۹] او را موثق و صالح دانستهاند. ذهبی نیز از او به عنوان یکی از علمای حدیث یاد کرده است.[۱۰] ابن حبان او را در کتاب «الثقات» ذکر کرده[۱۱] و نسائی از او روایت نقل کرده است.[۱۲] ابراهیم بن حجاج از استادان نسائی بوده[۱۳] و حدیث تهنیت با سند صحیح از طریق او روایت شده است.
او از راویان متعددی همچون آبان عطار، وهیب بن خالد، عبدالمؤمن بن عبیدالله سدوسی و قرعة بن سعید روایت کرده است.[۱۴]
روایت حدیث غدیر[۱۵]
یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده ابراهیم بن حجّاج بن زید سامی ناجی بصری، ابواسحاق (م ۲۳۱ ق) است.
حافظ ابن کثیر شامی حدیث غدیر را در تاریخش از ابراهیم بن حجّاج روایت کرده است.[۱۶]
ذهبی و ابن حجر:[۱۷] او را تمجید و توثیق کردهاند.
وی از حمّاد بن سَلَمه، حمّاد بن زید، آبان عطّار، وهیب بن خالد، عبدالمؤمن بن عبیداللَّه سدوسی، قرعة بن سعید و دیگران روایت کرده، و عثمان بن خرّاز و حسن بن سفیان و احمد بن علی بن سعید مَروَزی و ابویَعلی موصلی و بسیاری از او روایت کردهاند. دارقطنی و ابن قانه وی را ثقه و صالح دانستهاند.
پانویس
- ↑ طرق حدیث الغدیر، صفحه: ۲۰ فی المصدر: الشامی، تصحیف؛ یقول السمعانی: السامی: هذه نسبة إلی سامة بن لؤی بن غالب، و المشهور بها:... و أبو إسحاق إبراهیم بن الحجّاج السامی…، «الأنساب» ٢٠٣/٣ (السامی)، ذکره ابن حبّان فی الثقات، و روی له النسائی، و وثّقه آخرون، انظر «تهذیب الکمال» ٦٩/٢ رقم ١٦١.
- ↑ نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار؛ ج۷؛ ص۴۸
- ↑ ذکره ابن أبی حاتم فی الجرح و التعدیل ج ١ ق ١ ص ٩٣، و ذکره فی تهذیب التهذیب ١١٣/١، و فیهما: روی عن حماد ابن سلمة.
- ↑ هذه روایة عن ابن حبان، و فی روایة عنه سنة ٢٣٢، و ذکر وفاته فی تهذیب التهذیب سنة ٢٣٣. و وقع فی الأصول بعده تکرار و خبط فی العبارة.
- ↑ الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب؛ ج۱؛ ص۱۹۸ ابن ابی عاصم احمد بن عمرو. السنة لإبن أبی عاصم. ج ۱، المکتب الإسلامی،۱۴۰۰، ص ۱۸۴.
- ↑ ابنحبان محمد بن حبان. صحیح إبن حبان. ج ۱۴، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۴، ص ۴۵۴.
- ↑ تقریب التهذیب: ۱/ ۳۳ رقم ۱۸۶ حرف الألف
- ↑ ذکر أسماء التابعین:۲/ ۲۱ رقم ۴۴
- ↑ تهذیب التهذیب: ۱/ ۹۸.
- ↑ نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار؛ ج۷؛ ص۴۸
- ↑ الثقات:۸/ ۷۸. خلاصة الخزرجی:۱/ ۴۳ رقم ۱۹۴
- ↑ الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب؛ ج۱؛ ص۱۹۸ إبراهیم بن حجاج السامی و هو ثقة من شیوخ النسائی مات سنة ٢٣١ أو بعدها (ابن ابی عاصم)
- ↑ هُوَ مِنْ رِجَالِ اَلنَّسَائِیِّ مُتَرْجَمٌ فِی کِتَابِ تَهْذِیبِ اَلتَّهْذِیبِ: ج ١، ص ١١٣ حسکانی عبیدالله بن عبدالله. شواهد التنزیل لقواعد التفضیل فی الآیات النازلة فی أهل البیت صلوات الله و سلامه علیهم. ج ۲، وزارة الثقافة و الإرشاد
- ↑ نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار؛ ج۷؛ ص۴۸
- ↑ چکیدهٔ عبقات الانوار (حدیث غدیر): ص۲۱۹.
- ↑ تاریخ ابن کثیر: ج ۵ ص ۲۰۹.
- ↑ تذهیب التهذیب (مخطوط). تهذیب التهذیب: ج ۱ ص ۱۱۳.