احمد بن عبدالرحمن فارسی (ابوبکر شیرازی)
احمد بن عبدالله شیرازی، ابوبکر احمد بن عبدالله بن عبدالرحمن بن احمد بن موسی فارسی شیرازی، محدث و دانشمند برجسته قرن چهارم و پنجم هجری، در شیراز متولد شد.
جایگاه علمی
احمد بن عبدالله شیرازی برای تکمیل تحصیلات خود به شهرهای مختلفی سفر کرد.
اهل سنت، شیرازی را فردی حافظ، محدثی مورد اعتماد و راستگو میدانستند. ذهبى[۱] و یافعی و سیوطی[۲]: او را توثيق كرده و بسيار ستوده اند. وى در اصفهان از ابوالقاسم طبرانى و طبقه اش، در بغداد از ابوالبحر بربهارى و طبقه او، در جرجان از عبدالله بن عدىّ، در نيشابور از محمد بن حسن سراج، در مرو از عبدالله بن عمر بن علک، در شهرهاى ترک از سعيد بن قاسم مطوعى، در بخارا از محمد بن محمد بن صابر، و در شهرهاى بصره و واسط و شیراز و چند شهر ديگر از مشايخ آن شهرها حدیث شنيده، و محمد بن عيسى همدانى، ابومسلم بن عُروه، حميد بن مأمون، جعفر مستغفرى و ديگران از او حديث روايت كرده اند. شيرويه از ابوالفرج بجلى و جعفر مستغفرى او را توثيق كرده و از او تعريف كرده اند.
او مدتی نیز در همدان زندگی کرد و به تدریس و نشر علم پرداخت. از جمله شاگردان شیرازی میتوان به محمد بن عیسی و حمید بن مأمون اشاره کرد. مهمترین اثر باقیمانده از او کتاب "الالقاب" است که در زمینه القاب و کنیههای افراد نگاشته شده است[۳]. احمد بن عبدالله شیرازی در سال 407 هجری قمری (و به روایتی 411 هجری قمری) در زادگاهش شیراز چشم از جهان فروبست.
روايتِ نزول آيه تبليغ در غدير[۴]
يكى از وجوه دلالت حدیث غدیر بر امامت اميرالمؤمنين عليه السلام نزول آيه «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...»[۵]است كه از جمله مشهورترين آیات غدیر است.
در كنار شيعه، عده اى از بزرگان اهل سنت نيز نزول اين آيه در غدير را نقل كرده اند. از جمله احمد بن عبدالرحمن بن احمد بن محمد بن موسى فارسى، ابوبكر شيرازى (م ۴۰۷ يا ۴۱۱ ق) است: ابن شهرآشوب[۶]در كتابش «المناقب» و از او مجلسی در «بحار الانوار» نزول آیه تبلیغ را در غدیر خم از ابوبكر شيرازى در كتابش «ما نزل من القرآن فی علی علیه السلام» به اِسناد خود از ابن عباس روايت كرده است.[۷]
پانویس
- ↑ الشيرازي الحافظ الإمام الجوال... تذكره الحفاظ طبقات الحفاظ للذهبي، جلد : 3 صفحه : 178
- ↑ تذكرة الحفّاظ: ج ۳ ص۱۰۶۵، ۱۰۶۶. العِبَر فی خبر من غَبَر: حوادث سال ۴۰۷. مرآة الجنان: حوادث سال ۴۰۷. طبقات الحفّاظ: ص۴۱۵.
- ↑ حافظ، من أهل شيراز. قام برحلة واسعة، وصنف كتاب ألقاب الرجال. الأعلام، الزركلي، خير الدين، جلد : 1 صفحه : 146
- ↑ چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۴۴۶. غدير در قرآن: ج ۱ ص ۸۷.
- ↑ مائده/۶۷.
- ↑ براى شرح حال ابن شهرآشوب ر.ك: الوافى بالوَفَيات: ج ۴ ص ۱۶۴ (در اين كتاب، به راستگويى او تصريح شده است). البلغة فى تراجم ائمة النحو و اللغة/۲۴۰. بُغيَة الوُعاة فى طبقات اللغويّين و النُحاة فى تراجم اللغويّين و النحاة: ج ۱ ص ۱۸۱.
- ↑ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۵۵، به نقل از: مناقب ابن شهرآشوب. نفحات الازهار: ج ۸ ص۱۹۵-۲۵۷.