عبدالله بن شریک عامری

عبدالله بن شریک عامری از اصحاب برجسته و راویان مورد احترام امام باقر و امام صادق علیهماالسلام بود که در منابع، از خواص و حواریون این دو امام شمرده شده است. طبق روایات، او در آینده از فرماندهان سپاه حضرت مهدی علیه السلام و صاحب پرچم یاران اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام خواهد بود.

عبدالله بن شریک عامری
اطلاعات فردی
نام کاملابو محجل عبدالله بن شریک عامری
سرشناسیاز اصحاب و راویان حدیث امام باقر و امام صادق علیهماالسلام
اطلاعات علمی
استادانامام محمد باقر علیه السلام، امام جعفر صادق علیه السلام
مذهبشیعه امامیه
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیتروایت حدیث
علت شهرتاز حواریون و یاران ویژه امام باقر و امام صادق علیهماالسلام

روایت حدیث غدیر[۱]

یکی از تابعین که حدیث غدیر را از صحابه نقل کرده عبداللَّه بن شریک عامری کوفی است.[۲] احمد و ابن معین و ابن حجر و ذهبی و دیگران:[۳] او را توثیق کرده‌اند.

عن عبد اللّه‏ بن‏ شريك‏، عن الحارث بن مالك، عن سعد بن أبي وقاص قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه وآله وسلّم: من كنت مولاه فعلي مولاه‏.[۴]

عبدالله بن شریک از حارث بن مالک، و او از سعد بن ابی وقاص نقل می‌کند که پیامبر خدا صلی‌الله علیه و آله فرمود:

«هر کس من مولای او هستم، پس علی مولای اوست.»

جایگاه راوی

عبدالله بن شریک عامری، از شخصیت‌های برجسته تاریخ شیعه و از اصحاب نزدیک امام باقر و امام صادق علیهماالسلام است. در منابع روایی و رجالی، از او به عنوان یکی از فرماندهان سپاه حضرت مهدی علیه السلام و نیز حواری امام باقر و امام صادق علیهماالسلام یاد شده است. بررسی جایگاه و وثاقت او در منابع شیعی و اهل سنت، نشان از اهمیت ویژه این شخصیت دارد.

در روایات متعددی، عبدالله بن شریک عامری به عنوان یکی از ده یار ویژه اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام و صاحب لوای او معرفی شده است. امام باقر علیه السلام نیز در روایتی، او را فرمانده سپاهی چهار هزار نفری در رکاب حضرت قائم علیه السلام توصیف می‌کند که با عمامه‌ای سیاه و در حالی که دو طرف عمامه‌اش بین شانه‌هایش افتاده، پیشاپیش سپاه حرکت می‌کند و تکبیر می‌گوید.[۵]

نجاشی در ترجمه عبید بن کثیر عامری، عبدالله بن شریک را راوی از امام سجاد و امام باقر علیه السلام دانسته و او را نزد این دو امام، شخصیت برجسته و مورد توجه معرفی می‌کند.[۶] شیخ طوسی نیز او را هم در زمره اصحاب امام باقر علیه السلام و هم امام صادق علیه السلام برشمرده است.[۷]

کشی روایتی از امام باقر علیه السلام نقل می‌کند که عبدالله بن شریک را با عمامه سیاه و در رأس چهار هزار نفر از یاران حضرت قائم علیه السلام توصیف می‌کند.[۸] البته علامه خویی این روایت را به دلیل وجود سهل بن زیاد در سند، ضعیف می‌داند.[۹]

در منابع رجالی، درباره وثاقت عبدالله بن شریک اختلاف نظر وجود دارد. برخی روایات او را ضعیف دانسته‌اند و برخی دیگر تصحیح شده‌اند. تنها سخن نجاشی و تأیید کشی مبنی بر وجاهت و تقدم او نزد امامان، مورد استناد قرار گرفته است.[۱۰] همچنین، ابن ابی عمیر که فقط از ثقات روایت می‌کند، از او نقل روایت کرده است، هرچند علامه خویی این مبنا را به‌طور مطلق نمی‌پذیرد. بر اساس توثیق عام و سخن نجاشی که با گزارش کشی تأیید می‌شود، علامه خویی عبدالله بن شریک را ثقه می‌داند.[۱۱] در روایتی از امام موسی بن جعفرعلیه السلام، عبدالله بن شریک عامری در کنار زراره، برید بن معاویه، محمد بن مسلم و دیگران، به عنوان حواریون امام باقر و امام صادق علیهماالسلام معرفی شده است.[۱۲] علامه حلی در کتاب خلاصه، به این روایت اعتماد کرده است؛ هرچند شهید ثانی به علت وجود علی بن سلیمان و اسباط بن سالم که مجهول العداله‌اند، به سند آن اشکال وارد کرده است.[۱۳]

پانویس

  1. چکیده عبقات الانوار (حدیث غدیر): صفحه ۱۷۲.
  2. دانشنامه غدیر، جلد ۱۴، صفحه ۵۳۲
  3. التقریب صفحه ۲۰۲. میزان الاعتدال جلد ۲ صفحه ۴۶.
  4. نفحات الأزهار في خلاصة عبقات الأنوار ؛ جلد‏7 ؛ صفحه80
  5. رجال کشی، صفحه9
  6. معجم رجال الحدیث، جلد10، صفحه218
  7. معجم رجال الحدیث، جلد10، صفحه218
  8. رجال کشی، صفحه9
  9. معجم رجال الحدیث، جلد10، صفحه218
  10. معجم رجال الحدیث، جلد10، صفحه218
  11. معجم رجال الحدیث، جلد10، صفحه218
  12. کامل الزیارات، جلد1، صفحه83
  13. تنقیح المقال، جلد2، صفحه65