نگاهی به آیه ولایت (کتاب)

نگاهی به آیه ولایت
اطلاعات کتاب
نویسنده	سید علی حسینی میلانی
مذهب	شیعه
زبان	فارسی
تعداد جلد	۱ ج
اطلاعات نشر
ناشر	مرکز حقایق اسلامی
محل نشر	قم
سال نشر	۱۳۸۶ ش
تعداد صفحه	۷۲ ص
شابک	۹۷۸-۹۶۴-۲۵۰۱-۶۳-۲
نسخه الکترونیکی	مطالعه در سایت نور; مطالعه در قائمیه; مطالعه در میلانی
مترجم فارسی	هیئت تحریریه مرکز حقایق اسلامی

«نگاهی به آیه ولایت» تألیف سید علی حسینی میلانی، به تحلیل و تفسیر آیه ۵۵ سوره مائده می‌پردازد: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ»، که به عنوان آیه ولایت شناخته می‌شود.

نویسنده

سید علی حسینی میلانی (متولد ۱۳۲۷ ش) در شهر نجف اشرف به دنیا آمد، ایشان، در سن ده سالگی به همراه خانواده‌اش، نجف اشرف را ترک و به کربلای معلی مهاجرت کرد و تحصیلات خود را در این شهر آغاز نمود و از محضر عالمان و دانشمندان فرزانه حوزه علمیه کربلا کسب فیض و دانش کرد. سپس در حدود سال ۱۳۵۰ش به ایران مهاجرت نمود و در مشهد مقدس ساکن شد و در سال ۱۳۵۳ش جهت ادامه تحصیل به قم مهاجرت نمود.

تألیفات

ایشان علاوه بر تدریس به تأسیس مراکز علمی مانند بنیاد فرهنگی امامت پرداخت و از این عالم بزرگوار کتاب‌های متعددی در موضوع امامت و کلام منتشر شده است مانند:

«جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام»،
«نفحات الأزهار فی خلاصة عبقات الأنوار (۲۰ جلد)»،
«استخراج المرام من استقصاء الافحام (۳ جلد)»،
«تشیید المراجعات وتفنید المکابرات»،
«نگاهی به حدیث طیر»،
«داستان سپاه یمن»،
«امامت بلا فصل»،
«حدیث اقتدا به شیخین»،
«نگاهی به آیه ولایت»،
«چگونگی نماز ابوبکر به جای رسول خدا»،
«نگاهی به حدیث منزلت»،
«نگاهی به حدیث ولایت»،
«نگاهی به حدیث ثقلین»،
«امامت امیرالمؤمنین علیه السلام در سنجش خرد»،
«نگاهی به حدیث سد الابواب»،
«جانشین پیامبر کیست؟»،
«احادیث ساختگی»،
«دستبردی در حدیث ثقلین»،
«خلافت ابوبکر در ترازوی نقد»،
«پرچم دار پیروز مند خیبر»،
«نگاهی به آیه تطهیر»،
«داستان سپاه یمن»،
«حقیقت صحابه»،
«غدیر به روایت اهل بیت علیهم السلام»،
«افکار ابن تیمیه در بوته نقد»،
«نگاهی به حدیث غدیر»،
«آیات غدیر»،
«غدیر آخرین جایگاه اعلان عمومی»،
«عصمت.»

محتوای کتاب

مقدمه: نویسنده در مقدمه، به اهمیت آیه ولایت در مباحث اعتقادی و تاریخی اسلام می‌پردازد و توضیح می‌دهد که این آیه از جمله مباحث کلیدی در تبیین جایگاه امام علی علیه السلام و مسئله امامت است. ضرورت بررسی دقیق این آیه به دلیل تأثیر عمیق آن بر اعتقادات شیعه و نقش آن در اختلافات تفسیری میان مذاهب اسلامی، برجسته شده است.
شأن نزول آیه: در این بخش، نویسنده با بررسی روایات متعدد، شأن نزول آیه ۵۵ سوره مائده را تحلیل می‌کند. این روایات به روشنی بیان می‌کنند که آیه در شأن امام علی علیه السلام نازل شده است، هنگامی که ایشان در حال رکوع نماز، انگشتر خود را به یک نیازمند بخشیدند. نویسنده منابع معتبر اهل سنت و شیعه را برای تأیید این شأن نزول ذکر می‌کند.
تحلیل مفهوم ولایت: این بخش به تبیین دقیق مفهوم «ولایت» در آیه می‌پردازد. نویسنده استدلال می‌کند که کلمه «ولیّ» در این آیه به معنای سرپرست، رهبر و پیشوا است. او با استناد به تفاسیر و متون معتبر، نشان می‌دهد که این مفهوم فراتر از دوستی یا محبت بوده و به مسئله رهبری دینی و اجتماعی اشاره دارد. بر این اساس، امام علی علیه السلام به عنوان مصداق بارز این ولایت معرفی می‌شود.
پاسخ به شبهات: در این قسمت، نویسنده به شبهات و انتقاداتی که برخی مفسران و علمای اهل سنت در مورد تفسیر شیعی آیه ولایت مطرح کرده‌اند، پاسخ می‌دهد. او با استناد به منابع معتبر، این شبهات را مورد نقد قرار داده و تفسیری منطقی و مستند ارائه می‌کند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری: در پایان، نویسنده با استفاده از شواهد قرآنی، روایات نبوی، و تفاسیر معتبر به این نتیجه می‌رسد که آیه ولایت به صراحت بر امامت و ولایت امام علی علیه السلام دلالت دارد. این تفسیر با سیره پیامبر اکرم و آموزه‌های اسلامی کاملاً همخوانی دارد و جایگاه بی‌بدیل امام علی علیه السلام را به عنوان رهبر دینی و اجتماعی پس از پیامبر تأیید می‌کند.

فهرست مطالب

اشاره
سرآغاز
پیش گفتار

بخش یکم: شأن نزول آیه ولایت

شأن نزول آیه ولایت
- اشاره
- اتفاق نظر مفسّران در شأن نزول آیه
- آیه ولایت در سخن محدّثان
- آیهٔ ولایت در سرودهٔ شاعر شهیر انصاری
- آیهٔ ولایت از دیدگاه ابن تیمیّه
- برداشت آخر

بخش دوم: امامت علی علیه السلام در آیه ولایت

آیه ولایت و امامت علی علیه السلام
- اشاره
- «ولایت» چیست؟
- معنای ولایت در آیه شریفه
- دیدگاه فضل بن روزبهان در مورد معنای ولایت و آیهٔ مبارکه
- ردّ دیدگاه ابن روزبهان
- حاصل بررسی

بخش سوم: شبهه‌هایی درباره آیه ولایت

چند شبهه در مورد آیه ولایت
- اشاره
- نخستین شبهه:معنای ولایت
- دومین شبهه: «واو» حالیه یا عاطفه؟
  - اشاره
  - پاسخ
- سومین شبهه:علی علیه السلام به خدا توجه داشت یا به سائل؟
  - اشاره
  - پاسخ
- چهارمین شبهه:آیهٔ مذکور، جمع را خطاب می‌کند اما علی علیه السلام فرد است
  - اشاره
  - پاسخ
  - پاسخ زمخشری
  - پاسخی دیگر
  - دیدگاه علاّمه سیّد عبد الحسین شرف الدین رحمه اللّه
  - روایتی از امام صادق علیه السلام
  - پاسخی مورد پسند
سخن پایانی
کتاب نامه