پرش به محتوا

حَبطِ اعمال: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== آيه «يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا . قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلامَكُمْ . بَلِ اللَّه يَمُنُّ عَلَيْكُمْ...»<ref>حجرات /  ۱۷. غدير در قرآن: ج ۲ ص ۲۸۰ - ۲۸۶.</ref> ==
== آيه «يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا . قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلامَكُمْ . بَلِ اللَّه يَمُنُّ عَلَيْكُمْ...»<ref>حجرات /  ۱۷. غدير در قرآن: ج ۲ ص ۲۸۰ - ۲۸۶.</ref> ==
بزرگ‏ترين [[آزمون الهی|امتحان بشريت]] در غدير مطرح شد. امتحانى همه جانبه كه [[اتمام حجت]] آن به نحو اكمل انجام گرفت و براى هيچ كس به هيچ دليل و بهانه ‏اى راه گريز نماند.
بزرگ‏ترين [[آزمون الهی|امتحان بشريت]] در غدير مطرح شد. امتحانى همه جانبه كه اتمام حجت آن به نحو اكمل انجام گرفت و براى هيچ كس به هيچ دليل و بهانه ‏اى راه گريز نماند.


در اين امتحان عظيم، هم جهاتى كه مى‏ توانست سر منشأ آزمايش باشد متعدد بود، و هم عللى كه مى‏ توانست انگيزه شيطانى براى سقوط در امتحان باشد در جلوه‏ هاى مختلف به ميان آمد.
در اين امتحان عظيم، هم جهاتى كه مى‏ توانست سر منشأ آزمايش باشد متعدد بود، و هم عللى كه مى‏ توانست انگيزه شيطانى براى سقوط در امتحان باشد در جلوه‏ هاى مختلف به ميان آمد.


[[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] در خطابه بلند خود، اين شرايط امتحان را براى مردم تبيين فرمود تا با آمادگى كامل به استقبال آن بروند.
پیامبر صلی الله علیه و آله در خطابه بلند خود، اين شرايط امتحان را براى مردم تبيين فرمود تا با آمادگى كامل به استقبال آن بروند.


اين آينده تلخِ امتحان را حضرتش در غدير به اشارت و صراحت پيش‏ بينى فرمود و مراحل چنين امتحان بزرگى را با استشهاد به ۱۱ آيه تضمين شده در [[خطبه غدیر]] بيان فرمود.
اين آينده تلخِ امتحان را حضرتش در غدير به اشارت و صراحت پيش‏ بينى فرمود و مراحل چنين امتحان بزرگى را با استشهاد به ۱۱ آيه تضمين شده در [[خطبه غدیر]] بيان فرمود.
خط ۱۰: خط ۱۰:
از جمله اين آيات آيه ۱۷ سوره حجرات و آيه ۲۸ سوره محمّد صلى الله عليه و آله و آيه ۳۵ سوره الرحمن و آيه ۱۴ ، ۱۳ سوره فجر است:
از جمله اين آيات آيه ۱۷ سوره حجرات و آيه ۲۸ سوره محمّد صلى الله عليه و آله و آيه ۳۵ سوره الرحمن و آيه ۱۴ ، ۱۳ سوره فجر است:


«يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا، قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلامَكُمْ، بَلِ اللَّه يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَداكُمْ لِلْإِيمانِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ»:  
{{متن قرآن|يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا ۖ قُلْ لَا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُمْ ۖ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}:  


«بر تو منت مى ‏گذارند كه مسلمان شده ‏اند. بگو اسلامتان را بر من منت مگذاريد، بلكه خداوند بر شما منت دارد كه شما را به [[ایمان]] [[هدایت]] كرده، اگر راستگو باشيد».  
«بر تو منت مى ‏گذارند كه مسلمان شده ‏اند. بگو اسلامتان را بر من منت مگذاريد، بلكه خداوند بر شما منت دارد كه شما را به [[ایمان]] [[هدایت]] كرده، اگر راستگو باشيد».  


«ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّه وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ»<ref>محمد صلى الله عليه وآله /  ۲۸.</ref>: «اين بدان جهت است كه آنان پيروى كردند از آنچه خدا را ناراضى مى‏ كند و رضايت او را نخواستند، خدا هم اعمال آنان را ساقط كرد».
{{متن قرآن|ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّه وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ}}<ref>محمد صلى الله عليه وآله /  ۲۸.</ref>: «اين بدان جهت است كه آنان پيروى كردند از آنچه خدا را ناراضى مى‏ كند و رضايت او را نخواستند، خدا هم اعمال آنان را ساقط كرد».


«يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٌ فَلا تَنْتَصِرانِ»<ref>الرحمن /  ۳۵.</ref>: «بر شما فرستاده مى‏ شود شعله ‏اى از آتش و مسّ گداخته و كمک نمى‏ شويد».
{{متن قرآن|يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٌ فَلا تَنْتَصِرانِ}}<ref>الرحمن /  ۳۵.</ref>: «بر شما فرستاده مى‏ شود شعله ‏اى از آتش و مسّ گداخته و كمک نمى‏ شويد».


«فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذابٍ. إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ»<ref>فجر /  ۱۴،۱۳.</ref>: «پروردگارت تازيانه عذاب را بر سر آنان ريخت. پروردگارت در كمين است».
{{متن قرآن|فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذابٍ. إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ}}<ref>فجر/۱۴،۱۳.</ref>: «پروردگارت تازيانه عذاب را بر سر آنان ريخت. پروردگارت در كمين است».


اين آيات از چهار بُعد قابل بررسى است:
اين آيات از چهار بُعد قابل بررسى است:


=== متن خطبه غدير  ===
=== متن خطبه غدير  ===
مَعاشِرَ النّاسِ، لا تَمُنُّوا عَلَىَّ بِاسْلامِكُمْ، بَلْ لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه فَيُحْبِطَ عَمَلَكُمْ وَ يَسْخَطَ عَلَيْكُمْ وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِشُواظٍ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٍ، انَّ رَبَّكُمْ لَبِالْمِرْصادِ:
{{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ، لا تَمُنُّوا عَلَىَّ بِاسْلامِكُمْ، بَلْ لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه فَيُحْبِطَ عَمَلَكُمْ وَ يَسْخَطَ عَلَيْكُمْ وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِشُواظٍ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٍ، انَّ رَبَّكُمْ لَبِالْمِرْصادِ}}:


اى مردم، با اسلامتان بر من منت مگذاريد، بلكه بر خدا هم منت نگذاريد، كه عملتان را نابود مى‏ نمايد و بر شما غضب مى‏ كند و شما را به شعله ‏اى از آتش و مسّ گداخته مبتلا مى‏ نمايد. پروردگار شما در كمين است. <ref>اسرار غدير: ص ۱۴۹ بخش ۶ .</ref>
اى مردم، با اسلامتان بر من منت مگذاريد، بلكه بر خدا هم منت نگذاريد، كه عملتان را نابود مى‏ نمايد و بر شما غضب مى‏ كند و شما را به شعله ‏اى از آتش و مسّ گداخته مبتلا مى‏ نمايد. پروردگار شما در كمين است. <ref>اسرار غدير: ص ۱۴۹ بخش ۶ .</ref>


(خ ل: ) لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه اسْلامَكُمْ فَيَسْخَطَ عَلَيْكُمْ وَ يُصيبَكُمْ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ ( «ج» : وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِسَوْطِ عَذابٍ) ، انَّهُ لَبِالْمِرْصادِ:
{{متن عربی|لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه اسْلامَكُمْ فَيَسْخَطَ عَلَيْكُمْ وَ يُصيبَكُمْ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ}} ( ج: ) {{متن عربی|وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِسَوْطِ عَذابٍ انَّهُ لَبِالْمِرْصادِ}}:


اسلامتان را بر خدا منت مگذاريد كه بر شما غضب مى ‏كند و از سوى او عذابى به شما مى‏ رسد ( «ج»: شما را به تازيانه [[عذاب]] مبتلا مى‏ كند)، و خدا در كمين است.<ref>اسرار غدير: ص ۱۴۹ پاورقى ۲ از نسخه «الف» و «ج» .</ref>  
(خ ل:) اسلامتان را بر خدا منت مگذاريد كه بر شما غضب مى ‏كند و از سوى او عذابى به شما مى‏ رسد ( «ج»: شما را به تازيانه [[عذاب]] مبتلا مى‏ كند)، و خدا در كمين است.<ref>اسرار غدير: ص ۱۴۹ پاورقى ۲ از نسخه «الف» و «ج» .</ref>  


(خ ل: ) لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه فينا ما لا يُطيعُكُمْ (  «و» : وَ لا يُطيعُكُمُ) اللَّه وَ يَسْخَطَ عَلَيْكُمْ وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِسَوْطِ عَذابٍ:
(خ ل: ) {{متن عربی|لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه فينا ما لا يُطيعُكُمْ}} ( و: ) {{متن عربی|وَ لا يُطيعُكُمُ اللَّه وَ يَسْخَطَ عَلَيْكُمْ وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِسَوْطِ عَذابٍ}}:


درباره ما بر خدا منت مگذاريد به آنچه خود سخن شما را اطاعت نمى ‏كند، ( «و»: كه خدا از شما [[اطاعت]] نمى‏ كند) و بر شما غضب نموده به تازيانه عذاب مبتلايتان مى‏ نمايد.<ref>اسرار غدير: ص ۱۴۹ پاورقى ۲ از نسخه «ه» و «و» .</ref>
درباره ما بر خدا منت مگذاريد به آنچه خود سخن شما را اطاعت نمى ‏كند، ( «و»: كه خدا از شما اطعت نمى‏ كند) و بر شما غضب نموده به تازيانه عذاب مبتلايتان مى‏ نمايد.<ref>اسرار غدير: ص ۱۴۹ پاورقى ۲ از نسخه «ه» و «و» .</ref>


=== موقعيت تاريخى ===
=== موقعيت تاريخى ===
در اواسط [[خطبه غدیر]] قبل از آنكه پيامبر صلى الله عليه و آله توطئه ‏گران بر ضد خلافت را مطرح كنند، براى آنكه مسلمانان به سوابق خود در اسلام مغرور نشوند و خود را در معرض امتحانى سخت بدانند، اين چهار آيه در يک فراز تركيب شده ‏اند.  
در اواسط [[خطبه غدیر]] قبل از آنكه پيامبر صلى الله عليه و آله توطئه ‏گران بر ضد خلافت را مطرح كنند، براى آنكه مسلمانان به سوابق خود در اسلام مغرور نشوند و خود را در معرض امتحانى سخت بدانند، اين چهار آيه در يک فراز تركيب شده ‏اند.  


آيه اول (لا تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلامَكُمْ) در كلام حضرت - طبق نسخه‏ هاى مختلف - به سه گونه تضمين شده است: در نسخه «ب» با افزودن «ب» در كلمه «بِاسْلامِكُمْ» و افزودن جمله «بَلْ لا تَمُنُّوا عَلَى الله» بعد از آن آمده است.
آيه اول {{متن قرآن|لا تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلامَكُمْ}}در كلام حضرت - طبق نسخه‏ هاى مختلف - به سه گونه تضمين شده است: در نسخه «ب» با افزودن «ب» در كلمه {{متن عربی|بِاسْلامِكُمْ}} و افزودن جمله {{متن عربی|بَلْ لا تَمُنُّوا عَلَى الله}}بعد از آن آمده است.


در نسخه‏ هاى «الف» و «ج» به جاى «عَلَىَّ» كلمه «عَلَى الله» آورده شده است. در نسخه ‏هاى «ه» و «و» به جاى «اسْلامَكُمْ» كلمه «فينا» آمده و بعد از آن در نسخه «ه» «ما لا يُطيعُكُمُ الله»، و در نسخه «و» «وَ لا يُطيعُكُمُ الله» افزوده شده، و كلمه «عَلَىَّ» نيز به صورت «عَلَى الله» ذكر گرديده است.
در نسخه‏ هاى «الف» و «ج» به جاى {{متن قرآن|عَلَىَّ}} كلمه {{متن عربی|عَلَى الله}}آورده شده است. در نسخه ‏هاى «ه» و «و» به جاى{{متن قرآن|اسْلامَكُمْ}} كلمه {{متن عربی|فينا}} آمده و بعد از آن در نسخه «ه» {{متن عربی|ما لا يُطيعُكُمُ الله}} و در نسخه «و» {{متن عربی|وَ لا يُطيعُكُمُ الله}} افزوده شده، و كلمه {{متن قرآن|عَلَىَّ}}نيز به صورت {{متن عربی|عَلَى الله}}ذكر گرديده است.


آيه دوم (اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ الله وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ) به صورت [[اقتباس]] كامل و تبديل غايب به مخاطب در كلام حضرت با عبارت «فَيُحْبِطَ عَمَلَكُمْ وَ يَسْخَطَ عَلَيْكُمْ» آمده كه در برخى نسخه‏ ها فقط «يَسْخَطَ عَمَلَكُمْ» ذكر شده است».
آيه دوم{{متن قرآن|اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ الله وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ}} به صورت اقتباس كامل و تبديل غايب به مخاطب در كلام حضرت با عبارت {{متن عربی|فَيُحْبِطَ عَمَلَكُمْ وَ يَسْخَطَ عَلَيْكُمْ}}آمده كه در برخى نسخه‏ ها فقط {{متن عربی|يَسْخَطَ عَمَلَكُمْ}} ذكر شده است».


آيه سوم (يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٌ ...) فقط در نسخه «ب» در كلام حضرت با عبارت «وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِشُواظٍ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٍ» ديده مى ‏شود.
آيه سوم{{متن قرآن|يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٌ ...}}فقط در نسخه «ب» در كلام حضرت با عبارت {{متن عربی|وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِشُواظٍ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٍ}} ديده مى ‏شود.


لازم به يادآورى است كه اين آيه يک بار ديگر در اواخر همين بخش ششم خطبه ذكر شده است كه در جاى خود مورد بررسى قرار خواهد گرفت.<ref>مراجعه شود به كتاب: غدير در قرآن: به ج ۲ ص ۳۹۰.</ref>   
لازم به يادآورى است كه اين آيه يک بار ديگر در اواخر همين بخش ششم خطبه ذكر شده است كه در جاى خود مورد بررسى قرار خواهد گرفت.<ref>مراجعه شود به كتاب: غدير در قرآن: به ج ۲ ص ۳۹۰.</ref>   


آيه چهارم (فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذابٍ، إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ) - طبق نسخه‏ هاى مختلف - به ۵ صورت در كلام حضرت تضمين شده است:
آيه چهارم {{متن قرآن|فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذابٍ، إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ}}- طبق نسخه‏ هاى مختلف - به ۵ صورت در كلام حضرت تضمين شده است:


در نسخه «ب» فقط آيه ۱۴ با خطاب جمع آورده شده:
در نسخه «ب» فقط آيه ۱۴ با خطاب جمع آورده شده:


«انَّ رَبَّكُمْ لَبِالْمِرْصادِ». در نسخه «الف» آيه ۱۳ به صورت «يُصيبَكُمْ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ» و در نسخه‏ هاى «ج» و «ه» و «و» به صورت «وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِسَوْطِ عَذابٍ» آمده، و آيه ۱۴ در نسخه‏ هاى «الف» و «ج» با عبارت «انَّهُ لَبِالْمِرْصادِ» ذكر شده و در نسخه‏ هاى «ه» و «و» نيامده است.
{{متن قرآن|انَّ رَبَّكُمْ لَبِالْمِرْصادِ}} در نسخه «الف» آيه ۱۳ به صورت {{متن عربی|يُصيبَكُمْ بِعَذابٍ مِنْ عِنْدِهِ}}و در نسخه‏ هاى «ج» و «ه» و «و» به صورت {{متن عربی|وَ يَبْتَلِيَكُمْ بِسَوْطِ عَذابٍ}} آمده، و آيه ۱۴ در نسخه‏ هاى «الف» و «ج» با عبارت{{متن عربی|انَّهُ لَبِالْمِرْصادِ}} ذكر شده و در نسخه‏ هاى «ه» و «و» نيامده است.


=== موقعيت قرآنى ===
=== موقعيت قرآنى ===
آيه سوره حجرات در قرآن از آيه ۱۷ شروع مى ‏شود كه فرموده: «قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا، قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا...» و منظور افرادى است كه فقط لفظ [[اسلام]] را بر زبان آورده ‏اند و [[ایمان]] واقعى ندارند.  
آيه سوره حجرات در قرآن از آيه ۱۷ شروع مى ‏شود كه فرموده: {{متن قرآن|قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا، قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا...}} و منظور افرادى است كه فقط لفظ [[اسلام]] را بر زبان آورده ‏اند و [[ایمان]] واقعى ندارند.  


سپس مؤمنين واقعى را معرفى مى‏ كند و از آنان مى ‏خواهد در برابر دستورات الهى ادعايى نداشته فروتن باشند.  
سپس مؤمنين واقعى را معرفى مى‏ كند و از آنان مى ‏خواهد در برابر دستورات الهى ادعايى نداشته فروتن باشند.  
خط ۷۲: خط ۷۲:
تفسيرى كه از مطرح شدن اين آيه در اين موقعيت [[خطبه غدیر]] قابل استفاده است به معناى منت گذاشتن مسلمانان بر خدا و رسول در مسئله [[خلافت]] و جانشينى پيامبر صلى الله عليه وآله باز مى‏ گردد.  
تفسيرى كه از مطرح شدن اين آيه در اين موقعيت [[خطبه غدیر]] قابل استفاده است به معناى منت گذاشتن مسلمانان بر خدا و رسول در مسئله [[خلافت]] و جانشينى پيامبر صلى الله عليه وآله باز مى‏ گردد.  


جالب اينكه در برخى نسخه ‏ها با صراحت كامل و با عبارتى ظريف اين مهم را به ميان آورده و مى ‏فرمايد: «لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه فينا ما لا يُطيعُكُمُ اللَّه»، و مى‏ بينيم كه به جاى «اسْلامَكُمْ» كلمه «فينا» را آورده است. يعنى درباره ما اهل‏ بيت، يا درباره امر [[خلافت]] ما اهل‏ بيت بر خدا منت مگذاريد، و سپس افزوده كه «خدا در اين باره سخن شما را نخواهد پذيرفت».  
جالب اينكه در برخى نسخه ‏ها با صراحت كامل و با عبارتى ظريف اين مهم را به ميان آورده و مى ‏فرمايد:{{متن عربی|لا تَمُنُّوا عَلَى اللَّه فينا ما لا يُطيعُكُمُ اللَّه}} و مى‏ بينيم كه به جاى {{متن قرآن|اسْلامَكُمْ}} كلمه{{متن عربی|فينا}} را آورده است. يعنى درباره ما اهل‏ بيت، يا درباره امر [[خلافت]] ما اهل‏ بيت بر خدا منت مگذاريد، و سپس افزوده كه «خدا در اين باره سخن شما را نخواهد پذيرفت».  


اين منت گذاشتن را مى‏ توان به غرور مسلمانى تعبير كرد، و طبعاً با حضور پيامبر صلى الله عليه و آله بر سر مسائل كوچكى چون تقسيم غنايم جنگى جلوه مى‏ كرد، اما با شهادت حضرت افكار شيطانى خلافت را به صورت بالاترين غنيمت به دست آمده از اسلام جلوه مى ‏دهد كه بر سر تقسيم آن نَفْس‏ها طمع بلند بروز مى‏ دهند.
اين منت گذاشتن را مى‏ توان به غرور مسلمانى تعبير كرد، و طبعاً با حضور پيامبر صلى الله عليه و آله بر سر مسائل كوچكى چون تقسيم غنايم جنگى جلوه مى‏ كرد، اما با شهادت حضرت افكار شيطانى خلافت را به صورت بالاترين غنيمت به دست آمده از اسلام جلوه مى ‏دهد كه بر سر تقسيم آن نَفْس‏ها طمع بلند بروز مى‏ دهند.
۴٬۰۶۴

ویرایش