پرش به محتوا

ریاضی: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ اوت ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
علامه شعرانى در اين رابطه مى‏ نويسد: من از زيج هندى استخراج كردم كه تحول آفتاب به برج حمل در سال دهم هجرى، چهارشنبه ۲۱ ذى‏ حجه، سه روز پس از غدير خم بود، و جشن گرفتن پس از سه روز هم مناسب است. بنابراين، عيد سعيد غدير با ايام نوروز كاملاً انطباق دارد. به ويژه كه با حركت تقديمى نقطه اعتدال بهارى به پيشواز از اين عيد سعيد، وارد برج حوت شده است.<ref>دمع السجوم (ترجمه مرحوم شعرانى از كتاب نفس الهموم): ص ۲۰۲.</ref>
علامه شعرانى در اين رابطه مى‏ نويسد: من از زيج هندى استخراج كردم كه تحول آفتاب به برج حمل در سال دهم هجرى، چهارشنبه ۲۱ ذى‏ حجه، سه روز پس از غدير خم بود، و جشن گرفتن پس از سه روز هم مناسب است. بنابراين، عيد سعيد غدير با ايام نوروز كاملاً انطباق دارد. به ويژه كه با حركت تقديمى نقطه اعتدال بهارى به پيشواز از اين عيد سعيد، وارد برج حوت شده است.<ref>دمع السجوم (ترجمه مرحوم شعرانى از كتاب نفس الهموم): ص ۲۰۲.</ref>


'''۱. در علم رياضى و نجوم'''
=== '''۱. در علم رياضى و نجوم''' ===
 
'''الف) نحوه محاسبه'''


==== '''الف) نحوه محاسبه''' ====
طرز محاسبه آنچه گفته شد به شرح ذيل مى ‏باشد:
طرز محاسبه آنچه گفته شد به شرح ذيل مى ‏باشد:


خط ۲۲: خط ۲۱:
شش) «عدد جامع» يعنى تعداد روزهاى سپرى شده از ۱ فروردين سال اول هجرى شمسى تا واقعه غدير خم، كه معادل عدد ۳۰۳.۳۶۵۱ مى ‏باشد.
شش) «عدد جامع» يعنى تعداد روزهاى سپرى شده از ۱ فروردين سال اول هجرى شمسى تا واقعه غدير خم، كه معادل عدد ۳۰۳.۳۶۵۱ مى ‏باشد.


'''ب) شرح و توضيح محاسبات'''
==== '''ب) شرح و توضيح محاسبات''' ====
 
براى محاسبه تعداد روزهاى سپرى شده حين واقعه غدير، چون سال دهم هجرى هنوز تمام نشده بوده بايد عدد ۹ براى سال‏ هاى گذشته منظور شود: ۱ = ۱۰ سال ناتمام + ۹ سال تمام. اين عدد را ضرب در عدد دقيق روزهاى سال قمرى مى‏ كنيم، چنين به دست مى‏ آيد: ۳۱۸۹. ۳۰۳=۳۵۴. ۳۶۷×۹
براى محاسبه تعداد روزهاى سپرى شده حين واقعه غدير، چون سال دهم هجرى هنوز تمام نشده بوده بايد عدد ۹ براى سال‏ هاى گذشته منظور شود: ۱ = ۱۰ سال ناتمام + ۹ سال تمام. اين عدد را ضرب در عدد دقيق روزهاى سال قمرى مى‏ كنيم، چنين به دست مى‏ آيد: ۳۱۸۹. ۳۰۳=۳۵۴. ۳۶۷×۹


خط ۷۴: خط ۷۲:
كاشانى «رساله غديريه» را به دو زبان فارسى و عربى نوشته، چنانكه در مقدمه همين رساله موجود عربى، به اين مسئله تصريح كرده است. افسوس كه متن فارسى رساله در دست نيست و تنها متن عربى آن توسط انتشارات مذكور در نجب اشرف به چاپ رسيده است.
كاشانى «رساله غديريه» را به دو زبان فارسى و عربى نوشته، چنانكه در مقدمه همين رساله موجود عربى، به اين مسئله تصريح كرده است. افسوس كه متن فارسى رساله در دست نيست و تنها متن عربى آن توسط انتشارات مذكور در نجب اشرف به چاپ رسيده است.


'''ج) استخراج سال شمسى'''
==== '''ج) استخراج سال شمسى''' ====
 
اما در مورد سال شمسى، چون ما اعشار خارج قسمت (۹۹۶۹ .۹) را حذف كرديم، و جهت استخراج باقيمانده تنها عدد صحيح (۹) را ضرب در ميانگين روزهاى سال شمسى نموديم. از طرفى مى‏دانيم كه در مورد سال و طول آن، اعشار بيانگر ميزان گذشت روزهاى سال بعدى است؛ يعنى در اين مثال مى‏دانيم كه به اندازه (۹۹۶۹ .۰) ؛ يعنى حدود ۹۹ درصد، از سال ۱۰ كه بعد از سال ۹ است گذشته است.
اما در مورد سال شمسى، چون ما اعشار خارج قسمت (۹۹۶۹ .۹) را حذف كرديم، و جهت استخراج باقيمانده تنها عدد صحيح (۹) را ضرب در ميانگين روزهاى سال شمسى نموديم. از طرفى مى‏دانيم كه در مورد سال و طول آن، اعشار بيانگر ميزان گذشت روزهاى سال بعدى است؛ يعنى در اين مثال مى‏دانيم كه به اندازه (۹۹۶۹ .۰) ؛ يعنى حدود ۹۹ درصد، از سال ۱۰ كه بعد از سال ۹ است گذشته است.


خط ۸۶: خط ۸۳:
در مركز تقويم كشور راجع به اين نرم افزار آمده است: نرم‏افزار Calh  را دكتر «بنو ون دالن» پژوهشگر به نام تاريخ نجوم اسلامى در سال ۱۹۹۷ م طراحى كرده است. با استفاده از اين نرم ‏افزار، مى‏توان گاه‏شمارى ‏هاى تاريخى مانند عبرى، قبطى، قمرى قرار دادى، فارسى (يزدگردى)، ملكه (جلالى) و... ، را به يكديگر تبديل كرد.
در مركز تقويم كشور راجع به اين نرم افزار آمده است: نرم‏افزار Calh  را دكتر «بنو ون دالن» پژوهشگر به نام تاريخ نجوم اسلامى در سال ۱۹۹۷ م طراحى كرده است. با استفاده از اين نرم ‏افزار، مى‏توان گاه‏شمارى ‏هاى تاريخى مانند عبرى، قبطى، قمرى قرار دادى، فارسى (يزدگردى)، ملكه (جلالى) و... ، را به يكديگر تبديل كرد.


 
=== '''۲. كلام بزرگان''' ===
'''۲. كلام بزرگان'''
 
علامه محمد تقى مجلسى در «[[روضة المتقین (کتاب)|روضة المتقین]]» و علامه محمد باقر مجلسى در جلد سوم از بخش السماء و العالم از كتاب «[[بحار الانوار (كتاب)|بحار الانوار]]»، مفصل اين مطلب را بررسى نموده ‏اند. همچنين مرحوم صاحب جواهر الكلام و فاضل هندى و علامه شعرانى در قرن معاصر، با استفاده از قواعد نجومى و تاريخ اين مطلب را ثابت نموده ‏اند:
علامه محمد تقى مجلسى در «[[روضة المتقین (کتاب)|روضة المتقین]]» و علامه محمد باقر مجلسى در جلد سوم از بخش السماء و العالم از كتاب «[[بحار الانوار (كتاب)|بحار الانوار]]»، مفصل اين مطلب را بررسى نموده ‏اند. همچنين مرحوم صاحب جواهر الكلام و فاضل هندى و علامه شعرانى در قرن معاصر، با استفاده از قواعد نجومى و تاريخ اين مطلب را ثابت نموده ‏اند:


خط ۹۷: خط ۹۲:
ج) علامه محمد باقر مجلسى در «بحار الانوار» مفصل اين موضوع را تحقيق و بررسى نموده و حالات مختلف آن را بررسى كرده، كه نتيجه اينكه ۱۸ ذى ‏الحجه سال دهم هجرى قمرى مطابق با اول فروردين سال ۱۱ هجرى شمسى مى ‏باشد.
ج) علامه محمد باقر مجلسى در «بحار الانوار» مفصل اين موضوع را تحقيق و بررسى نموده و حالات مختلف آن را بررسى كرده، كه نتيجه اينكه ۱۸ ذى ‏الحجه سال دهم هجرى قمرى مطابق با اول فروردين سال ۱۱ هجرى شمسى مى ‏باشد.


'''۳. تقارن غدير و نوروز در شعر فارسى'''
=== '''۳. تقارن غدير و نوروز در شعر فارسى''' ===
 
الف) هاتف اصفهانى مى‏ گويد:
الف) هاتف اصفهانى مى‏ گويد:


خط ۱۷۲: خط ۱۶۶:
امروز نشسته معنى عرش عظيم
امروز نشسته معنى عرش عظيم


'''۴. نوروز و غدير در هند و پاكستان و افغانستان'''
=== '''۴. نوروز و غدير در هند و پاكستان و افغانستان''' ===
 
در آن مناطق هم نوروز جشن گرفته مى‏ شود، ولى بيشتر به شيعيان اختصاص دارد و صبغه الهى دارد. چرا كه جشن نوروزشان ساگرد غدير است. در برخى شهرهاى مهم افغانستان، مردم هر سال هنگام نوروز منتظر عَلَمى با نام مبارک اميرالمؤمنين‏ عليه السلام هستند، با نام «جهنده سخى»؛ كه «سخى» به معناى شاه‏مردان است و لقب حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام خوانده مى‏ شود.
در آن مناطق هم نوروز جشن گرفته مى‏ شود، ولى بيشتر به شيعيان اختصاص دارد و صبغه الهى دارد. چرا كه جشن نوروزشان ساگرد غدير است. در برخى شهرهاى مهم افغانستان، مردم هر سال هنگام نوروز منتظر عَلَمى با نام مبارک اميرالمؤمنين‏ عليه السلام هستند، با نام «جهنده سخى»؛ كه «سخى» به معناى شاه‏مردان است و لقب حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام خوانده مى‏ شود.


در ايالت کشمیر [[هند]] نيز، علما و احزاب شيعه خواستار تعطيلى نوروز به عنوان غدير شده ‏اند. مردم نوروز را به عنوان عيد الله الاكبر غدير مى‏ شناسند. لذا خانه تكانى كرده و لباس نو مى ‏پوشند و سفره نذر حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مى‏ اندازد. در پاكستان هر سال ساعت نصب حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را استخراج مى ‏كنند، چرا كه آن را پاک‏ ترين ساعت سال مى‏دانند، و هر ساله در نوروز «جشن تاجپوشى على ‏عليه السلام» برگزار مى ‏شود.
در ايالت کشمیر [[هند]] نيز، علما و احزاب شيعه خواستار تعطيلى نوروز به عنوان غدير شده ‏اند. مردم نوروز را به عنوان عيد الله الاكبر غدير مى‏ شناسند. لذا خانه تكانى كرده و لباس نو مى ‏پوشند و سفره نذر حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مى‏ اندازد. در پاكستان هر سال ساعت نصب حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را استخراج مى ‏كنند، چرا كه آن را پاک‏ ترين ساعت سال مى‏دانند، و هر ساله در نوروز «جشن تاجپوشى على ‏عليه السلام» برگزار مى ‏شود.


'''الف) نوروز در افغانستان'''
==== '''الف) نوروز در افغانستان''' ====
 
نوروز در افغانستان از قديم در فرهنگ مردم جاى خاص داشته و تا امروز نيز دارد. در آغاز تمدن آريانا، به عنوان بهار طبيعت و آغاز فصل گرما و زنده شدن زمين و كشاورزى بوده است.
نوروز در افغانستان از قديم در فرهنگ مردم جاى خاص داشته و تا امروز نيز دارد. در آغاز تمدن آريانا، به عنوان بهار طبيعت و آغاز فصل گرما و زنده شدن زمين و كشاورزى بوده است.


خط ۱۹۲: خط ۱۸۴:
مراسم جهنده على، مراسمى خاص دينى است كه به مناسبت خلافت حضرت على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام در مسجد مقدس اين شهر -  كه گفته مى ‏شود آرامگاه اين امام است -  اجرا مى‏ شود. اين مراسم با برافراشتن يک علم -  كه تركيب رنگ آن به درفش كاويانى شباهت دارد و به آن ژنده سخى مى‏ گويند -  در حرم منسوب به امام على‏ عليه السلام و در اولين روز سال اجرا مى‏ شود. جشن گل سرخ براى چهل روز در دشت‏ هاى لاله و حرم ادامه مى ‏يابد.
مراسم جهنده على، مراسمى خاص دينى است كه به مناسبت خلافت حضرت على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام در مسجد مقدس اين شهر -  كه گفته مى ‏شود آرامگاه اين امام است -  اجرا مى‏ شود. اين مراسم با برافراشتن يک علم -  كه تركيب رنگ آن به درفش كاويانى شباهت دارد و به آن ژنده سخى مى‏ گويند -  در حرم منسوب به امام على‏ عليه السلام و در اولين روز سال اجرا مى‏ شود. جشن گل سرخ براى چهل روز در دشت‏ هاى لاله و حرم ادامه مى ‏يابد.


'''ب) نوروز در پاكستان'''
==== '''ب) نوروز در پاكستان''' ====
 
شيعيان پاكستان هميشه اين روز شكوهمند را به عنوان «عيد سعيد غدير» و جشن ولايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام برگزار مى‏ كنند. شيعيان پاكستان و بالاخص مردم گيلگيت، بلتستان، هنگو و پاراچنار، شهرها و مناطق خود را چراغانى مى‏ كنند و با صداى بلند شعار مى‏ دهند كه «الحمد الله الذى جعلنا من المتمسكين بولاية اميرالمؤمنين ‏عليه السلام». برنامه ‏هاى جشن نوروز در نواحى شمال غربى، پاكستان باخترى -  كه از چندين حيث به ايران نزديک تر است -  بسيار جالب و توأم با جريانات خاصى مى‏ باشد.
شيعيان پاكستان هميشه اين روز شكوهمند را به عنوان «عيد سعيد غدير» و جشن ولايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام برگزار مى‏ كنند. شيعيان پاكستان و بالاخص مردم گيلگيت، بلتستان، هنگو و پاراچنار، شهرها و مناطق خود را چراغانى مى‏ كنند و با صداى بلند شعار مى‏ دهند كه «الحمد الله الذى جعلنا من المتمسكين بولاية اميرالمؤمنين ‏عليه السلام». برنامه ‏هاى جشن نوروز در نواحى شمال غربى، پاكستان باخترى -  كه از چندين حيث به ايران نزديک تر است -  بسيار جالب و توأم با جريانات خاصى مى‏ باشد.